کل اخبار:188
-
۱۳۹۴-۱۰-۲۰ ۱۲:۴۵
کتاب «مقدمه‌ای بر تاریخنگاری» نقد می‌شود
کتاب «مقدمه‌ای بر تاریخنگاری» از سوی گروه روش‌‌شناسی و تاریخنگاری پژوهشکده تاریخ اسلام نقد و بررسی می‌شود.
-
۱۳۹۴-۱۰-۱۹ ۱۷:۱۵
هما ناطق؛ مورخی که بی‌طرف نبود / حسین آبادیان
دکتر هما ناطق با اتکاء بر اسناد منتشر نشده ایران و فرانسه، نسخ خطی و منابع اصیل، پرتوی نوین بر تاریخنگاری ایران افکند. او فقط راوی حوادث و وقایع نبود و در زمره کسانی بود که خط بطلانی بر توهم «بی‌طرفی» مورخ به هنگام نقل روایات تاریخی کشید.
-
۱۳۹۴-۱۰-۱۶ ۱۵:۳۰
برخی از مورخان ما دچار «زمان پريشی» هستند
براي نقد كار تاريخ‌ورزان، ابتدا بايد به اين پرسش پاسخ دهيم كه اساسا چه انتظاري از تاريخ ورزان داريم. به زعم و فهم من تاريخ‌شناسي دو وظيفه اصلي دارد كه تاريخ‌شناسان در زير اين ديسيپلين انجام مي‌دهند كه البته اين دو وظيفه در طول يكديگر هستند، بنابراين كار و وظيفه اول قطعا مهم‌تر است.
-
۱۳۹۴-۱۰-۱۶ ۱۰:۲۴
گزارشی از نشست «بررسی آثار هایدن وایت» (۲)؛
انديشه‌ی وايت بيش از آنكه مدلل باشد، معلل است
به گمان من اندیشه‌ی وایت بیش از آنكه مدلل باشد، معلل است؛ اندیشه‌ی معلل یعنی اندیشه‌ای كه خود زاییده یك موقعیت است و به همین ترتیب اگر بخواهیم وایت را با منطق خودش ارزیابی كنیم در آن صورت نتیجه خواهیم گرفت كه وایت هم نسبت به قرن نوزدهم نوعی بوطیقا ارائه می‌کند، واقعیت قرن نوزدهم را بیان نمی‌کند و در واقع نوعی بیان شاعرانه است.
-
۱۳۹۴-۱۰-۱۲ ۱۱:۴۱
نقدی بر روایت‌گراییِ وایت و انکراسمیت (۳)؛
«چرخش استعاری»، یک فلسفه‌ی تاریخ نامناسب
بنابراین «چرخش استعاری» آن چنان که توسط وایت و انکراسمیت صورت‌بندی شده است، به عنوان یک فلسفه‌ی تاریخ نامناسب است و تحلیل‌هایی بهتر و متناسب‌تر با عمل تاریخ می‌باید جای آن را بگیرند. چنین تحلیل‌هایی باید وجوه استعاری و نظری را هم در پژوهش و هم در روایت به رسمیت بشناسند و از مفهومی از استعاره بهره گیرند که صادق یا کاذب بودنِ گزاره‌های استعاری را تعیین کند.
-
۱۳۹۴-۱۰-۰۹ ۱۲:۳۰
مکتب تاریخنگاری انگاره‌ای و اندیشه‌ای
برحسته ترین و دلپذیرترین احساسی که یک مخاطب از پژوهشی با هویّت «انگاره‌ای و اندیشه‌های» دریافت می‌کند، حسّ حرکت در تاریخ و مشاهده و لمس «تاریخنگاری» در معنا و مفهوم واقعی آن است. رویکردی که بر روی تطوّر و تغییر یک انگاره، اندیشه و گفتمان تاریخی تمرکز پیدا می‌کند و تلاش می‌کند آن را در افق تاریخی‌اش بکاود، امری که نه بی‌نظیر اما دست کم در قواره یک «هویّت مکتبی» در فضای علوم انسانی ایران کم‌نظیر است.
