-
۱۳۹۳-۰۵-۰۵ ۰۹:۳۷
آلن بدیو؛
شبح کمونیسم
جنبش اشغال بيش از پيش از رمق افتاده و اسرائيل همچنان تحتلوای «دفاع مشروع» قتلعام میکند و... معالوصف، همۀ اينها نشانهای است از بحران؛ امروزه شهروندان آمريکا و اروپا و خاورميانه و سرتاسر جهان اعتماد خود را به نظم سرمايه از دست دادهاند اما امکان فراروی از آن را نمييابند. درست در چنين اوضاع و احوالی است که بايد بار ديگر از «فرضيه کمونيسم» سخن گفت.
-
۱۳۹۳-۰۴-۳۱ ۰۹:۰۷
بیوِرلی سوسگِیت؛
پسامدرنیسم و فلسفۀ تاریخ
نظریهپردازان مدرنیست و پست مدرنیست (خواه فیلسوفها، خواه تاریخدانان) در مسیرهای سراپا متفاوتی پیش میروند، مسیرهایی که ممکن است همپوشانیهایی موقتی داشته باشند، اما همگرایی آنها آنچنان بعید است که برخی تمایل دارند به جای گفتگوهای مشترک، سرگرم تکگوییهای موازی باشند.
-
۱۳۹۳-۰۴-۱۹ ۱۰:۴۴
فلسفهی اخلاق مدرن و نقد مکاینتایر/ قسمت دوم؛
رد نظریههای اخلاق مدرن
مکاینتایر، برعکس آنچه پنداشت شتابزده و سرسريِ نسبیاندیش میداند، تأکید دارد که ضرورتاً (و همواره) درست نیست که هرکس چنان واقع شده است که ایستاري وجود ندارد که پذیرفتنش از سوي او در هر زمانی نسبت به مجموعهی خاصی از جایگزینها عقلاً برتر باشد.
-
۱۳۹۳-۰۴-۱۶ ۱۱:۳۳
فلسفۀ اخلاق مدرن و نقد مکاینتایر/قسمت اول؛
فلسفۀ اخلاق مدرنیستها
واکاوي نقادانهی مکاینتایر از فلسفههاي اخلاق مدرنیستها این است که آنها آنچه «واقعیت» میشمرند را از «ارزشها» جوري جدا میکنند که کنش اخلاقی ما در عمل عاطفی شده و بدینسان طبقههاي گوناگون درون جامعه علیه یکدیگر چنان استدلال میکنند که هر دو درمانده و خوددرستبین میشوند
-
۱۳۹۳/۰۴/۱۱
گفتوگوی میشل فوکو با ژیل دلوز؛
روشنفکران و قدرت
وضعیت حاضر را که در نظر بگیریم، قدرت به طرزی اجتنابناپذیر بینشی تمامخواه و فراگیر دارد. به شما بگویم، همهی اشکال حال حاضرِ سرکوب، که متکثر هم هستند، به سادهگی خود را از منظر قدرت تمامیت میبخشند: سرکوبِ نژادپرستانه در تقابل با مهاجران، سرکوب درون کارخانهها، سرکوب در نظامِ آموزشی و به طور کلی سرکوب علیه جوانان.
-
۱۳۹۳-۰۴-۰۴ ۰۸:۵۴
برایان لایتر؛
دربارۀ تفاوتهای فلسفۀ تحلیلی و قارهای
فلسفۀ «تحلیلی» بهعنوان یک برنامۀ تحقیقاتیِ بنیادین مرده است. این تصور که فعالیت فکری به دقت و با مرزهایی مشخص بین فیلسوفان و دانشمندان علوم تجربی قابل تقسیم است، اینکه فیلسوفان روش خاصی (تحلیل مفهومی) دارند که با آن به حل مسائل میپردازند و اینکه مسائل فلسفی اساساً به نحو پیشاتجربی و از پشت میز قابل حل هستند، همهی این تعهدات بنیادین به لطف کارهای کواین و دیگران عمدتاً از بین رفتهاند.
-
۱۳۹۳-۰۴-۰۳ ۰۸:۵۱
آلن بدیو؛
نهاد فلسفی چیست؟
اما کاری که نهاد فلسفی میتواند و بنابراین باید برای فیلسوفان انجام دهد در امان داشتن ایشان از گزند خطابهای غلطشان که ناشی از خطاب بیمخاطبشان است. نهاد فلسفی باید به خلأ، خطابی درخور آن ببخشد.
