پایگاه اطلاع رسانی فرهنگ امروز

ایرانشناسی با نام جعفری‌دهقی گره خورده است

ژاله آموزگار گفت: جعفری‌دهقی یکی از کسانی است که کمر خدمت بسته تا سهم بسزایی در معرفی آثار فرهنگی دامنه‌دار این سرزمین داشته باشد. «دادِستان دینی» رساله ارزشمند وی است، کاری مشکل و پرزحمت که ایشان با استادی این پژوهش را به پایان رسانده است.

شاهنامه و ایران / میثم موسوی

کتاب شاهنامه مثنوی‌ای حماسی است که گویی مهم‌ترین سند عظمت زبان فارسی محسوب می‌شود. از این منظومه چهل و هشت هزار بیتی [یا پنجاه هزار و اندی بیتی برخی از چاپ‌ها] تصحیح‌های متعددی چون چاپ مسکو، لندن، هند، فریدون جنیدی و جلال خالقی مطلق صورت گرفته است.

علم مدرن را باید ذیل نظریه فهمید

طالب زاده گفت: علم مدرن را باید ذیل نظریه فهمید. به عبارت دیگر موضوع در علم جدید یک امر بی واسطه نیست و امر با واسطه یافته است و از افکت به ایده تبدیل شده است. البته ایده هم در تئوری شکل می‌گیرد.

از باورهای کلیشه‌ای تا واقعیت تاریخی

محسن آزموده

دغدغه‌مندان و اهل اندیشه در جامعه ما، در رویارویی با این پرسش اساسی که خود مملو از مفروضات و پیش‌فرض‌های ناسنجیده است، پاسخ‌های متفاوتی پیشنهاد کردند و به عوامل و علل گوناگون سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و حتی جغرافیایی و ژئوپلیتیک مستمسک شدند.

کتابی فارغ از هیاهو که در پی شناخت ریشه‌ای و تاریخی مساله اسرائیل است

«متاستاز اسراییل» به چاپ سوم رسید. این کتاب درباره یک غده سرطانی به نام اسرائیل در بدنه یهود و روایت استمرار تبعیض، ترور و تعدی این رژیم جنایتگر است که تاریخ و سیر تشکیل اسرائیل را به‌ زبان و روایت ساده پیش روی مخاطب می‌گذارد.

تبیین عواقب کالاشدگی فرهنگ، اندیشه و علوم انسانی

می‌توانید از علوم فنی و کاربردی انتظار تجاری شدن داشته باشید و این بهترین روش برای تبدیل صنعت و علوم کاربردی به ثروت است اما در مواجهه با علوم انسانی نباید چنین انتظاری داشت.

اندیشمندی که صدرالدین عصر خود بود

محمّدحسن خان اعتمادالسلطنه نوشته است: «آخوند ملاآقای حکمی قزوینی از فحول فلاسفه اسلام است. صدرالدین عصر خود بود. طالبین علوم عقلانیه از اقصی بلاد ایران به آستان وی می‌رسیدند و می‌بوسیدند.»

شیخ اشراق و باباافضل کاشانی

شانزدهمین نشست از مجموعه درس‌گفتارهایی درباره‌ی سهروردی به «شیخ اشراق و باباافضل کاشانی» اختصاص دارد که با سخنان دکتر مریم اسدیان (پژوهشگر و مدرس دانشگاه) در روز چهارشنبه اول تیرماه ساعت ۱۵ برگزار می‌شود.

محمد زارع شیرین کندی؛

واپسین خدای مِه آلود هیدگردرافق فکری تاریک ما

به سبب شرایط  و اوضاع  و مقتضیات خاص جامعۀ فکری و فلسفی ما و زمینه و تاریخ نسبتا بلند کج اندیشی و کج فهمی در تفسیراندیشه های فیلسوف بزرگ آلمانی ، مارتین هیدگر ، ابراز هر گونه  قول و نظری دربارۀ نسبت تفکر هیدگر با خدا و دیانت و آموزه های وحیانی ، در اینجا و اکنون ، بناگزیر به بیراهه ها و کژراهه هایی عجیب و غریب منتهی خواهد شد .

