-
۱۳۹۸/۰۴/۱۸
گفت‌وگو با دکتر موسی اکرمی در بارۀ دکتر علی شریعتی؛
ضرورت نقد همدلانۀ دکتر شریعتی
بی گمان نمی‌توان گفت که دکتر شریعتی در روی آوری به جنبش انقلابی یک آدم غیرانقلابی یا ضد انقلابی یا مرتجع است. او بالاخره دارد همۀ تحولات و رویدادهای سیاسی را دنبال میکند. ولی اگر می‌توان او را انقلابی به معنای کنشگر حرفه‌ئی سیاسی در راه براندازی حکومت موجود و ایجاد حکومت مطلوب دانست، من می‌‍‌گویم ایشان انقلابی نبوده. نه نقد جدی حاکمیت سیاسی موجود را دارد نه طرحی جدی برای حکومت بدیل جایگزین.
-
۱۳۹۸-۰۴-۱۷ ۱۴:۵۰
شخصیت انگلس در پس دوستی با مارکس؛
انگلس و مارکس: روایت یک دوستی
دوستی انگلس با مرگ مارکس قطع نمی‌شود. منظور ما اشاره به کمک‌های مادی انگلس به دختران مارکس نیست، همان‌طور که به پدرشان کمک کرده بود، بلکه به تلاش‌هایی نظر داریم که او برای شناساندن آثار مارکس به جهان مبذول می‌دارد. مشارکت در ترجمه‌ی این آثار به زبان‌های مختلف (به‌ویژه به انگلیسی و فرانسه)، نظم و ترتیب دادن به این نوشته‌ها و شرح و توضیح آنها به لحاظ تاریخی، نوشتن مقدمه‌های روشنگرانه بر نوشته‌های مارکس به‌منظور تأکید بر فایده‌ی آنها برای کشورها و مبارزاتی که این آثار به آنها اختصاص یافته‌اند.
-
۱۳۹۸-۰۴-۱۶ ۱۱:۰۸
بررسی ساختار خرافه؛
وقتی ساحر سنگی به شکم خود می‌بندد
رازها جهان را قابل تحمل می‌سازند؛ اما واقعیت‌های پیشاپیش رمزگذاری‌شده باید از طریق روش‌ها و ابزارها به صورت معقول مورد رمزگشایی و کشف قاعده قرار گیرند. فیسک معتقد است که واقعیت‌ها (امر واقع) در نظامی قانونمند از نشانه پیش‌تر رمزگذاری شده‌اند که آحاد یک فرهنگ به آن پایبندند. در هر فرهنگی آنچه واقعیت خوانده می‌شود محصول رمزگان همان فرهنگ است و ممکن است واقعیتی عینی و یا تجربی باشد؛ اما اگر هیچ شیوۀ جهان‌شمول یا عینی برای ادراک و فهم آن وجود نداشته باشد آن واقعیتِ از قبل رمزنگاری‌شده بنا به قابلیت‌ها و ظرفیت‌های فرهنگ آن قوم کشف نمی‌شوند.
-
۱۳۹۸-۰۴-۱۵ ۱۰:۴۲
آیا «فلسفۀ پول» ارزش اتخاذ رویکرد فلسفی به علوم اقتصادی را ثابت میکند؛
پول؛ ارزش ذاتی یا نمادین؟
اقتصادها تلاش می‌کنند تا به مرحله رشدی برسند که در آن اشیا به‌وسیله یک مکانیزم خودکار، میزان ارزش خود را تعیین می‌کنند؛ به‌عبارت‌دیگر، پول باید تنها سمبلی از رابطه بین یک کالا و کل کالاهای موجود در یک جامعه اقتصادی باشد؛ بنابراین هرگونه ارزیابی پولی صرفاً بیانگر این است که میزان پول پرداخت‌شده برای یک کالا قسمتی از ثروت جامعه است.
