-
۱۳۹۷-۱۰-۱۷ ۰۹:۳۱
نقدی بر کتاب «خوانشی نو از فلسفه فارابی؛ گسست بنیادین معرفتی از سنت یونانی»، نوشتۀ قاسم پورحسن؛
پدیده‌ای شگرف در کتاب‌سازی ایرانی
نمی‌توان قبول کرد که نویسنده‌ای پس از نوشتن چندین کتاب هنوز جایگاه پیشگفتار (به تعبیر نویسنده، «آغاز») را در یک کتاب نداند؛ یا نداند که اگر می‌خواهد فصلی را از نویسنده‌ای دیگر در کتاب خود نقل کند این کار را چگونه باید انجام دهد، حتی اگر این نویسندۀ دیگر دانشجوی دکترای وی باشد.
-
۱۳۹۷-۱۰-۱۶ ۱۱:۲۶
گفتار مصطفی ملکیان در هشتمین همایش مهر مولانا
گفت، صدق دل بباید کار را
از نظر مولانا انسان نمی‌تواند بر هیچ چیز انگشت بگذارد و بگوید این را می‌توانم به پای خودم بنویسم. همه این موهبت‌ها به این جهت از آن خود انسان نیستند که با هیچ کوششی نمی‌تواند آنها را افزایش بدهد و اگر از مقوله عیب باشند نیز با هیچ کوششی نمی‌تواند آنها را کاهش بدهد. اینها داده‌های خدایی هستند.
-
۱۳۹۷-۱۰-۱۶ ۱۰:۴۸
گزارشی از نشست «وظیفه دیسیپلینی مورخ» (۳)؛
غایت رشته تاریخ چیست؟
ملایی: از توصیف عمیق یک کج‌کارکردی بزرگ ظهور می‌کند؛ اینکه نگاه فرایندی و بلندمدت را از ما می‌گیرد. ضعف بزرگ مورخان همین است/ منصور بخت: حرف نهایی من این است که کسی با داده و این‌جور مسائل اصلاً مخالفت ندارد، اما علم در نهایت کارش تبیین است/حضرتی: من اصلاً ارسطویی فکر نمی‌کنم، من مثل ولتر فکر می‌کنم که می‌گفت تاریخ نه تنها علم است، بلکه اشرف علوم است.
-
۱۳۹۷/۱۰/۱۵
گفت‌وگو با علیرضا رئیسیان در مورد سینمای شاعرانه؛
سینمای شاعرانه محدود به فرم‌های کلاسیک نیست
منتقد ما اصلاً درکی از سینمای شاعرانه ندارد. چطور ممکن است چنین سیستمی تلاش‌های فردی را ببیند و آن را نقد کند؟ در سینمای جهان، کسی نمی‌آید مثلاً در نقد آثار تارکوفسکی، برگمان یا آنتونیونی، الفاظ رکیک به کار برد. ژیژک راجع‌به کیشلوفسکی حرف می‌زند، نه یک منتقد جوان و تازه‌کار.
-
۱۳۹۷-۱۰-۱۲ ۰۹:۲۶
جنگ و صلح از دیدگاه متفکران کلاسیک ایرانی* (۱)؛
فارابی و توجیه جنگ برای خدمت به غایات مدینه فاضله
فارابی در فصول المدنی، با اشاره با توانایی مَلِک یا مُلوک برای جنگ که نشئتگرفته از واژۀ جهاد است، تأکید می‌کند که تنها گونه‌ای از جنگ که چنان ملک یا ملوکی می‌تواند به‌گونه‌ای توجیهپذیر به آن متوسل شوند آن جنگی است که در خدمت مدینه فاضله باشد؛ بااین‌حال، در مدینه فاضله که در آن کیفیات اخلاقی استثنایی حاکم یا حاکمان نمود آشکارتری مییابد، وی چنین چیزی را تجویز نمی‌کند.
