پایگاه اطلاع رسانی فرهنگ امروز

عرفان، روح ادب و هنر ایران

آیین اختتامیه «همایش ملی متن پژوهی ادبی» با عنوان «هنر و ادبیات عرفانی» به همت و همکاری هسته مطالعات ادبی و متن پژوهی، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، انجمن علمی پژوهش‌های هنری ایران و انجمن علمی هنر و ادبیات تطبیقی ایران برگزار شد.

ضرورت جمع عقلانیت و اخلاق در سیاست

مصطفی ملکیان، پژوهشگر نام‌آشنای فلسفه و اخلاق در ایران در یک دهه اخیر، عمدتا بر اصالت فرهنگ و اولویت فرد و توجه به درونیات انسان یعنی باورها، احساسات و خواسته‌های او تاکید داشته و کمتر به اصلاحات اجتماعی و مهم‌تر از نهاد سیاست پرداخته است.

چکیده‌ای از پروژۀ فکری «عرفان مدرن» و طرح چند نکتۀ انتقادی| مهرداد مهرجو

سروش دباغ در سلسله‌مقالات دهگانۀ «طرحواره‌ای از عرفان مدرن»، از حدود و ثغور عرفان و معنویت در جهان مدرن سخن گفته است. پیداست که عرفان مدرن در سایۀ عرفان سنتی سر بلند می‌کند. بنابراین نخستین مطلبی که باید برای فهم این طرحواره در نظر آورد، تقابل‌ها و توافق‌های جهان سنت و مدرن است. دربارۀ زمان پیدایش مدرنیته و پایان آن سخن بسیار گفته‌اند. عده‌ای قرن هفدهم و عده‌ای دیگر قرن هجدهم را زمان پیدایش آن دانسته و قرن بیستم را افول مدرنیته و سرآغاز دوران پست‌مدرن یا پسامدرنیته می‌خوانند.

هفدهمین نشست از مجموعه درس‌گفتارهایی درباره‌ سهروردی

هفدهمین نشست از مجموعه درس‌گفتارهایی درباره‌ سهروردی به «سهروردی و انگاره‌ تناسخ» اختصاص دارد که در روز چهارشنبه ۸ تیرماه ساعت ۱۵ برگزار می‌شود.

بررسی ابعاد گوناگون هویت ملی و ایرانی در آثار منظوم دوره ایلخانی

کتاب «پایداری هویت ایرانی زیر سیطره مغول» نوشته مهشید گوهری کاخکی از سوی نشر سخن منتشر شد. در این کتاب کوشیده شده ابعاد گوناگون هویت ملی و ایرانی در آثار منظوم دوره ایلخانی بررسی شود.

کتاب آذربایجان و شاهنامه نقد و بررسی شد

نشست نقد و بررسی چاپ دوم کتاب آذربایجان و شاهنامه در ارومیه یکم تیرماه با حضور مولف اثر و منتقدان برگزارشد.

مفهوم علم در متون کلامی، (آثار قاضی عبدالجبار، فخر رازی و سیف الدین آمدی) / رسول جعفریان

گزارشی است از آنچه این سه متکلم در سه دوره مختلف تاریخی در باره مساله تعریف علم مطرح کرده اند. متن حاضر هم شامل گزارش آراء و هم انتخابی از نوشته های آنهاست.

آیین تبیین و نقد آراء و اندیشه‌های «ویلفرد فردیناند مادِلونگ» اسلام‌شناس شهیر آلمانی

انجمن آثار و مفاخر فرهنگی یکشنبه پنجم تیرماه ۱۴۰۱ آیین تبیین و نقد آراء و اندیشه‌های «ویلفرد فردیناند مادِلونگ» اسلام شناس شهیر آلمانی را در فضای مجازی برگزار خواهد کرد.

انسان و معنی حیات / غلامحسین ابراهیمی دینانی

موازین اخلاقی اگرچه مطلق است، ولی به‌واسطه امر الهی مقیّد می‌شود و به حالت تعلیق درمی‌آید. حقیقت دین بیش از آنکه از طریق برهان‌ و استدلال منطقی برای انسان اثبات گردد، از راه خشیت به ظهور می‌رسد. البته امید به رستگاری نیز در این باب نقش مهمی را ایفا می‌کند.

معرفت‌شناسی اجتماعی تحمیل خواسته‌های جامعه بر دین / یاسین حسینی

هر جهان بینی، زمانی که امکانات مشخصی را برای فعالیت باز می‌کند، همان فعالیتی را که قادر می‌سازد محدود و جهت‌گیری می‌کند. بدون جهان بینی، هیچ گروه انسانی نمی‌تواند روابط اجتماعی خود را تولید، بازتولید یا تغییر دهد. اما هر جهان بینی معینی امکانات تولید، بازتولید و دگرگونی روابط اجتماعی را که ممکن ساخته است محدود کرده و جهت می‌دهد.

