کل اخبار:33
-
۱۴۰۴-۰۱-۳۰ ۱۲:۱۲
علیه پوزیتویسم
علوم انسانی با همه اهمیتش، از فلسفه برآمده و خاستگاهش اندیشه فلسفی بوده است. بنابراین اگر قرار است تأملی در امکان علوم انسانی شود به فلسفه و مباحث فلسفی مرتبط است.
-
۱۳۹۹-۰۳-۱۲ ۱۰:۰۰
اصل تحقیق پذیری در علم
برجسته ترین آموزه پوزیتیوست های منطقی در ابتدای قرن بیستم این بود که جمله ها در صورتی معنای اخباری قابل درکی دارند که حاکی از عبارتی باشند؛ تحلیلی و تحقیق پذیر تجربی.
-
۱۳۹۸-۰۹-۳۰ ۱۶:۰۰
مهدی گلشنی: هنوز پوزیتیویسم در دانشگاه‌های ما حاکم است
گلشنی در نشست هم اندیشی همکاری حوزه ودانشگاه گفت: در غرب تا دهه ۵۰ پوزیتیویسم حاکم بود و می‌گفتند فقط هر سؤالی که علم تجربی جواب دهد معنا دارد اما در دانشگاه های ما هنوز این اندیشه حاکم است.
-
۱۳۹۸-۰۳-۲۶ ۱۲:۳۰
مهدی گلشنی: علم جدید در محیطی دین‌باور شروع شد
یک عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه علم جدید در محیطی دین‌باور شروع شد، گفت: با ظهور پوزیتیویسم، داروینیسم، فرویدیسم و پوزیتیویسم منطقی دین شأن خود را در محافل علمی از دست داد.
-
۱۳۹۸-۰۱-۲۱ ۱۱:۰۰
چرا جامعه شناسی فرهنگی به جامعه شناسی پوزیتویستی ارجح است؟
دیک هوتمان در نشست «وعده روشنگری و اهمیت جامعه شناسی فرهنگی» به این سوال پاسخ داد که چرا جامعه شناسی فرهنگی به جامعه شناسی پوزیتویستی ارجح است.
-
۱۳۹۷-۰۹-۱۲ ۱۱:۳۲
زبان چه نقشی در تولید دانش دارد؟
زبان، آگاهی و دنیاهای متفاوت
زبان‌ها عینک‌های ذهنی هستند که ما همواره از منظر آن‌ها به دنیای ابژکتیو می‌نگریم. پدیدارها آن‌گونه که هستند (وجودی در خود و فی‌نفسه) برای ما قابل شناخت و دسترس نیستند، مگر با واسطۀ زبان. ما حتی وقتی در خلوت خویشتن به موضوعی می‌اندیشیم، باز هم مستقر در میدان زبان هستیم، چراکه در یک گفت‌وگوی زبانی دوطرفه با خویشتن به سر می‌بریم. ازاین‌رو بود که هایدگر، فیلسوف زبان‌اندیش قرن‌بیستمی نهیب می‌زد که «زبان خانۀ هستی است»،
-
۱۳۹۷-۰۷-۰۷ ۱۶:۴۰
کنفرانس بین‌المللی پوزیتیویسم منطقی و روش علمی
بیست و دومین کنفرانس بین‌المللی پوزیتیویسم منطقی و روش علمی در روزهای ۲۳ و ۲۴ ژانویه ۲۰۲۰ در پاریس، فرانسه برگزار می‌شود.
-
۱۳۹۷-۰۴-۱۹ ۱۵:۲۰
کنفرانس بین‌المللی رئالیسم علمی و پوزیتویسم برگزار می شود
بیست و دومین کنفرانس بین‌المللی رئالیسم علمی و پوزیتویسم فوریه ۲۰۲۰ در بمبئی، هند برگزار می‌شود.
-
۱۳۹۷-۰۴-۱۹ ۱۲:۰۰
کنفرانس بین‌المللی رئالیسم علمی و پوزیتیویسم برگزار می‌شود
بیست و دومین کنفرانس بین‌المللی رئالیسم علمی و پوزیتیویسم فوریه ۲۰۲۰ در بمبئی هند برگزار می‌شود.
-
۱۳۹۶-۱۲-۰۵ ۱۱:۴۰
پوزیتیویسم در حال احیای خود است/ تاریخ تفکر از منظر آگوست کنت
همایون همتی گفت: جریان پوزیتیویسم امروز در حال دوباره احیا کردن خود است. در دهه اول انقلاب انجمن فلسفه پایگاه پوزیتیویسم در ایران بود.
