الگویی برای فهم ناکامی‌های مکرر در برآورده شدن انتظارات در ایران

جبار رحمانی، عضو هیات علمی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم در یادداشتی به کتاب «مسئله عواطف در جوامع» پرداخته است. این کتاب در شرایط امروزی جامعه ایرانی که ناخوشایندهای زندگی و ناکامی‌های مکرر در برآورده شدن انتظارات و سلسله سرکوب‌های خرد و کلان انتظارات و عواطف را تجربه می‌کند، می‌تواند الگوی خوبی برای فهم، تجلیل و تبیین این وضعیت باشد.

ابداع فرم نوینی از هنر آیینی در سنت عاشورایی

آیین های مذهبی (با وجوه هنری و زیباشناختی و ادبی و نمایشی آنها) صرفا برای بازنمایی و فقط گذشته نیستند، آیین ها کارشان بر ساخت و حفظ نظم جامعه است.

گفت‌وگوی متقابل علم و مردم/ جبار رحمانی

جامعه‌شناسی مردم‌مدار به دنبال آن است که به مردم کمک کند به درکی عمیق‌تر از شرایط تاریخی و اجتماعی‌ای برسند که از آنها کسانی که هستند را ساخته است.

جبار رحمانی: ادبیات محلی و داستان‌نویسی در ایران را نمی‌توان بدون نفت فهمید

جبار رحمانی درباره کتاب «تحولات اجتماعی شهرهای نفتی: تاریخ یکصدساله نفت در مناطق نفت خیز جنوب» در یادداشتی نوشت: این کتاب به خوبی نشان داده است که تاریخ محلی مناطق مختلقی از ایران را نمی‌توان بدون ملاحظه نفت دید،‌ زیرا نفت نه تنها یک عامل مهم،‌ بلکه نقشی کلیدی و حیاتی در صورت‌بندی اجتماعی و تحولات تاریخی و فرهنگی منطقه داشته است. نه تنها حکومت‌های محلی مانند شیخ خزعل و خان‌های بختیاری،‌ بلکه ادبیات محلی و داستان‌نویسی این منطقه را هم بدون نفت نمی‌توان بررسی کرد و فهمید.

محیط زیستِ آشفته و آلوده/ جبار رحمانی

سیطره اقتصاد سیاسی تسکین بخش به جای اقتصاد سیاسی درمانگر و شیوه‌های حل مساله کوتاه‌مدت و ظاهری به جای حل مساله بنیادی و سیطره نظام‌های رانتی به دلیل نفوذی که در مراکز تصمیم‌گیری پیدا کرده‌اند ‌وبرخی از دست‌های آلوده‌ای را که فقط به فکر منافع‌شان هستند، ایجاد کرده‌اند و اینان تا اطلاع ثانوی مانع اصلاح اساسی وضع موجود خواهند شد.

نشست «بررسی جامعه‌شناختی وضعیت دین‌داری در ایران» برگزار می شود

نشست «دین و جامعه؛ بررسی جامعه شناختی وضعیت دین­‌داری در ایران» به همت کانون اندیشه جوان ۲۰ تیرماه برگزار می شود.

بسیاری از وقایع از دید سفرنامه‌نویسان مغفول مانده است

شهرام یوسفی‌فر با اشاره به اینکه بسیاری از وقایع از دید سفرنامه‌نویسان مغفول مانده گفت: نگارش سفرنامه‌ها توسط ایرانیان و کسانی‌ که به ایران می‌آمدند امری دیرپاست. کسانی که از این سرزمین رد می‌شدند مشاهدات‌شان را به نگارش درمی‌آوردند. ایرانیان از دیرباز علاقه‌مند به جستجوی تصویر خود در نگاه دیگران بودند.

کتاب «ایرانی از نگاه دیگری» نقد و بررسی می‌شود

نشست معرفی و بررسی کتاب «ایرانی از نگاه دیگری» چهارشنبه چهارم بهمن‌ماه در سرای اهل قلم برگزار می‌شود.

کتاب«پرسش از دانشگاه ایرانی» منتشر شد

معاونت پژوهشی و آموزشی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم به مناسبت هفته پژوهش مجموعه مقالاتی را با عنوان « پرسش از دانشگاه ایرانی» چاپ و منتشر کرد.

کتاب‌های پژوهشکده دیجیتالی عرضه می‌شوند/ انتشار کتاب دیجیتالی «نگارش رسانه‌ای»

معاون پژوهشی و آموزشی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی با تاکید بر اهمیت مطالعه کتاب‌های تالیفی و ترجمه انتشارات این مجموعه از عرضه کتاب‌های پژوهشکده دیجیتالی خبر داد.

