-
۱۳۹۶-۰۶-۰۱ ۱۱:۰۷
سخنرانی طاهر بن جلون در افتتاحیه جشنواره بین‌المللی کتاب برلین ۲۰۱۱؛
ادبیات چه می‌تواند بکند؟
شک راه نزدیک شدن به واقعیت است. شک و تخیل. شک و ابداع. رمان چیزی نیست جز فرایند ابداع که در آن شخصیت‌ها با قلم رمان نویس به دنیا می‌آیند و می‌میرند. باورپذیری درونی رمان، با باورپذیریِ واقعیت متفاوت است. بی‌آنکه بخواهم کاملا این سخن پل سلان را تایید کنم که: «من هرگز خطی ننوشته‌ام که هیچ سروکاری با وجودم نداشته باشد»، می‌توانم این ایده را فراتر ببرم و بگویم ما از شبی می‌نویسیم که بر ما حکم می‌راند و نمایشی گاهاً ننگین و شرم‌آور را در پس خود پنهان کرده است.
-
۱۳۹۶/۰۵/۳۱
شکل‌گیری و تحول تاریخ‌نگاری سلطنت‌طلبان از کودتا در گفت‌وگو با عباس سلیمی‌نمین؛
یک نزاع کاذب باعث انحراف تاریخ‌نگاری کودتا شد
جلال متینی برآن است تا در کتاب خویش، ضمن نفی «کودتا»، به تنزیه و تنظیف چهرۀ پهلوی‌ها بپردازد و مهر وابستگی و وطن‌فروشی را از پیشانی آنها پاک کند. بر این مبنا، او تلاش کرده است تا با واکاوی زندگی شخصی و سیاسی دکتر مصدق از ابتدای جوانی تا واپسین روزهای نخست‌وزیری، مجموعه‌ای از ضعف‌ها و اشتباهات ایشان را در عرصۀ رفتارهای فردی یا تصمیمات و عملکردهای سیاسی بیابد.
-
۱۳۹۶/۰۵/۳۰
گفت‌وگوی فرهنگ امروز با محمدعلی ایازی در باب فقه محیط زیست؛
تعارض میان قاعده تسلیط و لاضرر در فقه محیط زیست
یا "قاعده لاضرر" که در مسئله حفاظت از محیط زیست و جلوگیری از تخریب آن کاربرد دارد، مبنای فقهی استواری برای قانون‌گذاری و اجرای قانون به شمار می‌رود و بنابر آن، هرگونه تصرف و تغییر در جامعه انسانی و طبیعت که موجب تضییع حقوق دیگران شود، از نظر اسلام ممنوع و مردود است.
-
۱۳۹۶-۰۵-۲۹ ۱۰:۴۷
پائلو فریره و نقد نظام آموزشی لیبرالیسم؛
نظام بانکیِ آموزش
نظام بانکیِ آموزش با کاهش قدرتِ نوآوری شاگردان یا از میان بردن کامل آن به نفع اهداف و مقاصد سرکوبگران، که دوست ندارند تغییری در جهان صورت پذیرد، عمل می‌کند. نظام بانکی، ابتدا شاگرد را تبدیل به یک ظرف خالی/شیء می‌کند (ازخودبیگانگی/الیناسیون) و بعد هرچه خود می‌خواهد در آن می‌ریزد.
-
۱۳۹۶-۰۵-۲۸ ۱۰:۱۷
مارک جی. گازیوروسکی/ بازنگری سازمان سیا در حوادث کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲؛
در رد ادعای سلطنت‌طلبان
دو موضوع مهم در گزارش سیا مبهم باقی مانده است. اول اینکه این گزارش توضیح نمی‌دهد که چگونه توطئۀ اصلی برملا شد، درصورتی‌که می‌گوید که برملا شدن آن، در نتیجۀ «بی‌احتیاطی یکی از افسران ارتش ایران که در توطئه شرکت داشت»، رخ داد و دربارۀ اینکه حزب توده در همان ابتدا به توطئه پی برده بود هیچ توضیح اضافۀ دیگری داده نمی‌شود. دوم اینکه این گزارش توضیح نمی‌دهد چگونه چند تظاهرات «تا حدودی خودجوش» که در ۲۸ مرداد مصدق را از صحنۀ سیاسی حذف نمود، سازمان‌دهی شد.
