نمایش همه
  • ادموند هوسرل ۱۳۹۴-۰۷-۲۲ ۰۹:۵۷

    تفسیری از پدیدارشناسی هوسرل؛

    ایده‌ی یادگیری و تعلیم و تربیت در عمل

    هوسرل به ما نشان می­‌دهد که تعلیم و تربیت حقیقی، یادگیری و اعمال روش پدیدارشناسانه می­‌باشد که منجر می­‌شود به ساخت کلی و مشترک آگاهی. به بیان دیگر، ساختی که با روش پدیدارشناسانه تقویم می‌­گردد. حال می­‌بایست سایر علوم بر مبنای این ساختار مشترک آگاهی قوام یابند. این روش ضمن ­آنکه کاملاً عمل­گرایانه است یک کار گروهی نیز محسوب می­‌گردد.

  • تاریخ فرهنگی ۱۳۹۴-۰۷-۲۰ ۱۰:۳۱

    گزارشی از نشست «زمینه‌های اجتماعی و علمی ظهور تاریخ فرهنگی» (۲)؛

    تاریخ فرهنگی و شکل‌گیری تاریخ حال

    پیدایش مفهوم تاریخ حال و شکل‌گیری تاریخ حال یکی از مهم‌ترین نتایج و آثار تاریخ فرهنگی بوده است؛ به این معنا که تاریخ به جست‌وجوی روح و قوانین مؤثر و حاکم بر پدیدارها می‌پردازد و از طرف دیگر تاریخ حال یا شکل‌گیری مفهوم تاریخ حال در تاریخ فرهنگی تأکید می‌کند بر اینکه تاریخ عبرت‌آموزی نیست.

  • رضا داوری اردکانی ۱۳۹۴-۰۷-۱۲ ۰۹:۰۴

    رضا داوری اردکانی /بخش اول؛

    ما و مواجهه با علم جدید

    علم و تكنولوژی چنان اهمیت دارد كه هیچ قومی نمی‌تواند از آن صرف‌نظر كند. علم و تکنولوژی استوانه‌ی عالم غربی و عالم توسعه‌یافته است. توسعه با علم صورت گرفته است و هر قومی كه فكر توسعه باشند ناگزیر باید علم داشته باشد. کم‌وبیش در این ۲۰، ۳۰ سال اخیر این توجه پیدا شده است كه چه نیازی به علم داریم؟ چرا باید به سمت علم برویم؟ چگونه باید در راه علم برویم و چه مشکل‌ها و موانعی در راه علم ما وجود دارد؟

  • هایدگر ۱۳۹۴-۰۷-۱۱ ۰۹:۰۶

    نوشتاری از شارل گینیون در باب هستی و زمان (۱)؛

    خود شدن: نقش خودینگی در هستی و زمان

    وجهی دیگر از هستی و زمان وجود دارد که ظاهراً به تصویری کاملاً متفاوت از هستی ما به‌مثابه انسان دلالت می‎کند. این چشم‎انداز دیگر که سپس در اگزیستانسیالیسم محوری می‎شود، بر مفهوم هایدگر از خودینگی (authenticity) به‌مثابه نحوی ممکن از هستی برای دازاین تمرکز دارد.

  • فکوهی 22 ۱۳۹۴-۰۷-۰۱ ۰۶:۲۹

    ناصر فکوهی؛

    «مردم شناسی»، میراث استعمار فرانسوی و بریتانیایی در ایران

    وقتی سخن از میراث مردم شناسانه فرانسوی ( و تقریباً همیشه باید اضافه کرد بریتانیایی) برای کشور خود می‌زنیم و بر نیاز به چرخشی اساسی به سوی مدرن کردن این رشته و سوق یافتن به سمت انسان شناسی می‌بریم، ابداً با بحثی در مورد دو کلمه روبرو نیستیم. بلکه جهانی از اندیشه این دو واژه را از هم جدا می کند

  • فلسفه ۱۳۹۴-۰۶-۱۶ ۰۹:۰۲

    ارزیابی پژوهش آکادمیک فلسفه در ایران در مقایسه با جهان؛

    وضعیت نامتوازن پژوهش فلسفه در ایران

    در این ارزیابی تنها اين پرسش را مد نظر قرار می‌دهم كه در دانشگاه‌های ايران وضعيت پژوهش آکادمیک دربارۀ فلسفۀ غرب، با توجه به معیارهای استاندارد آكادميك چگونه است... با توجه به گزارش پيش رو، به روشنی می‌توان ديد كه جامعۀ دانشگاهی فلسفه در ایران دچار یک آسيب بسيار جدی است، که عبارت است از عدم انجام پژوهش آکادمیک متناسب با معیارهای جهانی در بدنۀ دانشگاهی کشور.