-
۱۳۹۳-۰۳-۱۱ ۱۰:۴۰
مایکل راث؛
کارل مارکس؛ حرکت از «ازخودبیگانگی» بهسوی «رهایی»
از نظر مارکس، هرآنچه سخت و استوار است دود میشود و به هوا میرود؛ زیرا بورژوازی شرایط واقعی زندگی را به ما نشان میدهد و آن چیزی نیست جز بهرهکشی اقتصادی. ورای ازدواج، ورای اقتصاد، ورای حکومت و پدرسالاری و خلاصه ورای همه چیز، بهرهکشی اقتصادی نهفته است. ازخودبیگانگی و بهرهکشی اقتصادی شرایط واقعی زندگی هستند، شرایطی که هنگامی که آشکار شوند مردم تصمیم خواهند گرفت آنها را تغییر دهند.
-
۱۳۹۳-۰۲-۳۰ ۰۶:۲۰
هانس اسلوگا؛
سوبژکتیویته در تراکتاتوس
معمولاً چنین گفته میشود که فلسفهی کاملاً توسعهیافتهی تراکتاتوس ویتگنشتاین، طعمی شدیداً کانتی دارد؛ اما دلیلی وجود ندارد که فکر کنیم ویتگنشتاین زمانی که تراکتاتوس را نوشته است چیز زیادي از فلسفهی کانت میدانسته است. به نظر میرسد که ایدههاي کانتی از طریق نوشتههاي آرتور شوپنهاور و اوتو وِینینگر به او رسیده است؛ اما اکثر آنچه او از این نوشتهها گرفته است بهطور خاص کانتی نبودهاند.
-
۱۳۹۳/۰۲/۲۸
هربرت مارکوزه/دربارۀ گرایش هایدگر به نازیسم؛
خیانت به فلسفه
يک فيلسوف میتواند اشتباهات زيادی مرتکب شود اما موضوع مورد بحث ما تنها يک خطا و يک اشتباه ساده نيست، در واقع به معنی دقيق کلمه اين خيانت به فلسفه و هر آنچه که فلسفه مدافع آن است به شمار میرود. ثانياً، همانطور که گفتم او به اشتباه معترف بود اما موضوع را تمام شده تلقی میکرد.
-
۱۳۹۳-۰۱-۲۶ ۱۰:۱۰
مایکل راث؛
کارل مارکس؛ از روشنگری تا انقلاب
مایکل راث در ادامهی درسگفتارهای «مدرن و پستمدرن» به کارل مارکس میرسد؛ اما ابتدا درنگی کوتاه در هگل میکند تا بهویژه مفهوم دیالکتیک در نزد هگل را روشن کند. دیالکتیک همان مفهومی است که بیش از هر مفهوم دیگری اندیشهی مارکس را به اندیشهی هگل پیوند میدهد (یا بهتر است بگوییم مارکس را وامدار هگل میکند) و بنابراین فهم آن برای ورود به جهان اندیشهی مارکس ضروری به نظر میرسد.
-
۱۳۹۳-۰۱-۰۹ ۰۱:۱۵
السدیر مکاینتایر؛
اشتباهی دربارهی مفهوم «علیت» در علوم اجتماعی
یک سخن مشهور از هیوم این است که «خطا در دین خطرناک است؛ اما در فلسفه صرفاً موجب خنده میشود». این مقاله میکوشد تا نشان دهد که «خطاهای فلسفی» هم میتوانند خطرناک باشند.
-
۱۳۹۳-۰۱-۰۷ ۰۰:۳۰
دانیل آلمیدا/بررسی نشانهشناسی بصري آگهیهای تجاري عروسکهای مد(2)
انتخابهای بصری در آگهیهای تجاری «برتز»
در مجموع، عروسکهای برتز بازنمایی دختران نوجوان معاصر هستند؛ زیرا عمدتاً به عنوان اعضاي یک گروه چه مرد و چه زن به تصویر کشیده میشوند، ازاینرو بر یک مبناي جمعی شناخته میشوند. عروسکهای برتز به جاي آنکه کاري انجام دهند، چیزهایي باکیفیت، خیالی، خوشتیپ، پیشرفته و فوقالعاده هستند. ظاهر آنها حکایت از یک نوجوان آرمانی متعلق به طبقهی بالاتر از متوسط دارد.
-
۱۳۹۳-۰۱-۰۴ ۱۲:۰۲
دانیل آلمیدا/بررسی نشانهشناسی بصري آگهیهای تجاري عروسکهای مد(1)
کودکان ما به کجا میروند؟
اسباببازیها از طریق مشخصههایی همچون طراحی، تصاویر تبلیغاتی و متون بازاریابی پیامهایی را انتقال میدهند که بیانگر معانی فرهنگی و اجتماعی دنیاي پیرامون هستند. از آنجا که در عصر مصرفگرایی، بسیاري از اسباببازیها تبدیل به نماد شدهاند، این مقاله بر آن است تا ساختارهاي معنايِ نهان گفتمان بصري آگهیهای تجاري عروسکهای مد، برگرفته از سایت اسباببازیهای کودکانه www.mgae.com را آشکار سازد.