-
۱۳۹۶/۰۵/۲۵
پرسش و پاسخ مکتوب فرهنگ امروز با مازیار بهروز؛
آیا چپ ایرانی همسو با چپ جهانی گام برمی‌دارد؟
تفاوت اصلی سوسیال‌دموکراسی با کمونیسم در دو محور اساسی جلوه‌گر شد. کمونیسم خواهان گذر از نظم سرمایه‌داری و ایجاد نظام شورایی (ولی در اصل سیادت حزب کمونیسم) بود و بنابراین لیبرال‌دموکراسی را مردود شناخته و «دیکتاتوری پرولتاریا» را جایگزین آن نمود. در برابر این، سوسیال‌دموکراسی با قبول فعالیت در چارچوب نظم سرمایه‌داری و قبول اصول لیبرال‌دموکراسی، قدم در جهت تعدیل و اصلاح سرمایه‌داری برداشت.
-
۱۳۹۶-۰۵-۲۳ ۱۵:۳۷
به بهانه انتشار نقد جدید جواد طباطبایی بر آرامش دوستدار در شماره هجدهم فرهنگ امروز؛
طباطبایی - دوستدار در چهار پرده
نقد طباطبایی از جنس مساله‌مندی است اینکه مساله درست فهم نمی‌شود چه از سوی دوستدار و چه از سوی منتقدان او. او اگرچه یک بار غیر مستقیم در پاسخ به اتهام دوستدار او را مورد نقد قرار داد اما اخیرا با نگارش مقاله‌ای مفصل در فرهنگ امروز با عنوان شرایط امتناع به نقد تز امتناع تفکر آرامش دوستدار پرداخته است.
-
۱۳۹۶-۰۵-۲۳ ۱۰:۳۰
نگرشی بر مواجهه ایرانیان با توسعه؛
ما و توسعه
بسیاری از محققان به این نتیجه رسیدند که تنها شاخص‌های اقتصادی و مقیاس‌هایی که نشان‌دهندۀ افزایش رشد و بهره‌وری و ظرفیت‌های اقتصادی هستند، نشان‌دهندۀ پیشرفت نیستند. عده‌ای توسعه را به معنای از بین رفتن نابرابری در جامعه و افزایش شاخص‌های اجتماعی مثل کاهش فقر، بیکاری، عدالت و ... دانستند. همچنین عده‌ای توسعه را در افزایش ضریب مشارکت مردم در مسائل اجتماعی و سیاسی و عده‌ای توسعه را با کارآمدی نظام سیاسی و دموکراتیک بودن نظام سیاسی یکی دانستند.
-
۱۳۹۶-۰۵-۲۲ ۱۰:۰۷
ارزیابی اثربخشی پژوهش‌های ایران (۲)؛
وزن یافته‌های پژوهش در ایران
آنچه بسیار عجیب است این است که دستاندرکاران پژوهش در ایران نه تنها با مشاهدۀ «عدم اثربخشی پژوهشها» از سرعت رشد آنها نکاسته و بر «شناسایی علل این بیاثری» متمرکز نشدهاند، بلکه اصولاً نسبت به این مهم بی‌تفاوت بوده و رشد کمّی «علم و پژوهشی که از طبیعت خود خارج شده است» را به شکلی تصاعدی افزایش دادهاند!
-
۱۳۹۶-۰۵-۲۱ ۱۱:۰۳
عشق از منظر ارسطو؛
عشق به‌مثابۀ دوستی کامل
از نظر ارسطو، پاک‌ترین نوع عشق -یعنی عشقی که بر پایۀ خیرخواهی برای دیگران و خوبی کردن به آنها به‌خاطر خودشان، و نه فقط برای لذت قرار دارد– ماهیتاً اخلاقی است. پیوندهای اروتیک، با اینکه می‌توانند با دوستی- عشقی همراه باشند یا حتی تبدیل به دوستی-عشق شوند، اما ذاتاً پیوندهایی اخلاقی نیستند، چرا که از رهگذر میل به لذت و تملک کنترل می‌شوند.