  • کاستا ۱۳۹۴-۰۶-۰۱ ۱۱:۲۵

    درس‌گفتاری از پدرو کاستا (۱)؛

    دری بسته که ما را به حدس زدن وامی‌دارد

    این ترجمه در ارتباط مستقیم با پرونده سینمایی شماره هفت فرهنگ امروز تحت عنوان «با خون و استخوان»(در بررسی سینمای پدرو کاستا)است که می‌تواند به عنوان مقدمه و ضمیمه‌ای برای آن پرونده در نظر گرفته شود.

  • هگل ۱۳۹۴-۰۵-۲۱ ۱۱:۱۴

    درآمدی بر دشواری‌های خواندن آثار هگل؛

    ورود به متن «پدیدارشناسی»

    هگل در جای‌جای کتاب، شگرد خود را در گرفتن تصورات طبیعی خواننده از مفاهیم و سپس خمیر کردن آن، ورز دادن آن و چیزی دیگر ساختن از آن، به کار می‎گیرد و تارعنکبوت متن خود را با طعمه‎هایی به‌ظاهر آشنا برای خواننده پهن می‎کند. خواننده با تصوری از مفاهیمی مانند روح، سوژه، ابژه، امرِ مطلق، حقیقت، ایده، واقعیت، شناخت و غیره، وارد هزارتوی متن هگل می‎شود؛ بی‎خبر از آنکه هنگام خروج (اگر اصلاً خروجی در کار باشد)، همۀ این‎ها نزد او دیگرگونه خواهند بود.

  • عصر زرین ۱۳۹۴-۰۵-۰۵ ۰۹:۴۶

    نقدی بر کتاب «نگاهی اجمالی به عصر زرین فرهنگ ایران»؛

    وقتی تاریخنگاری غیرآکادمیک فاجعه می‌آفریند

    نگارش چنین کتاب‌هایی برای تاریخ‌پژوهان حاوی هشداری جدی‌تر است و آن اینکه تاریخنگاران آکادمیک و متخصص نتوانسته‌اند چنان که باید و شاید ارتباط خود را با حوزه عمومی برقرار و و محصولات فکری لازم را برای اقناع اذهان غیر متخصص اما علاقه‌مند تولید کنند؛ در نتیجه چنین غفلت و اهمالی، این غیر متخصصان علاقه مند و ماجراجو هستند که متکفل انجام این وظیفه خطیر می‌شوند و بر هر نمط که می‌خواهند با این رشته معامله می‌کنند.

  • مارتانوسبام ۱۳۹۴-۰۴-۱۵ ۱۰:۳۸

    نقدی بر آخرین کتاب مارتا نوسبام؛

    هدف از علوم انسانی پول نیست: چرا دموکراسی به علوم انسانی نیاز دارد؟

    اگر معلوم شود چیزها کمتر از آنچه من باور دارم بد هستند، باز هم نباید نفسی به‌راحتی بکشیم، باید طوری رفتار کنیم که گویی شرایط به همان وخامت است. باید تعهد خود را به بخش‌هایی از آموزش که دموکراسی را زنده نگاه می‌دارند دوچندان کنیم، حتی اگر معلوم شود که این بخش‌ها آن‌قدر هم که من فکر می‌کنم تهدید نمی‌شوند، باز هم در عصر جهانی‌سازی اقتصاد آشکارا آسیب‌پذیر و زیر فشار هستند.