-
۱۳۹۲-۱۲-۱۷ ۱۱:۰۱
گفتاری از «هانس ماگنوس انسنس برگر»؛
در ستایش بیسوادی
امیدوارم گمان نکنید میخواهم در مخالفت با اوضاعی، دهان به نیش و کنایه باز کنم که چارهناپذیری آن برایم مسلم است. قصد سوگواری بر این اوضاع و احوال را هم ندارم، صرفاً میخواهم چندوچون آن را روشن کنم و تا آنجا که به من مجال میدهید به تشریحش بپردازم.
-
۱۳۹۲-۱۲-۰۴ ۰۹:۳۲
هانس گئورگ گادامر؛
حقیقت و روش؛ تنگناهای روش
اما مشکل اینجاست که در علوم انسانی کسی نمیتواند ماهیت یا روح انسان را در دست بگیرد و همانند علوم طبیعی آن را با سنجههای این علم طبیعیِ قاعدهمندِ پیشرو اندازه بگیرد. ماهیت علمی که با تاریخ و جامعه سروکار دارد، نمیتواند با روشهای علوم طبیعی فهمیده شود.
-
۱۳۹۲/۱۱/۲۶
گفتگوی دیدیه اریبون با پیر بوردیو؛
دانشگاهها: پادشاهان برهنه
فکر می کنم در دنیای سیاست، مطبوعات هستند که تا حد زیادی مشخص میکنند به چه چیزهایی باید فکر کرد و حتی چه کسانی را باید کنشگران مشروع بازی سیاسی به حساب آورد به همین ترتیب [باز هم مطبوعات هستند که ] در دنیای روشنفکری تلاش میکنند کنشگران اصلی را تعیین کرده و برای هر کدامشان ردهای در نظر بگیرند.
-
۱۳۹۲-۱۱-۲۱ ۰۸:۳۶
مایکل فریدمن؛
بازنگری پوزیتیویسم منطقی
طبق تصوير رايج پوزيتيويسم منطقی، اين جنبش نه تنها نوعی از مبناگرايی معرفتشناختی شمرده میشود، بلكه نسخهاي از معرفتشناسی «تجربهگرا»، در امتداد سنت لاك، باركلی، هيوم، ماخ و «برنامهی جهان خارج» راسل تلقی میشود.
-
۱۳۹۲-۱۱-۰۷ ۱۰:۲۳
مایکل راث؛
میراث روسو
میراث روسو طولانی و عمیق است. او بنیانگذار شیوهای از تفکر است که جامعهی معاصر خویش را به چالش میکشد تا آنجا که اعلام میکند پویاییهایی که میبینیم و آنها را پیشرفت میدانیم در واقع چیزی جز فساد نیستند. او دولت را مسئول حفاظت از نابرابری بزرگتر میداند و بر این باور است که پوچی و ریاکاری اجازه نمیدهند ما انسانها را آنگونه که واقعاً هستند، بشناسیم.
-
۱۳۹۲-۱۱-۰۳ ۱۰:۱۵
هنری فارل؛
روشنفکران تکنولوژی
آنها شاید جدیتر به این فکر کنند که چگونه تکنولوژی در حال تغییر سیاست است. مناظرات جاری هنوز تحت سلطهی مباحثات بیهوده بین هواخواهانی است که باور دارند اینترنت مدل بهتري برای دموکراسی ریشهای است و شکگرایانی که ادعا میکنند اینترنت بهترین دوست دیکتاتور است.
-
۱۳۹۲-۱۰-۱۹ ۰۹:۱۵
مریلین گایپیتی؛
اندیشهی کییر کگور دربارهی عقلانیت
یکی از دریافتهای اساسی ما این است که -حداقل گاهی اوقات- میان تفاسیر رقیب از هستی انسانی دست به انتخاب میزنیم و این انتخابها به خاطر دلایلی است که به باور ما دلایل محکم و حتی قاطع هستند. این جستار طرحی کلی برای نظریهی عقلانیتی فراهم میکند که به کمک آن میتوان به این برداشت اساسی معنا بخشید.
-
۱۳۹۲-۱۰-۱۰ ۱۲:۰۸
گونار میردال؛
توسعه چیست؟
از زمان جنگ جهانی دوم تاکنون، کتابهای مربوط به مسئلهی توسعهی کشورهاي توسعهنیافته، شامل بخشهایی مقدماتی میشدهاند که دربارهی آنچه میبایست از توسعهنیافته، درحالتوسعه یا سایر تعابیر سیاستمدارانه فهمیده شود و اساسیتر از آن، آنچه «توسعهی» چنان کشوري معنا میدهد، بحث میکردهاند. که اغلب نتیجه گرفته میشد که تعریفی کاملاً رضایتبخش قابل ارائه نیست
-
۱۳۹۲-۱۰-۰۱ ۱۱:۵۷
مایکل راث؛
روسو و منشأ نابرابری
این مسئله بسیار مهم است که برای روسو، ترحم مقدم بر تفکر است. ما به دلیل فکر کردن به رنجهای دیگران نیست که به آنها اهمیت می دهیم، ما بر اثر یک واکنش غریزی و طبیعی به رنجهای دیگران اهمیت میدهیم. پس احساس ترحم و دلسوزی وابسته به ارزیابی ما از وضعیت فردی که رنج می کشد، نیست. این واقعیت که دیگران رنج می کشند همهی آن چیزی است که ما نیاز داریم بدانیم تا احساس طبیعی و غریزی ترحم فعال شود.
