تاریخنگاری

کل اخبار:188

  • خانیکی ۱۳۹۴/۰۲/۲۲

    گفت‌وگوی فرهنگ امروز با هادی خانیکی؛

    تعامل میان‌رشته‌ای تاریخ و رسانه

    تاریخ شفاهی همه جا سند نیست بیشتر روایتی است که یک فرد از یک واقعه دارد، به فهم گفتمانی و انتقادی از تاریخ کمک می‌کند، نوعی پژوهش کیفی است که به معرفت تاریخی کمک می‌کند. بیش از آنکه مصاحبه بی‌هدف باشد نوعی گفت‌وگوست، ما باید روح و منطق گفت‌وگو را زنده کنیم، رسانه‌ها هم از این منظر می‌توانند در تقویت بنیان‌های تاریخ شفاهی کمک کنند.

  • آبادیان ۱۳۹۴-۰۲-۱۳ ۱۰:۴۶

    نقدی بر کتاب «تقدیر تاریخی اندیشه در ایران دوره‌ی قاجار»؛

    بازنگری در منطق تاریخ‌نگاری معاصر

    فهم از تاریخ و نیز تاریخ‌‌نگاری هر قوم و گروهی براساس درک و فهمی است که آن‌ها از هویت خویش دارند. این هویت از یک‌سو در متن یک فرادهش و یا به تعبیر مأنوس‌‌تر سنت، معنا می‌‌یابد. هویت با آنکه وجه متمایز میان خود و دیگری است، دارای سیالیت و پویایی است.

  • تاریخ تمدن دورانت ۱۳۹۴-۰۲-۰۱ ۰۹:۲۸

    دلایل اقبال به «تاریخ تمدن» ویل دورانت؛

    وقتی فیلسوف مورخ می‌شود

    بسیاری از داوری‌های ویل دورانت درباره‌ی نیات درونی شاهان و حاکمان و نیز دلایل شکل‌گیری تمدن‌ها و اضمحلال آن‌ها به حیطه‌ی نظریه‌پردازی نزدیک می‌شود و همچون همه‌ی نظریات، قابلیت صدق و کذب را در خود همراه می‌سازد./ویل دورانت تنها زمانی به بررسی زندگی قدرتمندان می‌پردازد که آن نام‌ها توان نورپردازی بيشتري بر جنبه‌های تمدنی و فرهنگی را داشته باشند و در روشن‌تر کردن شرایط ظهور و بروز فرهنگ‌ها، نهضت‌ها و فعالیت‌ بشر و مراحل بلوغ وی یاریگر باشند.

  • کوزنز هوی 2 ۱۳۹۴-۰۱-۱۶ ۰۹:۰۰

    نوشتاری از دیوید کوزنز هوی (۲)؛

    لوازم تاریخ‌نگاری

    نکته‌ی‌ اساسی هایدگر می‌تواند این باشد که مورخ تلاش می‌کند انسان‌ها را بـفهمد‌ و نـه ماشین‌ها‌ را. انسان‌ها شیء نیستند و به همین‌ دلیل ملاک‌های فهم آن‌ها‌ با‌ ملاک‌های شناخت اشیایی مـثل مـاشین یـک‌سان‌ نیستند. ... بدین‌ترتیب، گزارش‌ تاریخ‌نگارانه از انسان‌های تاریخی کدام مفهوم از حقیقت را مفروض می‌گیرد؟

  • کوزنز هوی 1 ۱۳۹۴-۰۱-۱۱ ۱۶:۳۳

    نوشتاری از دیوید کوزنز هوی (۱)؛

    تاریخ، تاریخی بودن و تاریخ‌نگاری در هستی و زمان

    تمایلات نظری هستی و زمان شیوه‌ی تبدیل تاریخ به یک مسئله‌ و ضرورت تشخیص آن به‌صورت امری مؤثر به شیوه‌ی تحلیل «پدیدارشناسانه» تاریخ را معین می‌کند. نـتایج این تحلیل در هستی‌ و زمان‌ ضرورتاً‌ بـا نتایج کلی مقاله‌ی «ایده‌ی زمان» متضاد نیست، ولی جهت‌گیری آن‌ها متفاوت‌ است. مقاله‌ی «ایده‌ی زمان» با تأمل بر گذشته آغاز می‌شود و استدلال می‌کند که غیریت گذشته، حـال را بـه‌ یک‌ آگاهی‌ نظری مـی‌راند.