-
۱۳۹۸-۰۴-۱۲ ۱۰:۰۷
رضا داوری اردکانی؛
شرایط اخلاقی و تاریخی پیشرفت علم
آیا راهی جز راه طی شده جهان توسعه‌یافته می‌شناسند؟ اگر افق تازه و راه دیگری گشوده و پیدا شود دیگر پیمودن راه توسعه وظیفه نیست و باید از آن منصرف شد اما تا زمانی که راه دیگر پیدا نشده است بیش از دو انتخاب پیش روی آنها نیست. یکی ماندن در وضع توسعه‌نیافتگی و دیگر رفتن به سوی توسعه. انتخاب دوم رفتن به سوی ایده‌آل نیست اما انتخاب اول ماندن در رخوت و بیهودگی و ملال و ناتوانی و پرحرفی و بیهوده‌کاری و فقر و پریشانی و بیماری و فساد است. از این وضع باید رهایی یافت. سیاستمداران و دانشمندان وظیفه دارند که در تمهید مقدمات و فراهم آوردن شرایط گذشت از این وضع بکوشند.
-
۱۳۹۸-۰۴-۱۱ ۱۲:۵۸
نگاهی به مقوله فوتبال و جنسیت؛
فراخوان فوتبال برای زنان
فوتبال در ایران گفتمانی می‌سازد، گفتمانی که بدن زنان در آن حائز دلالت‌های فرهنگی خاصی می‌شود و فرهنگ جنسیتی غالب دچار چالش می‌شود، چالشی که عبارت است از کشیده شدن زنان از سویۀ طبیعی خود به قطب فرهنگی مردانه.
-
۱۳۹۸/۰۴/۱۰
«نه طبقه، نه متوسط» در گفت و گو با مراد ثقفی؛
در دفاع از طبقه متوسط
در ادبیات چپ‌گرایان نوعی تحقیر و تفرعن طبقه متوسط وجود دارد. مثلا بوردیو جایی آنقدر بد می‌گوید که خودش هم متوجه می‌شود و می‌گوید من منظورم این قدر هم بد نیست اما کاملا معلوم است، منظورش تحقیر است به خصوص جایی که می‌گوید، افراد این طبقه یک بچه بیشتر ندارند و تولیدشان کم است!
-
۱۳۹۸-۰۴-۱۰ ۱۱:۵۷
نقد و بررسی کتاب «دغدغه ایران»؛
جامعه‌شناسی در تلگرام
ما دو الگوی روشنفکری در جامعه ایرانی داریم؛ نخست الگوی سیدجمال است که گفت‌وگو با رهبران سیاسی را هدف خودش قرار داده بود و الگوی دیگر شریعتی است که گفت‌وگو با مردم را مخاطب خودش قرار داد. تصور می‌کنم، محمد فاضلی به جای الگوی شریعتی، الگوی سیدجمال یعنی گفت‌وگو با رهبران سیاسی را برگزیده است.
-
۱۳۹۸-۰۴-۰۹ ۲۱:۲۲
به‌بهانه کلیپ حمله به دکتر سهیلا صادقی، دانشیار دانشگاه تهران؛
واهمه وابستگان دولتی از شفافیت در دانشگاه
ماجرای هجمه به دکترصادقی یا شائبه‌های پروژه‌های دولتی به دانشکده علوم اجتماعی منحصربه‌فرد نیست و ریشه‌های بنیادین در وضعیت فعلی دانشگاه و نسبتش با تاریخ، جامعه و دولت دارد. پیش‌ازاین، نوشته بودیم پروژه‌بازی‌های دانشگاه با دولت باعث شکل‌گیری فساد، قدرت‌یابی بوروکرات‌ها و تشکیل باندهای هیأت‌علمی برای پروژه‌گیری شده و خواهد شد ... قطعا دکترصادقی آخرین سوژه چنین حملاتی نیست و در آینده، گسترش چنین وضعیتی را شاهد خواهیم بود
-
۱۳۹۸/۰۴/۰۴
گفت‌وگو با اسماعیل جمشیدی در باب تاریخ‌نگاری ذبیح‌الله منصوری؛
مدافع او نیستم
منصوری هیچ‌وقت سراغ آثار آکادمیک نرفت! همچنین سراغ ادبیات کلاسیک نرفت. شما در کارنامۀ ایشان ترجمه‌ای از داستایفسکی و هوگو و دیکنت و کافکا نمی‌بینید، او سراغ آثاری می‌رفت که بتواند انبوه مخاطب را حفظ کند. همچنین ما باید روی منصوری به‌عنوان مترجم قلم بکشیم. او در جامعۀ ما یک پدیده بود؛ جامعه‌ای که اهل کتاب نیست و عادت کرده که شفاهی باشد و هرگاه آمده کتبی شود، دولت مشکلاتی ایجاد کرد.