فرهنگ عاشورا؛ فرهنگ نوع‌دوستی / جبار رحمانی

آیین‌های عاشورایی فرصتی برای «وحدت اجتماع‌های متکثر» حول محور «حقیقت حسینی» است

فاضلی: کتاب کاظمی چشم‌انداز جدیدی برای شناخت جامعه ایران فراهم کرد/ صمیم: دغدغه مورخ تاریخ فرهنگی بازنمایی کلیت فرهنگ و روح زمانه است

نعمت‌الله فاضلی در نشست نقد و بررسی کتاب «امر روزمره در جامعه پساانقلابی» گفت: «این کتاب چشم‌انداز جدیدی را برای شناخت جامعه ایران فراهم کرده در حالی که تاکنون محققی در ایران این کار را انجام نداده است و نگارش این کتاب فتح بابی در این حوزه خواهد بود.» به گفته رضا صمیم، دغدغه مورخ تاریخ فرهنگی بازنمایی کلیت فرهنگ و روح زمانه است.

زبان و بحران هویت

نشست تخصصی «کتاب، ویرایش و هویت‌سازی زبان فارسی» با حضور دکتر جبار رحمانی، معاون «پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات» در سالن یاس بیست‌و نهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب برگزار شد.

فرآیند شکوفایی تمدنی اسلام در هند منتشر شد

کتاب «فرآیند شکوفایی تمدنی اسلام در هند؛ تحلیلی بر فرآیندها و ساز و کارها شکوفایی تمدن اسلامی ـ هندی» به قلم جبار رحمانی منتشر شد.

فهم «شکاف‌نسلی در ایران» با رویکردی انسان‌شناختی

جباری معتقد است عدم درک میان نسلی میان «فرهنگ نیاکان‌گرا» و «فرهنگ جوان‌گرا» موجب نوعی عدم گفت‌وگوی میان نسلی می‌شود و در نتیجه، نسل جدید مجبور می‌شود برای پیش رفتن به سوی آینده خود را از فرهنگ گذشته جدا کند.

از «بینش علمی» غافل شده‌ایم / دکتر جبار رحمانی

یکی از مسائلی که در جامعه علمی ما مطرح شده،‌ پژوهش‌های دانشگاهی و بی‌کیفیتی آنها است. این مسأله عموماً حول نوعی آسیب‌شناسی در باب چرایی این بی‌کیفیتی، تحقیقات و ناکارآمدی و همچنین غیرمفید بودن آنها است.

آیین و اسطوره در ایران شیعی

جبار رحمانی

در این کتاب مناسک عزاداری و ابعاد مختلف آن با رویکرد انسان‌شناسی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.

موسی‌‌پور: متن کتاب «آیین و اسطوره» با چارچوب تفهمی دین عامیانه سروکار دارد

ابراهیم موسی‌پور، متخصص عرفان تطبیقی و نویسنده، در نشست نقد و بررسی کتاب «آیین و اسطوره در ایران شیعی» اثر جبار رحمانی گفت: نویسنده در کتاب حاضر با چارچوب تفهمی دین عامیانه سروکار دارد. رابطه بینامتنی دوره‌های زمانی در متن کتاب از دست رفته است.

پیشینه مطالعات مناسک دینی را باید در مطالعات شرق شناسان جستجو کرد

جبار رحمانی، عضو هیئت علمی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی در نشست «مناسک دینی و علوم اجتماعی» گفت: پیشینه مطالعات مناسک دینی و عزاداری ها را باید در مطالعات شرق شناسانه جستجو کرد.

نشست «مناسک دینی و علوم اجتماعی» برگزار می شود

نشست «مناسک دینی و علوم اجتماعی؛ با تمرکز بر عاشورا» با سخنرانی صاحب نظران این حوزه برگزار می شود.

یادداشتی درباب فیلم رستاخیز

مساله فیلم رستاخیز و اعتراضاتی که برای نمایش ان مطرح شد، چالشی را در عرصه سینمای دینی ایران مطرح کرد به که نظر می رسد بیش از خود این فیلم خاص اهمیت دارد.

تاملی بر ابعاد کیهان شناختی بحران طبیعت در ایران

هرچقدر یک سیستم اجتماعی بتواند خودش را از طبیعت و منابع طبیعی پیرامونش مستقل کند ، می تواند در کیهان شناسی رویکردی سلطه گرایانه تر نسبت به محیط داشته باشد، یا اینکه نظام های فرهنگی و اجتماعی به سمتی بروند که بین انسان و سایر موجودات، تقاوتی هستی شناختی در نوع و ماهیت انها قائل شوند، و انسان را تافته جدابافته از سایر موجودات بدانند.