-
۱۳۹۷/۱۰/۱۱
تفسیری فلسفی از مفهوم پدرسالاری در تاریخ ایران در مصاحبه با سیاوش جمادی (۱۲)؛
امکان توسعه سالم‌تر
توسعه نمی‌تواند با انزوا از مدرنیزاسیونی که جهان‌گیر است پیش برود. این مدرنیزاسیون جهان‌گستر برگشت‌ناپذیر است. ما در عصر مدرن زندگی می‌کنیم و مدرنیته و سنت بسته‌هایی بر روی میز نیستند که انتخاب‌شان به دلخواه ما باشد. پس از فروپاشی شوروی تا به امروز شاهد نقدهای بسیاری بوده‌ایم که عارضه‌هایی چون تبعیض اقتصادی، فاصلۀ مرکز و حاشیه‌ها، شکاف لایۀ ازون و غارت بی‌حساب و ویرانگر منابع طبیعی، گسترش زرادخانه‌های هسته‌ای، عارضۀ بنیادگرایی و جنگ های به‌شدت وحشیانه را به رخ می‌کشند. حتی اندیشمندان منتقد غربی نیز راه حلی مؤثر نشان نمی‌هند.
-
۱۳۹۷/۱۰/۱۰
گفت‌وگو با موسی اکرمی در مورد احمد فردید(۲)؛
کاش پدیدۀ فردید در کشور ما اتفاق نمی‌افتاد
بنابراین من هنگامی که به گذشته می‌نگرم، همچنان که بعضاً به روزگار خودمان نگاه می‌کنم، به شدت غصه دار می‌شوم، برای دانشگاه، برای کشور، برای فلسفه، برای خودمان. فردید و امثال او روشنفکر نبودند که نبودند. فیلسوف نیز نبودند. آنان روشنفکرستیز یا پادروشنفکر و فلسفه‌ستیز یا پادفیلسوف بودند که در روایتی کج و معوج از تاریخ فعالیت نظری و عملی انسان چیزی جز نفرت از این تاریخ، و سردرگمی در برابر حال و آینده نپراکندند.
-
۱۳۹۷-۱۰-۰۹ ۱۱:۲۹
سعادت از نگاه ارسطو؛
«دور» در نظام اخلاقی ارسطو
آنچه بیش از هر چیزی در نظریۀ اخلاقی ارسطو مورد انتقاد واقع شده است فقدان یک قاعدۀ مشخص برای انجام عمل اخلاقی است. از آنجایی که سعادت پیوند وثیقی با رفتار فضیلتمندانه دارد، مهارت کشف حد وسط اهمیت بسزایی پیدا می‌کند؛ این در حالی است که ارسطو برای شناخت فضیلت ما را به فرد فضیلتمند ارجاع می‌دهد؛ اما یافتن فرد فضیلتمند خود مستلزم برخورداری از شناخت فضایل است. این به‌اصطلاح «دور» در نظام اخلاقی ارسطو به‌راحتی قابل حل نیست.
-
۱۳۹۷/۱۰/۰۸
شاکله‌شناسی در گفت‌وگو با نصرالله حکمت؛
تکنولوژی را مثل حمله مغول می‌دانم
پیدایی شاکله در وجود انسان در یک فرآیند شکل می‌گیرد. البته در اینکه هر انسانی حامل یک ویژگی‌های ژنتیک و چیزهایی است که از گذشته و فرهنگ و تاریخ و جغرافیا و... آمده است، شکی نیست اما در آنچه در وجود انسان به اسم شاکله شکل می‌گیرد، در عین حال که شماری از این عوامل تاثیرگذار است، آنچه اهمیت دارد، زندگی پس از تولد فرد است.