-
۱۳۹۸-۰۴-۰۳ ۱۱:۱۲
گزارشس از چهل‌ودومین سالگرد علی شریعتی در کانون توحید؛
دکتر، ما و بحران‌های تو درتو
همه تنازع شریعتی با روحانیت سنتی در همین جاست. روحانیت سنتی شریعتی را نمی‌فهمد، چون این روحانیت مدام مرز می‌کشد و شریعتی مدام مرزها را می‌شکند و درکی از دین ارایه میکند که به تعبیر خودش گاه بی‌دین‌ها با او همدلی بیشتری می‌کنند. بنابراین از دین قرائتی همساز با آن درک جهانی ارایه میکند. شریعتی شیعه را در پرتو زیست اسلامی و زیست اسلامی را در پرتو زیست شرقی می‌خواند و آنگاه از کل این فرهنگ شرقی می‌پرسد که تو چه سهمی در بازسازی یک زیست مسالمت آمیز جهانی داری؟
-
۱۳۹۸-۰۴-۰۲ ۱۱:۱۹
اعتبارسنجی وقایع از دل «ناگفته‌های مشروطیت» خاطرات میرزا محمدعلی‌خان یاور سالار معتضد؛
سخن از ناگفته‌ها
متأسفانه نگاه ما به موضوع مشروطه، قداست‌وارانه است و این مسئله ما را از کنه ماجرا به‌دور می‌اندازد. در همین دوران، یعنی ۱۲۹۰، قشون بختیاری و مجاهدان حامی مشروطه نیز رفتارهای غارتگرانۀ زیادی انجام داده‌اند که نمی‌توان از آنها چشم‌پوشی کرد. این منبع به‌خوبی نشان می‌دهد ملتی که عادتش غارت است و مردمی که به این سبک قشون‌داری عادت کرده‌اند، یک‌شبه تغییر نخواهند کرد.
-
۱۳۹۸-۰۴-۰۱ ۱۲:۵۰
شهریارِ ماکیاوللی: علوم سیاسی یا هجویۀ سیاسی؟(۳)؛
یک هجویه: انتخاب چزاره بورجا به‌مثابه شهریار نمونه
شاید امروزه هیچکس نباید اینقدر عجول باشد که به‌رغم تمام دیدگاههای عالمانهای که مخالف هجویه نامیدن شهریار هستند همچنان شهریار را هجویه بخواند؛ اما وقتی که کسی شروع به تفکر دربارۀ این دیدگاه میکند، آن را فوقالعاده منطقی مییابد! شما هر تعریفی که از «هجویه» داشته باشید این تعریف میبایست شامل قصد محکوم کردن، افشاگری یا تمسخر فرد یا چیزی باشد، نیز باید از صِرف محکوم کردن موعظهآمیز و ناسزاگوییِ با توسل به ترفندهایی مثل آیرونی، پوزخند و استهزاء متمایز باشد.
-
۱۳۹۸-۰۳-۲۹ ۱۱:۳۳
سینما چه تصویری از پرولتاریا به دست می‌دهد؟
کارگران کارخانه را ترک می‌کنند
اگر شمایل‌نگاری سینما را با نقاشی مسیحی مقایسه کنیم، کارگر مخلوقی نادر همچون یک قدیس است. سینما کارگران را در صورت‌های دیگری نیز نشان می‌دهد؛ یعنی به عنصر کارگری حاضر در دیگر صور زندگی متوسل می‌شود. وقتی فیلم‌های آمریکایی از قدرت یا وابستگی اقتصادی حرف می‌زنند، اغلب این را با توسل به نمونۀ گنگسترهای خرد و کلان ترسیم می‌کنند و در واقع آنها را به سناریوی کارگران و کارفرمایان ترجیح می‌دهند.