-
۱۳۹۶-۰۵-۲۱ ۱۰:۲۰
کاربست نظریه و بحران پایان‌نامه‌نویسی در رشتۀ تاریخ(۲)؛
نگاه صورت‌گرایانه و فرمالیستی به طرح‌نامه‌ها
بخشی از مشکلات ناشی از نگاه صورت‌گرایانه و فرمالیستی به طرح‌نامه‌ها یا پروپوزال‌هاست. در واقع اصرارهای نهادی و الزامات ساختاری دانشکده‌ها و قالب‌های بسته و یک‌شکل و ازپیش‌طراحی‌شدۀ این پروپوزال‌ها امکان ابداع و خلاقیت را از میان می‌برد. در برخی از این پروپوزال‌ها، اغلب اصرار می‌شود حتماً از یک چارچوبۀ نظری استفاده شود. بنابراین دانشجویان ناخواسته در دام نظریه‌ها گرفتار می‌شوند، بدون آنکه پایانه‌نامۀ آنها بتواند نسبتی روش‌مند و عالمانه با این نظریه‌ها پیدا کند.
-
۱۳۹۶-۰۵-۱۸ ۰۹:۴۴
نگاهی به فیلم مادر قبل اتمی؛
پساروایت ادبی- سینمایی با حداقل خودارجاعی
موتور محرکۀ این داستان که با حداقل «خودارجاعی متن» و در مقابل با حداکثر درگیر کردن ذهن و حافظۀ مخاطب ارائه می‌شود، وقوع یک تصادف و به موازات آن ورود شخصیتی مرموز و روح‌مانند است که هم پلی میان واقعیت و خیال می‌سازد و هم ارجاع و نشانۀ ارجاعی برای مفهوم بازنویسی و بازنمایی قدرت است.
-
۱۳۹۶-۰۵-۱۷ ۰۹:۳۲
ریشه‌های تاریخی پوپولیسم در سیاست آمریکا (۲)؛
ریتوریک‌های پوپولیستی در امریکا
ترویج تئوری توطئه و لیستی از بحران‌ها یا بزرگ‌نمایی تهدیدهای فرضی یا واقعی جهت بسیج توده‌ای همواره بخشی از گفتمان پوپولیسم است. این گفتمان و شیوۀ بیان سیاسی ریشه‌ای تاریخی در سیاست آمریکایی دارد و از سوی طیف وسیعی از سیاست‌مداران با گرایشات ایدئولوژیکی متفاوت در منازعۀ سیاسی به کار گرفته شده است و بیان جدید آن در شکل ترامپیسم، پدیدۀ جدیدی در دموکراسی آمریکایی نیست و تهدیدی نیز متوجه آن نخواهد ساخت.
-
۱۳۹۶-۰۵-۱۶ ۰۹:۵۰
ارزیابی اثربخشی پژوهش‌های ایران (۱)؛
بار حاصل از پژوهش‌های انجام شده در ایران!
اهمیت توجه به «اثربخشی پژوهش‌های ایران» از آنجا ناشی می‌شود که بروز و نهادینه شدن معضل کماثری و یا بیاثری پژوهشها به معنای از میان رفتن امکان هرگونه توسعۀ هماهنگ، یک‌پارچه و پایدار در جامعه است. از سوی دیگر، تأکید فراوانی که در سیاست‌های کلی و سایر اسناد بالادستی نظام به مسئلۀ «افزایش کاربرد و اثربخشی پژوهش‌های کشور» دیده می‌شود حاکی از توافق صاحب‌نظران عالی‌رتبۀ ایران در خصوص اهمیت و ضرورت این مسئله است.
-
۱۳۹۶-۰۵-۱۵ ۰۹:۳۶
نگاهی به کتاب مانفرد اثر جرج گوردون بایرون؛
مانفرد؛ قهرمانی بایرونی
مترجم در مورد عبارت‌ها و داستان‌هایی از عهد عتیق و جدید، که بایرون به صورت کنایی در متن به آن اشاره کرده است، و همچنین اسطوره‌هایی که نامشان در متن آمده، توضیحاتی- در قسمتی به همین نام- ارائه کرده است؛ که مسیر خواندن را برای مخاطب هموار و لذتبخش می‌کند. همچنین مترجم پسگفتاری کامل شامل زندگی بایرون و آثارش، رمانتیسم و قهرمان رمانتیک، مفاهیم اصلی داستان مانفرد و برخی نقدها و نظرات کلی در مورد این اثر تهیه کرده است و در آخر به بیان نکاتی میپردازد که در مورد ترجمه‌ی این نثر شاعرانه با آنها روبرو شده است.
