کل اخبار:180
-
۱۳۹۴-۱۱-۰۷ ۰۹:۰۴
بازخوانی رسالۀ «دربارۀ نظام رایش» (۲)؛
هگل در مقام دفاع از ماکیاوللی
آنچه هگل را تبدیل به مدافع ماکیاوللی کرد، صرف مطالعۀ آثار او نبود، بلکه شرایط بحرانی مشابهی بود که هگل در آن قرار گرفته بود. نکبتی که رایش را فراگرفته بود البتّه صرفاً محصول عوامل داخلی نبود بلکه سیاست دوگانۀ انقلابیون فرانسوی منجر به تشدید آن شده بود. تندباد حوادث سیاسی و تاریخی چشمهای آرزومند به آزادی امّا بستۀ هگل نسبت به سرشت سیاست جدید و حقیقت قدرت را باز کرد و او را متوجّه این نکتۀ مهم کرد که منطق درونی قدرت در برابر دعاوی اخلاقی قرار می‌گیرد و آنگاه که قدرت حقیقت خود را نشان می‌دهد، اخلاق یکسره رنگ می‌بازد.
-
۱۳۹۴/۱۱/۰۷
اقتراح با حضور محمدعلی مرادی و محمدمهدی اردبیلی در خصوص فهم ایرانیان از هگل؛
ما هنوز به خودمان نیاندیشیده‌ایم
ما به‌عنوان ایرانیانی که به کار علمی و فلسفی مشغول هستیم، از جنبه مفهومی نه در دستگاه مفهومی و نه درتفکر منظومه‌ای، بلکه در فرم هیبرتی تفکر می‌کنیم. ازاین رو هگل را که تفکر مفهومی را به اوج خود رسانده است و تلاش می‌کند تا یکی از بزرگترین سیستم‌های مفهومی (Konstituieren) را برسازد، در چارچوب و فرم هیبرتی می‌کشانیم، چرا که ما در جائی نایستاده‌ایم ، شما در سئوالتان این فرض را قرار داده‌اید که گویی ما جائی ایستاده‌ایم. در نتیجه، چون ما در جائی نایستاده‌ایم، از جنبه تفکر در فرم هیبرتی فکر می‌کنیم.
-
۱۳۹۴-۱۱-۰۴ ۰۹:۲۵
بازخوانی رسالۀ «دربارۀ نظام رایش»(۱)؛
ماکیاوللی در آثار هگل
«منشورات رایش» به مجموعۀ نوشته‌هایی گفته می‌شود که سنّتی حقوقی و مختّص تاریخ آلمان و متمایز از فرانسه و انگلستان را تشکیل می‌دهد. این سنّت پس از سقوط امپراتوری رُم و زاییدۀ موقعیت بوجود آمدۀ ویژۀ سرزمین‌های آلمانی‌زبان پس از رفرماسیون و در بستر مناسبات پیچیده بین منافع قیصرها و بیش از سیصد حکومت محلّی و همینطور اصناف و طبقات رایش، قبایل و امیرنشین‌ها شکل گرفت و بعدتر تحت تأثیر آموزۀ ماکیاوللیاییِ «Staatsräson» و آموزۀ حاکمیّت ژان بُدَن قرار گرفت. محققان این سنّت را مسیر ویژۀ آلمان در پیوستن به عصر جدید دانسته‌اند.
-
۱۳۹۴/۱۰/۲۲
گفت‌وگو با سید محمدرضا بهشتی؛
هگل را ناگزیر هرمنوتیکی خواهیم فهمید
فهم متفکرانی چون هگل نه تنها ممکن است، بلکه حتی در خود سنت مغرب‌زمین هم وقتی کسی فهم حاصل می‌کند بر اساس پیش‌فهم خویش است. پس فهم ما نه تنها ممکن است، بلکه حتی محقق است ما الآن هنوز در مرحله‌ی آشنا شدن هستیم.اجازه بدهید این آشنایی صورت بپذیرد.. در نگرش هرمنوتیکی ما پیش‌فهم غلط هم داریم که خودش بحث جالبی است، اما حتی دریافت غلط بودن پیش‌فهم نیز در جریان فهم حاصل می‌شود.
