تاریخ و ادبیات ایران، عصر غزنوی ناصرخسرو

محمد دهقانی

ناصر خسرو را می‌توان به تعبیر امروزی، اومانیستی دانست که انسان را مرکز و محور خلقت الهی و از این رو صاحب آزادی و اختیار و مسئولیت کامل در قبال سرنوشتش می‌بیند

دغدغه اصلی جعفری‌مذهب معطوف به هزاره ناصرخسرو بود

غلامرضا عزیزی، مدیر اسناد کتابخانه ملی ایران با اظهار اندوه از درگذشت دکتر محسن جعفری مذهب، بیان کرد: تخصص ایشان تاریخ ایران اسلامی بوده، ولی در علوم کمکی تاریخ همچون سکه‌شناسی و کتاب‌شناسی نیز بسیار متبحر بود.

زندگی ناصرخسرو در رمان «خواب و بیدار» روایت می‌شود

رمان «خواب و بیدار» نوشته فریده گلبو درباره شخصیت ناصرخسرو قبادیانی به زودی توسط انتشارات معین منتشر می شود.

سفرنامه‌نویسی که به دنبال کشف حقیقت هستی بود

ناصرخسرو نه در پی کسب مال بود، نه درصدد کسب علم متعارف، نه دیدار از عجایب و غرایب و نه زیارت اماکن مذهبی برایش اولویت داشت؛ برای ناصرخسرو هیچ چیز مهم‌تر از کشف حقیقت هستی نبود. آنچه نام او را زبانزد جهانیان کرد سفرنامه ارزشمند اوست که در این گزارش نگاهی کوتاه به آن خواهیم داشت.

از ناصرخسرو چه آموخته‌ایم؟/ رونمایی از ˝شب یلدا˝

نشست درس‌گفتارهایی درباره‌ی ناصرخسرو به ˝از ناصرخسرو چه آموخته‌ایم؟˝ اختصاص دارد. خبری دیگر نیز حاکی از رونمایی کتاب علی بلوکباشی در شهر کتاب فرشته است.

فراموشی ناصر خسرو

ما وقتی دیوان ناصر را می‌خوانیم، می‌بینیم شاعر با آن قیافه‌ متکلمان و اهل آگاهی، چیزهایی می‌گوید که خواننده تا بناگوش سرخ می‌شود! کلمات و تعبیرات و واژه‌هایی بر زبان می‌آورد که آدم تعجب می‌کند اینها اینجا چه می‌کند؟! ولی وقتی با ذره‌بین سبک‌شناسی متن را بررسی می‌کنیم، همه‌ اینها توجیه و جواب دارد.

نشست سلجوقیان، فاطمیان و ناصرخسرو برگزار می‌شود

هفدهمین درس گفتار درباره ناصرخسرو با عنوان «سلجوقیان، فاطمیان و ناصرخسرو» در موسسه شهر کتاب برگزار می شود.

چیستان‌ و روح تعلیم‌گرایی ناصرخسرو

ناصرخسرو هم مردم عامی را خوش نمی‌داشت؛ چون در دوره‌ او حکام سلجوقی از عوام برای تار و مار کردن کسانی که روشن‌تر می‌اندیشیدند، سوء استفاده می‌کردند. برای همین بود که ناصرخسرو ناگزیر شد از زادگاهش ـ شهر بلخ ـ کوچ کند و سرانجام سر از یمگان درآورد.

نشست «سبک‌شناسی شعر ناصرخسرو» برگزار می‌شود

شانزدهمین مجموعه درس‌گفتارهایی درباره‌ی ناصرخسرو با عنوان «سبک‌شناسی شعر ناصرخسرو» با حضور عبدالرضا مدرس‌زاده در شهر کتاب برگزار خواهد شد.

