-
۱۳۹۵-۰۸-۱۰ ۰۹:۰۲
گزارشی از سمینار «امر اجتماعی چیست؟» (۱) ؛
قبض و بسط جامعه
به هنگام اندیشیدن به امر اجتماعی یکی از آغازگاه‌های نامناسب که به طرح معماهای لاینحل و اتلاف وقت منجر می‌شود، فرد است، خواه به معنای زیست‌شناختی و روان‌شناختی و خواه در مقام فاعل شناسایی یا خاستگاه مطلق اندیشه و عمل در معنای مورد نظر دکارت. وقتی با فرد منزوی شروع می‌کنیم، با معمای لاینحل دیگران یا اگوهای دیگر مواجه می‌شویم و کارمان به فلسفه‌بافی‌های بی‌سرانجام می‌انجامد و از اندیشیدن به امر اجتماعی بازمی‌مانیم.
-
۱۳۹۵-۰۸-۰۹ ۱۰:۴۷
ترجمه بخش پایانی کتاب «مولوی: عارف ایرانی» رضا آراسته(۱)؛
مولوی و وضعیت انسان مدرن
فروم و مولوی هر دو خود را در فرآیند پویا و تکاملیِ زندگی ملاحظه کرده‌اند. آنها با فروید متفاوت‌اند که انسان را چونان موجودی منفرد و ایزوله می‌بیند و سپس انسان‌های بیمارِ فرهنگ خودش را مطالعه می‌کند و آن را به انسان بماهو تعمیم می‌دهد. فلسفه‌ی مولوی و فروم خودش را مشغول انسان در حوزه‌ای مشخص نمی‌کند، بلکه انسان را برحسب غایت فرجامینش لحاظ می‌کند در نسبت با وجودش، رشد بالقوه‌اش و در این باور که «بشر همان نوعِ بشر است.»
-
۱۳۹۵-۰۸-۰۸ ۱۰:۳۳
منوچهر آشتیانی؛
شرح کوتاهی دربارۀ آیرونی نزد سورن کیرکگور
هگل حق داشت وقتی پیامبرانه می‌گفت «تاریخ همواره دو بار روی می‌دهد» و مارکس به‌حق در تکمیل بیان استاد خود می‌افزود: آری، اما بار اول جدی و تراژیک، ولی بار دوم شوخی و آیرونیک. با تفسیر دقیق‌تر و صادقانه‌تر این جدی و آن شوخی دیگر، تکلیف تفکر اصیل فلسفی و عرفانی در دوران کنونی تاریخ بشریت معلوم است. احتمالاً شوخی‌ترین جدی همان است که هستی تاریخ جهان و جهان تاریخ با انسان‌ها نموده است و می‌نماید.
-
۱۳۹۵-۰۸-۰۵ ۱۶:۴۰
به بهانه انتشار چاپ چهارم کتاب فلسفه روشنگری؛
تعهد در به‌کارگیری خرد
در سراسر فلسفه کاسیرر بررسی‌های سیستماتیک با تاملات تاریخی عجین هستند. آنچنان که تایخ ظاهری فلسفه، در حقیقت- حتی اگر تلویحی هم باشد- فلسفه تاریخ است. هیچ یک از نوشته‌های تاریخی کاسیرر صرفا بررسی کلاسیک امور واقع و رویدادها نیستند بلکه در آنها تحلیل برخی لحظات ایده‌آل در پیشروی تاریخ را کشف می‌کنیم که جهان‌بینی خاص یک عصر یا «روح» یک فرهنگ یا یک دوره را در برابر و در تقابل با جهان‌بینی دیگری یا با فرهنگ دیگری یا دوره دیگری می‌گذارد تا به این طریق خصوصیات بارز آن را مشخص و متعین کند؛ مثلا فرهنگ رنسانس را در مقابل فرهنگ قرون وسطی قرار می‌دهد.