  • جواد طباطبایی ۱۳۹۴-۰۴-۰۸ ۰۹:۵۷

    به مناسبت چاپ ویراست جدید «جدال قدیم و جدید در الهیات و سیاسات»؛

    موانع معرفتیِ درک پروژه فکری سیدجواد طباطبایی

    ایدۀ مُدرن، که منظور طباطبایی نیز هست، برخلاف آن‌چه در بادی امر به نظر می‌رسد، واقعیّتی خیالی یا «پندارگون» نیست. بنا به تفسیر او، مطلق یا روح در فلسفۀ هگل معادل «ایده» است که صرفاً به مثابه «حرکت وجود دارد». «ایده» مساوق است با خودِ حرکت و «بازگشت به امر متناهی»، از این حیث که «فراتر رفتن از امر متناهی است»، و حرکتی «در خویشتن خود» است.

  • محمدامین قانعی‌راد ۱۳۹۴/۰۳/۲۴

    محمدامین قانعی‌راد در گفت‌وگو با «فرهنگ امروز»؛

    علوم انسانی و ساخت دولت-ملت

    به نظر من در مورد ایران اجرای چنین پروژه‌ای ممکن است که دانش، دانشگاه و علم را از جایگاه و رسالت اصلی خود خارج سازد؛ چراکه در نظر من در کشورهایی مثل ما که جزء کشورهای درحال‌توسعه هستیم، دانشگاه نقش بسیار مهمی که دارد، در وهله‌ی اول کمک به ساخت دولت-ملت است و پس از آن کمک به نهادهای اقتصادی قرار دارد؛ یعنی دانشگاه باید دارای نقشی میانجی‌گرایانه و کنشی ارتباطی برای تقویت دولت سالم، فراگیر و قانونمند باشد، دولتی که کلیه‌ی گروه‌ها و طبقات اجتماعی و اقلیت‌ها را پوشش دهد.

  • بیلدونگ ۱۳۹۴-۰۳-۱۶ ۰۹:۲۵

    بيلدونگ و مفهوم فرهنگ؛

    بیلدونگ، مطالعات فرهنگی و خطرات در-راه

    آیا عصر تأکید بر بیلدونگ، خودآگاهی، روشنگری و پای فشردن بر مواضع انتقادی به سر رسیده است؟ در عرصه مطالعات فرهنگی شاهد دو رویکرد مختلف هستیم که به اختلاف دو رویکرد مارکسیستی و پساساخت‌گرا برمی‌گردد.. فرهنگ در زمانه‌ی ما محصول نوعی آگاهی و بیلدونگ نیست بلکه محصول کردارها و رویه‌های اعمال‌شده از سوی نهادها، آرایش‌های اجتماعی مختلف و روال‌های اداری و بوروکراتیک است.

  • جمادی ۱۳۹۴/۰۳/۰۵

    بازخوانی سیاوش جمادی از مناظره هایدگر - کاسیرر در داووس؛

    آزادی علیه آزادی

    هایدگر بیان می‌کند که آزادی، بنیاد ظهور یک چیز است که می‌توانید به جای هستی، اسمش را اندیشیدنی‌ترین امر بنامید. پیداست که این آزادی نه اجتماعی است و نه می‌تواند اجتماعی شود. داخل کردن آن در مدنیت، شهرداری یا پولیتیک و آنچه کانت فضای عمومی‌اش می‌نامد خطرناک است. کاسیرر در مقام فیلسوفی لیبرال حق دارد از انتشار این آزادی واهمه داشته باشد.

  • ستاری ۱۳۹۴-۰۳-۰۲ ۱۰:۵۹

    به بهانۀ سخنان سورنا ستاری دربارۀ «تجاری‎سازی علوم انسانی»؛

    آیا علوم انسانی باید به توليد ثروت بینجامد؟

    در يك قرن اخير در حيات آكادمی ايرانی به نسبتِ ميان «توليد علم» و «فرصت ارائه‌ی آن» انديشه نشد، به بيانی طرح پرسش از هر نوع نسبتی ميان اين دو ناممكن بود؛ بدين روی، بدون نياز به پرسش از منشأ اين علوم، به تقليد از غرب وارد می‌شد، گويی اين علوم به ويترينی بدل شده بود تا توسعه‌يافتگی جهانی توسعه‌نيافته را در معرض ديد قرار دهد. جای علوم انسانی تنها و تنها در دانشگاه بود، غايت كارآمدی دانش‌آموختگان دانشگاهی در علوم انسانی به‌کارگیری دانش در چرخه‌ی سيزيف‌وار آموزشِ آموخته‌ها بود و بس.