-
۱۳۹۶-۰۵-۱۵ ۰۹:۳۵
نظام قانون در ایران و ضدیت آن با اندیشۀ سیاسی ایرانشهری؛
سرآغاز الهیاتی شدن سیاست در ایران
با پیروزی مشروطیت در ایران و از هم گسستن بافت قدمایی، ایران متناسب با حرکت جوهری مبتنی بر خاص زمانه، وارد دوران جدید تاریخ خود شد. با پیوستن ایران در مدار دوران جدید، آنچه پیش‌تر بن‌مایه‌های نظام قدمایی بود، دیگر نمی‌توانست به لحاظ ماهیت، مواد و مصالح بنای جدید ایران را تأمین کند. اگرچه از ناحیۀ دستگاه شرع برای تدوین مناسبات قانونی موادی عرضه می‌شد، اما جز با تغییر ماهیت الهیاتی آن به گیتیایی‌شده، محال بود در مناسبات جدید همچنان ماهیت نخستین خود را حفظ کند.
-
۱۳۹۶-۰۵-۱۱ ۱۰:۵۱
نگاهی به دروس جدید مقطع کارشناسی علوم سیاسی؛
اسلامی‌سازی علوم سیاسی؟!
کارگروه باید به این نکته توجه ورزد که اسلامی‌سازی علوم سیاسی با افزایش تعداد دروس اسلامی متحقق نخواهد شد، چنین رسالتی مستلزم افزایش کیفیت دروس مزبور است، امری که با تعریف کردن پروژه‌های تحقیقاتی، تشویق به نگارش کتب و مقالات، اعطای جوایز و بورس‌های تحصیلی در حوزۀ معارف سیاسی اسلامی میسر خواهد بود؛ و این فرایند هم‌اکنون تا حدی در جریان است.
-
۱۳۹۶-۰۵-۱۰ ۰۹:۰۷
تحلیل سیر تحول سوژۀ مدرن؛
سوژه مدرن از دل منابع
توفق فلسفۀ اصالت وجود بر اصالت ماهیت در سرآغاز فلسفۀ معاصر غرب، ماهیتگرایی را در مباحث فلسفی به محاق راند، در ادامه پدیدارشناسی هوسرلی نیز که بعضاً با عنوان ماهیتگرایی نوین وصف می‌شد، مورد انتقاد صاحبنظرانی قرار گرفت که عمدتاً اندیشه‌هایی چپگرایانه داشتند؛ به‌این‌ترتیب، مهمترین مکتب فلسفۀ معاصر (پدیدارشناسی) در آستانۀ قرن جدید مورد انتقادهای جدی واقع شد. بسیاری از انتقادهای متأخر به سوژۀ مدرن از منظر مسائل اجتماعی و سیاسی صورت گرفته است، مباحثی چون کنش ارتباطی یا قدرت و نقش آن در سرشت سوژه.
-
۱۳۹۶-۰۵-۰۹ ۰۸:۴۰
ریشه‌های تاریخی پوپولیسم در سیاست آمریکایی(۱)؛
رویکردهای آکادمیک در مطالعۀ پوپولیسم
پژوهشگرانی که عمدتاً مطالعاتشان حول‌وحوش مدل‌های آمریکای لاتین یا جهان‌سومی پوپولیسم متمرکز بوده است، از فهم پوپولیسم به‌مثابه نوعی استراتژی سیاسی حمایت کرده‌اند که در این خصوص بر سه جنبۀ متفاوت استراتژی سیاسی ازجمله سیاست‌گذاری سیاسی و اقتصادی، سازمان سیاسی و مدل‌های بسیج سیاسی تأکید کرده‌اند. این پژوهشگران، پوپولیسم را شکلی از سیاست‌های اقتصادی خاص جهت بسیج توده‌ای می‌دانند
-
۱۳۹۶-۰۵-۰۸ ۰۹:۰۸
رضا داوری اردکانی/ مقدمه‌ای برای همه آینده‌نگری‌ها (۲)؛
لزوم خروج علم از فضای انتزاعی
آینده‌نگری با درک و شناخت امکان‌ها و توانایی‌ها در نسبت با علم میسر می‌شود یعنی بسته به اینکه تا چه اندازه علم در جامعه جای خود را یافته و از غربت بیرون آمده باشد در ساختن آینده مشارکت می‌کند. علم محصور در دانشگاه، اگر ظهور داشته باشد ظهورش بیشتر در فهرست‌های علم‌نگاری و مقاله‌شماری است. این علم نه به آینده‌نگری مدد می‌رساند و نه با آن آینده محقق می‌شود و تا زمانی که علم و عزم آینده توأم نشوند علم در مقام خود قرار نمی‌گیرد و از قدرت تغییر جهان برای زندگی مدرن برخوردار نمی‌شود.