-
۱۳۹۴-۱۰-۲۰ ۰۸:۴۷
تری پینکارد/نگاهی به کتاب «۲۵ سال فلسفه: یک بازسازی نظام‌مند»؛
تاریخِ فلسفه فقط ۲۵ سال طول کشیده است
هگل هنگامی که نگارش پدیدارشناسی را شروع کرد، نقداً رویکردِ بیشتر دیالکتیکی خود را اتخاذ کرده بود، اما هنوز به این ایده که این دیالکتیک یک جنبۀ تاریخی نیز دارد نرسیده بود. هگل وقتی هنوز در مرحلۀ غیر تاریخی بود، گمان می‌کرد که کار خود را کامل کرده است. اما در این دوره با صاحب چاپخانه اختلاف‌نظر پیدا کرد و کلِ پروژه متوقف شد و هنگامی که دوباره آغاز شد، کتاب بسیار طولانی‌تر از چیزی بود که انتظار می‌رفت.
-
۱۳۹۴-۱۰-۱۲ ۱۷:۰۰
بازخوانی پرونده علمی و فلسفی هگل در جدیدترین شماره «اطلاعات حکمت و معرفت»
یکصد و هفدهمین شماره از مجله «اطلاعات حکمت و معرفت» به بررسی اندیشه‌ها و آثار هگل، فیلسوف آلمانی اختصاص یافت. بررسی اندیشه‌ها و آثار این فیلسوف برای سومین‌بار است که در این مجله مطرح می‌شود، از این‌رو عنوان پرونده این شماره «ما و هگل ۳» نام دارد.
-
۱۳۹۴/۱۰/۰۹
گفت‌وگو با احمد بستانی؛
طباطبایی فراتر از یک هگل‌پژوه است
طباطبایی نخستین پژوهشگری بود که نگرشی منضبط، فلسفی و روشمند به تاریخ اندیشه‌ی سیاسی عرضه داشت. طباطبایی به تاریخ‌نگاری به‌مثابه شکلی از اندیشه‌ورزی است که در این زمینه او به‌ویژه متأثر از هگل است. طباطبایی تجدد و وضع کنونی را مبنای نگارش تاریخ‌نگاری اندیشه قرار می‌دهد و بر اهمیت پرسش‌های امروزین از متون کهن تأکید می‌ورزد. طباطبایی ایران را کانون نظریه‌پردازی خود قرار می‌دهد و در نهایت، ایشان بر نسبت و پیوند میان عمل و نظر، به‌مثابه مهم‌ترین پرسش در فلسفه‌ی سیاسی، در تاریخ‌نگاری اندیشه تأکید می‌کند.
-
۱۳۹۴-۱۰-۰۷ ۱۰:۲۰
تاملی بر نحوه مواجهه ایرانیان با هگل؛
موقعيت و منطقِ "واوِ"ما و هگل
نخستین خبری که ما از این «واو» داریم، مربوط به گزارشی از دوگوبینوی فرانسوی است که گزارش کرده که تنی چند از ایرانیان – یعنی بخشی از «ما» – ضمن دیداری از او خواسته اند برایشان از هگل بگوید. دوگوبینو هم از این درخواست قدری شگفت زده شده و از آنها پرسیده که چرا و چگونه از هگل می پرسند؛ او در ادامه آنها را به آموختن فلسفه دکارت رهنمون کرده است. همین جا نخستین وجه قصه‌خواهی و اندرزجویی ما بر پایه عادات قصه گویی و قصه شنوی آشکار می شود. خودِ ساختار این رخداد یادآور موقعیت قصه و پند است.
-
۱۳۹۴-۰۹-۲۸ ۱۰:۳۰
هگل تاریخ فلسفه را به شیوه متعارف روایت نمی‌کند
محمد مهدی اردبیلی پژوهشگر ومحقق فلسفه گفت: هگل تاریخ فلسفه را به شیوه متعارف روایت نمی‌کند بلکه چگونگی پیوستگی ومنطق آن را روایت می‌کند. به نظر هگل فلسفه یا متافیزیک یک حقیقت واحدِ شونده و تکوینی است.
-
۱۳۹۴-۰۹-۲۰ ۱۳:۰۶
علیرضا سیّداحمدیان؛
تفسیر راستگرا از فلسفۀ تاریخ هگل
آنچه به موضوع این گفتار مربوط است، مختصّات تفسیر راستگرا از هگل و به‌خصوص فلسفۀ تاریخ اوست و فهم اشکالات آن با عطف به دستگاه مفاهیم پیچیدۀ هگلی. نخست یادآوری می‌کنیم که تفسیر راستگرا به اعتبار تفسیر چپگرا تعریف شده است. با عطف به آراء و افکار نمایندگان این تفسیر می‌توان چنین برداشت، که تفسیر راستگرا حکم هگلی «حقیقت کلّ است» را به عنوان هنجار تلقّی می‌کند، و فلسفۀ متعالیۀ هگل را مساوق الهیّات درمی‌یابد.
