گزارشی از نشست نقد و بررسی کتاب «سویه‌ها، مطالعه‌ای در فلسفه‌ی هگل»؛

رقصیدن آدورنو با ساز هگل

آدورنو معتقد است کار هگل هم اساسا یک‌جور رها کردن تناقض‌های کانت از آن فرمت صوری و صرفا معرفت‌شناختی کانتی است. او به دنبال نشان دادن این‌ مساله است که تناقضات خیلی بیشتر از این‌ها هستند و هدف تاریخی کردن این تناقضات بوده است. ولی از طرف دیگر در حالی که این ایستادن در لبه تناقض یا به قول خود هگل سر کردن با امر منفی، اجازه می‌دهد که هگل به یک حقیقت درون ابژه و موضوع برسد و بصیرت‌های انتقادی داشته باشد، ولی در عین حال گرایش کلی به سیستم‌سازی و به یک معنا خنثی کردن نفی در برابر یک‌نوع سنتز و توتالیته ساختن باعث می‌شود که نهایتا این سویه انتقادی حقیقی اندیشه هگل به گونه‌ای کنترل شود.