-
۱۳۹۵-۰۸-۰۵ ۰۹:۰۹
واقعیت‌های جامعوی از نگاه موریس مندلباوم (۲)؛
نقدی بر غیرقابل تقلیل و تحویل بودن واقعیت‌های جامعوی
مسلماً آنان که مایل هستند که انتقاد هستی‌شناسی را مطرح کنند، شاید اصرار داشته باشند که در یک زمانی دور در تاریخ نژاد انسان‌ها افرادی بودند که در جامعه موجود و متشکل متولد نشده باشند، این افراد سازمان جامعوی را برحسب الگوهای معینی از کنش‌های مکرر میان افراد شکل داده‌اند، بدین‌ترتیب، آنان در صدد این خواهند بود که اصرار کنند همۀ واقعیت‌های جامعوی در رفتار افراد ریشه دارند، اما چنین استدلالی یک اشتباه است.
-
۱۳۹۵-۰۸-۰۴ ۱۰:۳۴
نگاهی به کتاب «چرا من مسیحی نیستم»؛
در نقد قدرت کلیسا
راسل که گویا از رفتار پسارنسانسی راضی نیست و معتقد است همچنان نفوذ خطرناک کلیسا باعث این خونریزیهاست، دست به نقد بی‌پردۀ کلیسا زد؛ وی مسیحیت معرفی‌شده توسط کلیسا را به نقد می‌کشد؛ وی اخلاقی را که توسط کلیسا تبلیغ شده را نگران‌کننده می‌داند و این کار را با آموزش مدرن در تقابل می‌بیند؛ تمام این تلاش‌ها برای کوتاه کردن دست مسیحیت از قدرت‌های سیاسی است، قدرتی که باعث بسیاری از جنایات در تاریخ بشری است.
-
۱۳۹۵/۰۸/۰۳
نگاه انتقادی نعمت‌الله فاضلی به وضعیت نشر علوم انسانی؛
تالیف کتاب برای کسب امتیازات اجتماعی
یکی از انسان شناسان کلاسیک به نام آلفرد کروبر، در حدود سال ١٩٤٠ کتابی با عنوان «ترتیبات فرهنگ» نوشته و در آن، تمام حوزه‌های هنری، ادبی و علمی کشورهای مختلفی را مطالعه می‌کند تا نشان دهد که خلاقیت در دوره‌های مختلف تاریخ چگونه اتفاق افتاده است و یکی از اصلی‌ترین گزاره‌هایی که به آن می‌رسد این است که خلاقیت به نبوغ و فرد وابسته نیست بلکه به ترتیبات فرهنگ در جامعه بستگی دارد. بهبود محتوای کتاب تابع ظرفیت‌های خلاقه جمعی تاریخی ما در لحظه اکنون است. واقعیت این است که در ظرفیت اکنون ما، خلاقیت ما همین قدر است. همان طور که در دوره‌هایی از تاریخ که دوران طلایی تمدن ایران اسلامی و دوره شکوفایی خلاقیت‌های بزرگ بوده، ترتیبات فرهنگ به گونه‌ای است که به خلاقیت میدان می‌داد.
-
۱۳۹۵-۰۸-۰۳ ۰۸:۵۴
گزارشی از نشست «نشانه‌شناسی تاریخ» (۱۱)؛
نشانه‌کاوی تاریخ، رویکرد گفتمانی به بازتولید نشانۀ تاریخی
نشانه در بستر تاریخ تحت تأثیر گفتمان معنادار می‌شود و برای یافتن و کشف معنای نشانه باید به کردار اجتماعی و کردار گفتمانی و متن حاصل از تجدید نشانه‌ها اشراف داشت. با واکاوی خوانش‌های گوناگون از مناسبت غدیر در سال‌های بعد از انقلاب دریافته شد که مفهوم عید غدیر در سال‌های مختلف به‌مثابه دالی پیرامونی برای تولید معناهای جدید در مسیر هویت‌بخشی به دال‌های گفتمانی به کار گرفته شده است.
