شناسهٔ خبر: 28490 - سرویس دیگر رسانه ها
نسخه قابل چاپ

هفت سال زمان برای ساخت یک قلم

کوروش قاضی‌مراد درباره‌ی قلم ابداعی‌اش گفت: طراحی و ساخت قلم «سریر» هفت سال زمان برد و من با آن، به لحن شخصی خودم در هنر رسیدم.

به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایسنا؛ این هنرمند خوشنویس در نشست خبری تازه‌ترین نمایشگاه آثارش که هفته‌ی آینده در خانه‌ی هنرمندان برگزار می‌شود، درباره‌ی طراحی قلم «سریر» و ویژگی‌های آن توضیح داد: من 27 سال پیش که به انجمن خوش‌نویسان وارد شدم، انگیزه‌ام این بود که کپی‌کاری نکنم و یک کار شخصی و ویژه انجام دهم. دوره‌هایی را در ایران از خط گوتیک شروع کردم و حتی دوره‌ای هم خوشنویسی چینی کار کردم تا بتوانم از این کارها برای رمزگشایی در کار خودم استفاده کنم.

او ادامه داد: از سال 1378 به بعد حدود چهار - پنج فرم طراحی کردم که در بیشتر مطبوعات و مجلات از آن‌ها استفاده شد. هفت سال پیش بود که تصمیم گرفتم کار جدیدی انجام دهم و در نحوه‌ی قلم‌گذاری و شیب آن و این‌که با کجای یک قلم خط بنویسم، تغییراتی بدهم. هدفم این بود که شاهنامه را مثل کتیبه‌هایی که داریم، ولی مدرن‌تر و حماسی‌تر خلق کنم.

وی اظهار کرد: شخصی‌سازی و شخصیت‌پردازی در نحوه‌ی نوشتار با این قلم، از ویژگی‌های آن است. اساس این خط همان خط شکسته است، اما به‌صورت برعکس از زاویه‌های قلم استفاده می‌شود. ایده‌ی من این بود که هم از پهنای قلم استفاده کنم و هم از نیش آن تا این‌که به طراحی یکسری قلم منجر شد که برخی از آن‌ها با فلز هم هستند. در وا1417935408852_IMG_3030.jpgقع، این قلم‌ها و این خط قابلیت شخصی‌سازی براساس توانایی‌های هر فرد را دارند. قواعد و چارچوب خط شکسته در این قلم رعایت شده، اما وقتی به نازکی آن می‌رسیم بسته به کاری که قرار است انجام دهیم، لحن و طراحی تغییر می‌کند. پیش از این، سه نمایشگاه با همین خط برگزار کرده‌ام.

قاضی‌مراد همچنین بیان کرد: پتانسیل خوشنویسی ما آنقدر بالاست که می‌توان طراحی‌های جدیدتری هم از آن ارائه کرد. با این حال این خط در نشست‌های پژوهشی در طول برگزاری نمایشگاه آثارم، آموزش داده می‌شود و هر کسی می‌تواند با لحن شخصی خودش از آن بهره بگیرد. گرافیک خیلی به این خط کمک کرده، اما با این حال آن چیزی که از خط من می‌بینید، لحن شخصی من است و برایم هم بحث اول و دومی، مبدع بودن مطرح نبوده، بلکه می‌خواستم به لحن شخصی‌ام برسم که طبیعتا مخالف و موافق خود را هم دارد، ولی قرار نیست حکمی صادر شود.

این خوشنویس در ادامه گفت: این خط یک فونت گرافیکی نیست، بلکه یک قلم خوشنویسی است که قواعد اصلی خوشنویسی را هم دارد. به نظر من، زمانی به نستعلیق و خوشنویسی ما خیانت شد که فونت در اختیار همه قرار گرفت و خوشنویس ارج و قرب خود را از دست داد.

قاضی‌مراد درباره‌ی نمایشگاه تازه‌ی آثارش نیز اظهار کرد: آثار نمایشگاهم در سه دسته‌ی 15 سال اخیر، کارهای کلاسیک و کارهای مدرن‌تر روی بوم تقسیم‌بندی می‌شوند. این نمایشگاه از 24 بهمن‌ماه ساعت 17 تا 20 به مدت یک هفته در خانه هنرمندان ایران برگزار می‌شود و مخاطبان به شناخت تازه‌ای از قلم «سریر» و خط آن می‌رسند. او در ادامه، نمونه‌ی خط ابداعی خود را برای حاضران روی کاغذ نوشت.