-
۱۳۹۷-۱۰-۰۸ ۱۱:۰۷
گزارشی از نشست «وظیفه دیسیپلینی مورخ» (۲)؛
آیا تاریخ فراتر از داده‌های تاریخی است؟
ملایی: آقای دکتر حضرتی بحثشان این بود که دانش تاریخ یا وظیفۀ دیسیپلینی مورخ تولید داده و فکت‌ها است. البته این درست است، اما جملۀ کاملی نیست./منصوربخت:این دوره، پایان تمدن قدیم و ورود اجباری به عرصۀ تمدن جدید است./حضرتی:مورخان ذائقه‌شان این نیست که داده‌ها را به گزاره‌های فرازمانی و فرامکانی تبدیل کنند؛ کاری که جامعه‌شناس یا عالم علم سیاست می‌کند.
-
۱۳۹۷/۱۰/۰۵
پاسخ‌های ژوهانا دراکر استاد دانشگاه یوسی‌ال‌ای به پرسش‌های فرهنگ امروز پیرامون ماهیت علوم انسانی دیجیتال؛
علوم انسانی دیجیتال به‌دنبال تغییر پارادایم نیست
برخلاف پیشرفت‌های نظریۀ انتقادی، هیچ بینش انتقادی بزرگی سراغ ندارم که از کاربرد آن رشد پیدا کرده و درک ما از یک متن، تصویر، نویسنده، خواننده یا یک اجتماع را تغییر داده باشد. هنوز هیچ پروژۀ علوم انسانی دیجیتالی ندیده‌ایم که به‌واسطۀ استدلال‌هایش به‌وسیلۀ ابزارهای دیجیتال در رشتۀ مادر خود به یک مرجع تبدیل شده باشد.
-
۱۳۹۷/۱۰/۰۴
گفت‌وگو با موسی اکرمی در مورد احمد فردید (۱)؛
کاریفیلوسوفیکاتور: کمدی-تراژدی فلسفه‌ناخواندۀ فلسفه‌ستیزی که در فلسفه مقام استادی یافت
فردید به منابع فکری خود نیز رحم نکرد. شاید تنها و تنها هایدگر استثناء باشد. او کشف کرد که ابن عربی یک چشم تصوف را کور کرد و چشم دیگر را گذاشت تا بعداً ملاصدرا کور کند! او با قدرناشناسی تمام کربن را جاسوس و عضو شش لژ فراماسیونری اعلام کرد. این گونه بود که به نظر آمد کسانی از عقلا که با دقت بیشتری افکار و رفتار فردید را می‌نگریستند دریافتند که او چندان آدم جدی‌ای نیست. چنین بود که حتی کسانی که روزی فردید را قبول داشتند در باره‌اش از تعبیر شارلاتان و شارلاتانیسم استفاده کردند.
-
۱۳۹۷-۱۰-۰۳ ۱۲:۰۱
تصریحات جواد طباطبایی در پاسخ به تعریضات یوسف اباذری، ناصر فکوهی و تقی آژاد ارمکی؛
قیام بالسیف القلم علیه علوم‌اجتماعی موجود
نکتۀ مهم در گزارش نشست اباذری و همسرایان، در مجموع، اعتراف آنان به عدم کارآیی دانشگاه مادر در علوم اجتماعی است. اعتراف به اینکه استادان چیزی برای گفتن ندارند، و بحثی هم که در میان آنان درمی‌گیرد موضوع آن در بیرون دانشگاه قرار دارد، به واقع، سخت رقت‌انگیز است. استادان حتیٰ این قدر نمی‌توانند از خود دفاع کنند که با سیلی صورت خود را سرخ نگاه دارند.
-
۱۳۹۷-۱۰-۰۳ ۱۰:۵۶
باستانی پاریزی و تاریخ‌نگاری عامه‌پسند(۲)؛
خودشناخته‌ای رها از فلسفه
حافظۀ او پر بود از صدها هزار بیت شعر که به جای خود در متن تاریخی از آن بهره می‌برد. ناسپاسی نخواهم کرد اگر بگویم که گاه باستانی پاریزی متن تاریخ‌نگارانه را به سمت‌وسویی می‌کشانید تا بتواند بیت شعر مورد نظر خویش را در آن بگنجاند؛ گاه او اول شعر مورد نظر خود را انتخاب می‌کرد و بعد متن تحقیقی خود را در پیرامون آن چون پیله‌ای می‌تنید.