-
۱۳۹۵-۰۸-۰۲ ۰۹:۵۶
بهروز فرنو/ در باب مسئلۀ غرب‌زدگی از نگاه احمد فردید؛
بحران حوالت تاریخی غرب‌زدگی در روزگار نیست‌انگار
فردید نگاه حکمی و فلسفی به مسئله را مستلزم طرح پرسش از ماهیت تفکر جدید و عالم مدرن می‌داند؛ تفکری که نخست از مغرب‌زمین آغاز شد و بعد با یکی دو قرن تأخیر، ماهیت بشرانگار و صورت خودبنیاد آن به دیگر نقاط عالم رسید. این تحول ظهور فرهنگ و تمدن مدرن سکولار و لائیک جهانی است که اکنون خود در بحرانی فزاینده قرار دارد. بر این اساس، آدمی در دنیای جدید از نو در عالمی خودبنیاد هبوط کرده است که به‌لحاظ تفرعن، منیت، مائیت و موضوعیت نفسانی، در تاریخ عالم بی‌سابقه است.
-
۱۳۹۵-۰۸-۰۱ ۰۹:۳۰
واقعیت‌های جامعوی از نگاه موریس مندلباوم (۱)؛
غیرقابل تقلیل (و تحویل) بودن مفاهیم جامعوی
گرچه مفاهیم جامعوی را نمی‌توان بدون باقی‌مانده به مفاهیم روان‌شناختی انتقال داد (این گرچه ممکن نیست)، اما ضروری است که یک ترجمۀ ناتمام و جزئی (partial) از آن انجام داد. همواره برای ما ضروری است که اصطلاحاتی نظیر «ایدئولوژی»، «بانک» یا «یک سیستم ازدواج تک‌همسری» را به زبان اندیشه و کنش فرد انتقال دهیم، مگر اینکه در انجام چنین کاری ما احتمالاً ابزار تأیید گزاره‌هایی را نداریم که در رابطه با این واقعیت‌های جامعوی ارائه دهیم.
-
۱۳۹۵/۰۷/۲۸
نگاه انتقادی محمد امین قانعی‌راد به وضعیت نشر علوم انسانی؛
نویسنده باشم یا استاد محترم دانشگاه!
اگر دوگانه دولت و مردم را در نظر بگیریم، کتابی که نوشته می‌شود یا باید به نیازهای بخش دولت پاسخ دهد یا به نیازهای مردم. پیش‌تر گفتم که نویسندگان به دلیل هویت مقاومتی که دارند فاقد دیالوگ با دولت- به مفهوم کلی آن- شده‌اند یعنی تعامل آنها با مسائل دولت بسیار ناچیز است. از سوی دیگر، برخی از دانشگاهیان و پژوهشگران دور و بر دولت هستند و هر کاری او بخواهد در ازای دریافت پول انجام می‌دهند. برای آنها مهم نیست مساله‌ای که دولت مطرح کرده درست است یا غلط زیرا فقط به عنوان یک بازار به آن نگاه می‌کنند. به عبارت دیگر، در این شرایط یک بازار پژوهشی فاسد نیز رواج پیدا کرده است.
-
۱۳۹۵-۰۷-۲۸ ۱۱:۱۴
تورج اتابکی؛
نگاهی به تاریخ‌نگاری چپ‌گرا: از کهن تا نو
مورخ چپ نواندیشِ حیات اجتماعی کارگران و تهیدستان (labouring poosr)، در کنار تأکید بر تحلیل طبقاتی و روابط اقتصادی، فقط راوی مبارزات کارگری، آن هم تنها در اشکال تند آن نیست. نمی‌خواهد روایتش تنها تاریخ اتحادیه‌ها و سازمان‌های کارگری را به دست دهد. در این گرایش نو، مورخ، زندگی روزمره کارگران را، آن‌گاه که حتی نشانی از «مبارزه» هم نیست، روایت می‌کند.