-
۱۳۹۶-۱۱-۲۴ ۱۴:۲۰
نوشتاری درباره مذهب اصالت تحصل منطقی
سید مهدی دزفولی در این یادداشت به تبیین برخی از دیدگاه های مذهب اصالت تحصل منطقی (شلیک، کارناپ، ایر) می پردازد.
-
۱۳۹۶/۰۸/۱۰
کاربست نظریه در تاریخ در گفت‌وگو با حسینعلی نوذری (۲)؛
خانه‌تکانی تاریخ
در قرن بیستم تحولاتی رخ داده است که این تحولات در برداشت‌ها و رهیافت‌های روش‌شناختی، این زمینه را طرح کرد که تاریخ نمی‌تواند نه دربست تابع ارزش‌ها و قواعد پوزیتیویستی باشد که مانند جامعه‌شناسی پوزیتیویستی چشم خود را بر واقعیت‌های انسانی می‌بندد و نه می‌تواند آن‌چنان در چارچوب‌های روش‌شناسی غیرعلمیِ غیرواقع‌گرایانه برود که فقط با مشتی نظریه‌پردازی روبه‌روست. این بحران در رهیافت‌ها و برداشت‌های روش‌شناسی موجب خانه‌تکانی اساسی در رویکردها و رهیافت‌هایی شد که به مطالعۀ تاریخ می‌پرداخت.
-
۱۳۹۶-۰۳-۰۷ ۱۰:۱۴
تفکر جدید دربارۀ شالودۀ علوم اجتماعی (۱)؛
پدیدۀ ناهمگن اجتماعی
علمای اجتماعی و مورخان به این نتیجه رسیده‌اند که ماهیت «فرهنگی» رفتار اجتماعی غیرقابل تقلیل (irreducible) است. انسان دنیای خود را می‌سازد و با فعالیت خود مجموعه‌ای از ارزش‌ها، هویت‌ها و درک و فهم را به وجود می‌آورد که در محل‌های متفاوت تغییر می‌کنند و در پیامدهای کلان اجتماعی، تفاوت‌هایی ایجاد می‌کنند.
-
۱۳۹۵-۱۱-۰۲ ۱۵:۲۰
جامعه به مثابه آزمایشگاه/ نگاهی به آرای فیلسوف جامعه‌شناس، آگوست کنت
آگوست کنت، بنیانگذار پوزیتیویسم است؛ جنبشی فلسفی و سیاسی که نفوذ بسیار گسترده‌ای در نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی داشته است.
-
۱۳۹۵-۰۹-۰۷ ۱۰:۰۲
فصلی از کتاب منتشر نشده فلسفه علم (۱)؛
قانون و نظریه در علم
گاهی گزاره‌های عمومی وجود دارند که گرچه بر اساس استقراء تعمیم یافته‌اند، اما متفاوت از قوانین علمی هستند، مثل همۀ زاغ‌ها سیاهند؛ اگرچه این گزاره هم عمومی و هم ابطال‌پذیراست، اما یک قانون علمی یا طبیعی تلقی نمی‌شود، چون بین «زاغ» و رنگ «سیاه» تنها رابطه‌ای که وجود دارد رابطۀ «اسنادی» است و نه رابطۀ علّی.
-
۱۳۹۵-۰۵-۰۵ ۱۸:۰۰
بحران کنونی به خاطر تعریف علم به عنوان دانش آزمون پذیر است
حجت الاسلام پارسانیا گفت: اشکالی که پوزیتیویست ها داشتند و پست مدرن ها هم در همین میدان بازی کردند و پیش رفتند این است که علم را در معنای مواجهه حسی و آزمون پذیر با واقعیت در نظر گرفته اند.
-
۱۳۹۵-۰۳-۱۸ ۱۱:۲۰
ساروخانی: بدون پوزیتیویسم و جبرگرایی خانواده مدنی را در ادامه جامعه مدنی بسازیم/ شکربیگی: «خانواده ایرانی» دست سیاست‌بازان افتاده است
باقر ساروخانی در نشست تخصصی «خانواده ایرانی: بازسازمانی یا بحران» با تاکید بر شکل‌گیری خانواده مدنی گفت: من از سال 42 روی موضوع خانواده کار می‌کنم و کتاب نوشتم و خانواده مدنی آن چیزی است که به دنبال آن بودم. شکربیگی نیز بیان کرد: امروز خانواده ایرانی دست سیاست‌بازان افتاده و این افراد به هر دلیلی پرونده خانواده روی میزشان است و تلاش می‌کنند برای حفظ جایگاه خود در کنار خانواده مانور بدهند.
