اولریش مارزلف

مترجم: پگاه خدیش

ناشر: چشمه

تعداد صفحه: ۱۹۴ صفحه

قیمت: ۲۴ هزار تومان

پرفسور اولریش مارزلف، قصه‌شناس و پژوهشگر برجسته مطالعات اسلامی در دانشگاه گوتینگن آلمان، تاکنون برای شناساندن قصه‌های ارانی به جهانیان تلاش‌ها و خدمات ارزنده بسیاری کرده است. آخرین اثر او بررسی تطبیقی کتاب فرج بعد از شدت ترکی عثمانی (متعلق به قرن نهم هجری) بر اساس ترجمه منتشر نشده آلمانی آن از آندره آس تیتزه است، با کتاب هزار و یک روز نوشته پتی دلاکروای فرانسوی در اوایل قرن هجدهم میلادی. مولف در سیر مطالعات خود به این نکته می‌رسد دلاکروا کتابش را از روی فرج بعد از شدت ترکی عثمانی ترجمه کرده و از برخی منابع دیگر قصه‌های دیگری نیز بر آن افزوده و در آن هم تصرفاتی کرده است. جالب آنکه بخش عمده‌ای از کتاب فرج بعد از شدت هم به نوبه خود ترجمه پراکنده‌ای ست از قصه‌ها و افسانه‌هایی که در مجموعه‌های جامع الحکایات فارسی وجود دارد. از نظر نگارنده این کتاب بسیاری از موضوعات قصه‌های شفاهی و قصه‌های شگفت فارسی در دروان اسلامی برگرفته از دوران پیش از اسلام ایران هستند. از نگاه او حتی بعید نیست که قصه‌های فارسی تا حدودی وارث گنجینه اصیل مجموعه هزار افسان ایرانی باشند اثری که ترجمه عربی آن را هزار و یک شب نامیدند.

ساختار کتاب بدین صورت است که نگارنده ابتدا فصل کوتاهی را به هزار و یک روز فرانسوی اختصاص داد، فصلی را هم به فرج بعد از شدت ترکی عثمانی و فصلی را به جامع الحکایات فارسی. سپس قصه‌های فرج بعد از شدت در روایات فارسی عربی و بین المللی را بررسی کرد. گونه‌های قصه در فرج بعد از شدت و ادبیات میانه در جهان اسلام از دیگر موضوعات این کتاب هستند. نکته جالب این کتاب ارائه خلاصه و شرح کوتاهی از قصه ها در فصل پایانی کتاب است که در پایان قصه حکایات مشابه آن در کتب دیگر را هم بیان کرده است. لازم به ذکر است مترجم کتاب دانشجوی دکترای نویسنده بوده که به تقاضای استادش، این کتاب را به فارسی ترجمه کرده است.