-
۱۳۹۵-۰۷-۲۷ ۰۹:۳۰
نقدی بر ترجمۀ کتاب «سنتز و زمان در کانت»؛
آزادی کثیف در ترجمه
دشوار بتوان فهمید چه کسی این آزادی کثیف را به مترجم اعطا کرده که چنین سخنان بیهوده‌ای را به نام فلسفه به دانشجویان و علاقه‌مندان به فلسفه عرضه کند. برعکس، با بازنویسی آلن بدیو، می‌توان گفت: «مترجم باید سانسورچی بی‌رحم خود باشد.» مترجم روی جلد کتاب با افتخار و مباهات فراوان زیر نام خود عنوان «عضو هیئت علمی دانشگاه محقق اردبیلی» را آورده است. آیا این عنوان و مقام به جای مترجم پاسخ‌گوی اشتباهات فراوان او خواهد بود؟ به راستی چه کسی پاسخ‌گوی این فاجعه است؟
-
۱۳۹۵-۰۷-۲۶ ۱۰:۳۶
نقدی بر کتاب «درباب نابرابری» اثر هری جی. فرانکفورت؛
نابرابری از کجا می‌آید؟
یک مارکسیست با مطالعۀ کتاب «درباب نابرابری» خواهد پرسید: نابرابری از کجا می‌آید؟ در نزد مارکسیست، نابرابری نخست یک پدیدۀ اجتماعی است تا یک مفهوم انتزاعی و برای فهم یک پدیدۀ اجتماعی، باید تاریخ آن را درک کرد. مارکس معتقد بود که عمدۀ نابرابری از آنجا سربرمی‌آورد که سرمایه‌داران قادرند به کارگران کمتر از میزان ارزش محصولات کارشان، مزد دهند. این‌چنین کارگران استثمار می‌شوند. آنها سخت کار می‌کنند و کالاهایی با ارزش بالا تولید می‌کنند، اما صاحب کارخانه یا سرمایه‌گذار بیشتر این ارزش را به چنگ می‌آورند. اگر چنین باشد، پس برابری امری خواستنی است؛ چراکه آنچه را که شایستۀ کارگران است، به آنان اعاده می‌کند
-
۱۳۹۵-۰۷-۲۵ ۰۹:۰۰
بیژن عبدالکریمی؛
پرسش از پست مدرنیسم ایرانی
دفاع از پست مدرنیسم در ایران نیز تا حدود زیادی نشات گرفته از انگیزه های سیاسی و اجتماعی و دستاویزی برای نقد وضع موجود اجتماعی است. اما پست مدرنیست های ایرانی باید توجه داشته باشند که تفکر پست مدرن در حکم شمشیری دو لبه است و با هر ضربه به خصم یا رقیب، ضربه یی نیز به خود ضارب وارد می کند. به تعبیر دیگر، تفکر پست مدرن به نحو توامان از دو وصف انقلابی و محافظه کاری برخوردار است. این تفکر، از آن جهت که هرگونه فراروایتی را انکار می کند، ابزار نظری مناسبی برای انکار انحصارطلبی روایت حاکم به نظر می رسد.
-
۱۳۹۵/۰۷/۲۴
گفت‌وگو با هنری ژیرو دربارۀ آموزش عالی و اغواگری نئولیبرال؛
دانشگاه به‌مثابۀ شرکت چندملیتی
دانشگاه تجاری‌شده آخرین تجلی ماشین بی‌روحی است که شکلی سلطه‌جو از قدرت را به کار گرفته است و از فرهنگ تجاری تقلید می‌کند. این ماشین با دانشجویان همچون افرادی مصرف‌کننده برخورد می‌کند و جلوی رشد آنها را می‌گیرد و در نهایت با حذف دانشگاه از تمام وجوه حکومت، آن را سیاست‌زدایی می‌کند. بی‌گمان تمام این روابط تعریف‌کننده که توسط دانشگاه نئولیبرال تولید شده است، باید به چالش کشیده شود و تغییر کند.
-
۱۳۹۵-۰۷-۲۲ ۱۳:۵۰
محمد تهامی‌نژاد؛
تاریخ، سند و سینما
همواره بین مورخان و فیلم رابطه‌ای سخت‌گیرانه بر قرار بوده است. نخستین گام برای مورخان، شناخت فیلم به عنوان منبعی ارزشمند برای مطالعه بود. فرایندی که از دهۀ ۱۹۶۰ آغاز شد. از آن پس فیلم معمولاً به عنوان یک شاهد مکمل مورد پذیرش قرار گرفت که دارای این قابلیت بود که به رخدادهای گذشته پرتو بیفکند. این دستاورد از جمله به خاطر تغییرات تاریخ‌نگارانه‌ای بود که - عمدتاً تحت تأثیر نسبی‌گرایی فرهنگی - در جریان آن مورخان به طور روز افزونی به منابع مختلف روی آوردند.