-
۱۳۹۵-۰۲-۰۵ ۰۹:۱۸
چون‌وچرایی‌هایی در محضر «ایمانوئل کانت»؛
از تصورات تا تصدیقات
گفتار کانت در مورد اینکه زمان فطری ماقبل تجربه است بیشتر مورد قبول عقل سالمه است؛ اما هرگز زمان، تنها صورت حس درونی نیست بلکه «زمان» هم صورت حس درونی است هم صورت حس بیرونی است و هم مکان صورت حس درونی و هم بیرونی است. حال با این تفاسیر و تناقض‌گویی‌ها به جمله‌ی کانت که می‌گوید مکان چیزی نیست جز صورت همه‌ی پدیدارهای حس‌های بیرونی چه می‌توان کرد؟
-
۱۳۹۵-۰۱-۳۰ ۰۹:۱۶
درآمدی بر اثبات‌گرایی در جامعه‌شناسی؛
جامعه‌شناسی سلاحی بر ضد نیروهای نظم‌ناپذیر انقلابی
جامعه‌شناسی سلاحی است که باید بر ضد نیروهای نظم‌ناپذیر انقلابی به کار گرفته شود. جامعه‌شناسی به سوژه‌های رام‌نشدنی می‌آموزاند که نمی‌توانند بدون کیفر از نظم خودانگیخته و طبیعی امور سرپیچی کنند، این امر نیروهای هژمونیک اجتماعی و سیاسی را در شرایط امنیت پایدار قرار خواهد داد.
-
۱۳۹۴-۱۲-۱۷ ۱۰:۴۵
مؤسسه آموزشی عهد برگزار میکند: درس‌گفتارهایی در علوم انسانی
ثبت نام درس‌گفتارهای ترم بهار مؤسسه آموزشی عهد آغاز شد.
-
۱۳۹۴-۱۲-۰۸ ۰۹:۱۹
مقاله‌ای از یوسف اباذری درباره «عصر تصویر جهان» (۲)؛
هایدگر و ماهیت علم مدرن
انسان با عینی‌کردن و محاسبه کردن و تکنیکی‌کردن هـمه‌چیز در صـدد فتح جهان برمی‌آید، از پی این امر، انسان‌شناسی به عنوان نظامی فلسفی متولد می‌شود و درصـدد بـرمی‌آید تـا با توجه به محوری‌بودن انسان، جهان را توضیح دهد. بر این مبنا هرچه بیشتر جـهان بـه تصویر مبدل شود و در دسترسِ دستکاری انسان قرار می‌گیرد یا به عبارت دیگر عـینی‌تر شـود، آدمـی نیز ذهنی‌تر می‌گردد و جسورانه‌تر درصدد فتح جهان برمی‌آید.
-
۱۳۹۴-۱۲-۰۳ ۰۸:۴۸
مقاله‌ای از یوسف اباذری درباره «عصر تصویر جهان» (۱)؛
هایدگر و علم
از نـظر هایدگر بزرگی علم طبیعی در قرن شانزدهم و هفدهم ناشی از آن بود که «علما در آن دوران فیلسوف نیز بـودند» و مـی‌دانستند کـه امر واقعی وجود ندارد و امر واقع از آن حیث امر واقع است که در پرتو مفاهیم بنیادی مورد ملاحظه قـرار گـیرد. هایدگر در اینجا نکته‌ای را متذکر می‌شود که نـاشی از نـاآگاهی فـیلسوفان آلمانی از تحولی بود که در فلسفه علم رخ داده بـود.
-
۱۳۹۴-۱۰-۱۲ ۱۱:۴۱
نقدی بر روایت‌گراییِ وایت و انکراسمیت (۳)؛
«چرخش استعاری»، یک فلسفه‌ی تاریخ نامناسب
بنابراین «چرخش استعاری» آن چنان که توسط وایت و انکراسمیت صورت‌بندی شده است، به عنوان یک فلسفه‌ی تاریخ نامناسب است و تحلیل‌هایی بهتر و متناسب‌تر با عمل تاریخ می‌باید جای آن را بگیرند. چنین تحلیل‌هایی باید وجوه استعاری و نظری را هم در پژوهش و هم در روایت به رسمیت بشناسند و از مفهومی از استعاره بهره گیرند که صادق یا کاذب بودنِ گزاره‌های استعاری را تعیین کند.
-
۱۳۹۴-۱۰-۰۷ ۰۸:۳۱
نقدی بر روایت‌گراییِ وایت و انکراسمیت (۲)؛
پوزیتیویسم وارونه
هم وایت و هم انکراسمیت با وارونه ساختن تجربه‌گرایی در عوض انکارش آن را حفظ می‌کنند. این تجربه‌گرایی وارونه شده، کارکردی کانونی نیز در روایت‌گرایی استعاری بر عهده می‌گیرد چرا که اثبات‌پذیریلنگر مدّعیاتِ بنیادین در باب تخیّلی بودنِ روایت‌گری به نحو کامل به تعارض صریح‌اش با تجربه‌گرایی وابسته است.