  • خانیکی ۱۳۹۴/۰۲/۲۲

    گفت‌وگوی فرهنگ امروز با هادی خانیکی؛

    تعامل میان‌رشته‌ای تاریخ و رسانه

    تاریخ شفاهی همه جا سند نیست بیشتر روایتی است که یک فرد از یک واقعه دارد، به فهم گفتمانی و انتقادی از تاریخ کمک می‌کند، نوعی پژوهش کیفی است که به معرفت تاریخی کمک می‌کند. بیش از آنکه مصاحبه بی‌هدف باشد نوعی گفت‌وگوست، ما باید روح و منطق گفت‌وگو را زنده کنیم، رسانه‌ها هم از این منظر می‌توانند در تقویت بنیان‌های تاریخ شفاهی کمک کنند.

  • مقالات علمی پژوهشی ۱۳۹۴-۰۲-۱۹ ۰۸:۳۴

    بحران مقالات علمی پژوهشی و پیوند دانشگاه با حوزه عمومی؛

    استاد! کسی مقالۀ تو را نمی‌خواند!

    از ۸۲% از مقاله‌های منتشره در علوم انسانی حتی یک بار هم نقل‌قول نمی‌شود. به ۳۲% از مقاله‌های علمی-پژوهشی در علوم اجتماعی و ۲۷% آن‌ها در علوم طبیعی، حتی یک بار هم ارجاع داده نمی‌شود. حتی اگر از مقاله‌ای هم نقل‌قول شود، باز هم این به معنای آن نیست که آن مقاله واقعاً خوانده شده است. بنا بر یکی از ارزیابی‌های صورت‌گرفته، تنها ۲۰% مقالات مورد ارجاع واقعاً خوانده شده‌اند.

  • اباذری ۱۳۹۴-۰۲-۱۰ ۱۱:۳۲

    گزارشی از سخنرانی یوسف اباذری در همایش ۸ دهه علوم‌اجتماعی ایران؛

    انزواى جامعه‌شناسی

    با تضعیف جامعه‌شناسی، دو علم تقویت شدند؛ یکی روانشناسی است و دیگری فلسفه. منظور از روانشناسی این است: این نحله می‌گوید جامعه مشكل دارد اما از نظر آن، مشكل كجاست؟ مشكل در فرد است، نه در جامعه. چه كسی باید به این فرد رسیدگی كند؟ روانشناسی. كاستی‌ای در جامعه‌شناسی وجود ندارد بلكه این نحله دیگر جایی برای جامعه‌شناسی قایل نیست.

  • دهباشی ۱۳۹۴/۰۲/۰۱

    گفت وگو با مسئول پروژه تاریخ شفاهی عصر پهلوی دوم ؛

    به ما مشکوک هستند!

    اینکه بروی با سپهبدی که اموالش را مصادره کرده‌اند، فالوده بخوری مشکوک است چه برسد به اینکه با او دربارۀ گذشته تاریخی‌اش صحبت کنی/ دکتر نصر در ابتدا گفته بودند که کتاب را بعد از مرگ ایشان منتشر کنیم. اما بعد حاضر شدند که در زمان حیاتشان چاپ شود. هر موقع ایشان رسما نارضایتی خود را منتشر کردند ما هم متقابلاً سند کتبی موافقت ایشان را منتشر می‌کنیم.

  • فیاض ۱۳۹۴/۰۱/۲۲

    گفت‎وگو با «ابراهیم فیاض»؛

    موج ورود آقازاده‎های فارغ‎التحصیل خارج به دانشگاه‎ها

    متأسفانه ما الآن داریم می‎شنویم که استاد بی‎سواد در حال حکومت کردن است. ما الآن در دانشکده‎ی خودمان استادی داریم که به لحاظ دانش به‌قدری فاجعه است که دانشجویانش همه ناراحت هستند و چیزی به دانشجویانش نیاموخته است. این استاد باید برای چه کرسی استادی را داشته باشد؟ تمام این افراد با ارتباط و زدوبند وارد شده‎اند، چون افراد کافی نداشتیم، اگر مهارت وجود داشت به خیلی از این اساتید می‎گفتند که بروند.