-
۱۳۹۵-۰۷-۱۹ ۰۹:۳۵
تحلیلی بر عاشوراشناسی امام موسی صدر؛
از اسلام نبوی تا اسلام اموی
امام صدر، اسلام اموی را «اسلام صوری» و «پوسته اسلام» و «اسلام یزیدی» می‌خوانَد و معتقد است که اگر«حسین‌بن‌علی(ع) در مقابل انحطاطی که بعد از پیامبر(ص) شروع شد و تا زمان یزید ادامه داشت، سکوت می‌کرد، این انحطاط رفته رفته بیشتر می‌شد و دیگر اثری از اسلام باقی نمی‌ماند، حتی اسم اسلام هم از بین می‌رفت.» در واقع، امام حسین با شهادت خود اسلام نبوی را زنده کرد و به همین سبب است که پیامبر می‌فرماید:«حسین منی و أنا من حسین.»
-
۱۳۹۵-۰۷-۱۹ ۰۹:۳۰
نقدی بر ترجمه‌ی مقدمه «آینده هگل» منتشر شده در نشریه فرهنگ امروز؛
در دام ترجمه
اگر به جمله‌ی خود مترجم استناد کنیم که «ترجمه فقط انتقال از زبان مبدأ به مقصد نیست بلکه درگیری و مواجهه با پروبلماتیک موجود در متن هدف است» می‌توانیم نتیجه بگیریم که ترجمه‌ی فارسی ایشان ترجمه نیست، زیرا اصلاً در جریان بحث قرار نداشته و ترمی فلسفی-فیزیکی را به معنای محاوره‌اش برگردانده است که ربطی به بحث اصلی ندارد.
-
۱۳۹۵-۰۷-۱۸ ۱۱:۱۴
پاسخ لویناس به پرسش‌هایی در باب ناسیونال سوسیالیسم؛
چه‌چیزی به دیگران بدهکاریم؟
لویناس ریشه‌های بدخیم ناسیونال-سوسیالیسم را در تمایز صریحی ردیابی می‌کند که ما میان «همان» و «دیگری» ترسیم می‌کنیم. گرچه یکی‌سازی و تفاوت‌گذاری، ساخت هویت فردی را ممکن می‌سازد، اما اگر خصایلی که ما به‌واسطۀ آن خود را از دیگران ممتاز می‌گردانیم، «تمام» و «مطلق» در نظر گرفته شود، می‌تواند منجر به خصومت شود.
-
۱۳۹۵-۰۷-۱۷ ۱۱:۳۳
اینترنت و تاثیر آن بر آینده رشته تاریخ؛
در مواجهه با سیل داده‌ها
ورود هر تکنولوژی، پیامدهای خاص فرهنگی و اجتماعی خود را به همراه خواهد داشت. کما اینکه ورود تکنولوژی "ضبط صدا و تصویر" شاخه ای از تاریخ با عنوان « تاریخ شفاهی»را به همراه داشت. به نظر می رسد ورود رسانه های نوینی نظیر اینترنت نیز شاخه های جدیدی را در حوزه تاریخ ایجاد خواهند کرد. بنابراین اساتید و دانشجویان رشته تاریخ می بایست دانش کافی درباره روند تحولات عصر دیجیتال جهت ثبت تاریخ آینده داشته باشند.
-
۱۳۹۵/۰۷/۱۷
گفت و گو با جبار رحمانی دربارۀ کتاب فرهنگ سوگ شیعی؛
درک علوم اجتماعی از سوگ شیعی
آنچه مسلم است اینکه فرهنگ سوگ شیعی، که نقشی حیاتی و محوری در فرهنگ جامعۀ شیعی دارد، بسیار کمتر از حدواندازۀ خودش، مورد توجه محققان بوده است. بخشی از این کاستی و فقر پژوهشی در این زمینه، ناشی از واکنش‌های تند دین‌داران به پژوهش‌های علوم اجتماعی و تهمت‌های بی‌روای ارتداد و... به محققان است و بخشی هم ناشی از بی‌توجهی محققان به این موضوعات. این تفکر غلط وجود داشته است که این موضوعات مردمی چندان ارزش پژوهش حرفه‌ای آکادمیک ندارند. تعصب خشک برخی از افراد به‌همراه خودشیفتگی برخی محققان در دو سوی مختلف، هم‌زمان سبب تعلیق و بی‌توجهی گسترده به ابعاد و دلالت‌های جامعه‌شناختی و انسان‌شناختی فرهنگ سوگ شیعی شده است.