-
۱۳۹۴-۰۹-۱۶ ۱۵:۰۰
نشست «تفسیرهای راست‌گرایانه از فلسفه تاریخ هگل» برگزار می‌شود
باشگاه اندیشه پژوهشکده تاریخ اسلام نشست «تفسیرهای راست‌گرایانه از فلسفه تاریخ هگل» از سلسله نشست‌های علمی گروه روش‌شناسی و تاریخ‌نگاری را برگزار می‌کند.
-
۱۳۹۴-۰۹-۱۴ ۰۹:۴۱
نگاهی به مفهوم سوژه در ادبیات فلسفی فوکو(۱)؛
چرا فوکو سوژه را کشت؟
از میان استعاره‌ها و مفاهیم موجود در ادبیات فلسفی فوکو واژه سوژه در موضوعات مختلف، خود را به انحاء گوناگون ظاهر می‌کند. لذا فهم چیستی و چگونگی سوژه می‌تواند راه را برای فهم سایر وجوه فکری فوکو هموارکند. او در سرتاسر آثارش در پی کشف طریقه ساخته شدن سوژه است. تمام روش‌ها مثل دیرینه شناسی و تبارشناسی یا ابتکارات جدیدی که در زمینه تعریف مفاهیمی چون قدرت در آثارش نمایان است هیچ کدام بی‌ربط به این واژه نیستند.
-
۱۳۹۴-۰۸-۳۰ ۱۴:۵۵
«هگل در چشم دشمنانش»
دوره آموزشی «هگل در چشم دشمنانش» با تدریس دکتر محمدمهدی اردبیلی برگزار می‌شود.
-
۱۳۹۴-۰۸-۳۰ ۱۱:۳۰
کریم مجتهدی: در ايران از هگل سوءاستفاده سياسی شد
اسير شهرت طلبي‌هاي زودرس هستيم
-
۱۳۹۴-۰۸-۲۳ ۰۹:۱۳
دوره آموزشی «هگل در چشم دشمنانش» برگزار می‌شود
موسسه فرهنگی شهر کتاب دوره آموزشی «هگل در چشم دشمنانش»را با تدریس محمد مهدی اردبیلی برگزار می کند.
-
۱۳۹۴-۰۸-۰۵ ۱۱:۳۱
کدام ویراست آثار هگل را بخریم؟
در باب روح و الفبا: مقایسۀ دو ویراست آثار ایدئالیست آلمانی
تقریباً به‌طور هم‌زمان دو ناشر معتبر علمی، مجموعه‌هایی حاوی آثار اصلی فیلسوف بزرگ گئورگ ویلهلم فریدریش هگل (۱۸۳۱-۱۷۷۰) را روانۀ بازار کرده‌اند. در زمانه‌ای که در دانشگاه‌های آلمانی پرداختن به فلسفۀ کلاسیک آلمانی، به نفع فلسفۀ تحلیلی آنگلوساکسون، که اینک رایج و شایع است، روزبه‌روز به حاشیه رانده می‌شود، مطمئناً چاپ این آثار متهورانه است.
-
۱۳۹۴-۰۸-۰۴ ۱۱:۳۲
سیدجواد طباطبایی؛
فتح بابی برای «هجی کردن» هگل
انتشار رساله‌ی سیداحمدیان آغازی نو در مطالعات هگلی در ایران است و هرکسی که بخواهد ازاین‌پس قدم در این راه بگذارد باید سرمشق کار او را دنبال کند. بدیهی است که منتقدان می‌توانند اشکالاتی بر این مجموعه بگیرند، اما تردیدی نیست که با انتشار این اثر نمی‌توان مانند گذشته ترجمه‌هایی از سنخ «پدیدارشناسی جان» یا «پدیدارشناسی ذهن» و انبانی از اطلاعات نادرست از سنخ «افکار هگل» را به‌عنوان مطالعات هگلی به خوانندگان تحویل داد.