  • سیاوش جمادی ۱۳۹۴/۰۱/۱۸

    سیاوش جمادی/ تاثیر و نفوذ فلسفۀ هایدگر در شرق؛

    تمایز مواجهه دو فرهنگ شرقی با فلسفه هایدگر: ایران و ژاپن

    ژاپنی‌ها کوشیدند با اعزام کسانی به غرب تمامی فلسفه‌ی غرب را از نزدیک درک کنند و آهنگ کلی آن‌ها بیش از ستیزه‌جویی، گفت‌وگوی فرهنگی و تماس با جهان مدرن بود نه بازگشت به جهان برگشت‌ناپذیر قدیم. چیزی که شما با عنوان نقد سوبژکتیویته به هایدگر نسبت می‌دهید در ایران تعبیر شد به جهاد با نفس اماره؛ و سوبژکتیویته ترجمه شد به موضوعیت نفسانی.

  • دانشگاه ۱۳۹۴-۰۱-۱۷ ۰۹:۱۷

    نگاهی نشانه‌شناختی به تحول معنایی-کارکردی آموزش عالی (۱)؛

    زایش شبه‌علم در کشور

    نگاهی تبارشناسانه به مفهوم واژه دکتری در غرب و در ایران نشان می‌دهد که افول معنایی و کارکردی دکتری در ایران اتفاق افتاده است، درحالی‌که در غرب واژه‌ی دکتری که ابتدا برای رشته‌های طب، حقوق و فلسفه عمدتاً به کار می‌رفت برعکس، با تخصصی شدن علوم اعتبار و کارکرد تخصصی‌تر و سازمان‌یافته‌تری دور از تعلقات امر سیاسی به خود گرفته است. دکتری به‌عنوان عالی‌ترین مدرک تولید علم در غرب، همسو با تخصصی شدن رشته‌ها بُعد دیگری پیدا کرده است، آن بُعد عبارت است از ابداع و تولید علم در وجه غالب!

  • گادامر ۱۳۹۴-۰۱-۰۵ ۰۱:۳۵

    هانس گئورگ گادامر؛

    زنـدگی‌: درنگیدن و مراقبه در زبان

    زنـدگی‌ درنـگیدن، مـأوا گزیدن و مراقبه (Einkehr) در زبان اسـت؛ بنابراین، هر انسانی ‌[در تبعید] متوجه می‌شود که ناچار است امر بیگانه و عالم بیگانگی را قابل سکونت کـند و در پی مأوا گزیدن و مراقبه‌ی زبانی دیگر‌ باشد‌. در این نـوع زنـدگی گـسست و شـکاف پدیـدار می‌شود که امـری اجـتناب‌ناپذیر است و اگر فردی بخواهد جان به در برد باید در پی درمان و شفا‌ باشد‌.

  • کارل مارکس ۱۳۹۳-۱۲-۲۳ ۰۹:۳۸

    مجید مددی/ به مناسبت سالمرگ مارکس؛

    مارکس: کاشف قاره‌ی تاریخ

    به گفته‌ی آلتوسر، در جهان اندیشه تاکنون سه انقلاب به وقوع پیوسته است: انقلاب نخست در ریاضیات توسط تالس بود که «قاره‌ی ریاضی» گشوده شد و موجب پیدایش فلسفه‌ی افلاطون گردید؛ انقلاب دوم در فیزیک توسط گالیله بود که «قاره‌ی فیزیک» را گشود و سبب بر زدن فلسفه‌ی دکارت شد -فلسفه‌ی دنیای نو- که فلسفه‌ی پویایی، حرکت بی‌وقفه و صیرورت در جهان است، برخلاف فلسفه‌ی ایستای افلاطون؛ انقلاب سوم در عرصه‌ی تاریخ که مارکس کاشف و گشاینده‌ی قاره‌ی آن است.

  • صانعی ۱۳۹۳/۱۲/۱۹

    مسائل پیش روی مترجمان متون فلسفی در گفت‌وگو با منوچهر صانعی‌دره‌بیدی (۱)؛

    نسبت به فلسفه‌‌ی غرب پر از سوءتفاهمیم

    کانت می‌گوید دین به معنای روش زندگی است و دو مرحله دارد: دین پرستش و دین عقلانی. به نظر کانت بساط دین پرستش جمع شده است و دیگر دین، دین عقلانی است و روش زندگی بر پایه‌ی عقل است. این دینی است که از دوره‌ی روشنگری به بعد در غرب پا گرفت و امروز در جامعه‌ی‌ ما هم نشانه‌هایش دیده می‌شود.