-
۱۳۹۵-۰۷-۱۴ ۱۱:۰۷
در باب میل به آزادی با نگاهی به قدرت خدایان یونان(۲)؛
کیفر مبارزه با خدایان استبداد
انسان باید میان زیستن با ذلت یا مرگ شرافتمندانه یکی را برگزیند، چه و آزادی وی در انتخاب او نهفته است؛ زیرا ارباب ظلم حتی سکوت در برابر خود را برنمی‌تابند، آنها تأیید و تعظیم می‌خواهند. همگان می‌دانند اگر در میان صف طویل سرهایی که به اطاعت در برابر سلطانی، امیری، مستبدی به تعظیم فرو می‌آید، یک سر به سرافرازی گردن فرو نیاورد چه معنایی دارد، چه اتفاقی خواهد افتاد؛ معنی آن، این است که آن سر «یک خطر بالقوه» است، یاغی است، آشوبگر است، انقلابی است.
-
۱۳۹۵-۰۷-۱۳ ۱۰:۲۴
گزارشی از نشست «نشانه‌شناسی تاریخ» (۱۰)؛
نشانه‌شناسی آثار شبه‌مستند تاریخی با تأکید بر آثار بیناتمدنی
آنچه در این آثار بیناتمدنی به وجود می‌آید به‌ویژه با نگاه چالشی این است که با شیوه‌هایی سعی می‌کنند برساخته‌های داستانی تخیلی خود را بازساخته‌های تاریخی جلوه دهند و مستند کنند. فرصت توضیح نیست، شاید در بین روشنفکران بحث میان ادبیات و تاریخ و تخیل حل شده، اما هنوز برای عامه، تاریخی بودن یعنی واقعی بودن.
-
۱۳۹۵-۰۷-۱۲ ۰۸:۵۳
نگاهی پدیده به اسلام هراسی در غرب؛
اسلام‌هراسی؛ توهم یا واقعیت؟
این ترس، حاصل ترکیب ذهنی عجیبی است که واقعیت را پیش‌بینی‌ها و ترس و احساس ترس و عقل و تخیل را در هم می‌آمیزد؛ به‌این‌ترتیب، یک نتیجۀ فرهنگی پیش‌بینی‌شده از موقعیت‌ها و شرایط و احساسات متعدد نسبت به دیگری را شکل می‌دهد و غرض از آن، رهرو کردن افکار عمومی به ترس و آفرینش تهدیدها و بزرگ جلوه دادن آن نسبت به مجموعه‌ای (گروه مسلمانان) ناخواستنی و نامطلوب است.پس در واقع این یک تبلیغات غرض‌ورزانه‌ای است که به دنبال تفسیر ترس و هراس از اسلام نیست، بلکه از این ترس برای توجیه سیاست‌های دشمن‌ستیزانه خود در ابعاد فکری بهره می‌گیرد.
-
۱۳۹۵-۰۷-۱۱ ۰۹:۲۹
آراء ژاک ماریتن و نیکلای بردیایف در باب معنای تاریخ (۲)؛
فهم معنای تاریخ از زاویه دیدِ انسانگراییِ مسیحی
ماریتن و بردیایف هر دو در بنای یک نظرگاه مسیحی نسبت به تاریخ که منطبق با روح سده‌ی بیستم باشد، نقش ایفا کردند آنها علیرغم تفاوت‌های فلسفی‌شان در تعاملی پربار شرکت جستند که بدان‌ها امکان فهم معنای تاریخ از زاویه دیدِ انسانگراییِ مسیحی را می‌بخشید. رهیافت‌های آنان به فلسفه تاریخ و تفکراتشان راجع به شرایط اجتماعی، سیاسی و فرهنگی معاصر تاثیر قابل ملاحظه‌ای بر روند کلّی تفکر مسیحی در سده‌ی بیستم نهاد و از این رو منجر به شکل‌گیری تفسیرِ مذهبیِ رایج و غالب کنونی درباره معنای تاریخ و آینده‌ی نوع بشر شد.