فرافکنی از دیدگاه حکیم ناصر خسرو قبادیانی

کشفِ سازوکارِ ‏‎(mechanism)‎‏ فرافکنی گرچه از دستاوردهایِ روان‏شناسی مغرب‏زمین، و به‏ویژه از ابداعات زیگموند فروید ـ روان‏پزشک و روان‏شناس نامدارِ اطریشی ـ شمرده می‏شود؛ ولی توجه به این مفهوم ـ البته به شکل ساده و غیر روش‏مند آن ـ در فرهنگ و ادب فارسی هم بی‏سابقه نیست و شواهد و مصادیقِ متعدد آن را می‏توان در آثار اندیشمندان و سخنوران بزرگ ایران‏زمین ـ اعم از متقدمان (نظیر ناصرخسرو، عطار، مولوی) و متأخران (از قبیل پروین اعتصامی،…) ـ به وفور یافت.

چیستان‌هایی که حکایت از روح تعلیم‌گرایی ناصرخسرو دارد

پانزدهمین جلسه از مجموعه درس‌گفتارهایی درباره‌ ناصرخسرو به قصیده‌ معروف «نکوهش مکن چرخ نیلوفری را» و بحث در باب اندیشه‌ ناصرخسرو درباره‌ جبر و اختیار و تحلیل و بررسی تعلیمات او اختصاص داشت.

نشست «نکوهش مکن چرخ نیلوفری را» برگزار می‌شود

نشست مرکز فرهنگی شهر کتاب درباره ناصرخسرو به مطلع «نکوهش مکن چرخ نیلوفری را» با حضور قدمعلی سرامی اختصاص یافت.

نشست قرائت کتاب طبیعت در آثار ناصرخسرو برگزار می‌شود

چهاردهمین درسگفتار درباره ناصر خسرو مرکز فرهنگی شهر کتاب به قرائت کتاب طبیعت در آثار وی اختصاص یافت.

جایگاه قرآن در ذهن و زبان ناصرخسرو

جایگاه قرآن در ذهن و زبان ناصرخسرو در نشستی با حضور حسن بلخاری بررسی می شود.

بررسی آثار و اندیشه‌های دو شاعر ایرانی و آندلسی

نشست «ناصرخسرو و ابن‌هانی اندلسی» به همت مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار می شود.

متکلمان اسلامی با تأویل آیات مخالفتی ندارند

ناصر خسرو درباره تأویل و اهمیت آن می گوید: «دلیل بر آنکه توحید بی‌تشبیه اندر تأویل کتاب خدای است، آن است که جز تأویل اختلاف و اشتباه کاندر کتاب است به اتفاق نیاید.»

استناد عین‌القضات به ناصرخسرو برای چیست؟

حسن بلخاری، پژوهشگر فلسفه هنر و استاد دانشگاه می‌گوید: شهرت ناصرخسرو جهان اسلام را درنوردیده بود. آنقدر که یک صوفی سربدار برای اثبات مطالبش به شعر او استناد می‌کند. در حالی که هنگامی که تاریخ ناصرخسرو و عین‌القضات را بررسی تطبیقی می‌کند این دو را در یک جا قرار نمی‌دهد. چون عین‌القضات صوفی سربداری است که سر در طاعت عقل می‌نهد. در یک چنین افتراقی استناد عین‌القضات به ناصرخسرو برای چیست؟

تأویل، تمثّل و رمز در آراء و آثار عین‌القضات همدانی

هفتمین مجموعه درس‌گفتارهایی درباره‌ ناصرخسرو با عنوان «تأویل، تمثّل و رمز در آراء و آثار عین‌القضات همدانی» برگزار می‌شود.

ناصرخسرو جهانگردی شاعر یا فیلسوف و متکلم؟

حسن بلخاری پژوهشگر فلسفه هنر و استاد دانشگاه می‌گوید: در نزد ما ایرانیان و نیز در نزد بسیاری از مردمان، ناصرخسرو یا به دیوانش شناخته می‌شود، یا به سفرنامه‌اش. او را بیشتر یک «جهانگرد شاعر» می‌دانند تا یک فیلسوف و متکلم، اما ضروری است جایگاه و اهمیت او را در قلمرو اندیشه و به ویژه تاویل بشناسیم.

