به گزارش «فرهنگ امروز» به نقل از خبرگزاری شبستان؛ گرایش به زیبایی، به عنوان یک تمایل اصیل انسانی، همواره مورد توجه اصحاب خرد بوده است. شاید بتوان ادعا کرد که مطالعات پیرامون جمال و زیبایی، از کهنترین دلمشغولی های اندیشوران بوده و گستره وسیع پهنه تاریخ، گاه به فراوانی قریحههای پراحساس، شاهد گفتوگویی پُرحرارت پیرامون آن، و گاه به انجماد ارواح تهی از ذوق، شاهد به سردی گراییدن آن بوده است. این پیشینه، از نگاه علمی هم، در نوسان و سرشار از آراء گوناگون است. برخی به جنبه طبیعی و فطری زیبایی، برخی به بُعد مادی و ظاهری آن، برخی به ابعاد متافیزیکی و ماورای طبیعی آن و ... همت گماشته و به گونههای مختلف به برافروختن روشنایی این بحث در بین دیگر مباحث علمی مبادرت ورزیدهاند.
در یک جمعبندی کلی میتوان مدعی شد به رغم ستوده بودن این تلاش ها، بیشتر رویکردها در زیباییشناسی، سطحی و محدود به زیبایی های ظاهری و محسوس است. به ویژه در عصر کنونی که بشر به بهانی تجدد همهجانبه، افزون بر بیمهری به میراث تاریخی خود، تلاش کرده هنر و زیباییشناسی را هم همانند هر عرصه دیگری، منعزل از پیشینه، عصری و دنیوی کند.
زیباییشناسی معاصر، نهتنها از معرفتشناسی، بلکه از لحاظ روش مطالعه هم با آنچه در سنت و دین رایج بود، زاویه گرفته و پیامد این فاصله، بروز مشکلات بسیاری در زمینه علمی و عملی بوده است. اما در زیباییشناسی وحیانی، عارفان مسلمان با الهام از آیات قرآن و روایات معتبر، به باطن زیبایی بیشتر توجه کرده، خداوند را منبع زیبایی و عالم را جلوه جمال الهی یافته و بدین سان بُعد قدسی زیبایی را دریافتهاند. تردیدی نیست که عرفان به علت موضوع و هدفش، به عنوان شاخهای مهم و علمی اصالی در بین شاخههای دانش مطرح است. چه اینکه هدف نهایی خلقت برای انسان آنگاه کشف میشود که بر اثر سلوک عرفانی، سالک بتواند حقیقت هستی را، که همان عالم لاهوت است، یافته و وحدت ملک و لاهوت را نظاره کند. عارفان مسلمان بر این باورند که به مدد مساعدت و یاری وحی، گونهای معرفت نسبت به هستی مییابند که ایشان را در زمینههای گوناگون یاری کرده و از جمله، در تأسیس مبانی زیباییشناسی و هنر و نیز ابداع رویکرد متفاوت از آنچه در محافل هنر از گذشته تاکنون رایج بوده، توانمند میسازد.
بنا به گزارش روابط عمومی پایگاه اطلاع رسانی سمت، این تحقیق میکوشد تا مبانی و اصول علمی زیباییشناسی در آثار عارفان مسلمان را که ریشه در کتاب و سنت دارد، استخراج و بررسی کند. مبانی مطرح در این نوشتار، به طور عمده در چهار گروه مبانی معناشناختی، هستیشناختی، معرفتشناختی و ارزششناختی سازماندهی شده و تلاش بر این است تا هر مبنا در قالب فصلی جداگانه و با ساختاری منطقی، بررسی شود. همچنین تبیین رابطه عرفان و زیبایی و یافتن منابع قرآنی مبانی زیباشناسی که عرفان راستین از آن بهرهمند شده است از مسائل اساسی این تحقیق است. چنانکه از عنوان انتظار میرود، تلاش این نوشتار معطوف به افقگشایی از چهره مبانی زیباییشناسی عرفانی به یاری وحی به عنوان برترین ادراک یقینی و معرفتبخش، در آثار عارفان است.
شایان ذکر است، این کتاب تألیف علی کریمیان صیقلانی در ۲۸۲ صفحه و بهای ۷۰۰۰۰ ریال از سوی سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی و دانشگاه ها منتشر شد.
نظر شما