-
۱۳۹۴-۰۶-۲۴ ۰۸:۲۹
ضرورت توجه بیشتر به برنامه‌ی فلسفه برای کودکان (فبک)؛
تغییر الگو از حافظه‌محوری به تامل‌محوری
از بزرگ‌ترین مشکلات نظام تعلیم و تربیت ما حافظه‌محوری است. برنامه‌ی فلسفه برای کودکان در تلاش برای تغییر این الگوست تا تأمل‌محوری را جایگزین حافظه‌محوری کند، این گامی بلند به‌سوی تربیت جوانانی خلاق و مبتکر برای پیشبرد هرچه بیشتر علم و معرفت در نظام آموزشی خواهد بود.
-
۱۳۹۴-۰۶-۱۵ ۰۹:۰۸
اومبرتو اکو:
در باره مدارس خصوصی در غرب
به منظور تضمین تساوی حقوق همه شهروندان هر کس باید با کمک دولت، مجاز به احداث مدرسه ای خصوصی باشد. پدران روحانی، یسوعی ها، ونیز والدن سییزی ها و یا غیر مذهبیون باید مجاز به تأسیس دبیرستان هایی باشند با برنامه ای آموزشی بر پایه خردورزی که با تدریس کمی از قرآن، کمی از انجیل، کمی از متون بودایی، تمام ادیان را به بوته آزمایش می سپارد و نیز تاریخ ایتالیا را از دید غیر مذهبی تدریس می کنند.
-
۱۳۹۴-۰۵-۳۱ ۰۹:۱۴
علیرضا منصوری؛
ملاحظاتی دربارۀ یک الگویِ مناسب برای برنامه‌ها و سیاست‌گذاری‌ها
هدف نویسنده در این نوشتار تأکید بر ملاحظاتی است که در سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ها، به منزلۀ نوعی تکنولوژی، باید در نظر گرفته شود. و اگر قرار باشد الگویی در این زمینه شکل بگیرد، ملاحظاتی از این دست به‌منزلۀ قیودی برای آن محسوب می‌شود که بدون این قیدها، دچار مشکلاتی در پیاده‌سازی و گرفتار نتایجی نامطلوب می‌شویم که تجربۀ تاریخی آن‌ها را داشته‌ایم.
-
۱۳۹۴/۰۵/۱۰
ابراهیم فیاض در گفت‌وگو با «فرهنگ امروز»؛
علوم انسانی فروشی نیست!
اگر علوم انسانی تأویل شود به علوم تجربی، به شدت خشن و خشونت‌زا می‌شود؛ چراکه انسان را تا حد یک شیء تقلیل می‌دهد، که خود مارکس هم با آن به مخالفت می‌پردازد، انسان تبدیل به کالا می‌شود و خریدوفروش به وجود می‌آید؛ این ساختاری است که در فاشیسم به وجود آمد و بعد از آن مارکسیسم علمی در شوروی به آن پیوست ...دانشگاه‌های ما صورتکی از علوم انسانی دارند، اما کار اصلی آن‌ها همان علوم پزشکی و فنی است.
-
۱۳۹۴/۰۳/۰۷
محمد مهدینژاد نوری در گفتگو با «فرهنگ امروز»؛
«تجاری سازی» یا فعالیت تحقیقاتی «نیازمحور»
وقتی از علوم انسانی صحبت به میان می‌آید، ممکن است به بحث‌های به شدت معرفتی فکر کنیم که در این بحث‌ها قاعدتاً تجاری‌سازی به معنای مرسوم آن وجود ندارد.. اما می‌توان گفت که نوعی فعالیت تحقیقاتی نیازمحور هستند و نیاز به آن توسط حاکمیت تشخیص داده شده و در جایی تحت عنوان نقشه‌ی جامعه‌ی علمی تحت سرفصل علوم انسانی و برحسب اولویت تعریف شده است.
-
۱۳۹۴-۰۳-۰۲ ۱۰:۵۹
به بهانۀ سخنان سورنا ستاری دربارۀ «تجاری‌سازی علوم انسانی»؛
آیا علوم انسانی باید به توليد ثروت بینجامد؟
در يك قرن اخير در حيات آكادمی ايرانی به نسبتِ ميان «توليد علم» و «فرصت ارائه‌ی آن» انديشه نشد، به بيانی طرح پرسش از هر نوع نسبتی ميان اين دو ناممكن بود؛ بدين روی، بدون نياز به پرسش از منشأ اين علوم، به تقليد از غرب وارد می‌شد، گويی اين علوم به ويترينی بدل شده بود تا توسعه‌يافتگی جهانی توسعه‌نيافته را در معرض ديد قرار دهد. جای علوم انسانی تنها و تنها در دانشگاه بود، غايت كارآمدی دانش‌آموختگان دانشگاهی در علوم انسانی به‌کارگیری دانش در چرخه‌ی سيزيف‌وار آموزشِ آموخته‌ها بود و بس.
