به گزارش «فرهنگ امروز» به نقل از مهر؛ در ادامه درسگفتارهای زمستانه مؤسسه مطالعات سیاسی اقتصادی پرسش، درسگفتار «سینما و فلسفه: پس از پایان/سینمای بلاتار» برگزار می شود.

این درسگفتار با تدریس صالح نجفی، دوشنبه ۹ دیماه از ساعت ۱۷-۱۹ آغاز می شود و هفته های آینده در همین ساعت ادامه می یابد.

مؤسسه مطالعات سیاسی اقتصادی پرسش در تهران، خیابان ولی عصر(عج)، ضلع شمالی پارک ساعی، خیابان ساعی ۱، پلاک ۷ واقع است و علاقه مندان برای کسب اطلاعات بیشتر می توانند با شماره ۵-۸۸۶۵۸۶۰۳-۰۲۱  تماس حاصل کنند.

نجفی در طرح درس این دوره می گوید: «بلاتار» در ۵۵ سالگی واپسین شاهکارش را ساخت و آنرا آخرین کارش خواند و دست از فیلم‌سازی کشید. امروز با مرد ۵۸ ساله‌ای رویاروئیم که در اوج خلاقیت فیلم‌سازی را کنار گذاشته، مردی که قرار است «پس از پایان» به زندگی و «کار» ادامه دهد. آن‌ چنان که از عنوان یکی از فیلم‌های دهه ۸۰ فیلمساز نابغه مجار بر می‌آید، او پیوسته در کار ثبت و ضبط «سالنامه هبوط» بوده است.

سینمای بلاتار در چارچوب داستان یا واقعیت نمی‌گنجد: سینمای او کند‌و‌کاوی خلاق و آفریننده است که نه رئالیستی است و نه غیررئالیستی، بلکه «سرجمع بده‌ بستان ما با دنیای پیرامون‌مان» است. غیاب پی‌رنگ یا طرح داستان، بازیگران غیر‌حرفه‌ای و/یا نابازیگران حرفه‌ای، فیلمبرداری در محلهای واقعی و نماهای طولانی و سکانس- پلان‌هایی که به‌ وسیله مونتاژ «وقفه‌ای در آنها نمی‌افتد»، نماهایی به‌ دقت فکرشده و طراحی‌ شده ــ همه اینها حاصل کندوکاو خلاق او در جهان‌اند.

بلاتار از داستان‌سرایی و قصه‌گویی می‌پرهیزد اما زیباشناسی رادیکال او فراتر از مرزهای «رئالیسم اجتماعی» یا «سینما واریته» می‌رود. از این‌ حیث، تصویر تیره‌و‌تار و اندوه‌باری که او از مجارستان به‌ دست می‌دهد، تصویری که سبک و حال‌و‌هوای فیلم‌های او را رقم می‌زند، نه بازنمایی رئالیستی جهان واقع و نه جهانی ماورایی یا متافیزیکی، بلکه یک «رخداد» است: وضعیتی «محبوس» در حرکتی پرپیچ‌ و‌ خم که در آن هر چیزی ممکن است رخ دهد و در عین‌ حال هیچ‌ چیز ممکن نیست رخ دهد، هر چیزی اعم از واقعی و مجازی، بالفعل و بالقوه. در دنیای بلاتار، جهان، فیلم، بیننده و دنیای بیرون در فرایندی از «صیرورت» در هم تنیده می‌شوند.

در این دوره می‌کوشیم بر پایه دیدگاه دلوز درباره «زمان-تصویرها» ــ موقعیت‌های ناب بصری و صوتی ــ و کتاب درخشان ژاک رانسیر درباره سینمای بلاتار ــ (Bela Tarr, The Time After (۲۰۱۳ ــ به این پرسش پاسخ دهیم که چگونه فرم فیلم‌های خارق‌العاده فیلمساز مجار از ۱۹۸۷ تا ۲۰۱۱ ــ فیلم‌هایی که به تعبیر خود او گزاره‌هایی «کیهانی» درباره جهان و انسان‌اند ــ از بطن «محتوای رسوب‌ کرده» فیلم‌های دوره اول کاری او از ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۵ زاییده شده است (به‌ مفهومی که در زیباشناسی آدورنو آمده است).

از سوی دیگر جهان بلاتار جهانِ «پس از پایان» است، جهانی سراسر هبوط کرده، جهانی تجلی‌ یافته در مجارستان به منزله «مونادی تاریخی»: جهان انقلاب‌های شکست‌خورده، نهضت‌های خیانت‌ دیده، جنبشهای بی‌فرجام، جهانی که «ایده» کمونیسم را وانهاده، در سراشیب تباهی به سوی توحش و بربریت می‌تازد.