-
۱۳۹۴-۱۰-۰۹ ۱۱:۴۵
«اولیگارشی علیه جمهوری (روزنوشتهای وقایع سیاسی سال ۱۳۸۸)» وارد بازار شد
کتاب «اولیگارشی علیه جمهوری (روزنوشتهای وقایع سیاسی سال ۱۳۸۸)» توسط «حسین بابازاده مقدم» تدوین شد و با شمارگان ۲۰۰۰ جلد در سال ۹۱ توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است.
-
۱۳۹۴-۱۰-۰۷ ۰۸:۳۱
نقدی بر روایت‌گراییِ وایت و انکراسمیت (۲)؛
پوزیتیویسم وارونه
هم وایت و هم انکراسمیت با وارونه ساختن تجربه‌گرایی در عوض انکارش آن را حفظ می‌کنند. این تجربه‌گرایی وارونه شده، کارکردی کانونی نیز در روایت‌گرایی استعاری بر عهده می‌گیرد چرا که اثبات‌پذیریلنگر مدّعیاتِ بنیادین در باب تخیّلی بودنِ روایت‌گری به نحو کامل به تعارض صریح‌اش با تجربه‌گرایی وابسته است.
-
۱۳۹۴-۱۰-۰۲ ۰۹:۱۵
نقدی بر روایت‌گراییِ وایت و انکراسمیت (۱)؛
شش تز در باب فلسفه‌ی روایت‌گرای تاریخ
هیچ جایی برای شکاکیت تاریخی وجود ندارد. ما می‌توانیم عقلانیت را در این ببینیم که چرا مورخان در هر مرحله از مناظره‌ی تاریخی، یک دیدگاه را در باب گذشته بر دیگر دیدگاه‌ها ترجیح می‌دهند. شکاکیت فقط هنگامی نتیجه می‌شود که فرد از عقلانیتِ موجود در مناظره‌ی تاریخی خرسند نشده و نیاز به بنیان‌های مطلق احساس شود. اما در عمل این احساس نیاز هرگز به چیزی فراتر از این توصیه به مورخان که کارشان را دقیق و آگاهانه انجام دهند، منجر نخواهد شد.
-
۱۳۹۴-۰۹-۱۶ ۱۴:۰۰
تاریخنگاری شاهنشاهی و بی‌علاقگی دانشجویان به تاریخ!/ ماجرای چلوکباب خوردن دانشجویان چه بود؟
حرکت اعتراضی دانشجویان در ۱۶ آذر در جامعه آن روز ایران تاثیر به‌سزایی به جای گذاشت. در سطوری از کتاب «شریعتی و تاریخ معاصر ایران، جنبش دانشجویی و تفکرات شریعتی از منظر نقی لطفی» آمده است: «نیکسون که معاون رئیس‌جمهور آمریکا بود از ایران دیدن کرد و این دیدار مخالفت‌هایی را در پی داشت که به‌صورت ایده و نقطه عطفی در جنبش‌های دانشجویی نمودار شد.»
-
۱۳۹۴-۰۹-۱۴ ۱۱:۱۵
«درآمدی بر تاریخ نگاری ایرانی اسلامی» در کتابی از «سید ابوالفضل رضوی»
کتاب «درآمدی بر تاریخ نگاری ایرانی اسلامی» نوشته ی«سید ابوالفضل رضوی» را پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي چاپ و روانه ی بازار کتاب کرد.
-
۱۳۹۴-۰۹-۰۹ ۰۸:۵۱
گزارشی از نشست «تاریخ و روانکاوی» (۱)؛
درمان گذشته
تاریخ و روان‌كاوی به یكدیگر شباهت دارند، زیرا هر دو دیسیپلین در پی بازیابی گذشته هستند. تاریخ‌دان می‌خواهد گذشته‌ی تاریخی یك ملت را بازسازی كند تا از آن طریق پرتو روشنی بر حال و روز فعلی آن ملت بیندازد و به طریق اولی روان‌كاو نیز با معلوم كردن زوایای تاریك ضمیر ناخودآگاه بیمار، پرتو روشنی بر وضعیت كنونی او بیندازد. در هر دو رشته، گذشته شالوده‌ای برای فهم اکنون است.
-
۱۳۹۴-۰۸-۰۹ ۱۴:۳۷
خلعتبری: برخی تاریخ‌نویسان تاریخ می‌سازند!