 

قلمی که فضای معماری را به پویایی و حیات می‌رساند

در بخش دیگری از این نشست، بهرام کلهرنیا - مدرس و منتقد گرافیک - درباره‌ی قلم طراحی‌شده توسط قاضی‌مراد، اظهار کرد: کوروش قاضی‌مراد هفت سال از زندگی خود را برای طراحی قلم «سریر» هزینه کرده است. ما در جهان و روزگار نو زندگی می‌کنیم و همین نو بودن، انگیزه‌ی خاصی برای این هنرمند است که یک کار نو انجام دهد. در روزگاری که همه‌چیز سرعت گرفته کسی از راه می‌رسد و هفت سال از عمرش را برای طراحی یک قلم می‌گذارد. ما در طول تاریخ، اندیشمندان بزرگی داشتیم که با این سیاق کار می‌کردند؛ ولی حالا در آمدوشد مدرنیته، نسل‌شان منقرض شده است.

او ادامه داد: قاضی‌مراد از نسل نیاکان ماست و من که از نسل گذشته‌ی او هستم، به کارش احترام می‌گذارم و به شادی و عشق در کنارش قرار می‌گیرم. کاری که هفت سال زمان برده، بالطبع باید حکیمانه باشد، یعنی در آن، حکمت و سنجش را ببینیم و پدیده‌ای به‌سامان، معاصر و هدفمند باشد. این قلم قابلیت‌های گوناگونی دارد که تمام ارزش‌های تاریخی خط و تحریر زیبایی‌شناسی را می‌توان در آن دید. این قلم به همان شیوه و سیاقی که گذشتگان می‌نوشتند، قابلیت نوشتن متن و موضوع را دارد و در آن ویژگی‌های حماسی، اسطوره‌ای با گرایش‌های آیینی و ایرانی تعبیه شده است. از این قلم می‌توان به شکل‌های مختلف استفاده کرد.

این استاد دانشگاه با بیان این‌که متأسفانه شهرهای ما امروز مالامال از زشتی‌اند، اظهار کرد: این زشتی به‌خاطر بد طراحی شدن آن‌هاست. این قلم می‌تواند با حرکت‌های خود، فضای معماری را از سکون به پویایی و حیات برساند. اینجا باید صاحبان سرمایه و تدبیرها و مدیران فرهنگی حضور داشته باشند. سال‌هاست ما از حمایت آن‌ها خبری نداریم و این‌طور می‌شود که از جریان‌های جهانی روزبه‌روز دورتر می‌شویم، چون هر کاری که کرد‌ه‌ایم دانشگاهی و مدرسه‌ای بوده و تبدیل به کار حرفه‌ای نشده است. مدیران فرهنگی باید در کنار این موضوع گم‌شده قرار گیرند که تا به حال قرار نگرفته‌اند. تصحیح قلم‌ها می‌تواند به حل شدن بسیاری از بحران‌ها کمک کند.

کلهرنیا به پایداری قواعد خوشنویسی در خط قاضی‌مراد اشاره کرد و گفت: شکل از حروف است نه از قلم و فرقی نمی‌کند که با چه قلم و سبکی بنویسیم. حروف، شکل خاص خود را دارند، اما این قلم می‌تواند مسیر تازه‌ای در این نوشتن باشد. اگر ما همه قلم‌های‌مان را جمع کنیم به 10 قلم اورجینال هم نمی‌رسیم و این فقر و تهیدستی شرایط کنونی ماست. در شرایطی که ما هستیم هر کسی حق دارد مثلا یک گونی به دست بگیرد، آن را به مرکب بزند و خط بنویسد و وقتی در کار خودش به یکپارچگی رسید، یک قلم بسازد. قاضی‌مراد قواعد پایدار خوشنویسی خود را در قلم و نوشتنش لحاظ کرده و زیبایی‌شناسی کلاسیک قلم نوشتاری ما، در قلم او وجود دارد؛ اما لحنی که با حرکت،‌ نیرو، عضله، عصب و پیام‌های عاطفی‌اش به آن می‌بخشد، متفاوت است.

او افزود: متأسفانه در کشور ما، انتشاراتی و شبکه‌های تلویزیونی فونت مخصوص به خود را ندارند. در حالی که باید آن را به همین هنرمندان سفارش دهند. در ایران فقط یک نشر و روزنامه داریم که برای خودشان فونت مخصوص دارند و این واقعا تأسف‌بار است. قلم این هنرمند پیشینه و اعتبار هنر ایرانی را در خود دارد؛ اما به‌صورت بدعت‌گذارانه و شخصی خلق شده است. ارزش این قلم در اعتبار تاریخی، زیبایی‌شناختی نو و شخصی آن است.

در پایان این نشست، از پوستر نمایشگاه کورش قاضی‌مراد که با قلم «سریر» نوشته شده است، رونمایی شد.

نظر شما