-
۱۳۹۸-۰۳-۲۸ ۱۱:۴۲
دربارۀ طفل یتیم جامعه‌شناسی ادبیات در ایران؛
«جامعه‌شناسی ادبیات» یا «اجتماعیات در ادبیات»
جامعه‌شناسی ادبیات در ایران تا مدت‌ها به‌صورت «اجتماعیات در ادبیات» تدریس می‌شد. چنان‌که می‌دانیم، کانون توجه جامعه‌شناسی ادبیات، رابطۀ میان اثر هنری، مخاطبانش و ساختار اجتماعی‌ای است که اثر در آن تولید و درک می‌شود و می‌خواهد ببیند یک اثر ادبی چگونه در شرایطی خاص به وجود می‌آید و سنت‌های فرهنگی و ترتیبات اجتماعی چه تأثیری بر تخیل نویسنده می‌گذارند. اما در «اجتماعیات در ادبیات» کوشش بر این است که ببینیم نویسنده یا شاعر چگونه مفاهیم جامعه‌شناسی را به زبان ادبی بیان کرده‌اند.
-
۱۳۹۸/۰۳/۲۷
ناهید غنی/ تاریخ یک ملت تا چه اندازه در ساختار هویت فرهنگی او دخیل است؟
انکار فرهنگ ایرانی، انکار خرده‌فرهنگ‌های ایرانی است
نیروی آموزش‌گر تنها نباید یک گویشور با تحصیلات تربیت معلم باشد، باید از ساختار دستوری و واژگانی و نحوه تدریس آن گویش و ارتباط آن با گویش‌های دیگر و با زبان فارسی مطلع باشد. این در حالی است که بهترین گزینه می‌توانند گویشوران فارغ‌التحصیل فرهنگ و زبان‌های باستان باشند اما چند نفر از آنها جذب شده‌اند، فعالان زبان مادری استان‌های مختلف آیا زمینه‌های لازم را فراهم کرده‌اند یا فراهم می‌بینند؟ به صرف مطرح کردن یک خواسته ولی در عین حال بی‌برنامه بودن و انکار هویت خود به اسم قوم‌گرایی، متاسفانه نمی‌توان به مطلوب رسید.
-
۱۳۹۸-۰۳-۲۶ ۱۱:۲۹
شهریارِ ماکیاوللی: علوم سیاسی یا هجویۀ سیاسی؟(۲)؛
ماکیاوللی به‌مثابه یاور حاکمان جائر؟!
اگر دوستان ماکیاوللی در صدد خواندن دستنوشتۀ شهریار بودهاند و اگر آنها همان معنای ظاهریاش را پذیرفتهاند -یعنی درسی عینی دربارۀ اینکه چگونه می‌توان یک حاکم جائر موفق بود که این درس در قالب پند و اندرز به یکی از همینگونه حاکمان ارائه شده است- به‌سختی توانستهاند که جلوی بُهتزدگی عمیق خود را بگیرند. و اگر این دستنوشته فقط به قصد جلب نظر جولیانو مدیچی جوان بوده است، مدیچی به سختی میتوانسته از این قضیه خوشحال باشد که کتاب شهریار با خونسردی تمام وی را جزء یکی از همان افرادی قرار داده که معلمِ پدرش [= لندینو] دربارۀ این افراد [= حاکمان جائر] نوشته است: بزرگترین تکلیف یک شهروند خوب، کُشتن حاکمان جائر است.