-
۱۳۹۵-۰۷-۱۰ ۰۹:۵۷
در باب میل به آزادی با نگاهی به قدرت خدایان یونان(۱)؛
قدرت سهمناک آزادی
جهان صحنۀ خون‌بار خدایان است و ما بازیچه‌هایشان؛ وجود انسان‌ها ضروری نیست و آنچه نگاهشان می‌دارد نه ارادۀ خود آنها بلکه ارادۀ یک بیگانه است؛ انسان‌ها در بینش خاندان زئوس مخلوق و بازیچه‌اند. گویند آنچه خدایان را از انسان‌ها متمایز می‌کند این هست که آنان بازی می‌کنند و ما کار؛ «چراکه تداوم رقص و سرایش و آفرینند و دگربودی و دگرباشی و دگرگشتی به دست خدایگان است نه انسان»؛ انسان بایست آن‌گونه باشد که آنان می‌خواهند. آزادی در «بودن» و «رفتن»، در قلمرو قدرت لجام‌گسیخته اربابان گناهی نابخشودنی است، کیفری است که تاوان در پی دارد. سر به پای آزادی نهادن یعنی دست خود ز جان شستن، آن‌چنان‌که دانزاسکوتس گفت: «آزادی کمال اراده است.»
-
۱۳۹۵-۰۷-۰۷ ۱۰:۳۱
گزارشی از نشست «نشانه‌شناسی تاریخ» (۹)؛
ارتباط سپهر نشانه‌ای و ادبیات دوره پهلوی به‌مثابه نشانه‌شناسی تاریخی
اتفاقی که در دورۀ رضاشاه می‌افتد این است که به علت تصحیح متون کهن، دستور زبان فارسی و زبان شعر متنوع و پخته‌تر شده و گرایش به عامه‌گویی جای خود را به کلمات ادبی می‌دهد. آشنایی گام‌به‌گام با شعر فرنگی سبب می‌شود تا پشتوانۀ فکری گسترش پیدا کند. البته در این دوران نوعی از رمانتیسیسم نیز بر فضای شعری سایه می‌افکند.
-
۱۳۹۵-۰۷-۰۶ ۱۱:۵۸
به مناسبت (۲۶سپتامبر) صد و بیست و ششمین زادروز مارتین هایدگر؛
از «به سوی خود هایدگر» تا «با هایدگر علیه هایدگر»
برای دور شدن از هر فیلسوفی، باید تا حد ممکن به او نزدیک شد! پس نخستین گام همان نزدیک شدن به هایدگر، درگیری جدی با آثار و اندیشه‌ی او، نفس کشیدن در هوای اندیشه‌ی او و گفت‌وگوی سازنده با او برای فهم درست تفکر اوست. این همان شعار معروف پدیده شناسی است: «به سوی خود چیزها» یعنی «به سوی خود هایدگر!»
-
۱۳۹۵-۰۷-۰۶ ۰۹:۱۶
نگاهی به کتاب متافیزیک مسیحی و نوافلاطون‌گرایی آلبر کامو؛
حلقۀ مفقوده در تحلیل آلبر کامو
کامو در سراسر متافیزیک مسیحی به هر سنت از دیدگاه سنت دیگر نزدیک می‌شود و مفروضات و تناقضات هریک را خاطرنشان می‌سازد؛ بدین‌رو، متافیزیک مسیحی نخستین گام در سفر فکری کامو بود، سفری که در آثار پخته‌ای چون عصیانگر و افسانۀ سیزیف به اوج می‌رسد؛ کامو در این دو اثر به بررسی ارتباطات میان مسیحیت، تمدن یونان و مدرنیته بازمی‌گردد.