-
۱۳۹۳/۱۱/۱۵
گفت‌وگوی فرهنگ امروز با علی‌اصغر سعیدی؛
علم بوروکراتیزه نمی‌شود
بوروکراتیزه کردن علم دو آسیب دارد؛ اول اینکه تفاوت‌ها را در نظر نمی‌گیرد و دوم اینکه این سیستم نظام علمی را خدشه‌پذیر می‌کند، چون وقتی از بالا باید و نبایدها مشخص شود استقلال دانشگاه‌ها سلب می‌شود و این موضوع با ماهیت علم جور درنمی‌آید؛ ... در هر نظام حرفه‌ای بايد وفاق عالمان همان حرفه تعيين‌كننده باشد.
-
۱۳۹۳/۱۱/۰۹
گفت‌وگو با رئیس کارگروه روانشناسی شورای تحول علوم انسانی؛
تجمیع گرایش‌های روانشناسی با اجماع اساتید کل کشور انجام شد
امسال دانشگاه‌ها مختار بودند. اما مطمئناً از سال بعد که در همه‌ی دانشگاه‌ها لازم‌الاجرا می‌شود، باید جلسه بگذاریم و به سؤالات همکارانمان در دانشگاه‌های مختلف پاسخ بدهیم./ در مورد درس‌ها دغدغه‌ي زیادی نداریم، چون بیشتر آن‌ها در سیستم سابق هم بوده است. تنها موضوعی که ممکن است ما را با مشکل روبه‌رو کند دروسی است که تحت عنوان دروس بینشی در برنامه آمده است.
-
۱۳۹۳-۱۰-۲۹ ۰۹:۴۱
کاستی‌های کتاب‌های درسی «تفکر و پژوهش» و «تفکر و سبک زندگی»؛
نقدی بر آموزش تفکرمحور در نظام رسمی آموزش در ایران
اکنون سه سال است که از اجرای برنامۀ درسی «تفکر و پژوهش» در مقاطع ششم تا هشتم می‌گذرد. اما سوال این است، آیا برنامه‌ی درسی «تفکر و پژوهش» شاخصه‌های یک آموزش تفکرمحور را دارد و می‌تواند به اهداف مدّ نظر دست باید؟
-
۱۳۹۳/۰۸/۰۴
مقصود فراستخواه در گفت‌وگو با «فرهنگ امروز»/ بخش دوم؛
علوم انسانی در جامعۀ ما رو به زوال است
در جامعه‌ی ما علوم انسانی رفته‌رفته تهی و ناکارآمد شده است، بهطوریکه افراد بیشتر با رتبههای پایین و غالباً هم از سر ناچاری و برای گرفتن مدرکی به این رشتهها روی میآورند و پذیرفته میشوند که تعداد زیادی از آن ها بیکار هستند.
-
۱۳۹۳/۰۷/۲۹
مقصود فراستخواه در گفت‌وگو با «فرهنگ امروز»/ قسمت اول؛
در کجای شاخص «لگاتوم» ایستاده‌ایم؟
اینجا چیزی وجود دارد که مهم‌تر از تولید ناخالص ملی است، تولید ناخالص شادی؛ یعنی به جای تولید ناخالص ملی در امر اقتصاد، تولید ناخالص شادی ملی مطرح شده است. مردمانی که فقط تولید و درآمدشان افزایش پیدا نمیکند، بلکه بیش از این قابلیتهای دیگر انسانی ظهور پیدا می‌کند.
-
۱۳۹۳/۰۷/۲۶
گفت‌وگو با مهدی محقق؛
چاپ آثار علمی مفاخر برای ممانعت از مصادره شدن آن‌ها
مصادره نشدن به این است که آثار علمی را چاپ کنیم. وقتی درباره مولانا ۲۰ کتاب در آنکارا چاپ می‌شود در حالی که ما یک کتاب هم چاپ نمی‌کنیم، مسلم است که چهره‌های فرهنگی و مفاخر ما را به نفع خودشان مصادره می‌کنند. کشورهای عربی در حال فعالیت هستند تا مفاخر فرهنگی و علمی ما را به نام خودشان ثبت کنند و به تدریج ما را منزوی کنند.
