به گزارش فرهنگ امروز به نقل از فارس؛ مراسم رونمایی و بررسی «روز شمارتاریخ معاصر ایران» نوشته محسن غنی‌یاری در تالار اجتماعات پردیس رازی با حضور یعقوب توکلی مورخ و استاد دانشگاه، عباس سلیمی نمین رییس دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران و حسین دهباشی مدیر مرکز تاریخ شفاهی و تصویری ایران و رنجبر کرمانی ویراستار کتاب برگزار شد.

عباس سلیمی نمین: روزشمار تاریخی به تعدد منابع نیاز دارد

عباس سلیمی نمین در این مراسم گفت: گرچه روزشمار، تاریخ‌نگاری نیست، ولی می‌تواند در آینده به مورخ کمک کند چون به علت کثرت وقایع تاریخی در آینده، مورخان می‌توانند دچار غفلت تاریخی شوند.

وی افزود: در این اثر، محدودیت‌هایی در منابع وجود دارد، اما هر اندازه منابع احصاء شده، منابعی ارزشمند است.

توکلی: روزشمار تاریخی دو فرم تخلیصی و تفصیلی دارد

یعقوب توکلی از دیگر سخنرانان مراسم بود که درباره تاریخچه روزشمارنویسی در ایران اظهار داشت: در ابتدای جلسه باید این گله را مطرح کرد، چرا صاحب اثر در این جلسه که به احترام اثر ایشان برگزار شد نیامده است.

وی سپس به تاریخچه روزشمارنویسی در ایران پرداخت و گفت: روزشمار نویسی در ایران بعد از انقلاب در دو فرم تخلیصی و تفصیلی به وجود آمد. روز شمار تخلیصی، وقایع یک روز را با منطقی روایت می‌شود. در فرم تفصیلی همه وقایع را می‌نویسند.

توکلی گفت: اولین کتاب روزشمارنویسی بعد از انقلاب، روزشمار باقر عاقلی بود که تخلیصی ـ تلفیقی است. روزشمار تلخیصی دیگر کتاب هفت هزار روز تاریخ ایران و انقلاب اسلامی است.

وی با بیان اینکه این کتاب روزشمار تاریخ معاصر در ذیل روزشمار تفصیلی می‌گنجد،‌ افزود: بعد از این کار، روزشمارنویسی در ایران وارد فرم تفصیلی شده است که در فرم تفصیلی اینگونه است که همه وقایع یک روز را در متن می‌آورند، به طور مثال می‌توان روزشمار جنگ تحمیلی را که مرکز اسناد دفاع مقدس کار کرده است را به عنوان نمونه مثال بیاوریم که مجموعه خوبی است. کتاب اول، تحلیل شد و بعد نوشته شد. روزشمار دیگر، روزشمار روابط ایران و آمریکاست که توسط دفتر مطالعات وزارت امورخارجه تهیه شده است.

رنجبرکرمانی: روزشمار احتیاج به تعدد منابع ندارد

رنجبر کرمانی ویراستار کتاب «کتاب روزشمار تاریخ معاصر » از دیگر سخنران این برنامه بود که به نقد سخنان عباس سلیمی نمین پرداخت و گفت: اصولاً کتاب روزشمار احتیاجی به تعدد منابع ندارد و باید چند منبع اصلی دیده شود.

وی افزود: در کنار آن، اگر لازم شد از متونی دیگر استفاده شود بهره برده شد و مهمترین ثبت‌کننده اخبار، خبرگزاری‌ها و روزنامه‌ها هستند. در این کتاب از منابع گوناگون مانند خبرگزاری پارس دیده شده است و روزنامه کیهان، اطلاعات و آیندگان استفاده شده‌اند و از منابع سازمان‌ها مانند بولتن ساواک شناسایی شده است و هر جا لازم بود، از منابع دیگر نیز استفاده شده است.

وی با بیان اینکه این روزشمار دوره سختی از تاریخ انقلاب اسلامی را روایت می‌کند، گفت: در این کتاب، وقایع 37 تا 38 روز از انقلاب بررسی شده است، هر چند انقلاب تصویرشدنی نیست، چون انقلاب احساسی است، باید در متن انقلاب حضور داشته باشید تا آن همه شور و حال را متوجه شوید. اما سعی شده است با منابع موجود حداقل خوانندگان با خواندن مطالب شمه‌ای از انقلاب را درک کنند.