-
۱۳۹۷-۱۰-۰۲ ۱۱:۳۹
گزارشی از نشست «وظیفه دیسیپلینی مورخ» (۱)؛
توصیف یا تحلیل
ملایی: منِ مورخ به‌عنوان وظیفۀ دیسیپلینی‌ام به کمک منابع، شناختی از رخداد پیدا می‌کنم و آن را تحلیل می‌کنم و در قالب روایت‌هایی عرضه می‌کنم./ منصوربخت: گر دوران مدرن به وجود نمی‌آمد و دوران سنت تا ابدالدهر ادامه پیدا می‌کرد هیچگاه این پرسش به وجود نمی‌آمد که وظیفۀ دیسیپلینی مورخ چیست./ حضرتی: دانش تاریخ یک علم تفریدی است نه یک علم تعمیمی. علم تعمیمی غایتش نظریه‌پردازی است، اما دانش تاریخ به‌عنوان یک علم تفریدی مثل باستان‌شناسی دنبال داده و فکت است.
-
۱۳۹۷-۱۰-۰۱ ۱۲:۳۰
لویی آلتوسر؛
تضاد و فراتعیین‌کنندگی
یک تضاد هگلی هیچگاه واقعا فراتعیین نمی‌شود، علیرغم اینکه اغلب ظواهر فراتعیین شدن را داراست. برای مثال، در پدیده‌شناسی ذهن، که «تجربه‌های» آگاهی، دیالکتیک و کمال آنان را در نیل به شناخت مطلق توصیف می‌کند، تضاد ساده تجلی نمی‌یابد، بلکه برعکس بسیار پیچیده به نظر می‌آید. به معنای دقیق کلمه، فقط اولین تضاد، تضاد بین آگاهی حسی و دانش آن را می‌توان ساده نامید. اما هر چه بیشتر در دیالکتیک تولید آن پیش برویم، هر چه آگاهی غنی‌تر می‌شود، تضادش پیچیده‌تر می‌شود.
-
۱۳۹۷-۱۰-۰۱ ۱۰:۰۸
نقد و بررسی کتاب تکیه دولت (از بودن و نبودن)؛
روح معماری معاصر ایران
«هنگامی که ناصرالدین‌شاه قاجار در اوج قدرت خویش فرمان ساخت تکیه دولت را به دوستعلی‌خان معیرالممالک صادر کرد، نه او و نه هیچ‌کس دیگر فکر نمی‌کرد که پنجاه سال بعد در همان مکان فرمان انقراض حکومت قاجاریه صادر خواهد شد.» بنایی که اگرچه روح معماری معاصر ایران در آن تجلی یافته بود، اما قربانی برنامه‌های توسعۀ شهری در دورۀ پهلوی دوم شد.
-
۱۳۹۷-۰۹-۲۸ ۱۱:۳۵
نگاهی به کتاب «ریشه‌های آلمانی» آخرین اثر ترجمه شده از لئو اشتراوس در ایران؛
غریق موج سوم تجدد
لئو اشتراوس به مثابه نماینده غول‌آسای خرد فلسفی آلمان در قرن بیستم، تنها مجسمه‌ای از فلسفه نیست، بلکه فیلسوفی حاضر و آماده در دوران معاصر ماست که همواره همگان را دعوت به زیستن به شیوه فلسفی می‌کند و در این راه هم شیوه سقراطی را در پیش می‌گیرد و هم شیوه پارتیزانی را از یاد نمی‌برد. او با ایستادن روی دوش غولانی نظیر افلاطون و نیچه، بی‌آنکه آنان را فتح کرده باشد، چشم‌انداز آنها را برای ما توضیح داده است: چشم‌اندازی به نام فلسفه‌ورزی در مدینه
-
۱۳۹۷-۰۹-۲۸ ۱۰:۱۳
باستانی پاریزی و تاریخ‌نگاری عامه‌پسند(۱)؛
از کُت و سُمبه‌های پاریز تا گذرهای پَت و پهن تاریخ
او «خم‌وچم» جامعۀ ایرانی را خوب می‌شناخت و در بررسی تاریخ اجتماعی ایران هیچگاه خود را اسیر نظریات جامعه‌شناسان ایران‌ندیده، نکرد و برای بررسی تاریخ اجتماعی ایران بر روایت‌های عامه‌پسند عوام تکیه می‌کرد نه خواص فرهیختۀ کالج‌ها و سیته‌های اروپایی.