-
۱۳۹۲-۰۹-۱۱ ۰۹:۴۵
برایان لیتر / الکس لنگیناس؛
روششناسی فلسفهی حقوق
فلسفهی حقوق –به طور خاص در دنیاي انگلوساکسون و به نحو رو به رشدي در فضاي خارج از آن براي بیش از نیم قرن– تحت سیطرهی نوشتهی هارت تحت عنوان «مفهوم حقوق» (1961) قرار داشته است. این مقاله درصدد آن است تا با بررسی روششناسی فلسفهی حقوق هارت، در نقاط ضعف و قوت روششناسی فلسفهی حقوق در قرن اخیر مداقه کند.
-
۱۳۹۲-۰۹-۰۷ ۰۹:۵۶
متیو تول؛
پساپوزیتیویسم و علوم اجتماعی
بهکارگیری پساپوزیتیویسم در تحقیقات، زمانی برجستهتر شد که این روش با معرفتشناسی پسامدرن و نسبیگرایی به تقابلی جدی برخورد و توانست روششناسیهای متفاوت و جهتدهی ارزشی دیگرگونهای را برای تولید دانش ارائه دهد.
-
۱۳۹۲-۰۸-۲۸ ۰۹:۰۷
مایکل راث؛
روسو و نقد زودهنگام روشنگری
هنگامیکه شما روشنگری و هنرها و علوم را دارید که منجر به، بهاصطلاح پیشرفت میشود، آنگاه با گروهی از مردم مواجهاید که واقعاً باهوش هستند و دستهای دیگر که آنقدرها باهوش نیستند. به همین خاطر با افرادی مواجه میشوید که به نویسنده، فیلسوف و دانشمند نگاه میکنند و میگویند: «کاش من میتوانستم مثل او باشم».
-
۱۳۹۲-۰۸-۲۵ ۰۹:۵۲
فردریش فون هایک؛
نیاکانگراییِ عدالت اجتماعی
پوچی تمامعیارِ عبارت «عدالت اجتماعی» در این واقعیت ظهور پیدا کرده است که هیچ توافقی راجع به آنچه مستلزم عدالت اجتماعی در موارد خاص میباشد، وجود ندارد، همچنین، هیچگونه آزمون شناختهشدهای وجود ندارد که بر مبنای آن، بتوان راجع به درستکار بودن افراد در صورت متفاوت بودنشان از یکدیگر، تصمیمگیری کرد.
-
۱۳۹۲-۰۸-۰۸ ۱۱:۱۹
آدرین لی آدربری؛
فهم شرقشناسی؛ ساخت «دیگری»
مباحث ادوارد سعيد پس از 31 سال در زمينهی اينكه چهگونه كشورهاي غربي تصورشان از «ديگري» شرقي را میسازند؛ با پيدايش جهان چندقطبي كه اشاره به ظهور كشورهای شرقي (نظير هند و چين) دارد، مستلزم بازنگري كاربردي مفاهيم وي دارد.
-
۱۳۹۲-۰۸-۰۴ ۰۹:۳۷
مایکل راث؛
کانت، فلسفه و روشنگری
کانت انتظار ندارد که هنگامی که ما جرأت به دانستن داریم و به عنوان یک اندیشمند آزاد هستیم، مثل وحشیها و دیوانهها عمل کنیم. زیرا اگر ما واقعاً به گونهای ژرف و شفاف بیندیشیم، آنگاه تشخیص خواهیم داد که میخواهیم در جهانی زندگی کنیم که مردم به گونۀ مشخصی رفتار میکنند.
-
۱۳۹۲-۰۷-۲۳ ۰۹:۲۷
امانوئل والرشتاین؛
توسعهی مفهوم توسعه
احتمالاً پیوند دیرین بین علوم اجتماعی و جنبش اجتماعی طی بیست سال آینده جهت جدید و نیروی جدیدی خواهد گرفت. نه علوم اجتماعی و نه جنبش اجتماعی، بدون دگرگونی دیگری نمیتوانند از بنبستهایی که در حال حاضر هر دو در آنها قرار دارند، خارج شوند.