متفکران ایران

کل اخبار:4

  • ۱۳۹۹-۰۷-۲۸ ۱۰:۳۰

    یادداشت نعمت‌الله فاضلی درباره متفکران علوم اجتماعی در ایران: آیا نیما یوشیج علوم اجتماعی ما زاده می‌شود؟

    علوم اجتماعی ایران نیازمند ذهن خلاق و آفرینشگری است که اندیشه‌ای متمایز و خاص در بستر تاریخ و جامعه معاصر ایران بیافریند. اگرچه «نظام دانش ما» در یک سده گذشته چهره‌های بزرگ معرفتی و دانشگاهی مانند غلامحسین صدیقی، احسان نراقی، جمشید بهنام، منوچهر آشتیانی، محمدامین قانعی راد و نام‌های دیگری را پرورش داده است، اما شاید هیچ یک در مقام «متفکر» قرار نگیرند.

  • خواجه نصیر ۱۳۹۷-۱۰-۲۶ ۱۰:۵۴

    جنگ و صلح از دیدگاه متفکران کلاسیک ایرانی (۴)؛

    خواجه نصیر و اخلاق جنگ

    خواجه به بحث دربارۀ شرایطی می‎پردازد که در آن تدبیر شکست خورده است و حاکم ناگزیر از دست‎یازی به جنگ با هدف «خیر محض و طلب دین» است. ابهام موجود در اصطلاحات «خیر محض» و «طلب دین» آن‌ها را در معرض تفسیر آزادانه قرار می‎دهد و امکان سوءاستفاده از آن‌ها را در اختیار حکام جنگ‎طلب می‎گذارد. اما خواجه نصیر -که در عصر سلطۀ جنگاوران و قوانین سنگدلانۀ مغولان می‎زیست- با هشدار دادن به جنگاوران و فاتحان مغول در باب علل موجه و رفتار عادلانه در جنگ‎ها به دستاوردهای مهمی رسید.

  • غزالی ۱۳۹۷-۱۰-۲۳ ۱۰:۰۶

    جنگ و صلح از دیدگاه متفکران کلاسیک ایرانی (۳)؛

    غزالی؛ از جنگ با «دیگران» تا جنگ با «نفس»

    غزالی از جنگ به‌عنوان آخرین راه‌حل دفاع می‎کرد. دغدغۀ او دربارۀ سرنوشت اسرای جنگی هر دو طرف جنگ (مسلمانان و کفار) وی را در جبهۀ انسان‎گرای اخلاق جنگ جای می‎دهد که با اصل jus in bello سروکار می‎یابد. غزالی خود را از آن دسته از فقهای هم‎عصر خویش متمایز می‎کند که رویکرد ظاهرگرایانه‎شان به قرآن و حدیث تنها عنصر تعیین‎‎کننده برای تعیین سرنوشت اسرای بخت‎برگشته بود.

  • مسکویه ۱۳۹۷-۱۰-۱۸ ۱۰:۱۱

    جنگ و صلح از دیدگاه متفکران کلاسیک ایرانی (۲)؛

    مسکویه و نکوهش جنگ

    مسکویه جنگ را منبع تمامی رذایل می‌داند، چه اینکه نه ‌تنها با انسان‎ها، بلکه با کلیت انسانیت در تضاد است. وی می‎گوید: «تهور و جبن همانند شجاعت، ریشه در قوۀ غضبیه دارند، آن‌گاه که غضب یا شهوتِ انتقام نفس را تحریک می‎کنند. غضب و تکبر علل اصلی ظلم و دیگر امراض اجتماعی هستند و جوهر تکبر دیدگاهی کاذب دربارۀ نفس است که باعث می‎شود خود را مستحق مقامی والاتر از آنچه کسب کرده بداند.»