اللهیار خلعتبری، استاد گروه تاریخ دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهیدبهشتی گفت: گروهی از تاریخ‌نویسان، تاریخ نمی‌نویسند، بلکه تاریخ می‌سازند؛ آثاری که با پژوهش همراه نیست و به نوعی جریان‌ها و واقعیت‌های تاریخی را خلق (قلب) می‌کنند. در این کتاب‌ها گاه یک نفر را به اوج و نفر دیگر را به حضیض می‌برند.
-
۱۳۹۴-۰۷-۰۸ ۱۲:۰۱
تاریخ‌نگری و تاریخنگاری جنگ ایران و عراق در کتاب «اندیشیدن جنگ؛ جنگ اندیشیدنی»
فرانک جمشیدی در بخشی از کتاب «اندیشیدن جنگ؛ جنگ اندیشیدنی» می‌نویسد: «جای انکار ندارد که مسائل و موضوعات بسیاری در تاریخنگاری جنگ همچنان ناگفته و نانوشته باقی مانده است که نگفتن و ننوشتن آنها، به سبب «اهمیت و حساسیت» که دارند، زمینه «آسیب‌پذیری» را برای تاریخنگاری جنگ و «امکان بدفهمی» را برای مخاطب این تاریخ فراهم می‌آورند.»
-
۱۳۹۴-۰۶-۰۳ ۱۰:۲۰
نقش شیعه در تاریخ نگاری اسلامی منتشر شد
سازمان حج و زیارت از انتشار کتاب نقش شیعه در تاریخ نگاری اسلامی از سوی پژوهشکده این سازمان خبر داد.
-
۱۳۹۴-۰۶-۰۱ ۱۷:۳۰
مذکرگونه بودن تاریخنگاری در ایران
سید قاسم یاحسینی، نگارنده کتاب «زن بوشهری در جنگ و فرهنگ» گفت: متاسفانه مطالعات تاریخی زنان ایران مغفول مانده است. درباره زنان نواحی و شهر‌های مختلف ایرانی آثاری نوشته نشده و زنان باید برای نوشتن کتاب‌هایی در این باره دست به دست هم دهند. جنبش فمنیسم در ایران لهجه تهرانی دارد و در آن صدای زنان دیگر شهر‌ها شنیده نمی‌شود.
-
۱۳۹۴-۰۵-۰۵ ۰۹:۴۶
نقدی بر کتاب «نگاهی اجمالی به عصر زرین فرهنگ ایران»؛
وقتی تاریخنگاری غیرآکادمیک فاجعه می‌آفریند
نگارش چنین کتاب‌هایی برای تاریخ‌پژوهان حاوی هشداری جدی‌تر است و آن اینکه تاریخنگاران آکادمیک و متخصص نتوانسته‌اند چنان که باید و شاید ارتباط خود را با حوزه عمومی برقرار و و محصولات فکری لازم را برای اقناع اذهان غیر متخصص اما علاقه‌مند تولید کنند؛ در نتیجه چنین غفلت و اهمالی، این غیر متخصصان علاقه مند و ماجراجو هستند که متکفل انجام این وظیفه خطیر می‌شوند و بر هر نمط که می‌خواهند با این رشته معامله می‌کنند.
-
۱۳۹۴-۰۴-۲۵ ۱۳:۴۴
پهلوی اول، از کودتا تا سقوط
رضا مختاری اصفهانی
کتاب حاضر بر آن است فارغ از تاریخنگاری ایدئولوژیک، سلطنت پهلوی اول را از تمامی ابعاد به تصویر و تحریر کشد. رویکردی که تاریخنگاری زمانه‌ی ما در دیدن نیک و بد گذشته بسیار به آن نیازمند است.
-
۱۳۹۴-۰۴-۱۰ ۰۹:۲۸
هایدن وایت / تأملی در نسبت میان تاریخ و فیلم تاریخی؛
تاریخنگاری و تاریخعکسی
شواهد تاریخی که در عصر ما تولید می‌شود اغلب به همان اندازه که شفاهی و نوشتاری است در سرشت خود دیداری نیز هست. همچنین، قراردادهای ارتباطی وضعشده در علوم انسانی به همان اندازه که در اشکال مسلط بازنمایی خود کلامی هستند به نحو فزایندهای تصویری نیز می‌شوند. مورخان عصر مدرن باید آگاه باشند که تحلیل تصاویر دیداری نیازمند شیوهای برای «خوانش» است که کاملاً متفاوت از شیوههای توسعهیافته برای بررسی اسناد نوشتاری است.