  • ۱۳۹۳-۱۲-۲۴ ۱۲:۴۰

    کتابی که تاریخ‌نگاری میراث فرهنگی ایران و دستاوردهای اسلامی را بررسی می‌کند

    پروین ترکمنی‌آذر، رئیس پژوهشکده تاریخ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی درباره کتاب «تاریخ‌نگاری در ایران» توضیح داد: این پژوهش تاریخ‌نگاری مورخان ایرانی را در شش قرن نخست اسلامی بررسی می‌کند و بینش و نگرش آنان را در تاثیرپذیری از میراث فرهنگی ایران و دستاوردهای اسلامی ارزیابی کند.

  • ۱۳۹۳-۱۲-۰۱ ۱۲:۵۹

    جای خالی تحقیق جدی درباره تاریخ‌نگاری عصر سلجوقی

    جمشید کیانفر در نشست نقد کتاب «تاریخ‌نگاری ایران در عصر سلجوقی» گفت: کسانی که کتاب‌های تاریخی را نوشته‌اند، وزیر یا در دارالرسائل مشغول به کار بوده‌اند و اطلاعاتشان را از محل کارشان کسب می‌کردند. حتی بیهقی کتابش را با دسترسی به آرشیو سلجوقیان نوشت. این سیر تا دوره قاجار ادامه دارد و این که ما بخواهیم همه این تاریخ نگاری‌ها را درباری و سفارشی قلمداد کنیم، کار درستی نیست.

  • ۱۳۹۳-۱۱-۰۶ ۱۸:۴۰

    انتقاد ولایتی از سنت تاریخ نگاری غربی

    عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: تاریخ نگاری رسمی حاکم بر غرب وانمود می‌کند که در هزار سال قرون وسطی در اروپا، همه جهان در تاریکی و جهالت فرو رفته بود و ما سعی داریم تا این انگاره غالب را عوض کنیم.

  • ۱۳۹۳-۱۰-۲۸ ۱۲:۱۰

    انتشار ویرایش جدید یعقوب آژند از «تاریخ‌نگاری در اسلام» و «تاريخ تمدن»

    يعقوب آژند، پژوهشگر حوزه تاریخ، هنر و ادبیات كه كتاب «تاريخ تمدن: تحليلي از تاريخ جهان از آغاز تا عصر حاضر» نوشته «آرنولد توين بي» را ترجمه كرده، گفت: توين بي 10 جلد كتاب درباره تاريخ را به رشته تحرير درآورده است و تاريخ تمدن آخرين اثر و چكيده فلسفه تاريخ اوست كه كتابي منسجم و پر عمق محسوب مي‌شود.

  • نوذری ۱۳۹۳-۱۰-۲۴ ۱۰:۵۵

    نقد و بررسی «گذر از عهد باستان به فئودالیسم»/ بخش دوم؛

    اندرسن، مارکسیسم و تاریخ‌نگاری

    آنچه کار پری اندرسن را از دیگر متفکران و نظریه‌پردازان در حوزه‌ی مطالعات تاریخی در دوران اخیر جریان‎ها متمایز می‎کند، این است که او قطعا به سنت مارکسیسم غربی تعلق دارد به خصوص به سنت مارکسیسم انتقادی غربی و همه‎ی تلاشش، تلاشی است برای نشان دادن پویایی درونی و منطق پویای درونی مارکسیسم. بنابراین این داعیه که او از مارکسیسم جدا شده یا با مارکسیسم فاصله گرفته به هیچ وجه تعبیر درستی نیست.

  • ۱۳۹۳-۱۰-۱۴ ۱۲:۳۰

    نشست علمی «تاریخ نگاری اسلامی» برگزار شد

    نشست علمی تاریخ نگاری اسلامی از نگاه مستشرقان از( دوره روزنتال تا رابینسون) با حضور پژوهشگران و محققان حوزه و دانشگاه در سالن اجتماعات انجمن‌های علمی حوزه برگزار شد.

