به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر، بررسی رشته مطالعات زنان به عنوان مهمترین رشته دانشگاهی مرتبط با زنان که در دو واحد جامع علوم و تحقیقات تهران و رودهن و همچنین واحد بزرگ بافق دانشگاه آزاد اسلامی تدریس می شود در دستور کار شورای راهبردی زنان فرهیخته قرار گرفته است.

در همین راستا دومین نشست تخصصی پیرامون این رشته به همت شورای راهبردی زنان فرهیخته  و با حضور خانم دکتر طباطبایی رییس این شورا برگزار شد. در این نشست گزارشی از یک طرح ملی توسط پژوهشگران آن طرح به مدیریت دکتر شکوه نوابی نژاد رییس انجمن ایرانی مطالعات زنان ارائه شد.  

هدف رشته مطالعات زنان معرفی جایگاه زن در هستی است

رئیس انجمن مطالعات زنان یکی از افتخارات این انجمن را فعالیت با شورای راهبردی زنان فرهیخته دانشگاه آزاد اسلامی عنوان کرد و با اشاره به امضای تفاهم نامه و سلسله فعالیت های این دو نهاد نتایجی از پژوهش این انجمن را که در سال 1389 تا 1391 به سفارش شورای علمی و فناوری ریاست جمهوری انجام شده بود بیان کرد.

وی در تشریح این رشته گفت: مطالعات زنان یک رشته تحصیلی و یک برنامه میان رشته ای است چون در حوزه های روانشناسی، جامعه شناسی، فقه حقوق و بسیاری از رشته های علمی دانشگاهی بهره می گیرد. این برنامه از دهه 1970 در کشورهای غربی شروع به رشد کرد اما در ایران 13 سال از تاریخ شروع این برنامه می گذرد و این برنامه صرفا در دوره کارشناسی ارشد اجرا می شود و براساس مصوبه وزارت علوم از تمامی رشته ها دانشجو می پذیرد.

نوابی نژاد هدف اصلی رشته مطالعات زنان را در دانشگاه های جهان، بررسی وضعیت زنان، مسائل زنان از دیدگاه زیستی، روانشناختی و اجتماعی در حوزه حقوق، فقه و سایر رشته ها عنوان کرد و افزود: هدف اصلی این رشته در ایران همان طور که در اساس نامه اصلی این رشته آمده است معرفی شأن و مقام و جایگاه زن در جهان هستی و تربیت نیروی آموزشی و پژوهشی متخصص در امر سیاست گذاری زنان است.

جذب فارغ التحصیلان یکی از چالش های رشته مطالعات زنان است

رئیس انجمن مطالعات زنان در ادامه افزود: رشته مطالعات زنان در ایران عموما در دو گرایش حقوق زن در اسلام و حقوق زن در خانواده تأسیس شده است که در دانشگاه های تهران، خوارزمی، تربیت مدرس سابق، دانشگاه تهران، دانشگاه اصفهان و شیراز و دانشگاه های آزاد اسلامی به خصوص واحد علوم تحقیقات ارائه می شود.

وی با اشاره به این که جذب فارغ التحصیلان یکی از چالش های این رشته است گفت: ما از 13 سال پیش و از ابتدای تأسیس این رشته در نظر داشتیم که از فارغ التحصیلان این رشته به عنوان مشاور در کمیسیون های مختلف تصمیم گیری که مسائل زنان در آن مطرح می شود مورد استفاده قرار گیرند. کمیسیون های مجلس، کمیسیون های امور بانوان، خدمات مشاوره ای، مددکاری و سازمان بهزیستی و دفاتر امور زنان وزارت خانه ها و انجمن اولیا و مربیان، صدا و سیما، شورای فرهنگی اجتماعی زنان، سازمان مدیریت و برنامه ریزی، دفاتر حقوقی در دادگاه ها و همچنین مراکز خصوصی از این افراد برای همکاری استقبال شود.

استاد متخصص رشته مطالعات زنان نداریم

نوابی نژاد یکی دیگر از نقاط ضعف این رشته را عدم وجود استاد متخصص در این رشته عنوان کرد و افزود: ما در هیچ کدام از دانشگاه هایمان استادی که متخصص در این رشته باشد را نداریم و این یکی از نواقص این برنامه است. اساتید بیشماری در زمینه روانشناسی زن، فقه،حقوق و خانواده در این رشته فعالیت می کنند اما ما هنوز یک استاد که در این رشته متخصص باشد را نداریم.

رئیس انجمن مطالعات زنان با اشاره به جذب استاد از تمامی رشته ها در رشته مطالعات زنان تصریح کرد: جذب اساتید از رشته های مختلف و همچنین دعوت از اساتید مدعو برای تدریس در این رشته سبب سرگشتگی این رشته شده است.