-
۱۳۹۶-۰۵-۰۷ ۱۲:۴۶
موسی اکرمی/ آرامگاه ایراندخت بزرگ در سرزمینی دیگر؛
شرایط سخت و تکلیف ما
ایران در سنجش با دیگر کشورها بیشترین نخبه را در زمینه‌هایی چون علم، هنر، ادب، تجارت، کارآفرینی و سرمایه‌گذاری در خارج از مرزهای خود دارد. صرف‌نظر از مواضع سیاسی افراد وابسته به این جمعیت عظیم و همچنین گذشته از هر دیدگاهی که هرکس می‌تواند در مخالفت یا موافقت با نوع کار و فعالیت و دستاوردهای آنان داشته باشد، نمی‌توان چشم را بر این سرمایه عظیم بست.
-
۱۳۹۶-۰۵-۰۷ ۱۰:۱۳
کاربست نظریه و بحران پایان‌نامه‌نویسی در رشتۀ تاریخ(۱)؛
مواجهه با یک بحران
تردیدی نیست که تحول دانش تاریخ و رشد کیفی پژوهش‌های تاریخی نیازمند رشد معرفت تاریخی، تحول روش‌های تحقیق در تاریخ، استفاده از تجربه‌ها و یافته‌های علوم دیگر، روابط علمی با نهادهای پژوهشی در خارج از ایران، رشد آگاهی‌های اجتماعی، گام نهادن در میدان مطالعات میان‌رشته‌ای، بین‌رشته‌ای و فرارشته‌ای و انبوهی از مسائل دیگر است.
-
۱۳۹۶-۰۵-۰۴ ۱۳:۰۹
دیالکتیک نگریستن و نگریسته شدن در تجربۀ سینمایی؛
نگاه می‌کند، اما نمی‌بیند...
در تجربۀ سینمایی اساساً چه کسی است که نگاه می‌کند؟ صورت‌بندی لکان از نگاه و دیدن در تجربۀ سینمایی، این نتیجۀ امیدبخش را در پی دارد که آپاراتوس سینمایی با تمام سازوکارهای پنهانش، در نهایت نمی‌تواند بر نگاه تماشاگر سیطرۀ مطلق یابد. به‌واسطۀ میل تماشاچی همواره مازادی از این انقیاد تام‌وتمام برجای می‌ماند که تنها با کژ نگریستن قابل ردیابی است.
-
۱۳۹۶-۰۵-۰۳ ۰۹:۰۸
رضا داوری اردکانی/ مقدمه‌ای برای همه آینده‌نگری‌ها (۱)؛
کدام زمان
مهم نیست که پیرو کدام ایدئولوژی باشیم، هرچه باشیم صبر نداریم و منتظر آینده نمی‌مانیم و بی‌درنگ می‌خواهیم با ایجاد تدابیر صوری و احیاناً به پشتوانه خشونت هر آنچه با مقبولات رسمی و مشهورات سیاسی مناسبت و موافقت ندارد از میان برود. هیچ‌یک از صاحبان ایدئولوژی‌ها به اینکه چه می‌توان و چه نمی‌توان کرد و چه آثاری بر کرده‌ها و گفته‌هایشان مترتب می‌شود نمی‌اندیشند بلکه اجابت درخواست و تحقق فوری سودایشان را می‌خواهند.
-
۱۳۹۶-۰۵-۰۲ ۱۰:۵۶
دربارۀ فلسفۀ علم در تمدن اسلامی؛
فلسفه؛ عامل یا مانع رشد نظریات علمی در تمدن اسلامی
فلاسفۀ دورۀ اسلامی به تبعیت از ارسطو، نه تنها از ورود علل فاعلی یا مکانیکی به علم طبیعیات جلوگیری می‌کردند بلکه روش لمّی را یک روش معرفت‌بخش حقیقی می‌دانستند و روش انّیِ ریاضی‌دانان (منجمان، اپتیک‌دانان و...) را تنها برای شناخت ظواهر امور مفید می‌دانستند، نه علل واقعی پدیده‌ها. به همین دلیل، یک طبیعیات غیرمکانیکی و غیرریاضی را به دست منجمان می‌دادند که وافی به مقصودشان نبود.