-
۱۳۹۳/۰۷/۲۰
گفت‌وگو با مهدی گلشنی پس از انتصاب دوباره به ریاست گروه فلسفه علم دانشگاه شریف؛
مانده‌ام برای اجرای برنامه‌های ناتمام
اگر ایشان فکر می‌کرد که من این‌همه سال بیهوده در این سمت بوده‌ام، چرا در همان ابتدای ریاستش این کار را نکرد؟ البته بنده شواهدی دارم که ایشان همان اول می‌خواست مرا بازنشسته کند کمااینکه بعضی از اساتید باسابقه و برجسته‌ی دانشگاه صنعتی شریف را بازنشسته کرد...
-
۱۳۹۳-۰۷-۱۴ ۱۲:۰۸
درنگی در باب سیاست‌های جذب دانشجوی تحصیلات تکمیلی؛
دانشگاه، بنگاه و چند مسئله‌ی دیگر
این دامن زدن به تب دکتری یادآور یک گفته‌ی بسیار درخشان از رئیس اسبق دانشگاه آزاد است که قائل به وجود رابطه میان بازار کار و تحصیلات نبود و گفته بود که ترجیح می‌دهد تا ایران مملو از بیکاران تحصیل‌کرده باشد تا بیکاران بی‌سواد؛ یعنی خود درس خواندن و قرار گرفتن در میان تحصیل‌کرده‌ها نهایتاً کارویژه و کارآمدی نظام آموزش عالی‌ای بود که مبتنی بر پول بنا شده و می‌خواست خودگردان باشد.
-
۱۳۹۳-۰۷-۰۱ ۱۱:۳۲
ناصر فکوهی/ به مناسبت آغاز سال تحصیلی؛
زنگ‌ها برای چه‌کسی به صدا درمی‌آیند؟
امروز نزدیک به دوقرن پس از ایجاد نظام‌های آموزش همگانی، اجباری و رایگان، تجربه نشان می‌دهد که فرض اصلی اشتباه بوده است و هرروز بیشتر بر میزان عدم دقت آن افزوده می‌شود: امروز کودکان و نوجوانان بیشترین اطلاعات خود را نه از مدرسه بلکه از تعداد بی‌شماری منابع اطلاعاتی اینترنتی، تلفن‌های همراه، کنش اجتماعی و کوچه و خیابان، تلویزیون و رادیو و شرکت در شبکه‌های اجتماعی و... می‌گیرند.
-
۱۳۹۳/۰۶/۲۷
گفت‌وگوی فرهنگ امروز با رئیس دانشگاه هنر اصفهان؛
تصویب رشته‌های جدید در پیچ‌وخم‌های بوروکراتیک
پروسهی تصویب رشته‌های جدید یک پروسهی طولانی در وزارت علوم و شورای عالی انقلاب فرهنگی است. و این امر یکی از چالش‌های پیش روی ما در آموزش عالی در بومیسازی برخی از رشتههاست. رشتههایی که در فرهنگ و تمدن ایرانیاسلامی ما از پیشینهی غنی برخوردار است و ظرفیت بومیسازی آن‌ها بالاست.
-
۱۳۹۳/۰۶/۱۵
پاسخ عبدالحسین خسروپناه به برخی ابهامات مدیریتی موسسه حکمت و فلسفه؛
آخرت خود را برای دنیای دیگران خراب نمی‌کنم
برخی توقع دارند بهعنوان عضو هیئت علمی وظیفه‌ی خود را انجام ندهند، اما حقوق خود را دریافت کنند و بنده هم حرفی نزنم. توقع دارند مثلاً پایهی آن‌ها را بدهم یا از استادیاری به دانشیاری و از دانشیاری به استادتمامی آن‌ها را ارتقا بدهم.من این کار را نخواهم کرد، بلکه طبق ضوابط وزارت علوم عمل میکنم چه این افراد خوششان بیاید و چه بدشان بیاید و مطبوعات را علیه بنده بشورانند.
-
۱۳۹۳/۰۶/۰۸
گفت‌وگو با محمدمهدی اعتصامی؛
در آموزش فلسفه به كودكان با غرب چالش داریم
آن چيزی هم كه در اروپا به نام آموزش فلسفه به كودكان مصطلح شده است، آموزش تفكر است. اين آموزش تفكر بيش‌تر با رويكرد مهارت‌گرايی در علوم تجربی (پوزيتيويسم) مورد نظر است. حتی اصطلاحاتی كه در اين زمينه به كار می‌رود در چارچوب پارادايم و گفتمان فلسفه غرب است. وقتی می‌خواهيم تفكر انتقادی را به دانش‌آموزان منتقل كنيم اين با نقدی كه در جامعه ما مطرح می‌شود، متفاوت است. خيلی بايد دقت كنيم كه در اين كار صرفاً از ترجمه مفاهيم غرب اقدام نكنيم.