-
۱۳۹۸-۰۳-۲۵ ۱۱:۵۶
خوانش سایمون کریچلی از «خط باریک قرمز» ترنس مالیک؛
درباب شیوه‌های مردن
کریچلی با وسواس بسیار و براساس منطق باز و گشوده‌ای که در رویکرد «نظریۀ تحلیلی فیلم» می‌توان سراغ گرفت، بر دو مفهوم رادیکالی تأکید میکند که به‌واقع محورهای فلسفی تفکر سینمایی مالیک هستند و ازاین‌رو بررسی‌شان به درک عناصر سرشت‌نمای این فیلم نیز یاری می‌رساند. نخست، آرامش در لحظۀ مواجهه با مرگ یا مسئلۀ اصالت یا عدم اصالت شیوه‌های مختلف مردن و دیگری، طبیعت به‌مثابۀ «چیز» فی‌نفسه و قاب ثابتی که همواره در پس‌زمینۀ رخدادهای فیلم حضوری مستقل دارد و «نسبت‌به اهداف و مقاصد انسانی بی‌تفاوت است.»
-
۱۳۹۸-۰۳-۲۱ ۱۰:۴۲
نگاهی به منازعات فکری در تبریز/ رسول جعفریان؛
بازگشت غلوّ به تفکر شیعی در قرن سیزدهم
نخستین بار، مسأله علم امام کی مطرح شد؟ این سوالی است که علاقه مندان به علم کلام شیعی باید پاسخگوی آن باشند. در این باره شاید، و افزون بر آنچه غالیان افراطی در زمان امام صادق (ع) در باره مقام امام مطرح می کردند، بتوان نخستین مورد را در میان محدثان شیعه و متکلمان نخست، زمانی دانست که امام جواد(ع) با سن کم به امامت رسید و شیعیان در باره علم امام، به این معنا که آیا او چه قدر در دین دانش دارد که بخواهد در مقام امامت، هدایت شیعیان را به عهده بگیرد، روبرو شدند.
-
۱۳۹۸-۰۳-۲۰ ۱۱:۱۱
شهریارِ ماکیاوللی: علوم سیاسی یا هجویۀ سیاسی؟* (۱)؛
یک تناقض بسیار عجیب!
ه‌رغم اینکه شیوه و بیشتر فرضیات شهریار تا حدی مشمول اندیشۀ ماکیاوللیاند و نتیجتاً این کتاب نمیتواند به قلم فرد دیگری بهجز او نوشته شده باشد، اما شهریار از جنبههای مهم و مشخصی -شامل بعضی از تکاندهندهترین لطیفهها- با هر چیز دیگری که ماکیاوللی تا آن زمان نوشته بود و نیز با هرآنچه که ما دربارۀ زندگی وی می‌دانیم، از در تضاد درمیآید؛ و هرکسی که این موضوع را به نحوی از انحا مورد مطالعه قرار داده، به این تضاد پی برده است.
-
۱۳۹۸/۰۳/۱۹
پاسخ مکتوب مازیار بهروز به چند پرسش فرهنگ امروز؛
غلبۀ قرائت استالینی از مارکسیسم در تاریخ‌نگاری
برتری مسائل نظری بر قرائت تاریخی به درجات متفاوت بر چپ ایران تأثیر داشته است و نمی‌توان این واقعیت را کتمان کرد. اما برخی جریانات چپ (به خصوص جریان‌های طرف‌دار چین و شوروی) در روند تاریخ‌نگاری خود تأثیر بیشتری گرفته بودند؛ برای نمونه احسان طبری که پژوهشگر قادری بود، در کارهای علمی خود با در نظر گرفتن چهارچوب نظری شوروی‌ها دست به تحلیل می‌زد
-
۱۳۹۸-۰۳-۱۸ ۱۲:۴۶
پیشینه گفت‌وگوهای چالشگرانه در ادبیات ایران چیست؟
یادی از دیرینگی چالش‌نامه‌ها
ویژگی بسیار ارزشمند چالش‌نامه این است که در این گونۀ ادبی، به بهانۀ گفت‌وگوی دو چالشگر ستیزنده در سخن خواننده، پژوهنده می‌تواند به آگاهی و شناختی شایسته از دو سوی چالش برسد. توانایی‌ها، ناتوانی‌ها، تنک‌مایگی‌ها، فزون‌مایگی‌ها، راستی‌ها، کجیها را نزد دو چالشگر به‌روشنی و آشکارگی می‌توان یافت.
