به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر، «انتقاد، انتحال و جامعه اخلاقی» عنوان سخن سردبیر است که در آن محورهایی در نقد کتاب و اهمیت توجه به این حوزه خاص (اخلاق و روانشناسی) طرح می­ شود.

مطالب فصلنامه در شش بخش دیگر گنجانده شده ­اند که در ادامه به آنها اشاره می­ شود. بخش نخست «نقد» است که هشت مقاله در خود دارد. نخست دکتر سید حسن اسلامی اردکانی در «اخلاق علم در آینه دو ترجمه» ترجمه فارسی کتاب اخلاق علم (قم، دفتر نشر معارف، ۱۳۹۲) نوشته رزنیک را بررسی کرده و از جهاتی آن را با ترجمه عربی این کتاب مقایسه کرده است. در این مقاله فصول کتاب مرور و سپس نکاتی درباره ترجمه (معادل گذاری، نگارش و ...) طرح می ­شوند.

«جایگاه فلسفه اخلاق در اندیشه اسلامی» از دکتر محسن جوادی به کتابی از احمد محمود صبحی با نام الفلسفه الاخلاق فی الفکر الاسلامی (دارالنهضه العربیه، ۱۹۹۲) می­پردازد. بخشی از این مقاله درباره میزان تأثیرپذیری فیلسوفان مسلمان از فلسفه اخلاق ارسطو است.

در «معرفی و نقد یک کتاب و دو ترجمه آن: کلیات فلسفه اخلاق نوشته جیمز ریچلز» سیدعلیرضا صالحی ترجمه آرش اخگری (تهران، حکمت، چاپ دوم ۱۳۸۹) و ترجمه محمود فتحعلی و علیرضا آل­بویه (قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۲) را ارزیابی و مقایسه می ­کند. از نقاطی که او برجسته می ­کند، حذف‌­هایی است که در هر دو ترجمه ـ هر یک به نحوی ـ رخ داده است. همچنین، مواردی از نکات ترجمه ­ای و برخی معادل­ گذاری­ها بررسی شده ­اند.

سیدمحمدعلی طباطبایی در «سه­‌گانه «قرآن، کتاب زندگی» به سه کتاب در حوزه تفسیر موضوعی قرآن می­ پردازد که هر سه از سوی سازمان چاپ و نشر دارالدحیث (۱۳۹۳) منتشر شده اند، یعنی انسان در تراز قرآن، روابط اجتماعی از نگاه قرآن و قرآن، کتاب اخلاق. او پس از گزارش این سه و اشاره به نقاط قوت، برخی کاستی­ ها را برجسته می­ کند، از جمله نکاتی در بحث روش ­شناسی.

در «بخشایش، هنر زیستن» زینب صالحی به بررسی ترجمة خشایار دیهیمی از کتاب بخشودن (تهران، نشر گمان، ۱۳۹۳) نشسته است. او نخست فصول مختلف کتاب را معرفی و مرور می­کند. سپس در بخش نقاط قوت و ضعف کتاب را بر می­شمرد و در پایان نکاتی درباره ترجمه می­گوید.

در مقاله بعد، کتاب وظیفه ­گرایی اخلاقی کانت (قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۳) نوشته حسین اترک بررسی می­ شود. نویسنده این مقاله، سید محسن اسلامی، نخست گزارشی از کتاب ارائه می ­کند و سپس در چند محور به نقد آن می پردازد. بخشی از نقدها محتوایی و روشی است. در بخش پایانی، مواردی از متن کتاب با متن­هایی انگلیسی مقایسه شده و سعی شده نشان داده شود که این بخش­ها در واقع ترجمة متن­های انگلیسی ­اند، بی ­آنکه به آنها ارجاع مناسبی صورت گرفته باشد - مواردی که به اصطلاح انتحال (سرقت علمی) اند.

مهدی فردوسی مشهدی در «کاستی و کارمایه پرورش هوش اخلاقی» به کتابی در میانه اخلاق و روانشناسی پرداخته است: پرورش هوش اخلاقی (تهران، رشد، ۱۳۹۰) اثر میکله بوربا. او نخست محتوای کتاب را گزارش می­ کند و در بخش دوم ملاحظاتی درباره کتاب طرح می ­کند. بخشی از مقاله در پرسش از معیار گزینش فضایلی خاص به عنوان فضایل اصلی است.

«فرسایش هویت اخلاقی» عنوان مقالة علی مهجور درباره کتاب انسانیت: تاریخ اخلاقی سده بیستم (تهران، آگه، ۱۳۹۲) نوشته جاناتان گلاور و ترجمه افشین خاکباز است. او در این مقاله فصل­های کتاب را مرور می­کند و در این حین به اهمیت تجارب تاریخی در اخلاق (که در نظر گلاور پررنگ است) اشاره می­ کند. در انتهای مقاله درباره ترجمه نیز نکاتی طرح شده است.