-
۱۳۹۷-۰۹-۲۷ ۱۱:۲۰
درباره فلسفه سیاسی هانا آرنت؛
نظر و عمل در سپهر حکومت قانون
دو خصیصه مرکزی عمل نزد آرنت عبارتند از آزادی و تکثر. منظور آرنت از آزادی توانایی انتخاب از میان مجموعه‌ای از گزینه‌های محتمل (آزادیِ انتخاب که بسیار برای سنت لیبرالی گرامی است) یا قوه اراده آزاد، که طبق آموزه مسیحی از سوی خداوند به ما اعطا شده، نیست. بلکه مقصود آرنت از آزادی عبارتست از استعداد آغاز کردن، شروع چیزی تازه، انجام امر غیرمنتظره، که همه موجودات انسانی به سببِ متولد شدن از آن برخوردارند. در نتیجه عمل به عنوان تحقق آزادی ریشه در زادگی دارد، ریشه در این واقعیت که هر تولدی نشانگرِ یک آغازِ تازه و معرفی چیزی نوظهور در جهان است.
-
۱۳۹۷/۰۹/۲۷
تفسیری فلسفی از مفهوم پدرسالاری در تاریخ ایران در مصاحبه با سیاوش جمادی (۱۱)؛
رنسانس وقتی رنسانس می‌شود که اجتماعی شود
رنسانس و روشنگری و پروژۀ پیشرفت و همۀ عناصر کانونی مدرنیته فرق‌شان با آنچه ما رنسانس ایرانی یا اسلامی می‌نامیم، در افکار مکتوب‌شده در کتاب‌ها نیست. فرق‌شان در عمومی شدن آنها و اجتماعی شدن و تبدیل شدن آنها به فرهنگ است. ...رنسانس وقتی رنسانس می‌شود که اجتماعی شود یا از آغاز هستی اجتماعی ایجادش کرده باشد. اگر درهم‌کنشی فرهنگ‌پرور میان آثار نخبگان و اذهان و زندگی جمعی رخ ندهد، چرخشی عصری نیز که با غروب قدیم و طلوع جدید همراه باشد، رخ نخواهد داد. رنسانس در آثار اقلیتی از نخبگان محصور نمی‌ماند.
-
۱۳۹۷-۰۹-۲۶ ۱۰:۳۷
نگاهی به کتاب روایتی نو از جنبش و انقلاب جنگل؛
مفهوم مهم است
نگاهی اجمالی در تحقیقاتی که در باب جنگل صورت گرفته، نشان می‌دهد اگرچه به ندرت عنوان انقلاب جنگل برای این واقعۀ تاریخی به کار گرفته شده، اما پیشوندهایی چون قیام، جنبش و نهضت بیشترین کاربرد را در عنوان‌دهی به این واقعه را داشته‌اند. باید به این نکته توجه نشان داد که همۀ این واژه‌ها مفاهیم گوناگونی را با خود حمل می‌کنند که نمی‌توان یکی را بر دیگری بار کرد
-
۱۳۹۷/۰۹/۲۶
زمین از دریچه آسمان در گفت‌وگو با مصطفی ملکیان؛
نقد درون در میان روشنفکران و مردم ما مغفول است
من می‌توانم بگویم فرزانگان همه جزو معنویان هستند، اما هستند معنویانی که با تعریفی که من از فرزانه دارم، فرزانه نیستند. بنابراین می‌توان گفت هر فرزانهای (sage) معنوی است، اما چنین نیست که هر انسان معنوی (spiritual) فرزانه هم باشد. فرزانگی یک رتبه عمیق‌تر یا والاتر است. کسانی که در اوج قرار می‌گیرند را فرزانگان تاریخ می‌خوانیم. اما می‌توان گفت نوعی هم‌پوشانی مصداقی این دو مفهوم دارند. اگر چه مفهوم معنوی، اعم از مفهوم فرزانه است و دایره وسیع‌تری را در بر می‌گیرد.