  • ۱۳۹۳-۰۹-۱۳ ۱۱:۳۰

    بی‌مهری ایرانیان به تاریخ‌نگاری محلی و خانوادگی

    مجید تفرشی در نشست نقد و بررسی کتاب «یادداشت‌های کنسولگری انگلستان در سیستان و قاینات» اظهار کرد: در ایران به دو نحله از تاریخ‌نگاری (محلی و خانوادگی) توجه نکرده‌ایم، این دو نحله از تاریخ‌نگاری با بی‌مهری روبه‌روست. این در حالی است که اگر به آرشیوهای اروپایی مراجعه کنیم، بیشتر مراجعه‌کنندگان به اسناد تواریخ محلی و خانواده‌ها، مردم عادی هستند و نه مورخان حرفه‌ای.

  • ۱۳۹۳-۰۹-۰۵ ۰۹:۱۹

    «مصدق، نفت، ناسیونالیسم ایرانی» زیر نگاه نقد

    نهمین جلد کتاب «نقد تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی» از سوی مرکز اسناد انقلاب اسلامی به چاپ رسید. در این مجلد کتاب «عقاب و شیر»، «مصدق، نفت، ناسیونالیسم ایرانی» و «حقوق زن در قوانین جمهوری اسلامی ایران» نقد و بررسی شده‌اند.

  • صیامیان ۱۳۹۳-۰۹-۰۳ ۱۱:۲۱

    گزارشی از نشست «کاربست رویکرد تفسیری در بازخوانی آثار تاریخ‌نگاری اسلامی»/ بخش نخست؛

    نسبت دانش تاریخ با کار مورخ

    در کاربست رویکرد تفسیری ما آگاهی پیدا می‌کنیم به اینکه آنچه که به آن باور داریم و درونش زندگی می‌کنیم، جامعه‌ای که در آن قرار داریم و آن را ساخته‌ایم، دارای حقیقت‌های مطلق و غیرقابل تغییر در همه‌ی سطوح فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی نیستند.

  • ۱۳۹۳-۰۹-۰۱ ۱۱:۳۷

    نشست نقد و بررسی «تاریخ‌نگاری هرودوت بر اساس ترجمه جدید»

    نشست نقد و بررسی «تاریخ‌نگاری هرودوت بر اساس ترجمه جدید» به همت کارگروه تاریخ و باستان شناسی خانۀ اندیشمندان علوم انسانی و با همکاری نشر کتاب پارسه برگزار می شود.

  • ۱۳۹۳-۰۸-۱۵ ۰۸:۳۹

    کارگاه «روش شناسی تاریخی» برگزار می‌شود

    گروه روش شناسی و تاریخ‌نگاری پژوهشکده تاریخ اسلام، کارگاه سه روزه «روش شناسی تاریخی» را برگزار می‌کند.

  • ۱۳۹۳-۰۷-۲۹ ۰۸:۵۰

    چشم‌اندازهای جدید در تاریخ‌نویسی مورخان قاجاری در کتابی تشریح شد

    «تداوم و تحول تاریخ‌نویسی در ایران عصر قاجار» عنوان کتابی است نوشته عباس قدیمی‌قیداری که روند تاریخ‌نویسی عصر قاجار را بررسی کرده و سعی در ارائه تصویر روشنی از تاریخ و تاریخ‌نویسی، تفکر تاریخی و تاریخ‌نگری مورخان قاجاری دارد.

  • امیرکبیر -ناصرالدین شاه ۱۳۹۳/۰۷/۲۷

    به مناسبت سالگرد آغاز صدارت امیرکبیر و آغاز سلطنت ناصرالدین شاه؛

    ناصرالدین شاه و امیرکبیر: تعامل یا تقابل

    قهرمان‌سازی و منجی‌گرایی از تم‌های اصلی روان‌شناسی تاریخی و اجتماعی ایرانیان است که به‌نوبه‌ی خویش ریشه در تحولات فکری و تاریخی ایران دارد. این ذهنیت تاریخی البته اضداد بسیاری را در درون خود جای داده است. چگونه می‌توان تصویر کاملاً تاریک از ناصرالدین شاه را به‌عنوان آمر قتل امیر با رواج تصاویر همان شاه حک‌شده بر روی قلیان‌ها یا استکان‌های کمرباریک در دوران معاصر جمع کرد، گویی که توده‎ی مردم با «ناصرالدین شاه» گونه‌ای همدلی دارند.