-
۱۳۹۸-۰۳-۱۲ ۱۲:۱۵
موضوع ایران در رویارویی با غرب(۲)؛
بازتاب نزاع میان دو تمدن
وضعیت جزم‌انگارانه در ایران باعث شده طی سده‌ها سال و حتی تاکنون، نظام اندیشیدن در ایران در نقطۀ ضعف خود مسکوت بماند و نتواند به‌طورقطع از چنگال آن خلاص شود. این در حالی است که در نظام معرفتی غرب به دلیل اینکه تعارض و تقابل میان استدلال‌های منطقی که در میان فلاسفه در جریان است، آنتی‌تزی مکرر پدید می‌آورد که در برابر فکرِ جزم‌انگارانه مقاومت میکند. این اصل مهم در واقع نقطۀ قوت نظام معرفتی در غرب را نشان می‌دهد. ولی همین تعارضات و تقابلی که به صورت «حرکت مار» در نظام معرفتی غرب وجود دارد، سبب می‌شود که فرایند معنابخشی و طلب کردن توجیه در هنجارسازی به یک نوع تنازع دامنه‌دار مبدل شود که غایت آن نوعی فلسفۀ پوچ‌انگاری (نیهیلیسم) را در پی دارد. بدیهی است که این مشکل عمده در ساختار نظام معرفتی در غرب همیشه بحران‌ساز است و این مهم، در حقیقت همان نقطۀ ضعف آن به شمار می‌آید.
-
۱۳۹۸-۰۳-۱۱ ۱۱:۰۰
تأملی در نقش جهان‌بینی ایرانی در پیدایی و پویایی فلسفه یونانی؛
مورخان چه می‌گویند؟
در مورد افلاطون نیز صحبت‌های بسیاری در باب تأثیرپذیری او از ایران و جهان‌بینی ایرانی شده است و محققان برجستۀ بسیاری در این زمینه به تتبع و تحقیق پرداخته‌اند که ذکر همۀ آنها از حوصلۀ بحث ما خارج است. ما در اینجا به نقل مطالبی از دو خاورشناس برجسته، نخست پروفسور دوشمن گیمن و پروفسور پانوسی اکتفا می‌کنیم؛ دوشمن گیمن در این خصوص می‌گوید: «در مورد افلاطون، تماس او با ایران به یک امر تقریباً معلوم تاریخی است و مسلم است که آکادمی با نظریه‌های ایران آشنا بوده. این نظریه‌ها، رواجی روزافزون داشت.»
-
۱۳۹۸-۰۳-۰۸ ۱۲:۰۲
موضوع ایران در رویارویی با غرب(۱)؛
ردی بر نظریۀ کارل یاسپرس- «وحدت تاریخ جهان»
از نگاه یاسپرس تضاد تاریخی و تقسیم‌بندی میان شرق و غرب گویا همیشه به نفع غرب متمایل بوده است. به باور یاسپرس، «باخترزمین روشن‌ترین تقسیم‌بندی‌های تاریخ و غنی‌ترین آفرینش‌ها و ظریف‌ترین نبردهای روحی و معنوی را دارد.» بدین وجه که کارل یاسپرس در حقیقت مبدأ تحول فکری در یونان باستان را ملاک داوری برای وحدت تاریخ جهان قرار می‌دهد. همان‌طور که در سطور بعدی روشن می‌شود، او با تکیه بر این تحول بنیادین، نظریۀ خود را قادر می‌سازد تا طرح وحدت تاریخ جهان را پی‌ریزی کند.
-
۱۳۹۸-۰۳-۰۷ ۱۱:۲۹
تقریراتی در فرضیۀ جهانهای موازی؛
آن خطاط سه گونه نوشتی
حرکت در وجوه مختلفی در هستی به شکل خط قابل مشاهده است. یکی از وجوه این حرکات در سیر خطی، خط مستقیم است که خود شامل سه وجه میل به بالا، پایین و راست خواهد داشت. خطوط سهگانۀ فوق در سیر خلق، تکامل و معاد قرار دارند و با توجه به سه حالت جسمی، عقلی و روحانی به صورت موازی در عوالم سهگانۀ هستی در حال حرکت هستند؛ بنابراین، این سه حالت که بیان داشتیم در چند نقطه و اوقات بر هم منطبق میشوند، خود موجب شکل‌گیری جریانات و مکاتب معرفت علمی، فلسفی و عرفانی شده است.
