به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر؛ دوازدهمین نشست از سلسله نشست‌های معنویت‌پژوهی با عنوان «مفهوم معنویت در گفتمان انقلاب اسلامی» و با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین مظاهری سیف، رئیس مؤسسه بهداشت معنوی در مرکز اخلاق و تربیت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد.

در این نشست، ابتدا وی به بحث چیستی معنویت از منظر امام خمینی(ره) پرداخت و تمایزی که بین مادی و معنوی در تعریف انسان و هستی وجود دارد را مشخص کرد و در ادامه توضیح داد که مادی و معنوی به عنوان دو بُعد هستی اساساً یک چیز است و باید توأمان باشند و کمال انسان نیز در ترکیب هر دو بعد است.

سپس وی تعریفی را از الکینز در زمینه معنویت آورد و آن تعریف را با تعریف امام مقایسه کرد و سپس به سراغ تعریف معنویت از دیدگاه مقام معظم رهبری رفت و مراتب معنویت را در این تعاریف نشان داد و بیان کرد که بر اساس این تعریف بحث معنویت ذومراتب است و بعد تعریف خود را از معنویت به عنوان یک استعداد ارائه کرد که می‌تواند در فهم معنویت در گفتمان انقلاب اسلامی راهگشا باشد.

بعد از آن، به این بحث پرداخته شد که اساساً انواع دینداری چه هست و نسبت معنویت در گفتمان انقلاب اسلامی با انواع دینداری چگونه خواهد بود؟

به نظر وی، معنویت با دین، لزوماً یکی نیست چرا که ما نوعی از معنویت داریم که دینی نیست و یک نوع دینداری هم داریم که معنوی نیست.

برای فهم دقیق‌تر از بحث مفهوم معنویت در گفتمان انقلاب اسلامی، وی بحث را تا اینجا پیش برد که اساساً یک نظامی سلطه‌پذیر و سلطه‌گر در عالم وجود دارد که در گفتمان انقلاب اسلامی، اهمیت معنویت از آن حیث است که می‌تواند این نظام را فرو بریزد و این تعادل را از بین ببرد و یک نظام انسانی را برقرار کند البته این مفهوم‌سازی‌ها در اسلام تحت عنوان تزکیه وجودی و اخلاقی می‌تواند تعریف شود.

در نهایت هم وی به سؤالات حضار پاسخ داد، نسبت معنویت با اخلاق و نسبت معنویت با دین و عرفان را طرح کردکه نکات راهگشایی در زمینه معنویت‌پژوهی بود.

از جمله نکات جالب توجه در پرسش و پاسخ‌ها این بود که به گمان ایشان معنویت حقیقی و درست هر چند ممکن است ابتدا به شکل ماتقدم بر دین باشد و از روی فطرت پیگیری شود اما لاجرم دینی خواهد شد.

نکات جالب دیگر در تمایز عرفان، معنویت و اخلاق بود که به گفته وی موضوع عرفان وجود است، ‌موضوع معنویت انسان و موضوع اخلاق رفتار انسانی. به عبارت دیگر معنویت لایه‌ای کشف شده از وجود انسانی و از ساحات دینداری است که علمای دین کمتر به آن توجه کرده‌اند و قبلاً چندان محل بحث نبوده است. نکته قابل تأمل دیگر در این سخنرانی تأکید بر معنویت دنیاگرا بود و اثبات اینکه بر اساس روایات لزوماً معنویت دنیاگر آفت‌زا نیست و حتی با معنویت می‌توان به برخورداری دنیوی نیز نایل آمد.