-
۱۳۹۷/۰۹/۲۵
گفت‌وگوی فرهنگ امروز با الویشس مارتینیچ (۲)؛
تناقض هابز بیرون از دین و سیاست رخ می‌دهد
هابز در واقع از تفسیرهایی که راجع‌به مگنا کارتا و قوانین مصوب می‌شد، دل خوشی نداشت. به‌زعم وی، تنها حاکمیت است که می‌تواند و این حق را دارد که قانون را تفسیر کند. هابز نمی‌تواند موضع منفی نسبت‌به قانون داشته باشد، چون قانون یک فرمان است و حاکم هم مجبور است با صدور فرمان حکم براند. هابز بر هیبت و اتوریتۀ حاکم تأکید دارد، چون باورهای کذب پارلمنتاریان‌ها دربارۀ اتوریتۀ مذکور یکی از علل مهم جنگ داخلی بود.
-
۱۳۹۷-۰۹-۲۴ ۱۵:۳۵
گزارشی از همایش بین‌المللی «جان رالز: با نگاهی به عدالت، توسعه، صلح و دموکراسی»؛
جان رالز در تهران
در حکمت ۴۲۹ نهج‌البلاغه از جود و عدل سخن به میان آمده و مقایسه‌ای میان این دو مولفه صورت گرفته است. حضرت امیر(ع) در آن حکمت می‌فرماید:«الْعدْلُ سائِسٌ عامٌّ و الْجُودُ عارِضٌ خاصٌّ» یعنی«عدل همگان را دربرمی‌گیرد و جود فقط به فرد بهره می‌رساند» سپس نتیجه می‌گیرد:«فالْعدْلُ أشْرفُهُما و أفْضلُهُما» یعنی «عدل شریف‌تر و برتر است». این تمایز در اندیشه رالز نیز وجود دارد. زمانی که وی میان عدالت و بخشش تفاوت قائل می‌شود. رالز عدالت را مقوله‌ای مستمر و ساختارمند می‌داند و آن را در مقابل باوری رایج قرار می‌دهد که کمک به هم نوع و حتی حمایت دولت از مردم را امری مقطعی می‌شمارد و اساسا جود را به خیریه‌ها، اشخاص و نهادهای مدنی واگذار می‌کند.
-
۱۳۹۷-۰۹-۲۴ ۱۰:۰۲
نگاهی به سینمای شاعرانه (۲)؛
تماشاگر سینمای شاعرانه باید تماشاگری اندیشمند باشد
در کشور ما واکنش‌های برخی از منتقدین، پژوهشگران و فیلم‌سازان به پدیده‌ای به نام «سینمای شاعرانه» تهاجمی و منفی است. چند ماه پیش در مصاحبۀ یکی از فیلم‌سازان مشهور و پرتجربه خواندم که گفته بود «این اصطلاحِ سینمای شاعرانه مزخرف است.» برخی نیز اصرار دارند که اصلاً چنین چیزی وجود ندارد؛ با این نگرش‌ها نمی‌شود پدیده‌ای آشکار در تاریخ سینمای ایران و جهان را انکار کرد.