-
۱۳۹۶-۰۵-۰۱ ۱۰:۳۰
چالشی در باب گفتمان رسمی آکادمیک؛
«نظریه‌پردازی بچه‌مدرسه‌ای»: مواجهه با آکادمی در «اولیس»
تحمیل معیار رسمی آکادمیک، باعث در کانون قرار گرفتنِ نظامِ ارزشیِ غربی می‌شود؛ نظامی با ارزش‌هایی نظیر وضوح، شفافیت و خطی بودن که اغلب نویسندگان ادبیات جهان اکیداً در برابر آن ایستادگی می‌کنند. افزون بر این، این معیار رسمی با تقویت گونه‌ای از تمرینات ذهنی، پتانسیل انقلابی اندیشه‌هایی را که در ادبیات جهان عرضه می‌شود، تحلیل می‌برد.
-
۱۳۹۶-۰۴-۳۱ ۰۹:۳۰
نگاهی به الگوی فعالیت احسان نراقی در ارتباط با نهاد حاکمیت دوران پهلوی؛
کنش اجتماعی در کارزار سیاسی
نراقی بر دو نفر به‌عنوان کلید جلوگیری از خشونت در کشور و حل مسالمت‌آمیز درگیری‌های ناشی از انقلاب تأکید ویژه داشت: مرتضی مطهری و مهدی بازرگان. او عنوان می‌کند که «بازرگان هم به درد رژیم شاه می‌خورد و هم به درد انقلاب، ولی قدرش را هیچ‌یک از دو رژیم ندانستند. چون مسئولان، دوراندیشی لازم را نداشتند. من از ابتدا خیلی به مطهری و بازرگان کشش داشتم و معتقد بودم تعامل این دو معجونی است که هم روشن‌فکر حقش محفوظ می‌ماند و هم روحانی.
-
۱۳۹۶-۰۴-۲۸ ۰۹:۳۱
آنچه دانشمندان در مورد آینده زمین می‌گویند؛
بدرود سیارۀ زمین؟
می‌توان سر این به توافق رسید که اکثر راه‌حل‌ها که تا به امروز پیشنهاد شده‌اند، زیادی فرضی‌اند و برای اینکه در سطحی جهانی اعمال شوند هزینه زیادی می‌برند و یا اینکه پیامدهای منفی دارند. پس چه باید کرد؟ ما زمین را درست می‌کنیم یا تعداد کمی از ما روزی عادات بدمان را جمع می‌کنیم و راه ستاره‌ها را در پیش می‌گیریم؟
-
۱۳۹۶-۰۴-۲۷ ۱۰:۳۲
نگاهی به نحوۀ تدریس ادبیات معاصر ترکی در دانشگاه‌های ترکیه؛
دانشگاه زندگان؛ ادبیات مردگان
الفبای لاتین قدمتی کمی بیشتر از هشتاد سال در ترکیه دارد و طبیعی است که این تغییر رسم‌الخط دگرگونی بزرگی در زبان و ادبیات را با خود به‌همراه داشت. برنارد لوئیس، که آثار بسیار مهمی پیرامون خاورمیانه، خاصه ترکیه دارد، می‌نویسد: درست است که ترکی شامل لغات اتخاذشدۀ بسیاری از فارسی و عربی است، ولی ساختار آن با هر دو زبان کاملاً تفاوت دارد و دامنۀ اشکال و صداهای آن چنان وسیع است که رسم‌الخط عربی قادر به رساندن مفهوم آن نیست.
-
۱۳۹۶-۰۴-۲۶ ۱۲:۱۱
آیا مدل فقه مدرن مطلوب دنیای فعلی است؟
فقه سنتی، فقه پویا یا فقه مدرن؟
سؤالی که در این میان بسیار مطرح شده آن است که آیا شرایط جدید اقتضا می‌کند تا ما فقه اصیل و سنتی خود را کاملاً رها کنیم و از تمام اصول و چارچوب کلی آن خارج شویم یا می‌توان با حفظ همان چارچوب و تکیه بر آموزه‌های اصیل دینی و فقهی، مسائل نوظهور هر عصر را از آن استنباط نمود؟ یا دنیای مدرن فعلی اقتضائات خود را بر تفکر و مبانی فقهی تحمیل می‌کند و آن را با عقل خودبنیاد درگیر کرده و عنان فقه را به نام عقلانیت اقتضایی به دست آن می‌سپارد؟