-
۱۳۹۴-۱۰-۰۲ ۰۹:۱۵
نقدی بر روایت‌گراییِ وایت و انکراسمیت (۱)؛
شش تز در باب فلسفه‌ی روایت‌گرای تاریخ
هیچ جایی برای شکاکیت تاریخی وجود ندارد. ما می‌توانیم عقلانیت را در این ببینیم که چرا مورخان در هر مرحله از مناظره‌ی تاریخی، یک دیدگاه را در باب گذشته بر دیگر دیدگاه‌ها ترجیح می‌دهند. شکاکیت فقط هنگامی نتیجه می‌شود که فرد از عقلانیتِ موجود در مناظره‌ی تاریخی خرسند نشده و نیاز به بنیان‌های مطلق احساس شود. اما در عمل این احساس نیاز هرگز به چیزی فراتر از این توصیه به مورخان که کارشان را دقیق و آگاهانه انجام دهند، منجر نخواهد شد.
-
۱۳۹۴-۰۵-۰۱ ۱۴:۱۰
چگونگی توسعۀ هرمنوتیک توسط شلایر ماخر و دیلتای
برخلاف پوزیتیویست‌ها که روش واحدی برای علوم انسانی و طبیعی قائل بودند، دیلتای می‌گوید همچنان که موضوع علوم طبیعی متفاوت از علوم انسانی است، شناخت در علوم طبیعی نیز متفاوت از شناخت در علوم انسانی است.
-
۱۳۹۳-۰۹-۰۱ ۱۱:۱۷
به مناسبت نود و هفتمین سالمرگ امیل دورکیم؛
دورکیم، پوزیتیویسم و سوسیالیسم
حساسیت دورکیم نسبت به وضوح و روشنی، او را به‌سوی موضعی طبیعت‌گرایانه سوق داد؛ این امر احتمالاً ناشی از انزجار او از سبک روشن‌فکری ادبی بود که در آن زمان در حیات روشن‌فکری شایع بود. وی قوت و استحکام مفهومی و روش‌شناختی را ترجیح می‌داد و با تحلیل‌های جامعه‌شناختی که آغشته به استدلالات جدلی و متافیزیکی باشد مخالفت می‌ورزید؛ ازاین‌رو به‌سوی طبیعت‌گرایی روش‌شناختی کشیده شد.
-
۱۳۹۳-۰۷-۱۲ ۱۱:۳۱
تحلیل فیلم آلزایمر؛
کشمکش با تفوّق اجتماعیِ «منطق تجربه‌گرایی»
«آلزایمر» فیلمی است که هم مخاطب عام آن را می‌‌فهمد و هم مخاطب خاص؛ اما مخاطب عام تنها با لایه‌‌ی سطحی و ظاهری فیلم ارتباط برقرار میکند، در حالی که مخاطب خاص، به لایه‌‌ی معنای زیرین و اصلی فیلم – که هویتی فلسفی دارد نیز نفوذ میکند و پیام نهفته و ناپیدای آن را درمی‌‌یابد. فیلمی که واجد چنین خصوصیتی باشد برقراری ارتباط همزمان با مخاطب عام و خاص ، فیلم ارزنده‌‌ای است.
-
۱۳۹۳-۰۵-۱۵ ۱۵:۵۵
شماره 100 اطلاعات حکمت و معرفت
شماره 100
حضور بحث‌های فلسفی در ژورنال‌ها ضروری است؛ هم به لحاظ فرهنگی و هم اجتماعی. زیرا متضمن نوعی آموزش به جامعه است و نیز بستری سودمند برای طرح آرای متفکران است و خود موجب تعامل اجتماعی بیشتر و برقراری ارتباط با قشرهای مختلف و نیز تضارب آرا و تعاطی افکار و نقد سالم عقاید و نظرات می‌شود که بسیار برکت‌خیز است
-
۱۳۹۳/۰۳/۱۷
بحران روش در تاریخ‌پژوهی در گفتگو با حسن حضرتی / بخش نخست
سلطه روش اثباتی در تاریخ‌پژوهی
چرا یک نفری که اصلاً به دانش تاریخ یا با تاریخ‌شناسی آشنا نیست ولی بدون دانش، تاریخ خوانده برای ما متن تولید میکند؟ اشکال از او نیست. اشکال از من است که مثلا تاریخ‌‌شناسم یعنی در دانشگاه تاریخ خوانده‌ام و وقتی می‌‌خواهم تاریخ بنویسم، مثل او می‌نویسم! او مثل من نمی‌‌نویسد، من مثل او می-نویسم!