  • عزت فولادوند ۱۳۹۳-۰۷-۰۱ ۱۵:۲۵

    گفتاری از عزت‌اله فولادوند؛

    بینش تاریخی در تبیین سیاسی

    مقصود رانکه از اینکه باید دید در گذشته واقعا چه روی داده است، این بود که مورخ در عین توجه دقیق به امور واقع و تحقیق در مدارک و اسناد هموراه باید در پی ترسیم چهره عمومی و بیرون‌کشیدن جوهره وقایع مورد بحث باشد. به علت این سوءتعبیر تاریخ‌نگاران در فرانسه، آلمان و آمریکا به او پشت کردند و به گفته یکی از دانشوران او را برای آنچه نوشته بود و سوءاستفاده دیگران از اندیشه او و آنچه ننوشته بود، مورد شماتت قرار دادند.

  • فلسفه تاریخ ۱۳۹۳-۰۴-۳۱ ۰۹:۰۷

    بیوِرلی سوسگِیت؛

    پسامدرنیسم و فلسفۀ تاریخ

    نظریه‌پردازان مدرنیست و پست مدرنیست (خواه فیلسوف‌ها، خواه تاریخ‌دانان) در مسیرهای سراپا متفاوتی پیش می‌روند، مسیرهایی که ممکن است هم‌پوشانی‌هایی موقتی داشته باشند، اما هم‌گرایی آن‌ها آن‌چنان بعید است که برخی تمایل دارند به جای گفتگوهای مشترک، سرگرم تک‌گویی‌های موازی باشند.

  • علیرضا ملایی‎توانی ۱۳۹۳-۰۴-۰۷ ۱۲:۳۲

    صوت/ آغاز تاریخ‎نگاری جدید در ایران (2)

    علیرضا ملایی‎توانی

  • ناصر تکمیل‎همایون ۱۳۹۳-۰۴-۰۶ ۱۰:۳۶

    صوت/ آغاز تاریخ‎نگاری جدید در ایران (1)

    ناصر تکمیل‎همایون

  • حسن حضرتی ۱۳۹۳/۰۳/۱۹

    بحران روش در تاریخ‌پژوهی در گفتگو با حسن حضرتی / بخش دوم

    ضرورت پی افکندن جنگ مفهومی در دانش تاریخ

    خطر بزرگی دانش تاریخ را تهدید می‌‌کند و کارکرد اصلی دانش تاریخ یعنی تولید فاکت را به حاشیه می‌برد، در واقع ما به تقلید از علوم دیگر، در حال انجام نظریه‌آزمایی هستیم و وظیفۀ اصلی علم تاریخ را فراموش کرده‌ایم.معتقدم که در حوزۀ تاریخ‌‌نگاری و تاریخ‌‌پژوهی پارادایم مسلط همچنان پارادایم طبری است.

  • نشست زرگر ۱۳۹۳-۰۲-۲۵ ۰۸:۳۴

    گزارشی از نشست «بررسی و نقد کارنامه تاریخ نگاری دکتر غلامحسین زرگری نژاد»؛

    هجوم به مجهولات تاریخی

    در مورد او کسی را ندیدم که در مواجهه با تاریخ یک جسارت علمی داشته است که این طور بی‌مهابا به مجهولات تاریخی حمله کرده باشد. برای او همه چیز قابل تردید است و به همه چیز شک می‌کند چون دغدغه او ژانرهای معمول نیست.