سه مطلب بعدی در بخش «مرور» قرار گرفته ­اند. در «چون بکاری جو نروید غیر جو» هاجرخاتون قدمی جویباری به معرفی کتاب مربیان بزرگ مسلمان (تهران، سمت، ۱۳۹۲) نوشته بهروز رفیعی پرداخته است. این کتاب خلاصة پنج جلد کتاب در همین حوزه است که به قلم چند نفر تألیف شده است. میثم فصیحی رامندی نیز در «جایگاه ایمان در سپهر اخلاق» به مرور تأثیر ایمان بر اخلاق فضیلت از دیدگاه اسلامی (قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۳) پرداخته و دیدگاه ­های نویسنده کتاب را شرح داده است. مطلب سوم «ملاحظات اخلاقی درباره فناوری اطلاعات و ارتباطات» است. در این بخش، دوازده کتاب که ماحصل پروژه­ای مشترک میان دبیرخانه شورای اطلاع ­رسانی و دانشگاه قم (۱۳۸۸-۱۳۹۳) بوده ­اند به اختصار معرفی می ­شوند. نویسندگان این بخش روح­اله چاوشی، حسینعلی رحمتی و علیرضا ثقه ­الاسلامی­ اند.

بخش دیگر فصلنامه «گفتگو» است و شامل «رابطه دین و اخلاق در گفتگویی انتقادی با ابوالقاسم فنایی» و «فلسفه برای کودکان، سایه پیاژه و نور ویگوتسکی» است. در گفتگوی نخست، دکتر ابوالقاسم فنایی که از او دین در ترازوی اخلاق (تهران، صراط، چاپ دوم ۱۳۹۲) و اخلاق دین­شناسی (تهران، نگاه معاصر، ۱۳۸۹) منتشر شده­اند، در گفتگویی بلند به سوالات حاضران درباره دیدگاه­ هایش در نسبت دین و اخلاق پاسخ می دهد. در این گفتگو، او هم مواردی از ابهام در آثار سابق خود را روشن می سازد و هم مواردی از آنها را تکمیل یا تقویت می­ کند.

گفتگوی دیگر با دکتر سعید ناجی و دکتر مهرنوش هدایتی درباره سلطة نظریات پیاژه بر دیدگاه­ها در عرصه تعلیم و تربیت سخن می­گویند. آنها توضیح می­ دهند که چگونه تلقی پیاژه درباره کودکان مانع از پرورش فلسفه برای کودکان می­ شود. در ضمن این نکات، گزینه­ های بدیلی نظیر آراء ویگوتسکی طرح می­ شوند.

دو مقاله ­ای که در بخش «جستار» قرار دارند هر دو دارای حیثی کتاب­شناختی­ اند. در «آیا می ­توان از راه اخلاق به خدا رسید؟» دکتر نعیمه پورمحمدی در ضمن معرفی اجمالی کتاب درباره خدا (تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۹۳) از مایکل پامر، یکی از فصول کتاب را به تفصیل بیشتر بررسی و ارزیابی می ­کند. در «کاستی ­های کتاب­های درسی «تفکر و پژوهش» و «تفکر و سبک زندگی»» دکتر روح ­الله کریمی نکاتی انتقادی درباره این مجموعه کتب درسی برای پایه ­های پنجم تا هفتم طرح می­ کند. این مطلب در واقع گفتگویی بوده که در قالب مقاله تنظیم شده است.

بخش بعد به «نقد برگزیده» اختصاص دارد. در این قسمت نقد دکتر احد فرامرز قراملکی بر کتاب اخلاق نقد (قم، نشر معارف، ۱۳۸۳) نوشته سید حسن اسلامی بازچاپ شده است. این کتاب نخستین تک­نگار در این موضوع است و بعد از آن نیز اخلاق و آیین نقد کتاب (تهران، خانه کتاب، ۱۳۹۱) از همان نویسنده در این موضوع منتشر شده است. دکتر قراملکی در نقد خود برخی دیدگاه­های نگارنده کتاب را به چالش می­کشد.

بخش پایانی فصلنامه «شایسته ترجمه» است که در آن دکتر سید حسن اسلامی اردکانی در «پاسخی خوش­خوان به پرسش «چگونه زندگی کنیم؟»» کتابی از لوئیس پویمن در فلسفه اخلاق را معرفی می­ کند. در این مطلب فصل­های کتاب و ایده­های اصلی مرور شده و گاه نکاتی درباره آنها گفته می­شود.

گفتنی است فصلنامه نقد کتاب اخلاق، علوم تربیتی و روانشناسی در صفحه اینترنتی خود از پژوهشگران این حوزه دعوت به همکاری کرده است.

همچنین، مقالات شماره اول فصلنامه را می­توان از اینجا مشاهده کرد.