به گزارش «فرهنگ امروز» به نقل از تسنیم؛ نشست محسن کاظمی، نویسنده کتاب‌های «احمد احمد»، «خاطرات مرضیه حدیدچی‌دباغ» و «سال‌های بی‌قرار» با اهالی رسانه عصر دیروز، ۱۷ اردیبهشت ماه، در غرفه انتشارات سوره مهر در بیست و هفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد.
کاظمی در ابتدای این نشست به آسیب‌های تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی اشاره کرد و گفت: نویسنده در روند نگارش تاریخ انقلاب با مشکلات متعددی مواجه می‌شود که از جمله آنها روتوش خاطرات توسط کسانی است که در حال حاضر مسئولیت‌های سیاسی و ... دارند. بیشتر این افراد به جایگاهی که قرار دارند نگاه می‌کنند و خاطرات خود را می‌گویند. امکان دارد در این مسیر ارزش‌هایی که الآن برای آنها ارزش محسوب می‌شود، پیش از این ضد ارزش بوده است. در این میان من به سراغ کسانی رفتم که فارغ از این نوع نگاه‌ها به روایت تاریخ از نگاه خود می‌پردازند. سعی کردم در این آثار پرسش‌های ذهنی خودم را بپرسم تا بتوانم پاسخی برای نسل‌های آینده در این کتاب‌ها ارائه دهم.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا تاریخ‌نگاری انقلاب نسبت به خاطرات دفاع مقدس مظلوم واقع شده است یا خیر، ادامه داد: جریان تاریخ شفاهی مرهون دو پدیده تاریخ انقلاب اسلامی و دفاع مقدس است. جنگ و دفاع مقدس در بستر انقلاب اسلامی شکل گرفته است و متأسفانه کسانی که به خاطرات دفاع مقدس می‌پردازند زیاد به این زیرساخت‌ها توجه نمی‌کنند.
کاظمی افزود: اینکه چرا نویسندگان بیشتر سراغ تاریخ جنگ می‌روند تا انقلاب اسلامی، باید گفت که دفاع مقدس تکلیفش روشن است و مرز میان حق و باطل مشخص است. پرداختن به تمام کسانی که در این برهه حضور داشته‌اند، مطلوب است. اما بحث‌های پیرامون انقلاب اسلامی موضوعی ایدئولوژیک است. گروه‌های مختلفی در تاریخ انقلاب شرکت داشته‌اند و علاوه بر این، انقلاب از مرزهای مختلفی سیر کرده که خیلی برای ما روشن نیست.
نویسنده کتاب «احمد احمد» ادامه داد: پرداختن به اینکه چه کسی در جریان حق است و چه کسی در جریان باطل، دشوار است و عموماً نویسندگان حوصله پرداختن به این موضوع را ندارند. این جبهه‌ای است که دیگران کمتر رغبت دارند که در آن قلم بزنند. نویسنده در این زمینه بر خود واجب می‌بیند که زوایای مختلف را مورد بررسی قرار دهد. گروه‌های مختلفی در به ثمر رسیدن انقلاب نقش داشتند که الآن در جایگاه مدیریتی نیستند، باید این افراد را شناخت و جاپگاه آنها را بررسی کرد.
وی گفت: کتاب‌هایی مانند خاطرات «احمد احمد» کتاب‌هایی هستند که خط پیشانی خاطره‌نویسی انقلاب به شمار می‌آیند. تا پیش از این تاریخ‌نگارش و خاطره‌نویسی انقلاب سرد بود و از منظر پژوهشی مورد بررسی قرار نمی‌گرفت، اما کتاب‌هایی مانند «احمد احمد» این رویه را از بین برد. علاوه بر این، کتاب‌هایی مانند خاطرات «مرضیه حدیدچی‌دباغ» جزء اولین آثاری است که نقش زن مسلمان مبارز را روشن می‌کند.
کاظمی در پاسخ به این پرسش که برخی از پژوهشگران معتقدند که نگارش در حوزه تاریخ انقلاب به اتمام رسیده و دیگر نمی‌توان در این رابطه صحبت کرد، گفت: حرف‌های ناگفته در این حوزه بسیار است. به عنوان نمونه من خاطرات جواد منصوری را سال ۷۶ نوشتم و بعد از بازبینی و بررسی، با ۷۰ درصد تغییرات این اثر را دوباره در سال ۹۲ به چاپ رساندم. به نظرم کسانی که این صحبت‌ها را بیان می‌کنند، نگاهی تک‌بعدی به تاریخ انقلاب دارند.
وی افزود: انقلاب ما زوایا و گوشه‌های فراوانی داشته که هنوز به آن نپرداخته‌ایم. خیلی از کاستی‌های موجود به خاطر چشم بستن به حوادثی است که یا ندیدیم و یا نخواستیم که ببینیم. دفاع مقدس یک موضوع کاملاً مشخص در یک بازه زمانی مشخص است، با وجود این کتاب‌های مختلفی در این زمینه به چاپ رسیده‌اند. حالا انقلاب با این گستره چطور جای کار ندارد؟
کاظمی یادآور شد: کتاب‌هایی که در موضوع انقلاب اسلامی نوشته‌اند مخاطب را به تفکر وامی‌دارند و ذهن او را قلقلک می‌دهند. اگر همان نگاهی را که به تاریخ دفاع مقدس داشتیم، به انقلاب داشته باشیم خوب است به شرط اینکه واهمه‌ای از بیان همه مسائل نداشته باشیم. در این حوزه باید قضاوت را به مخاطب بسپاریم و از بیان نگاه سفید و سیاه بپرهیزیم. نویسنده این حوزه تنها وظیفه دارد که به مخاطب خود تلنگر بزند، اما در این میان برخی هستند که نمی‌خواهند از تاریخ انقلاب شبیه‌سازی صورت گیرد.
نظر شما