-
۱۳۹۸-۰۳-۰۵ ۱۲:۳۲
نگاهی به برخی از فیلم های جشنواره کن؛
تارانتینو، کن لوچ و دیگران
انگل به اندازه کافی کمیک، هیجان انگیز و جذاب است و می تواند یکی از معدود غافلگیری های کن امسال باشد./ تارانتینو هیچ وقت فیلم ساز محبوبم نبوده، هیچ وقت دلم برای تماشای فیلمی از او تنگ نشده، چه پالپ فیکشن، چه بیل را بکش، و چه فیلمی که بیشتر از بقیه دوست داشتم (جکی براون). فیلم تازه اش هم از این قاعده مستثنی نیست.
-
۱۳۹۸-۰۳-۰۴ ۱۱:۴۶
معرفی منطق تفکرات و شرحی بر سکولاریسمِ حوزه اندیشه (۲)؛
نوع دوم و سوم منطق تفکرات
پژوهشگر شهیر حوزه اسلامی، بسّام تیبی نیز رویکرد دوگانۀ اسلام‌گرایان در مورد عقل را نیمه‌مدرن می‌خواند: «آنها حاصل مدرنیته را به کار می‌برند درحالی‌که ریشه‌اش را لگد می‌کنند.» نتیجه‌ای که نویسندگان می‌گیرند این است که جوامع اسلامی صرفاً می‌توانند به تاکتیک و تکنیک‌های مدرن نایل شوند، ولی سرکوب فکر و عقل و دودلی نسبت به عقل مدرن، آنها را از نیل به ابداعات علمی و گسترش علم و تکنولوژی واقعی بازمی‌دارد، مگر اینکه در مبانی الهیاتی خود شک و تردیدها را برانگیزانند.
-
۱۳۹۸-۰۳-۰۱ ۱۳:۲۰
مروری بر شکل‌گیری دو سنت اصلی در تاریخ فلسفۀ مدرن (۲)؛
برخورد داووس
فریدمن، کاسیرر را گزینۀ مناسبی برای جمع میان دو سنت تحلیلی و قاره‌ای می‌داند، زیرا از لحاظ سیاسی مدافع جمهوری وایمار بود و هرگز شیفتۀ دو موضع سیاسی‌اجتماعی افراطی هایدگر و کارناپ نشد. او خود را در قلمرو فلسفه، نمایندۀ معاصر فلسفۀ کلاسیک می‌دانست که آن را ایدئالیسم فلسفی جدید می‌نامید و در قلمرو سیاست، خود را نمایندۀ سنت بزرگ کلاسیک، یعنی اندیشۀ سیاسی لیبرال‌جمهوری‌خواه به‌شمار می‌آورد و ازاین‌رو موضع او در هر دو قلمرو مسالمت‌آمیز بود.
-
۱۳۹۸-۰۲-۳۱ ۱۱:۴۴
معرفی منطق تفکرات و شرحی بر سکولاریسمِ حوزه اندیشه (۱)؛
نوع اولِ منطق تفکرات؛ منطق علمی-عقلانی
مدل‌های ریاضی، زبان و چارچوب اکثر فرضیه‌های علمی را تشکیل می‌دهند. تبیین‌های حاصله از فرمالیسم ریاضی از قیدوبند شرایط مکانی، موردی و کنونی آزمایش و پدیده مورد مطالعه، رها هستند و قادرند در پیکان زمان رو به جلو حرکت کنند؛ ازاین‌رو، توانایی پیش‌بینی کردن را به نظریه‌ها می‌بخشند. به علاوه، عینیت فرمالیستی، مانع تفاسیر موردی و مصلحت‌اندیشانۀ نتایج تجربیات می‌شود، زیرا ملاکی عینی برای پذیرش و نقد نظریه فراهم می‌سازد.