فرهنگ امروز/ پرویز براتی: مقصد، پلاک ١١ ساختمانی بازسازی‌شده در خیابان ارمغان غربی تهران است. جمعیتی زیاد، موانع ذهنی، تاریخی و ایدئولوژیک را پشت‌سر گذاشته‌اند تا جدیدترین آثار «عباس کیارستمی» را در گالری «بوم» تماشا کنند؛ همان گالری‌ای که چهارم اسفند ٩١ با مجموعه «سفید برفی» این هنرمند افتتاح شد. کیارستمی که امسال پرکار‌تر از هر سال ظاهر شده، به‌تازگی ٥٢ عکس از مجموعه «درهای بی‌کلید»اش را روی دیوارهای موزه آقاخان تورنتو آویخته است.
او هم‌زمان، «چهار فصل»، منتخبی از ٣٠ سال عکاسی خود را در گالری بوم روی دیوار برده است. در این نمایشگاه ٢٩ اثر در ابعاد بسیار بزرگ و یک ویدئوآرت ارائه شده که شش مجموعه عکس کیارستمی را دربرمی‌گیرد.
گالری بوم برای نمایش شایسته این مجموعه ناب که بسیاری از آنها برای نخستین‌بار در ایران ارائه می‌شوند، چندین دیوار نمایشگاهی را به فضای خود اضافه کرد تا اتمسفر دیده‌شدن این آثار نیز حرفه‌ای باشد؛ این دیوارها در سری عکس‌های «درها و یادها» به بازسازی نوستالژی کوچه‌های باریک و بن‌بست قدیمی کمک شایان توجهی کرده است. حضور پرشمار چهره‌های صاحب‌نام مانند بهمن فرمان‌آرا، آیدین آغداشلو، علی مرادخانی، علیرضا سمیع‌آذر، رضا کیانیان، پری‌یوش‌گنجی، محمد رحمانیان، افشین پیرهاشمی، داریوش طلایی، سیف‌الله صمدیان، قباد شیوا... در این کوچه‌ها و لابه‌لای عکس‌هایی که مخاطب می‌تواند خود را در درون این آثار احساس کند، از جذابیت‌های افتتاحیه این نمایشگاه محسوب می‌شد.
این شاید نخستین بار است که مجموعه‌ای از عکس‌های عباس کیارستمی در کنار یکدیگر به نمایش در می‌آید که می‌تواند تصویری جامع از زاویه نگاه این هنرمند جهانی کشورمان عرضه کند. این شش سری عبارتند از؛ «سفید برفی، راه‌ها، مهتاب، درها و یادها، دیوار و پنجره رو به حیات»، که ویدئوآرت چهاردقیقه‌ای «اسب‌ها» از مجموعه ٢٤ فریم آنها را همراهی می‌کند.
«عکس»نامیدن آثاری که عباس کیارستمی روی دیوار برده، تقلیل‌دادن آنهاست. اینها را باید artworkهایی بدانیم که هنرمند رویشان کار کرده و ازاین‌جهت عکسِ صِرف نیستند. چند سال پیش موزه هنرهای مدرن نیویورک نمایشگاهی از آثار کیارستمی برپا کرد که به او عنوان Image Maker (تصویرساز) اطلاق شده بود. کار کیارستمی بیشتر به نقاشی نزدیک می‌شود؛ هر چند پشتوانه‌اش طبیعت و عکس است. کیارستمی سال‌هاست که در کنار ساخت فیلم‌های کم‌نظیری چون طعم گیلاس که برنده مهم‌ترین جایزه سینمایی جهان یعنی نخل زرین کن شده بود، به هنرهای دیگر از جمله عکاسی، ویدئوآرت و چیدمان نیز علاقه و تمایل فراوانی دارد. عکس‌های وی همواره معطوف به طبیعت و چشم‌اندازهای زیبای طبیعی است.
اصول سینمایی وی با نگاه عکاسانه‌اش در بسیاری از موارد شباهت‌هایی دارد. زبان و ساختار عکس‌های کیارستمی ساده، بی‌آلایش و آرام است. او عکاسی مستندنگار و ثبت‌کننده کنش‌های اجتماعی نیست و کمتر انسان‌ها در کادرهایش جایی دارند. عکاسی او هنری کاملا شاعرانه است. افق‌های باز و سکوت درون عکس‌هایش بدون‌شک مخاطب را به تأمل و بازنگری در زاویه‌های مخفی طبیعت دعوت می‌کند. در بیشتر عکس‌های کیارستمی می‌توان مکالمه‌ای پویا را میان خطوط عمودی و افقی در چشم‌اندازها مشاهده کرد. خطوطی ظریف و متحرک که از سمتی به سمت دیگر رفته‌اند یا خطی عمودی مانند نهال یک درخت که خطوط افقی را قطع می‌کنند. این مکالمه بین خطوط در برخی از آثار سینمایی او نیز به سهولت دیده می‌شود. فلسفه این هنرمند، نمایان‌کردن تضاد‌هاست؛ تضادهایی میان چیزهایی که متحرکند و چیزهایی که ایستا هستند. این دیدگاه زیباشناختی با بخشی از فلسفه ذن ژاپنی در زمینه نمایان‌کردن تضادها شباهت‌هایی دارد. غیرطبیعی نیست اگر کیارستمی ناگهان در اثنای نمایشگاه، دو عدد از عکس‌ها را نشان دهد و چنین جمله‌ای بگوید: «برخی از این آثار برف کویر را نشان می‌دهد. آدم‌ها می‌گفتند ٣٠ سال در این منطقه کویری که من از آنها عکاسی کردم، برف نباریده بود».
این نهمین نمایشگاه گالری بوم از بدو تأسیس در سال ١٣٩١ به شمار می‌آید؛ تمامی آثار به نمایش‌درآمده در زمره گنجینه این گالری است و در جهت حمایت از هنر ایران است و جنبه فروش ندارد. گالری بوم تا ٢٧ اسفند در روزهای دوشنبه تا جمعه (غیر از تعطیلات مناسبتی) به نشانی خیابان ولی‌عصر، خیابان ارمغان غربی، شماره ۱۱ چهار فصل کیارستمی را به تماشا خواهد داشت.
نظر شما