-
۱۳۹۴-۰۴-۰۹ ۱۳:۱۰
انتشار نگرش شناسی تاریخ نگاری انقلاب اسلامی
اینكه مورخ باید بی‌طرف باشد به لحاظ ایده‌‌آلی حرف درستی است، ولی به لحاظ علمی و عملی، غالباً مورخان دارای موضع هستند و بی‌طرفی مورخ، كمتر پذیرفتنی است.
-
۱۳۹۴-۰۴-۰۸ ۱۶:۰۰
انتشار اثری تازه از یعقوب توکلی با موضوع تاریخ نگاری انقلاب
تازه ترین اثر یعقوب توکلی با عنوان ««نگرش شناسی تاریخ نگاری انقلاب اسلامی» منتشر شد.
-
۱۳۹۴-۰۴-۰۷ ۱۶:۵۰
یعقوب آژند: علم‌الحدیث بنیان تاریخنگاری اسلامی
فرهنگ خاصی در جهان اسلامی وجود داشته و دارد. یعنی از همان زمان تاریخ‌نویسی یکی از علوم مهم فرهنگ اسلامی بوده و هست. طبیعتاً تاریخ‌نویسی در هر کشوری از کشورهای جهان اسلام شیوه خاصی پیدا کرد و آثار مختلفی پدید آمد، من از این دیدگاه از اصطلاح تاریخنگاری اسلامی استفاده کردم.
-
۱۳۹۴-۰۴-۰۴ ۰۹:۳۶
گفتاری درباره نسبت تاریخ و حوزه‌ی عمومی؛
دانشگاه و غیبت رسالت روشنگری
متأسفانه بین دانشگاه -اینجا منظورم مطالعات تاریخی است- و جامعه یک شکاف مهم پدید آمده است و دانشگاهیان تمام کارهای خود را محدود کردند به حوزه‌های تخصصی خاص که روزبه‌روز هم تخصصی‌تر می‌شود و روزبه‌روز خوانندگان آن محدودتر می‌گردد. به نظر می‌آید که رسالت روشنگری و آگاهی‌بخشی از دانشگاه غایب شده و به حوزه‌ی عمومی منتقل گشته است. بحث این است که چگونه می‌توان این دو حوزه را به هم نزدیک ساخت.
-
۱۳۹۴-۰۴-۰۲ ۰۹:۳۱
گزارشی از سخنرانی مراد ثقفی در نشست «تاریخ و حوزه ی عمومی» (۱)؛
فهم تاریخ و خرد تاریخی در حوزه عمومی
چگونه فهم تاریخ ممکن است؟ بزرگ‌ترین مشکل اتفاقاً این است. جواب من به این مسئله این است؛ همه‌ی این‌ها نشان می‌دهد که فهم تاریخی یک گفت‌وگو بین تاریخ‌نگار و سند نیست.. خرد تاریخی که ما دائماً به آن اشاره می‌کنیم، در یک فضای سه‌گانه ممکن است که در آن کاربرد کلمات باید با دقت، روشن و مشخص یا حداقل با توافق دوجانبه صورت گیرد. دومین شرط آن است که حواسمان باشد که همه‌ی مفاهیم جهت‌دهنده‌ی تاریخ نیستند، بلکه برخی از آنها جهت‌دهنده هستند.
-
۱۳۹۴-۰۳-۳۱ ۱۰:۲۳
جستاری درباره مفهوم «تاریخ همگانی»؛
جوانان، هویت باستان‌گرا و مصرف تاریخ
موضوع اصلی تاریخ همگانی در معنای عام آن مجموعهای است از شیوههای گوناگونی که از رهگذر آن گذشته‌ی گروه‌های اجتماعی به زندگی امروز آنان شکل میبخشد. این نوع ادارک از تاریخ حاصل فرآیندی غیر ارادی و ناسازمانیافته از فراگیری است که در درون زیست-جهان انسانی صورت می‌گیرد. از این قرار به شکلی از آگاهی تاریخی میرسیم که لزوماً ریشه در آموزش تخصصی در دانش تاریخ یا حتی مطالعه غیر تخصصی گسترده هم ندارد.