  • تاریخنگاران ۱۳۹۳-۰۲-۲۵ ۰۸:۲۸

    اشاره‌ای به ماهيت جلسات «نقد تجربۀ تاریخ‌نگاران ایرانی»؛

    نقد یا تمجید؟

    ای کاش مسئولان برگزاری این گونه جلسات و مدعوين آنها تکلیف خود را از ابتدا مشخص می‌کردند و به مصداق گندم نمایان جوفروش، «تمجید» را در مقام «نقد» نمی‌نشاندند و اگر چنین هدفی را دنبال کنند، دست‌کم می‌‌توانند، عنوان جلسه را از «نقد تاریخ‌نگاری» به «بزرگداشت» تغییر دهند.

  • همایون کاتوزیان ۱۳۹۳-۰۲-۲۱ ۱۰:۳۵

    بررسی انتقادی مبانی نظری و معرفتی دیدگاه‌های همایون کاتوزیان؛

    ویژگی‌های تاریخی جامعه ایرانی

    کاتوزیان با اینکه مدعی است نظریه خود را بر مبنای بررسی و شناخت واقعیات تاریخ و جامعه ایرانی به دست آورده و به این واسطه بر واقعی و عینی‌بودن آن به لحاظ تاریخی و کارآمدبودن آن از منظر تحلیلی و جامعه‌‌شناختی تاکید دارد، اما مبانی تحلیلی و معرفتی افکار وی نشان از تاثیرپذیری گسترده‌اش از بنیان‌های فکری و نظری مدرنیته و گفتمان شرق‌شناسی نشات‌گرفته از آن دارد.

  • رشید یاسمی ۱۳۹۳-۰۲-۱۸ ۰۹:۱۲

    به مناسبت سال‌‌مرگ غلامرضا رشید یاسمی؛

    نخستین رساله‌‌ در روش تحقیق تاریخی

    پرسش اینجاست که چه شرایطی منجر به لزوم نگارش چنین رساله‌‌ای شد؟ مگر نه آن است که سنتی دیرپا از تاریخ‌‌نویسی در ایران بدون نگارش حتی یک رساله در این باره وجود داشت و مورخان در طول یک هزاره تاریخ‌‌نویسی، بدون احساس نیاز به چنین دستورالعملی، به کار خود مشغول بودند؟

  • ۱۳۹۳-۰۲-۱۵ ۱۳:۰۹

    «کارنامه تاریخ نگاری دکتر غلامحسین زرگری نژاد» بررسی می‎شود

    گروه روش شناسی و تاریخ نگاری ششمین نشست تجربه ایرانی تاریخ نگاری با موضوع «کارنامه تاریخ نگاری دکتر غلامحسین زرگری نژاد» برگزار می‎کند.

  • سیمین فصیحی ۱۳۹۳/۰۲/۱۳

    گفت‌وگوی خواندنی با سيمين فصيحی، بيست سال پس از نقد جدلی استاد باستانی پاریزی؛

    تاریخ­نگار مردمی

    کلاس­‌های ایشان زیاد نبود، گاهی کوتاه برگزار می‌شد و یا فاصله‌هایش طولانی بود، ولی همان جلساتی که با ایشان داشتیم برایم لذت­ بخش بود. برایم اهمیت داشت که به سراغ آثارش رفتم و به نقد و بررسی‌اش پرداختم؛ چون وقتی كسی را نقد می‌كنيد باید اندیشه‌اش مهم و تأثیرگذار باشد يا از جامعیتی برخوردار باشد یا نکات قابل تأملی در آن باشد.من در آن دوره با این دید و بنا بر اهمیت باستانی پاریزی به سراغش رفتم و واقعاً هم فکر نمی­‌کردم که چنين نتیجه‌­ای از آن حاصل شود.

  • سید جواد طباطبایی ۱۳۹۳-۰۲-۱۰ ۱۰:۴۹

    گزارشی از نشست نقد و بررسی آراء سید جواد طباطبایی/قسمت ششم؛

    «ایران» مسئلۀ من است

    در جایی شاملو گفته است که سفر سخت بود و جان‌کاه، اما هیچ کم نداشت! اضافه‌ی من به شعر این است که خصوصاً از ناجوانمردی هیچ کم نداشت./آن نظریه‌ای می‌ماند که بتوان آن را به محک‌های متفاوتی زد و چیزی از آن در انتها بماند، آن نظریه مهم است.