غلبه کفار یا ترقی ایران؟

در مورد قرارداد رویتر که در حافظة تاریخی سندی بر زمینه‌سازی مستعمره شدن ایران تلقی شده است، روایت‌های دوگانه‌ای وجود دارد؛ برخی آن را حاصل منفعت‌جویی و در راستای سیاست استعماری انگلستان می‌دانند و برخی دیگر انگیزه سپهسالار، طرف ایرانی قرارداد را امید به اصلاح و پیشرفت ایران به شمار می آورند.

تصویری از نگاه آمریکایی به جامعه ایرانی

رضا مختاری‌اصفهانی، پژوهشگر تاریخ معاصر در مقدمه کتاب «ایرانیان از نگاه آمریکاییان» نوشته است: «آمریکا اگر چه جزیی از دنیای غرب به‌شمار می‌آمد اما برای ایرانیان نشانه‌ای از دنیای جدید و متفاوت از قدرت‌های استعماری اروپا بود.»

گریبایدوف در بن‌بست!

۱۹۰ سال پس از قتل وزیر مختار روسیه در عمارت زنبورکچی

روایت جهان‌های موازی در «تئاتر فجر۳۷»/ اجباری به شناخت تاریخ نیست

ازکیل گارسیا رومئو کارگردان فرانسوی نمایش «یک تئاتر کوچک از انتهای دنیا» درباره ویژگی‌های این اثر نمایشی و نیز دومین تجربه حضور خود در جشنواره فجر نکاتی را مطرح کرد.

ریاضیات ایران در جست‌وجوی شکوه گذشته/تشریح وضعیت از هشدارها تا راهکارها

در مورد نقش و جایگاه علم ریاضیات سخن بسیار است. بسیاری از متخصصان بر این باورند که دیر یا زود همه مشاغل در دنیای امروز به آموزش ریاضی بعد از دبیرستان نیازمند خواهند بود. بنابراین وظیفه هر دولت و نظام آموزشی فراهم کردن شرایط مناسب تدریس و یادگیری ریاضیات و ایجاد انگیزه در مردم برای فراگیری آن است. این در حالی است که حداقل طی دو دهه اخیر با افت چشم‌گیر ریاضیات در کشور مواجه شده‌ایم و دیگر اشتیاقی برای ادامه تحصیل در بین دانش‌آموزان در رشته ریاضیات نسبت به گذشته وجود ندارد و بحث اشتغال نیز یکی از دغدغه‌های فارغ‌التحصیلان این رشته است.

فیلم‌هایی که باید برنده اسکار می‌شدند

آکادمی اسکار در طول ۹ دهه برگزاری این جوایز سینمایی، گاها انتخاب‌های جنجالی و پر حرف و حدیث در شاخه بهترین فیلم داشته است تا دست برخی از مهم‌ترین فیلم‌های تاریخ سینما از اسکار بهترین فیلم؛ کوتاه بماند.

هویت به مثابه عمل

اما هویت مقوله‌ایست در حال شدن؛ هویت گذشته نیست، هویت ما حال و عمل ماست. ایران و هویت ایرانی تنها کوروش، ابوعلی سینا، میرداماد و هزاران مرد بزرگی که در این سرزمین زیسته‌اند و به حق مایه افتخار دوران خود بوده‌اند نیست. هویت ایرانی قبل از هر چیز حال ایرانی است.

نشانه؛ تاریخ و تحلیل یک مفهوم

امبرتو اکو

اثر حاضر بر این اصل استوار است که مفهوم نشانه تنها به زبان‌شناسی یا نشانه‌شناسی ویژه‌ای مربوط نمی‌شود، بلکه از همة تاریخ تفکر بشری گذر می‌کند.

مسجد ضرار، از آغاز تا روزگار ما / رسول جعفریان

مسجد ضرار، داستان تاریخی ویژه خود را در تاریخ صدر اسلام دارد. در این تحقیق، نقلهای مربوط بر اساس سلسله منابعی که دارد، مورد بررسی قرار گرفته است. اما نکته مهم، این است که قرنها هیچ گونه استناد فقهی به آن نمی شد، تا این که از قرن هشتم، کسانی شروع به استدلال فقهی به آن کردند. تندروهایی مانند ابن تیمیه، سعی کردند از آن به عنوان مستندی برای تخریب مساجد و بقاع مقدس مخالفان خود استفاده کنند. این استناد، در آثار تئوریسین های القاعده و داعش عمومی شد و صدها مسجد و خانقاه و تکیه با استناد به داستان مسجد ضرار تخریب شده و منفجر گردید.

ایران‌ستیزی «انسان خردمند» / شروین وکیلی

ایران‌ستیزی حراری به قدری نمایان و روشن است که نیاز به اثبات ندارد. کافی است یک بار کتاب را بخوانیم تا ببینیم که به شکلی مصیبت‌بار از آوردن نام ایران پرهیز کرده است. مثلا به درستی می‌گوید سه رکن مهم در پیدایش خودانگاره‌ و مرزبندی سیاسی جوامع پیشامدرن، عبارت بوده‌اند از پیدایش نظم سیاسی دولت فراگیر (که به اشتباه امپراتوری‌اش می‌نامد)، ظهور اقتصاد پولی و تثبیت دین جهانی یکتاپرستی. بعد هم می‌گوید اینها در هزاره‌ اول پیش از میلاد تحقق یافت (ص 244-245). در حالی که هر نوآموخته‌ای در تاریخ می‌داند که هرسه این‌ها نه طی یک هزاره، بلکه طی سه دهه در دوران زمامداری کوروش بزرگ شکل گرفتند و عناصری بودند که به تاسیس کشور ایران انجامیدند.