وی با اشاره به نقص پژوهش در این رشته گفت: در این رشته پژوهش صرفا از طریق پایان نامه هایی که دانشجویان به صرف علاقه خود و بیشتر با گرایش به علوم اجتماعی، فقه، روانشناسی ارائه می دهند؛ انجام می شود.

نوابی نژاد یکی دیگر از نواقص این رشته در سطح کلان را عدم تمرکز پوهش در این رشته در کشور خواند و افزود: غیر از پایان نامه هایی که در حوزه زنان در دانشگاه توسط دانشجویان این رشته صورت می گیرد، سازمان ها و مراکز و نهادهای اجرایی به واسطه این که سرو کار بسیاری با زنان در این سازمان ها دارند پژوهش های بی شماری را انجام می دهند لذا پژوهش در زمینه زنان به صورت گسترده و پراکنده در سراسر ایران انجام می شود.

متولی پژوهش در زمینه زنان در کشور وجود ندارد

رئیس انجمن ایرانی مطالعات زنان با تأکید بر نقص پژوهش در این رشته اظهار داشت: متأسفانه متولی پژوهش در زمینه زنان در کشور وجود ندارد تا انسجامی به پژوهش در این زمینه بدهد.

وی پژوهشی که در زمینه رشته مطالعات زنان از سوی انجمن ایرانی مطالعات زنان صورت گرفته است را جامع ترین و نخستین پژوهشی عنوان کرد که در این زمینه در ایران انجام شده است.

نوابی نژاد گفت: در این تحقیق که انجمن مطالعات زنان انجام داده است از روش پیمایشی استفاده شده است و جامعه آماری آن شامل اساتیدی که از سال 89 تا 91 در این رشته تدریس و همچنین دانشجویانی که در این رشته در این سال ها تحصیل می کرده اند، بوده است.

رئیس انجمن ایرانی مطالعات زنان عنوان کرد: براساس آن چه که از این تحقیق و در پرسش از دانشجویان حاصل شده است اکثر دانشجویان معتقدند که اساتیدی که در این رشته تدریس می کنند تجارب و پژوهش های چشمگیری در زمینه زنان ندارند که به عنوان پشتوانه و مکمل در کنار منابع درسی در تدریس از آنها استفاده کنند.

رشته مطالعات زنان جنبه نوآوری ندارد

وی در ادامه با ارائه آمار این تحقیق بیان کرد: 50 درصد از پاسخ دهندگان گفته اند که رشته مطالعات زنان به هیچ وجه جنبه نوآوری ندارد و همان سرفصل هایی که استادان در رشته های دیگر ارائه می کنند در این رشته نیز ارائه می شود. خیلی از زمان ها نیز به دلیل این که از مسائل زنان دور هستند نمی توانند موضوعات را به موضوع زنان مرتبط کنند.

دکتر نوابی نژاد همچنین افزود: 89 درصد دانشجویان اظهار داشته اند که این رشته سبب تغییر نگرش آنها نسبت به زنان شده است. 63 درصد از آنها عنوان کرده اند که این رشته و مطالعات زنان و خانواده توانسته است اختلافات و مشکلات آنها را در خانواده برطرف کند. 63 درصد نیز چهره زن ایرانی در دیدگاه های بین امللی اصلاح کند.

رئیس انجمن ایرانی مطالعات جهان، یکی دیگر از نقص های این رشته را نداشتن کارورزی عنوان کرد و گفت: 72 درصد از پاسخ دهندگان این تحقیق اظهار داشته اند که دوره های این رشته به صورت نظری ارائه می شود و در حقیقت جنبه عملی ندارد. لذا یکی از بزرگ نقص های این رشته این است که کارورزی به معنی واقعی ندارد چرا که کارورزی آنچیزی است که دانشجویان را به سمت و سوی پایان نامه و کار عملی سوق می دهد.

وی همچنین اعلام کرد: 65 درصد از دانشجویان گفته اند که این رشته هیچ گونه ارتباطی به رشته مطالعات زنان که در اکثر دانشگاه های معتبر جهان ارائه می شود، ندارد و در ایران این رشته در قفسی بسته تدریس می شود.

دکتر نوابی نژاد یکی دیگر از نقواص این رشته را در نحوه پذیرش دانشجو عنوان کرد و افزود: براساس این تحقیق حدود 50 درصد از اساتید این رشته عنوان کرده اند که دانشجویان بدون مطالعه وداشتن اطلاعات پایه وارد این رشته می شوند. عدم وجود منابع فارسی در این رشته، نداشتن هماهنگی میان دروس و رشته و نبود کتابخانه های مخصوص در دانشگاه ها از دیگر گلایه ها و نواقص این رشته دانشگاهی است.