-
۱۳۹۷/۰۹/۲۱
گفت‌وگوی فرهنگ امروز با الویشس مارتینیچ (۱)؛
صداقت هابز را نباید زیر سؤال برد
در «لویاتان» هابز اعلام می‌کند که زیستن تحت سیطرۀ هر نوع حکومتی به‌مراتب بهتر از زیستن بدون حکومت است و اینکه اگر مردم سرشان به کار خودشان باشد، حاکم نیز کاری به کارشان نخواهد داشت. تنها تاریخ باستان بایستی به او نشان می‌داد که این دومی حداقل نمی‌تواند درست باشد. هابز فکر نمی‌کند که اتباع باید دربارۀ کیفیت و ویژگی فرمانروایی حاکمشان رأیی داشته باشند.
-
۱۳۹۷-۰۹-۲۰ ۱۲:۲۹
نگاهی به کتاب زوهر؛
«... و روشنایی شد»*
در زمان مشه لئونی، قبالا به معنای علوم خفیه، عرفان و ادبیات عرفانی بود؛ در این زمان که اوج فراگیری قبالا در اسپانیا بود، او توانست با برخی از قبالایی‌ها و کتاب باهیر آشنا شود. او با مطالعۀ کتاب باهیر تحت تأثیر واژه‌های سوف و سفیروت قرار گرفت و آنها را به طور وسیعی در اثر خود به کار برد و بدین شکل نگارش زوهر و دیگر آثار خود را آغاز کرد. فحوای کتاب زوهر در باب ذات خداوند، منشأ و ساختار جهان، ذات و سرشت روح، رستگاری و نجات، ارتباط بین نفس و تاریکی و خویشتن حقیقی با نور خداوند است و بیان می‌دارد که چگونه خداوند که قبالاییان آن را اِن سوف می‌نامند، جهان را به‌وسیلۀ ده سفیروت اداره می‌کند.
-
۱۳۹۷-۰۹-۲۰ ۰۹:۵۹
درباره فلسفه سیاسی رابرت نوزیک و نظریه دولت حداقل او؛
فیلسوفی که به جنگ لویاتان رفت
نوزیک با بازگشتی آگاهانه به اصول مورد توجه جان لاک به مثابه پدر لیبرالیسم سیاسی، تاکید دوباره ای بر ایده حقوق طبیعی می گذارد و غیرقابل نقض بودن حق مالکیت را یادآور می شود و با تفسیری فردگرایانه از نظام فکری لاک وظایف دولت حداقلی را تبیین می کند. او با تاسی به ایمانوئل کانت دفاعی اخلاقی و ارزشی و نه سودانگارانه و فایده طلبانه از دولت حداقلی و بازار آزاد می کند و با تشبث به جان لاک نظام فلسفه سیاسی آزادی خواهانه خویش را از مسیر تبیین دوباره ای از حقوق طبیعی انسانی معماری می کند.
-
۱۳۹۷-۰۹-۱۹ ۱۰:۵۱
گزارشی از نشست نقد و بررسی کتاب «سویه‌ها، مطالعه‌ای در فلسفه‌ی هگل»؛
رقصیدن آدورنو با ساز هگل
آدورنو معتقد است کار هگل هم اساسا یک‌جور رها کردن تناقض‌های کانت از آن فرمت صوری و صرفا معرفت‌شناختی کانتی است. او به دنبال نشان دادن این مساله است که تناقضات خیلی بیشتر از اینها هستند و هدف تاریخی کردن این تناقضات بوده است. ولی از طرف دیگر در حالی که این ایستادن در لبه تناقض یا به قول خود هگل سر کردن با امر منفی، اجازه می‌دهد که هگل به یک حقیقت درون ابژه و موضوع برسد و بصیرت‌های انتقادی داشته باشد، ولی در عین حال گرایش کلی به سیستم‌سازی و به یک معنا خنثی کردن نفی در برابر یک‌نوع سنتز و توتالیته ساختن باعث می‌شود که نهایتا این سویه انتقادی حقیقی اندیشه هگل به گونه‌ای کنترل شود.