-
۱۳۹۴-۰۸-۰۳ ۱۱:۰۰
تحول شوپنهاور
فلسفه شوپنهاور واکنشی است به مکتب عقل‌گرایی قرن هجدهم؛ او در بیشتر آثار خود به متفکران معاصرش، به‌ویژه به فیشته، شلایماخر، شلینگ و بیشتر از همه هگل حمله می‌کند. او در پی طرح‌افکندن مسیری نوین در فلسفه پس از کانت بود، مسیری که از هگل عبور نکند. اما فلسفه او به یک بدبینی عارفانه و نفی زندگی ختم می‌شود
-
۱۳۹۴-۰۷-۲۳ ۱۰:۳۱
سلسله نشست های دیگری و دیگرهراسی برگزار می شود
دوره سخنرانی های دیگری و دیگرهراسی با موضوعاتی همچون دیگری و منطق اینهمانی برگزار می شود.
-
۱۳۹۴/۰۷/۱۹
مصاحبۀ ریچارد مارشال با تری پینکارد؛
هگل یک دایناسور است
تری پینکارد برای فیلسوفانِ سنگین‌وزن مانند ضربه‌‌های محمد علی کلی است. مانند زنبور به میراثِ ایده‌آلیسم نیش می‌زند و مانند پروانه از روی آن پرواز می‌کند. همینطور به زمینۀ تاریخی ایده‌آلیسم، تمایز بین استعلایی و متعال، فیشته، شلینگ و افلاطون‌گرایی طبیعت‌گرایانه‌اش بحث می‌کند. دربارۀ تأثیر او بر رمانتیک‌ها، هلدرلین و هگل، ایده‌آلیسم هگلی و مرکزیتِ منطقِ او سخن می‌گوید و از آنچه بتهوون و واگنر از آن نمایندگی می‌کنند، و دربارۀ شانسِ ایده‌آلیسم در فضای معاصرِ فلسفی بحث می‌کند.
-
۱۳۹۴-۰۶-۲۸ ۰۹:۰۲
نقد محمدتقی طباطبایی بر کتاب فردریک بیزر؛
با رویکرد هرمنوتیک تاریخی نمی‌توان به شناخت هگل واقعی رسید
او فیلسوفان تحلیلی را نقد می‌کند که هگل را غیرتاریخی می‌خوانند ... بزرگترین مشکل از نظر بیزر نبودن نگاه تاریخی به هگل و گم کردن هگل واقعی است؛ .. او به کمک روش هرمنوتیک تاریخی در واقع هر دو خوانش فلسفی از هگل در قرن بیستم را نقد می‌کند. ..[اما اگر ما] رویکرد فلسفی نداشته باشیم و در واقع یک رویکرد هرمنوتیک تاریخی داشته باشیم، می‌توانیم به فهم هگل واقعی تاریخی برسیم؟
-
۱۳۹۴-۰۶-۲۳ ۱۱:۰۲
گفتاری از علی مرادخانی در باب کتاب فردریک بیزر؛
کتاب بیزر روح و جانی هگلی دارد
کتاب بیزر به معنای واقعی آموزشی (Pedagogic) است؛ در ادبیات انگلیسی یکی کتاب هولگیت و دیگری کتاب بیزر است که از این ویژگی برخوردار است؛ یعنی تنها به انتقال اطلاعات نمی‌پردازد بلکه روح و جان دارد که آن روح هگلی است و خواننده را دعوت به فلسفیدن و کار فلسفی نیز می‌کند.
-
۱۳۹۴-۰۶-۱۶ ۱۱:۵۰
بررسی هگل در پژوهشگاه علوم انسانی
کتاب هگل نوشته فردریک بیزر این هفته در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی نقد و بررسی می شود.
-
۱۳۹۴-۰۵-۲۱ ۱۱:۱۴
درآمدی بر دشواری‌های خواندن آثار هگل؛
ورود به متن «پدیدارشناسی»
هگل در جای‌جای کتاب، شگرد خود را در گرفتن تصورات طبیعی خواننده از مفاهیم و سپس خمیر کردن آن، ورز دادن آن و چیزی دیگر ساختن از آن، به کار می‌گیرد و تارعنکبوت متن خود را با طعمههایی به‌ظاهر آشنا برای خواننده پهن می‌کند. خواننده با تصوری از مفاهیمی مانند روح، سوژه، ابژه، امرِ مطلق، حقیقت، ایده، واقعیت، شناخت و غیره، وارد هزارتوی متن هگل می‌شود؛ بیخبر از آنکه هنگام خروج (اگر اصلاً خروجی در کار باشد)، همۀ اینها نزد او دیگرگونه خواهند بود.