مفهوم‌شناسی تنزیل و تاویل در آثار ناصرخسرو

هفتمین مجموعه درس‌گفتارهایی درباره‌ ناصرخسرو با سخنرانی دکتر حسن بلخاری در مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار می‌شود.

زن در شعر و اندیشه‌ ناصرخسرو

پنجمین مجموعه درس‌گفتارهایی درباره‌ ناصرخسرو به بررسی «زن در شعر و اندیشه ناصرخسرو» اختصاص داشت که با سخنرانی دکتر اکرم جودی‌نعمتی در مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار ‌شد.

نشست «ناصرخسرو و فلسفه‌ نوافلاطونی» برگزار می‌شود

برنامه آینده مرکز شهر کتاب با عنوان «ناصرخسرو و فلسفه‌ نوافلاطونی»برگزار می‌شود.

محمدجعفر ياحقی: ناصر خسرو ديد تحليلی مدرن دارد

دكتر محمدجعفر ياحقي در سومین نشست درس‌گفتارهایی درباره ناصر خسرو گفت: ديد تحليلي مدرن در گذشته و در فرهنگ شرقي جايي نداشته است. معمولا ما به كليات توجه داريم و مسائل را عارفانه و از بالا نگاه مي‌كنيم. ولي ناصرخسرو درسفرنامه خود با نگاهي جزءنگرانه، منبع مناسبي براي جغرافياي تاريخي و معماري نوشته است تا حدي كه به وسيله كتاب او مي‌توان بناهاي آن زمان را امروز، بازسازي كرد.

اندیشه های کلامی و فلسفی ناصرخسرو به روایت مهدی محقق

دومین مجموعه درس‌گفتارهایی درباره‌ ناصرخسرو به «زندگی و اندیشه‌های کلامی و فلسفی ناصرخسرو» اختصاص داشت که با سخنرانی دکتر مهدی محقق، مصحح و شارح اشعار ناصر خسرو در مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار شد.

محمدجعفر یاحقی از سیری در سفرنامه‌ ناصرخسرو می گوید

نشست «سیری در سفر نامه ناصر خسرو» با سخنرانی دکتر محمد جعفر یاحقی استاد دانشگاه فردوسی مشهد در مؤسسۀ شهر کتاب برگزار می شود.

تعقل و حکمت در شعر ناصر خسرو بیشتر از صور خیال است

شفیعی کدکنی درباره صور خیال ناصر خسرومی گوید: ناصر خسرو از نظر صور خیال شاعری چندان توانا نیست، چرا که اندیشه های بلند و خوی آزاده و جلوه های تعقل و حکمت در شعر او چندان هست که مجالی برایش نیست.

کدکنی: تعقل و حکمت در شعر ناصر خسرو بیشتر از صور خیال است

شفیعی کدکنی درباره صور خیال ناصر خسرومی گوید: ناصر خسرو از نظر صور خیال شاعری چندان توانا نیست، چرا که اندیشه های بلند و خوی آزاده و جلوه های تعقل و حکمت در شعر او چندان هست که مجالی برایش نیست.

از زندگی تا اندیشه‌های کلامی و فلسفی ناصرخسرو برگزار می‌شود

دومین مجموعه درس‌گفتارهایی درباره‌ی ناصرخسرو در روز چهارشنبه هفدهم و بیست‌وچهارم دی با سخنرانی دکتر مهدی محقق برگزار می شود.

سخنان اسلامی ندوشن درباره ناصر خسرو

محمدعلی اسلامی ندوشن در نشست بررسی جایگاه ناصرخسرو در تاریخ و فرهنگ اسلامی و ادبیات فارسی گفت: ناصرخسرو با آثار خود، ایرانیّت را بیمه کرد و جایگاهی جاودانه پیدا کرد. او از شاهنامه تاثیر گرفته است.