  • مالجو ۱۳۹۳-۱۲-۱۷ ۰۹:۱۲

    محمد مالجو/«دیالوگ میان تاریخ و اقتصاد»(۱)؛

    نقطه‌ی صفر دیالوگ سیستماتیک بین تاریخ و اقتصاد

    به خاطر ضعف دیالوگ سیستماتیک بین تاریخ و اقتصاد ... هژمونی و غلبه‌ی لیبرالیسم اقتصادی در ایران قوی است. مفاهیم لیبرالیسم اقتصادی آن‌گاه که به ترازوی تاریخ سنجیده بشنوند هرگز نمی‌توانند ادعای یونیورسالیتی و مکان‌شمولی و زمان‌شمولی‌شان را داشته باشند. امروز اگر این مفاهیم در اذهان و الیاف نرم مغزهای کلیت جامعه‌ی ما پررنگ نوشته شده، علت اصلی آن عدم شناخت دقیق از تاریخ اقتصاد صدساله‌ی گذشته است.

  • ژیژک ۱۳۹۳-۱۲-۰۹ ۱۰:۵۷

    درباره پیوند هایدگر و فاشیسم؛

    چرا هایدگر در سال ۱۹۳۳ گام درست را برداشت (۱)

    تنها چیزی که باید در اینجا افزود این است که برای هایدگر و الباقی فاشیست‌های سابق نیز همین امر صادق است، آن‌ها نیز جسد نازی‌شان را در کوه اجسادی که متافیزیک غربی خوانده می‌شود مخفی کردند... و آیا نباید به همین طریق در پی تعمیمی بسیار عجولانه، خرد متعارف لیبرال را که برحسب آن فلاسفه در سیاست هواخواه شوربختی ِمصیبت‌بارند را رد کرد؟

  • چهار خردگریز ۱۳۹۳-۱۲-۰۵ ۱۱:۲۶

    ریشه‌های هیومی- پوپری خردگریزی علمی؛

    نگاهی به کتاب «پوپر و بعد؛ چهار خردگریز مدرن»

    استوو معتقد است که خردگریزی فلسفه‌ی پوپر کمتر از شکاکیت هیوم نسبت به قضیه‌های محتمل نیست. او با صراحت تأکید می‌کند که قیاس‌گرایی کلید خردگریزی پوپر و بقیه‌ی فلاسفه‌ی فوق‌الذکر است: «از آنجا که فلسفه‌ی علم دیگر مؤلفان خردگریز از فلسفه پوپر تأثیر پذیرفته، بنابراین، قیاس‌گرایی کلید خردگریزی آنان نیز است.»

  • کمال تبریزی ۱۳۹۳/۱۱/۱۹

    ویژه جشنواره فیلم فجر(۱۴)/ گفت‌وگو با کمال تبریزی؛

    جوانان سینما به جای سودای سیمرغ، سودای جشنواره‌های خارجی را دارند

    مشکل بسیاری از فیلم‌های امسال این است که مسئله‌ی اصلی فیلم،‌ مسئله‌ی مخاطب نمی‌شود و مخاطب با فیلم همراه نمی‌شود؛به‌عنوان مثال این مشکلی بود که در فیلم‌های «دو» و «مرگ ماهی» هم وجود داشت و ما با سوژه همراه نشدیم...

  • جواد طباطبایی ۱۳۹۳-۱۱-۱۹ ۰۹:۴۷

    محمد ایمانی؛

    فراهم آمدن مقدمات «تأسیس» اندیشه‌ی سیاسی جدید ایران

    اما از این تمایز که بگذریم، اثر طباطبایی در مقایسه با معدود آثاری که به زبان فارسی درباره‌ی «تاریخ اندیشه‌ی سیاسی غرب» به‌اصطلاح «تألیف شده‌اند»، اثری منحصربه‌فرد و غیرقابل مقایسه است. از عزیزی و پازارگاد و عنایت، تا ترجمه‌های تألیفی! دو، سه دهه‌ی اخیر، برای خواننده‌ای که این آثار را خوانده باشد چیز قابل مقایسه‌ای برای مقایسه با اثر طباطبایی وجود ندارد.