-
۱۳۹۴-۰۴-۲۲ ۱۶:۰۰
پدیدار شناسی روح کوششی در کشف معنای شهود و الهام یا پایان عصر مفهومی
هدف پدیدارشناسی روح اعتلای آگاهی به خودآگاهی و تداوم آن تا آنجاست که آگاهی به طور کلی مفهوم مطلق را درک کند. هگل این مطلب را درباره روش خود و همین طور مفهوم نیز می‌گوید. او می‌نویسد: خود روش به کمک این مرحله، خودش را به نظام بسط می‌دهد
-
۱۳۹۴-۰۴-۰۸ ۰۹:۵۷
به مناسبت چاپ ویراست جدید «جدال قدیم و جدید در الهیات و سیاسات»؛
موانع معرفتیِ درک پروژه فکری سیدجواد طباطبایی
ایدۀ مُدرن، که منظور طباطبایی نیز هست، برخلاف آنچه در بادی امر به نظر می‌رسد، واقعیّتی خیالی یا «پندارگون» نیست. بنا به تفسیر او، مطلق یا روح در فلسفۀ هگل معادل «ایده» است که صرفاً به مثابه «حرکت وجود دارد». «ایده» مساوق است با خودِ حرکت و «بازگشت به امر متناهی»، از این حیث که «فراتر رفتن از امر متناهی است»، و حرکتی «در خویشتن خود» است.
-
۱۳۹۴-۰۳-۲۷ ۱۲:۳۱
سیدجواد طباطبایی در مراسم رونمایی از کتاب «تاریخ جامع ایران»؛
ایرانیان، ملتی آگاه از ملت بودن‌شان
ما در شرایط دهه‌های اخیر در منطقه‌ای قرار گرفته‌ایم که کشورهایی که ایجاد شده‌اند کشور در معنای دقیق کلمه نیستند، جعل‌های جدید تاریخی هستند، بنابراین تاریخ ندارند و مهم‌تر اینکه تاریخ ملی ندارند. اما یکی از اتفاقاتی که دارد می افتد، غارت تاریخ ملی ماست/ آذربایجان تاریخی در نهایت بیست‌ساله دارد. نه اسمش از خودش است و نه تاریخ بیست‌ساله‌اش. اگر بخشی از تاریخش را جزو ایران و بخشی را جزو امپراتوری تزارها نداند در این صورت تاریخ بیست‌ساله دارد.
-
۱۳۹۴-۰۳-۲۶ ۱۲:۰۰
پیتر بورگر؛
ادعاهای زیبایی‌شناسی مدرن
اگر اندیشه‌ی زیبایی‌شناسی به گونه‌ای مستمر به بیانیه‌ی معروف هگل درباره‌ی پایان هنر مراجعه کند، به‌سختی می‌تواند به قصد و نیت اعتبار بخشیدن مجدد به برتری مفهوم نهاد زیبایی‌شناسی باشد. یک همچو استدلالی بلادرنگ با این واقعیت در تضاد قرار می‌گیرد که جالب‌ترین سنت اندیشه‌ی پساهگلی که علی‌رغم همه‌ی تفاوت‌های موجود میان نیچه، هگل و آدرنو آنان را به هم پیوند می‌دهد، قطعاً تز هگل را رد می‌کند و هنر را بالاتر از مفهوم فلسفی قرار می‌دهد.
-
۱۳۹۴-۰۲-۲۹ ۱۰:۲۹
اسلاوی ژیژک؛
لاکان در چه نقطه‌ای هگلی است؟
امروز، اوضاع به نظر روشن می‌رسد: اگر چه هیچ کس انکار نمی‌کند که لاکان دِینی مسلم به هگل دارد، مشاجره بر سر این است که تمام ارجاع‌های هگلی به وام‌گیری‌های تئوریک خاص محدود می‌شوند، و منحصر به دوره‌ای مشخص از کار لاکان هستند. ... آیا آدمی می‌تواند تقابلی متضادتر از تقابل میان معرفت مطلق هگلی ــ «چرخه چرخه‌های» فروبسته ــ و دیگری خط خورده لاکانی ــ معرفت مطلقا تهی ــ تصور کند؟ آیا لاکان یک ضد هگلی تمام عیار نیست؟
-
۱۳۹۴-۰۲-۲۳ ۱۱:۴۰
کتاب «هگل و پدیدارشناسی روح» نقد و بررسی می‌شود
نشست نقد و بررسی کتاب «هگل و پدیدارشناسی روح» با حضور میثم سفیدخوش، سیدمسعود حسینی و محمدمهدی اردبیلی در مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار می‌شود.