نشست «بحران در تاریخ شناسی؛ توهم یا واقعیت» برگزار می شود

نشست بحران در تاریخ شناسی، توهم یا واقعیت در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار می شود.

یعقوب آژند: امثال مینوی دیگر تکرار نمی‌شوند

امروز، هفتم بهمن‌ماه، چهل‌ودومین سالگرد درگذشت مجتبی مینوی، ادیب، نویسنده، مصحح، مورخ و مترجم ایرانی است که بیشتر سال‌های عمرش را به خدمت در راه فرهنگ و ادب ایران پرداخت. شخصیتی که کارهای فرهنگی‌اش پس از پایان عمر زمینی‌اش قطع نشد و گنجینه آثار و کتابخانه‌اش که به مردم ایران اهدا کرده، نمونه کوچکی از این فرهنگ برجا گذاشته اوست.

مصاحبه با منصوره اتحادیه درباره تاثیر اوضاع سیاسی جامعه عصر مشروطه بر روی کار آمدن رضاشاه:کدام دموکراسی؟کدام مردم؟

باید دید که نخبگان سیاسی خود چقدر به قانون و دموکراسی اعتقاد داشتند. به نظر من آنها چندان اعتقادی هم به دموکراسی نداشتند، چراکه در ایران سابقة دموکراسی پیش از این وجود نداشت و تجربة کوتاه مشروطه همچنان بی نظمی با خود آورده بود که جای سؤال ایجاد می کرد. هنگامی که محمدعلیشاه مجلس شورای ملی را به توپ بست، افرادی چون مشیر الدوله، عین الدوله، مستوفی الممالک، مخبر السلطنه و عده‌ای دیگر هیچ کدام از کار کنار نکشیدند، آن ها همچنان به کار ادامه دادند و هر روز صبح به دربار می رفتند.

خان‌هایی که رعایا را می‌کشتند یا در چاه‌ها حلق‌آویز می‌کردند!

امین فقیری به عنوان یک داستان‌نویس اجتماعی‌نگر در قصه «آب» خود در مجموعه داستان «دهکده پرملال» واقعیت انقلاب سفید و موانع فرهنگی اجرای اصلاحات ارضی را در زندگی مردم روزگار خود ثبت کرده است.

​جدل با تاریخ

رمان «سرخ‌سفید» نوشته مهدی یزدانی‌خرم، داستان پیوند تهران دهه ۹۰ به تهران دهه ۵۰ و حوادث و ماجراهای آن سال‌هاست، منصور یوسفی‌کیا، نویسنده، یادداشتی بر این رمان نوشته و در اختیار ایبنا قرار داده است.

تاریخ شفاهی؛ صدای اقشاری که روایت‌شان در تاریخ خاموش بود

دانشوران و محققان، به ویژه هواداران تفکر چپ سیاسی و مدافعان سیاست‌های فمنیستی- در دهه‌های ۱۹۶۰، ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ از متدولوژی تاریخ شفاهی برای به صحنه آوردن گروه‌ها و اقشاری استفاده می‌کردند که از قدیم صدای آنها را در روایات تاریخی خاموش کرده بودند. فهم بشر از ظلم و ستمی که بر همنوعانش در طول تاریخ رفته از طریق تاریخ شفاهی افزایش می‌یابد و ورود به عرصه‌ سیاست‌های رهایی بخش را ممکن می‌سازد.

اعوانی فلسفه اسلامی را جهانی کرده است/ نیاز تاریخی به فلسفه داریم

مصطفی محقق داماد گفت: اعوانی می‌تواند فلسفه اسلامی را به جهانیان معرفی کند. با توجه به ارتباطاتی که او تاکنون داشته، فلسفه اسلامی را جهانی کرده است.

رونمایی از مجموعه مقالات سومین همایش آموزش تاریخ در مدارس

 مجموعه مقالات سومین همایش آموزش تاریخ در مدارس در پژوهشگاه علوم انسانی رونمایی می شود.

مالجو: یرواند آبراهامیان برجسته‌ترین مورخ معاصر ایران است

مالجو می‌گوید: «آبراهامیان انقلاب ۵۷ را از پائین می‌داند نه بالا. او فراز و فرود جنبش‌های کارگری را نیز نه متاثر از خط مشی شوروی بلکه متاثر از دینامیسم‌های درون جامعه می‌داند. او با انتقاد از تصور متعارف از استبداد شرقی نشان می‌دهد که به عنوان نمونه شاهان قاجار مستبدانی بدون ابزار استبداد هستند.»

تلویزیون تاریخ‌دان دیگری جز معتضد نمی‌شناسد؟

سازنده برنامه «تاریخ و سینما» تاکید کرد، این برنامه فقط موارد تاریخی را که به اشتباه در فیلم‌های تاریخی ضدایرانی تصویر شده است، بدون جهت‌گیری بررسی و گوشزد خواهد کرد. او با دفاع از خسرو معتضد که مجری این برنامه است، تاکید کرد، «نقدهایی که به معتضد می‌شود، مستند نیست؛ یعنی ایرادها را با سند بیان نمی‌کنند.»سازنده برنامه «تاریخ و سینما» همچنین جزییات تولید بخش‌های جدید این برنامه را در شبکه آی‌فیلم تشریح کرد.