تأثیر هنر ساسانی بر هنر و معماری اسلامی در گفت و گو با یعقوب محمدی فر

باستان‌شناسان و محققان بر پایه شواهد باستان‌شناختی بر این باور هستند که اگر هنر ساسانی را از هنر اسلامی حذف کنیم، تقریبا چیز زیادی از هنر اسلامی باقی نمی‌ماند. به‌عنوان نمونه نوع معماری مساجد و گنبدها در واقع برگرفته از هنر و معماری ساسانی است که در دوره اسلامی تداوم یافته.

آرمان‌شهر صوفیانه

به‌تازگی کتاب «از شرع و شعر» یوهانس توماس پتر دِ بروین، استاد بازنشسته ادبیات فارسی در دانشگاه لیدن هلند، با ترجمه مهیار علوی‌مقدم و محمدجواد مهدوی به همت انتشارات هرمس منتشر شده است. نشست هفتگی شهر کتاب روز سه‌شنبه هفدهم خرداد به نقد و بررسی این کتاب اختصاص داشت.

«فلسفه دین و افق‌های پیش رو» برگزار شد

محسن جوادی درباره اینکه چرا عواطف دینی در میان فیلسوفان دین کمتر مورد توجه قرار گرفته است گفت: یکی از دلایل را سلطه پارادایم نظر بر عمل در اسلام و ادیان دیگر می‌دانند. از سوی دیگر بحث‌های عاطفی مورد تأمل فلسفی قرار نمی‌گیرد هرچند مورد جدل قرار می‌گیرد.

بررسی شورای نگهبان از مشروطه تا جمهوری اسلامی در «بنیان صیانت»

کتاب بنیان صیانت (شورای نگهبان از مشروطه تا جمهوری اسلامی) توسط انتشارات پژوهشکده شورای نگهبان منتشر شد.

یکی از علل سقوط صفویه، رفاه‌طلبی و خوش‌گذرانی بود

علت دیگر سقوط امپراطوری گسترده صفوی، رفاه‌طلبی، کام جویی و غرق شدن در لذت و خوشگذرانی از سوی برخی شاهان صفوی و به طبع آن، درباریان بود.

دیالکتیک اخلاق و عدالت در فریادهای خاموش/افروغ صدای فرودستان است

سخنرانان در آیین رونمایی و معرفی کتاب «فریادهای خاموش» گفتند که دیالکتیک اخلاق و عدالت در این کتاب مطرح است و نویسنده عدالت را در مقامی بالاتر می‌نشاند. عماد افروغ صدای فرودستان جامعه است.

فراخوان مقالات همایش بین‌المللی «تاریخ منطق در جهان اسلام» اعلام شد

فراخوان مقالات همایش بین‌المللی «تاریخ منطق در جهان اسلام» از سوی گروه منطق مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران اعلام شد.

مفهوم طب در کاربرد کهن / احمد پاکتچی

در زبان‌های سامی ریشه فعلی " ط‌ب‌ب/ ط‌ب " در کهن‌ترین معنا، معادل " اجرای کردن آیین خاص " بوده، در مرحله میانی معنایی معادل " معالجه کردن " به خود گرفته و در مرحله آخر به معنایی معادل " حاذق بودن، دانا بودن " رسیده است.

بزرگترین رمز جهان‌شناسی سهروردی نور است

چهاردهمین نشست از مجموعه درس‌گفتارهایی درباره‌ی سهروردی به «جهان‌شناسی سهروردی» اختصاص داشت که با سخنرانی دکتر انشالله رحمتی ۱۸ خردادماه برگزار شد.

نشست «قصص هرمسی در نزد ابواسماعیل حسین بن علی طغرایی» برگزار می‌شود

نشست «قصص هرمسی در نزد ابواسماعیل حسین بن علی طغرایی: با تأکید بر داستان سلامان و ابسال» از سوی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار می‌شود.

دکتر باطنی، استادی که چراغش به این خانه روشنی بخشید

همزمان با هفته بزرگداشت مقام معلم، مراسم اولین سالگرد درگذشت شادروان دکتر محمدرضا باطنی با حضور جمعی از همکاران و شاگردان و دوست‌داران ایشان، 20 اردیبهشت‌ماه 1401 به شکل حضوری و برخط (آنلاین) در تالار حکمت پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد.