انسان شناسی فرهنگ های نخبه

چگونه نخبگان در جوامع مختلف، موقعیت مسلط خودشان را حفظ میکنند؟ چگونه نخبگان خودشان را از خلال زمان بازتولید می کنند؟ نخبگان چگونه خودشان را بازنمایی می کنند؟ چگونه می توان نبخگان را از منظر انسانشناختی مورد مطالعه قرار داد؟ این نوع مطالعه چه دلالت هایی برای علم انسانشناسی دارد؟

انسانشناس به مثابه یک نویسنده

یکی از مهمترین سوالاتی که در مورد ماهیت و هویت رشته انسانشناسی و موقعیت انسانشناس مطرح می شود اینست که انسانشناسی کیست و چه میکند. معمولا این سوال با ارجاع به فرهنگ های دورافتاده یا باستانی و در نهایت فرهنگ های محدودو کوچک حاشیه ای پاسخ داده می شود.

انسانشناسی مصرف: مصرف به مثابه مناسک

این کتاب درصدد معرفی تمایزهای میان الگوهای مصرف در مقیاس کوچک (جایی که در ان ارتباط با جامعه کلان تر، کوتاه، شکننده و منقطع هست) و الگوهای مصرف در مقیاس کلان (به این معنا که یک خانوار هزینه زیادی را صرف اطلاعات مربوط به نوع خاصی از کالاهای مصرفی میکند) است.

کارگاه تخصصی انسان‌شناسی و فرهنگ: «شهر مناسکی»

جلسات به صورت یک هفته در میان و در روزهای پنج‌شنبه، از ساعت ۱۲ تا ۱۶ برگزار می‌شوند. در هر جلسه، علاوه بر مدیر انسان‌شناسی و فرهنگ، یکی از همکاران نزدیک مجموعه نیز در حوزه تخصصی خود و مرتبط با موضوع جلسه، درسگفتار تفصیلی در سطح دکترای تخصصی در مطالعات فرهنگی بین رشته ای ارائه می‌کنند و همچنین مباحث مطرح شده، توسط حضار، مورد مبادله فکری قرار خواهد گرفت.

رویکردی انسانشناختی به فرد از منظر فرهنگ مادی

"برخلاف عموم کتابهای علوم اجتماعی در باره فرد، کتاب حاضر دغدغه مساله فردگرایی یا انواع جوامعی که هرکدام به نوعی فردیت و افراد را مفهوم پردازی کرده اند، را ندارد. زیرا فارغ از اینکه مردم در یک محیط به شدت فردگرا یا جمع گرا زندگی می کنند، ما همچنان وظیفه داریم که در آن محیط های مختلف،‌افراد را بررسی کنیم. علاوه بر این، بویژه انسانشناسان معمولا یافته هایشان را از خلال بیان افرادی ارائه می کنند با آنها در کار میدانی مواجه شده اند.

درباب اهمیت تجربه های شخصی مردمنگار

هر مردمنگاری ای یک امر واحد و خاص است، همانطور که هر مردمنگار، هر میدان تحقیق، هر روز، هر رخداد نیز واحد و خاص هستند. یک مردمنگاری گزارش و تفسیری از یک رخداد است که هیچگاه امکان تکرار آنها نخواهند بود و در زمانی رخ داده اند که برای همیشه گذشته است. اما انواع رخدادها، و طبقه بندی رفتار بطور بی پایانی تکرار پذیر هستند.

جبار رحمانی؛

گونه‌شناسی اجتماعی دین

یک قاعده‌ی مبنایی که در جامعه‌شناسی دین، مطالعات فرهنگی دین، مردم‌شناسی دین و ... وجود دارد تناظر معناداری بین نظام‌های دینی و نظام‌های اجتماعی است. این مبنایی است که همه‌ی محققان اجتماعی دین به انحای مختلف پذیرفته‌اند، هم در مدل دورکیمی و هم در مدل وبری و مارکسیستی؛ در همه‌ی این‌ها تناظر میان نظام اجتماعی و صورت‌بندی نظام دینی وجود دارد، ولی وقتی تناظر به کار می‌افتد و سنت جامعه‌شناسی دین را تشکیل می‌دهد، دچار یک شبهه‌ی انحرافی می‌شود، اینکه روی یک مدل و الگو متوقف می‌شود و آن الگوی شهری دین است.