حسین دهباشی مدیر مرکز تاریخ شفاهی و تصویری ایران از دیگر سخنران این نشست بود که گفت: برای اینکه ارزش اثری را فهمید باید این سؤال را از خود پرسید که اگر این کتاب نبود چه اتفاقی می‌افتاد.

وی افزود: منابعی که به پایان کتاب ارجاع داده شده است، ایجاد شک و شبهه می‌کند، چگونه منابعی مانند روزنامه همشهری که بعد از سالها از انقلاب تأسیس شده است، در این منبع مورد استفاده قرار گرفته است.

وی گفت: نویسنده در ارجاع منابع سهل‌انگاری کرده است، ارجاع برای پر کردن فهرست‌نگاری، ارجاع داده نمی‌شود.

دهباشی افزود: نقد دیگری که بر این کتاب وارد است این است که عکس‌ها کاملاً جنبه تزئینی است و به لحاظ عکسی این کتاب فقیر است.

وی ادامه داد: ما نیاز به روزشمار تطبیقی داریم که متوجه شویم 22 بهمن 57 زمانی که در ایران انقلاب اتفاق می افتاد، وضعیت سیاسی، فرهنگی و اجتماعی جهان در چه وضعی بوده است.

مدیر مرکز تاریخ شفاهی و تصویری ایران با بیان اینکه فهم تحولات انقلاب جز با فهم فرهنگی آن روزها قابل تحلیل نیست، گفت: متأسفانه تمام وقایعی که در این کتاب بررسی شده است، وقایع سیاسی است.

سلیمی نمین: روز شمار تاریخ معاصر ایران یک گام به جلو نبود

عباس سلیمی نمین در ادامه این مراسم طی سخنانی گفت: روزشماری که نوشته می‌شود باید نسبت به روزشمارهای قبل از خود یک گام به جلو باشد. در روزشمارهای قبلی منابع بسیاری دیده شده است، حتی اثری که  حوزه هنری درآورده، بسیار منبع بوده است.

وی با بیان اینکه من از سال 1360 وارد روزنامه کیهان شدم، گفت: روزشمار باید سعی کند نشان دهد چه جریانی در پشت روزنامه‌ها بوده است. فضای قالب کیهان در اوایل سال 60 چپ بود، حتی شخصیتی مانند شاطرمحمد که در کردستان فردی را در بیمارستان به شهادت رساند، روزنامه کیهان به تجلیل از او پرداخت.

وی افزود: با این حال، در کتاب ایرادهای دیگری هم وجود دارد به طور مثال فرودگاه مهرآباد یک روز بسته نشده تا یک روزه باز شود و این را کسانی که اهل تحقیق نیستند نیز می‌دانند، اما در کتاب، اینگونه بیان شده است.

توکلی: کشور با بحران توصیف مواجه است

یعقوب توکلی در ادامه این نشست گفت: متأسفانه بعد از انقلاب، ما در بیان وقایع مشکل توصیف داریم چون خیلی از روایت‌ها درست توصیف نشده است، برای همین، من از اصطلاح چسب و قیچی استفاده کرده‌ام.

وی گفت: گاهی با چسب و قیچی روبه رو هستیم. که مطلبی از جایی بریده شود و در کتاب چسبانده شود ایرادی ندارد، ایراد کار آنجاست که تناسب رعایت نشود، به طور مثال در مورد نخست‌وزیری مهدی بازرگان در کتاب توضیح داده شده است که وزارت خارجه آمریکا، دولت موقت بازرگان را پذیرفته است، بدون اینکه منبعی ذکر شود و توضیحات لازم داده شود،

توکلی در پایان خاطرنشان کرد: اما در مورد وزارت امورخارجه کانادا نزدیک به یک صفحه توضیح وجود دارد، یدالله سحابی رئیس مشاوره دولت موقت شد، در یک صفحه و نیم به توضیح درباره یدالله سحابی پرداخته شده است، اما برای احمد حاج صدر جوادی که وزیر کشور شد، فقط خبر در حد یک پاراگراف ذکر شده است.