انسان و معنی حیات / غلامحسین ابراهیمی دینانی

وقتی می‌گوییم «اندیشه همیشه می‌اندیشد»، منظور این است که: علم هرگز بدون عمل نیست و عمل از لوازم ذاتی علم به شمار می‌آید. البته عمل دارای مراتب و مراحل متفاوت است و در هر مرتبه‌ای به مقتضای آن مرتبه به ظهور می‌رسد.

سعید نفیسی و نیمه‌راه بهشت| میثم موسوی

کتابِ «نیمه راهِ بهشت» به قلم سعید نفیسی داستان و گزارشی از اوضاع آشفته‌ی ایران در دهه‌ی بیست شمسی است که حکایت‌گر فساد و جنایاتِ سیاستمداران، نوکیسه‌گان و شخصیت‌هایی است که به قولِ نویسنده‌ی آن جز به حلق و جلق و دلق نمی‌اندیشند!

هم شرقی هم غربی: از تاریخ روشنفکری مدرنیته ایرانی چه می‌دانید؟

اولین جریان‌های روشنفکری در ایران مدرن، در عهد قاجار و پس از شکست‌های ایران از روسیه در ابتدای قرن هجدهم میلادی و آگاهی و تلاش برای رفع علل عقب‌ماندگی شکل گرفت. تاکنون چندین پژوهش‌ دامنه‌دار درباره تاریخ روشنفکری ایران در چارچوب مدرنیته انجام شده است. در میان پژوهشگرانی که به جوانب و نحله‌های مختلف روشنفکری در تاریخ معاصر ایران پرداخته‌اند، می‌توان از سعید امیرارجمند، یرواند آبراهامیان، حمید دباشی، مهرزاد بروجردی، علی قیصری، نگین نبوی، علی میرسپاسی، فرزین وحدت و محمد توکلی‌طرقی نام برد.

تأثیرپذیری شیخ اشراق از قرآن کریم

پانزدهمین نشست از مجموعه درس‌گفتارهایی درباره‌ی سهروردی به «تأثیرپذیری شیخ اشراق از قرآن کریم» اختصاص دارد که با سخنان دکتر سعید رحیمیان، عضو گروه فلسفه‌ی دانشگاه شیراز، در روز چهارشنبه ۲۵ خردادساعت ۱۵ برگزار می‌شود.

تابلوی نقاشی قهوه‌خانه‌ای ضامن آهو چگونه آفریده شد؟

یک نقاشی جذاب قهوه‌خانه‌ای در گنجینه موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک به چشم می‌آید که تصویری آشنا برای ایرانیان در خود دارد؛ «ضامن آهو» که یادآور امام رضا(ع) است.

نشست جهان فلسفه غرب و جهان فلسفه اسلامی برگزار می‌شود

نشست «جهان فلسفه غرب و جهان فلسفه اسلامی» روز سه‌شنبه ۲۴ خرداد توسط مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برگزار می‌شود.

جغرافیای سفر تاریخی و سیاسی امام هشتم/ از مدینه تا خراسان بر امام رضا(ع) چه گذشت؟

سفر امام رضا (ع) به ایران و استقرار ایشان در مرکز خلافت، یعنی مرو(خراسان) در جایگاه ولایتعهدی از جمله رویدادهای مهمی است که در تاریخ ایران از جایگاه والایی برخوردار است. به همین دلیل جغرافیای تاریخی، سیاسی و اجتماعی شهرهایی امام رضا (ع) که به دستور مأمون از آن جا عبور کرده و یا در آن جا توقف داشته مهم به نظر می‌رسد.

آیین معرفی کتاب جدید عماد افروغ برگزار می‌شود

آیین معرفی کتاب «فریادهای خاموش روزنگاشت تنهایی» تالیف عماد افروغ، دربرگیرنده مجموعه یادداشت‌های روزانه این جامعه شناس، در سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران برگزار می‌شود.

نگاهی به کتاب «ایران ناصری و ناکامی در توسعه صنعتی»

کتاب «ایران ناصری و ناکامی در توسعه صنعتی»به قلم قباد منصوربخت مسیر دستیابی به صنعت جدید از آغاز تا پایان دوره ناصری را بررسی کرده و کوشیده است تا راهگشای دیگر محققانی باشد که با داشتن دغدغه نجات کشور و حفظ استقلال آن از آمادگی لازم برای ادامه چنین پژوهش‌ها و بررسی‌هایی برخوردارند.