-
۱۳۹۳/۰۵/۳۰
گفت‌وگو با مهدی محقق؛
ما و میراث علمی دانشگاه
واقعیت آن است که ما سنت علمی خود را در قالب دانشگاه‌های جدید تماماً از غرب گرفته‌ایم در حالی که سنت علمی یک مملکت قابل انتقال نیست. ما از غرب ظواهر را گرفتیم اما هرگز نسبت به باطن آن یعنی «احترام به علم» توجهی نداشتیم و این روال همچنان برقرار است یعنی به واقعیت علمی نمی‌پردازیم.
-
۱۳۹۳-۰۵-۲۳ ۰۸:۱۷
رضا داوری اردکانی؛
واقعیتی که پس از 80 سال آشکار شد!
ژاپن کوشید جهان جدید و شرایط علم و عمل در آن را بشناسد. گویی درک کرده بود که اروپا با همه تعلقی که به دنیا پیدا کرده بود، صرفاً بر اثر حرص و هوس و برای برآوردن امیال نفسانی به ساختن و پرداختن اشیا به تکنیک رو نکرده است و مگر صرف سودای برآوردن نیازهای مادی و روانشناسی به استقرار علم و تکنولوژی مؤدی می‌شود؟
-
۱۳۹۳-۰۴-۲۳ ۱۱:۲۷
گزارشی از نشست «جایگاه جنسیت و خانواده در نظام تربیت»/قسمت دوم؛
مدرسه و دوگانۀ تعبد-تعقل
تعبد روی دیگر سکهی عقلانیت است و بدون آن، این سکهای نیست که بتوان آن را خرید و فروش کرد. نباید بین تعبد و عقلانیت تقابل ایجاد کرد و نباید اگر از منطق دین پرسش شد، با عنوان خودمداری یا عقلانیت افراطی از آن اسم برد. البته عقلانیت باید شکل مناسب و متعادل خودش را داشته باشد، ولی این‌طور نیست که بگوییم پرسشگری نوعی خودمداری است که مدرسه افراد را به این شیوه پرورش میدهند. اگر مدرسه افراد را پرسشگر پرورش میدهند، چه چیزی بهتر از این خواهد بود ...
-
۱۳۹۳-۰۴-۲۲ ۱۱:۱۰
گزارشی از نشست «جایگاه جنسیت و خانواده در نظام تربیت»/قسمت اول؛
ناهمخوانی نظام مدرسهای با آموزههای دینی
ساختارهای نظام مدرسهای انگیزه و احتمال تشکیل خانواده را کم می‌کند. نظام مدرسهای مدرنی که الآن در کشورهای مختلف وجود دارد و در کشور ما نیز هست، به دلیل تراکم و طول زیاد آن و نیز به این دلیل که آموزههای آن درگیر با زندگی خانوادگی نیست، فرصت تشکیل خانواده را از افراد جامعه می‌گیرد.
-
۱۳۹۳/۰۴/۰۹
سرنوشت دانشگاه در ایران در گفت‌وگوی فرهنگ امروز با محمدامین قانعی‌راد؛
کاریکاتوری از دانشگاه
دانشگاه‌های ایران در فهم بنیان‌های علوم انسانی مشکلات اساسی دارند. سیستم کنونی این فهم را به چالش می‌کشد و روزبه‌روز کاهش می‌دهد، درک عمیق را در دانشگاه بلاموضوع کرده است. مقاله‌سازی و پایان‌نامه‌سازی به هدف تبدیل شده است. درک جدی مفاهیم علوم انسانی کار و زحمت می‌خواهد و دانشجویان راحت‌تر هستند که شما به آن‌ها بگویید که یک مقاله بنویسید تا آنکه بگویید کتاب هابرماس را خوب بخواند و فهم کند.