-
۱۳۹۴-۰۳-۲۴ ۱۰:۴۰
ویژگی‌های «تاریخ جامع ایران»
نویسنده «تاریخ جامع ایران» گفت: مهم‌ترین وجه تمایز این اثر، ملی بودن آن است و نقش پراهمیت تاریخنگاران و مؤلفین ایرانی این اثر نشان از توانایی دانشمندان ایرانی در تدوین آثار بزرگ دارد.
-
۱۳۹۴-۰۳-۱۷ ۰۹:۴۴
ضرورت تاریخنگاریِ غیرِفکریِ هویت؛
مورخان و خودآگاهی ملی
پژوهش دربارهی سیر تطور هویت و خودآگاهی ملی ایرانی، نیازمند نوعی تاریخنگاری دقیق و کنکاش وسواسآمیز مورخانه است. اما چنین وظیفه خطیری را نباید صرفاً به مورخان تاریخ فکر واگذار کرد، آن هم به این دلیل که شمار زیادی از مورخان فکری (که بنا بر مُد فکری روز رو به افزایش دارند) نه تنها در پرورش و رواج تصورات نادرست در این زمینه نقش بسزایی دارند، بلکه گاه بسیاری از برداشتهای ناصواب دربارهی موضوعاتی چون هویت، اساساً برخاسته از سهلانگاریها و بیدقتیهای روششناختی آنان است.
-
۱۳۹۴-۰۲-۲۹ ۰۹:۱۱
بحثی درباره روش‌مندی آکادمیک در مصاحبه‌های پروژۀ «تاریخ شفاهی عصر پهلوی دوم»؛
ضرورت تخصص‌گرایی دانشگاهی در پژوهش‌های تاریخ شفاهی
چون کار این پروژه، مصاحبه و گفت‌وگوی فعال و مؤثر در باب احوال و زندگانی مصاحبه‌شوندگان و افراد پیرامون و احوال آنها و اوضاع ایران معاصر (تاریخ شفاهی) است، بنابراین طبیعی است که پرسش‌های مصاحبه‌گر، نقش اصلی را در روند گفت‌وگو و بازگویی قضایا و احوال افراد و شخصیت‌ها و حوادث و پدیده‌ها ایفا می‌کند و این پرسش‌ها هستند که چگونگی بروز و خروج یادمانده‌ها و تحلیل‌ها و ذهنیت‌های مصاحبه‌شوندگان را رقم می‌زنند.
-
۱۳۹۴-۰۲-۲۸ ۰۹:۲۴
کوئنتین اسکینر، جان پاکاک، بروس کوکلیک، مایکل هانتر؛
تاریخ فکری چیست؟ (۲)
در واقع به نظر می‌آید که هر دو اصطلاح «تاریخ فکری» و «تاریخ اندیشهها» معنای یکسانی دارند؛ گونههایی از فراتاریخ یا نظریهی تاریخ، به عبارتی پژوهشی در باب سرشت تاریخ با تکیه بر نظریههای گوناگونی پیرامون اینکه چگونه «تفکر» یا «اندیشهها» جایگاهی در تاریخ مییابند، و نتیجهی آن هم چیزی نیست مگر همان چیزی که شما به عنوان فلسفه‌ی تاریخ و یا تاریخ فلسفه میشناسید.
-
۱۳۹۴-۰۲-۲۴ ۰۹:۵۲
مورخان بزرگ اندیشه از چیستی تاریخ فکری می‌گویند؛
تاریخ فکری چیست؟ (۱)
مورخ فکری نیز همانند دیگر مورخان بیشتر مصرفکنندهی «روشها» است تا تولیدکنندهی آن؛ همچنین مورخ تاریخ فکر بههیچروی ادعا نمی‌کند که برخی از شواهد تاریخی اختصاصاً و انحصاراً بدو تعلق دارند. تمایز اصلی کار وی در جنبههایی از گذشته‌ی آدمی نمود مییابد که او برای پرتوافکندن بر آن تلاش می‌کند، به دیگر سخن این تمایز حاصل در اختیارگرفتن مجموعهای خاص از اسناد و یا کاربست شماری از فنون ویژه نیست.