پژوهش‌های منطق یکی از اثرگذارترین و مهم‌ترین کتاب‌های ادموند هوسرل، بنیانگذار پدیدارشناسی و دومین اثری است که از وی به چاپ رسیده. او پیش از این کتاب جلد اول فلسفه علم حساب: پژوهش‌های روانشناختی و منطقی را منتشر کرده بود. این کار بزرگ که هوسرل آن را نه شرحی نظام‌مند از منطق بلکه تلاشی برای ایضاح معرفت‌شناختی و نقد مفاهیم اساسی شناخت منطقی می‌داند، شامل سلسله‌ای از پژوهش‌های تحلیلی است درباره موضوعات بنیادین معرفت‌شناسی و فلسفه منطق، همچنین موشکافی‌های فلسفی ژرف درباره نشانه‌شناسی، معناشناسی، کل و جزء، دستور زبان صوری و ماهیت کنش‌های آگاهانه. در واقع تحلیل‌های توصیفی مفصل او از ساختارهای ذاتی آگاهی، برحسب اعمال قصدی یا خواستی، محتوا و موضوع آنها، به ویژه در دو پژوهش پایانی، بستر لازم را برای ظهور دانشی فراهم ساخت که هوسرل آن را پدیدارشناسی نامید. پیش‌گفتارهایی بر منطق محض که بخش مقدماتی پژوهش‌های منطقی را تشکیل می‌دهند، می‌خواهند راه را برای برداشت و پرداختی نو از منطق هموار کنند. این پیش‌گفتارها می‌کوشند نشان دهند که پایه‌گذاری منحصرا روان‌شناختی منطق که زمانه ما ارزشی چنین فراوان بدان می‌دهد، بر خلط سطوحی ذاتا گوناگون از مسائل، بر پیش‌فرض‌هایی اصولا غلط درباره ویژگی و هدف‌های دو علمی که در اینجا ذکر شده، یعنی روان‌شناسی تجربی و منطق محض، مبتنی است.

اسپینوزا به روایت دلوز

اسپینوزا فیلسوفی بزرگ و مورد توجه عموم فیلسوفان قاره‌ای و تحلیلی است. ژیل دلوز فیلسوف معاصر فرانسوی طی سال‌های 1978 تا 1981 سلسله‌درس‌هایی را در دانشگاه پاریس 8 درباره اسپینوزا ارایه کرد. کتاب جهان اسپینوزا ترجمه این درسگفتارهاست. دلوز در این دوره دانشگاه خوانش خود را از نظام فکری اسپینوزا تشریح کرد و به مباحثی چون فردیت، توان، آزادی، ایده و حال مایه، خدای درون ماندگار، حق طبیعی کلاسیک، هستی‌شناسی و اخلاق، دیرند، ابدیت و مرگ پرداخت. این مباحث اهمیت زیادی برای شناخت اسپینوزای دلوز دارند، چراکه همچون راهنمایی مسیر فهم آثار دلوز در باب اسپینوزا و همچنین نقش اسپینوزا را در پروژه فلسفی دلوز هموارتر می‌کنند. دلوز خود در ابتدای نخستین درسگفتار درباره پرداختن به اسپینوزا چنین توضیح می‌دهد: «بازگشت به تاریخ اثر عجیبی در من می‌گذارد. تمایل دارم که این از تاریخ فلسفه را مانند یک داستان کوتاه قلمداد کنید. چون فیلسوف کسی نیست که صرفا مفاهیم را می‌آفریند، او احتمالا شیوه‌های ادراک کردن را نیز خلق می‌کند.» حال مایه و ایده، فلسفه و الهیات، توان و حق طبیعی کلاسیک، کوناتوس، انسان معقول و انسان نامعقول، هستی‌شناسی و اخلاق، نامه‌نگاری با بلینبرگ، ادبیت، آنیت، دیرنت، نسبت، توان و وجه فرد، نامتناهی بالفعل- ابدیت، نامیرایی و ابدیت و حال‌های ذات عنوان درسگفتارهای دلوز است.

هزار سال موسیقی

موسیقی هزار ساله، نوشته ان‌یی. لوکاس، تاریخ جدید سنت‌های موسیقایی ایران است. نویسنده در این کتاب استدلال می‌کند که موسیقی ایرانی نه میراثی باستانی، بلکه پدیده‌ای مدرن است و پیوندی ناگسستنی با تلقیات متغیر از تاریخ ملی ایران داشته است. لوکاس به جای درنظر گرفتن یک تاریخ یگانه برای موسیقی ایرانی، دگرسانی و گسست فرهنگی را در گذر زمان نشان می‌دهد و از دو تلقی متفاوت از خلق موسیقی، نسبت با هنجارهای موسیقایی پیشامدرن (نظام دوازده مقام) و مدرن (نظام ردیف دستگاهی)، پرده بر می‌دارد. این کتاب که بازنویسی مهمی از تاریخ موسیقی ایرانی ارایه می‌دهد، نخستین اثری است که برداشت‌های موجود از تاریخ موسیقی خاورمیانه را با درک کنونی از تاریخ سیاسی این منطقه همسو می‌سازد. به گفته جیمز گلوین، تاریخ‌نگار برجسته خاورمیانه، لوکاس تاریخ متعارف موسیقی ایرانی را زیر و زبر می‌کند و در این بازاندیشی به دقیق‌ترین معنای کلمه، به درستی نشان می‌دهد که این تاریخ نه ماجرای بقای یک سنت باستانی، بلکه سرگذشت اختراع و ابداع است.