-
۱۳۹۳/۰۳/۲۰
ابراهیم فیاض در گفت‌وگو با «فرهنگ امروز»؛
غلبۀ ساختار علوم فنی بر علوم انسانی
حاکم شدن ساختار سکولاریزهی علوم فنی بر علوم انسانی و تحمیل شاخصه‌های آن بر این حوزه، چرخه‌ی علمی را در کشور نابود کرده است؛ چرخه‌ی علمی که باید بین تئوری و واقعیت در حرکت باشد. با این ساختار، دانشگاه‌ها به شدت با واقعیت اجتماعی و جامعه فاصله گرفتهاند و در دنیای خود، و در اوج انتزاع در حال حرکت هستند.
-
۱۳۹۳-۰۳-۰۵ ۱۰:۲۶
گزارشی از نشست «فلسفه‌ی فرهنگ و مسائل نوپدید در حوزه‌ی فرهنگ»؛
توجه به فرهنگ در دورۀ بحران
در دوران چالش‌های فرهنگی با عنوان دفاع از فرهنگ بیشترین صحبت از فرهنگ به میان می‌آید. در دوران اخیر بیشترین کسی که درباره‌ی فرهنگ صحبت می‌کند هانتینگتون است؛ بنابراین می‌توان گفت اغلب کسانی که به افق تفکر فلسفی در باب فرهنگ نرسیدند هرچه در باب فرهنگ می‌گویند در واقع تصور مطلوب و خواست خودشان درباره‌ی فرهنگ را در قالب فرهنگ بیان می‌کنند.
-
۱۳۹۳/۰۲/۱۸
گفت‌وگوی فرهنگ امروز با رضا امیرخانی؛
ممیزی نباید با نیت‌خوانی توام شود
اگر کسی کتابی نوشت که توانست با آن کتاب فرقه‌ای یا گروه سیاسی و یا یک نحله فکری منحرف بسازد یا مهم‌تر اینکه در کشور چند فرهنگی و چند مذهبی ما اختلاف بین مذاهب یا اختلاف بومی ایجاد کند این مشمول ممیزی می‌شود.
-
۱۳۹۳-۰۲-۱۳ ۰۸:۲۰
به بهانۀ برخی بی‌برنامگی‌های سازمان سنجش؛
عدالت آموزشی؛ از نظر تا عمل
سنجش و بررسی میزان ظرفیت هر دانشگاه و مؤسسه و نیز تناسب میان ظرفیت‌ها وظیفه‌ی اصلی وزارت علوم است که در این مورد خاص بسیار مستحق سرزنش است. مسئولین امر باید برای آن عده از دانشجویانی که وقت و انرژی خود را صرف این آزمون «بدون ظرفیت» كرده‌اند، پاسخی قانع‌كننده داشته باشند.
-
۱۳۹۳-۰۲-۰۱ ۱۱:۱۴
پرویز پیران/ به بهانه اعلام نتایح آزمون دکتری نیمه متمرکز 1393؛
شرط بلاغ، پند یا ملال: مسأله‌ای به نام مدرک دکتری
مسئولان و مدیران جوامع پیشرفته، نیک آگاه‌اند که انباشتن دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی از اعضای هیات علمی و دانشجويان ناتوان، فاقد ویژگی‌های لازم و خدای ناکرده جوفروشان گندم نما، به معنای تحویل گرفتن مدیران ناتوان و خدای ناکرده رانت‌خوار و فاسد فردا ست.
-
۱۳۹۳-۰۱-۲۱ ۰۸:۴۲
محمد امین قانعی راد؛
دانشگاه؛ خادم فرهنگ یا کارگزار اقتصاد؟
هدف از تربیت انسان اجتماعی که در دانشگاه انگلستان و کمبریج صورت می‌گیرد، تقویت حس اجتماعی دانشجویان است. این در حالی است که بخش عظیمی از سیاستگذاری‌هایی که در کشور ما در زمینه سیاستگذاری علمی صورت می‌گیرد متناسب با انسان اقتصادی بوده است. مدل انسان اقتصادی یعنی گرفتن یک میلیون تومان در قبال نوشتن یک مقاله ISI، برای گرفتن رتبه علمی.
-
۱۳۹۲/۱۲/۲۵
دانشگاهیان از آزمون دکتری می‌گویند(7)/ اسماعیل قدیمی؛
کیفیت فدای کمیت
نگاه کمیتگرایانه نه تنها در آموزش عالی ما را عقب نگه میدارد، بلکه در سطوح کارشناسی و کارشناسی ارشد نیز رسوخ می‌کند. کمکم اساتیدی که بنیان‌های فکری دارند بازنشسته میشوند و این خیل عظیم جوان، ناکارآمد، ضعیف جای آنان را می‌گیرند؛ بنابراین درآن مقاطع نیز دچار آسیب می‌شویم.