خوانش‌های آنتیگونه

آیا تراژدی با لذت همراه است؟؛

تراژدی و پدیدارسازی حقیقت

خواهید پرسید چرا معرفت لذت‌بخش است؟ چون معرفت آن‌چنان‌که تراژدی به ما می‌آموزد و فلسفه تکرارش می‌کند نوعی گریز از تنهایی است، گریز از انزوا و «شرکت جستن در زندگی دیگران و جهان است». پس لذت تراژیک، زاییدۀ معرفت به رنج‌های آدمی در این جهان خاکی است، وقوف به آن و بیچارگی انسان؛ لکن نشان جسارت و زانو نزدن انسان هم هست.

۱۳۹۵-۰۷-۱۴ ۱۱:۰۷

در باب میل به آزادی با نگاهی به قدرت خدایان یونان(۲)؛

کیفر مبارزه با خدایان استبداد

انسان باید میان زیستن با ذلت یا مرگ شرافتمندانه یکی را برگزیند، چه و آزادی وی در انتخاب او نهفته است؛ زیرا ارباب ظلم حتی سکوت در برابر خود را برنمی‌تابند، آن‌ها تأیید و تعظیم می‌خواهند. همگان می‌دانند اگر در میان صف طویل سرهایی که به اطاعت در برابر سلطانی، امیری، مستبدی به تعظیم فرو می‌آید، یک سر به سرافرازی گردن فرو نیاورد چه معنایی دارد، چه اتفاقی خواهد افتاد؛ معنی آن، این است که آن سر «یک خطر بالقوه» است، یاغی است، آشوبگر است، انقلابی است.

۱۳۹۵-۰۷-۱۰ ۰۹:۵۷

در باب میل به آزادی با نگاهی به قدرت خدایان یونان(۱)؛

قدرت سهمناک آزادی

جهان صحنۀ خون‌بار خدایان است و ما بازیچه‌هایشان؛ وجود انسان‌ها ضروری نیست و آنچه نگاهشان می‌دارد نه ارادۀ خود آن‌ها بلکه ارادۀ یک بیگانه است؛ انسان‌ها در بینش خاندان زئوس مخلوق و بازیچه‌اند. گویند آنچه خدایان را از انسان‌ها متمایز می‌کند این هست که آنان بازی می‌کنند و ما کار؛ «چراکه تداوم رقص و سرایش و آفرینند و دگربودی و دگرباشی و دگرگشتی به دست خدایگان است نه انسان»؛ انسان بایست آن‌گونه باشد که آنان می‌خواهند. آزادی در «بودن» و «رفتن»،‌ در قلمرو قدرت لجام‌گسیخته اربابان گناهی نابخشودنی است، کیفری است که تاوان در پی دارد. سر به ‌پای آزادی نهادن یعنی دست خود ز جان شستن،‌ آن‌چنان‌که دانزاسکوتس گفت: «آزادی کمال اراده است.»

۱۳۹۳-۰۳-۰۴ ۱۵:۲۴