قدمعلی سرامی: سندیت «جد» و «طنز» فارسی را کمتر زبانی دارد

دکترقدمعلی سرامی، استاد دانشگاه، نویسنده، شاعر و پژوهش‌گر ایرانی در حوزه زبان و ادبیات فارسی است. او عضو هیات امنای بنیاد فردوسی و یکی از پنج استاد برتر شاهنامه‌پژوه ایران به انتخاب نخستین دوره جایزه پژوهش پروفسور آقابزرگ در سال ۱۳۹۰ است.

کتاب «دنیای دینانی» منتشر شد

کتاب «دنیای دینانی‌(در شناخت اندیشه و آثار غلامحسین ابراهیمی دینانی)» نوشته محمدجعفر محمدزاده از سوی انتشارات اطلاعات به بازار نشر عرضه شده است.

الکساندر کوژفنیکف در موضوع فلسفه مکانیک کوانتوم سخنرانی می‌کند

استاد دانشگاه بریتیش کلمبیا کانادا روز یکشنبه پنجم تیر به‌صورت مجازی درباره فلسفه مکانیک کوانتوم در موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران سخنرانی می‌کند.

کامیار عبدی: بنیان‌های تمدن امروز بشری در بین‌النهرین باستان پی‌ریزی شده است

کامیار عبدی می‌گوید: تاریخ بین‌النهرین بر اساس منابع میخی تدوین شده که بومی تمدن بین‌النهرین است، اما ترجمه و تحلیل آن در صد و پنجاه سال اخیر بیشتر کار زبان‌شناسان غربی بوده است.

خودآگاهی و تاریخ‌پژوهی یادنامه استاد عبدالهادی حائری

عبدالهادی حائری، استاد دانشگاه فردوسی در گستره بی‌رونق تاریخ‌نگاری ایران، یک نوآور واقعی بود. شاید اگر شالوده‌شکن، به عنوان کسی که مسائل و موضوعات را از هم تفکیک می‌کند، تعریف شود. او را می‌توان یک شالوده‌شکن و یا ویرانگر واقعی پهنه تاریخ معاصر ایران انگاشت.»

تفاوت‌های فلسفه اسلامی و فلسفه غرب در گفت‌و گو با آیت‌الله محقق‌داماد

محقق داماد گفت: فلسفه اسلامی بیشتر تمرکزش روی بعد متافیزیک است و از بعد متافیزیک جلوتر از فلسفه غرب است ولی از بعد فلسفه دنیایی به این معنا که سر سفره زندگی امروزه ما باشد عقب‌تر از فلسفه غرب است.

مراسم رونمایی از کتاب «روستای دُماب» برگزار شد

مراسم رونمایی از کتاب روستای «دُماب» روز چهارشنبه، یکم تیرماه در مرکز همایش‌های بین‌المللی سازمان اسناد و کتابخانه ملی برگزار شد. در این مراسم بر نکاتی مانند «ایران‌شناسی»، «ایجاد و افزایش حس تعلّق به وطن» و «ضرورت تحقیق و پژوهش درباره دیگر روستاهای ایران» تأکید شده و از نویسندۀ این کتاب تقدیر شد.

عرفان؛ روح ادب و هنر ماست

آیین اختتامیه «همایش ملی متن پژوهی ادبی» با عنوان «هنر و ادبیات عرفانی» به همت و همکاری هسته مطالعات ادبی و متن پژوهی، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، انجمن علمی پژوهش‌های هنری ایران و انجمن علمی هنر و ادبیات تطبیقی ایران دوشنبه ۳۰ خرداد ماه ۱۴۰۱ برگزار گردید.

فره ایزدی از گذشته در نگاه سیاسی ایرانیان وجود داشته است

وحید بهرامی می‌گوید: تاکنون کسی با نگاه تفهمی و همدلانه به شاهنامه رجوع نکرده است تا هم نقاط قوت آن را دیده باشد و هم نقاط ضعف و اساساً ببیند ساختار سیاسی شاهنامه چگونه است؛ آن هم با نگاه علمی. کسانی هم که ساختار را بررسی کرده‌اند نتوانستند با نگاه علمی این کار را انجام دهند بلکه با نگاه داستانی این کار را کرده‌اند.

پرهیز از عوام‌زدگی برای بررسی درست یک تجربه تاریخی/ تاریخ مدرنیزاسیون نیاز به بررسی فارغ از سیاست‌زدگی دارد

سیدمصطفی تقوی‌مقدم، پژوهشگر تاریخ گفت: بررسی پدیده مدرنیزاسیون در تاریخ نیاز به نگاهی فارغ از سیاست‌زدگی دارد تا بتوان به درک دقیق و معقولی‌تری از آن دست یافت.

انسان هستنده‌ای چند میراثی / حکمت‌اله ملاصالحی

پرسش از میراثمندی و ماهیت چند میراثی انسان، پرسش از «چیزیست» که در هر دم زندگی ما در لحظه لحظه زیست جهان بشری ما در هر دم تجربه‌های رنگارنگ زیسته فردی و جمعی ما حضورش چندسویه و بی واسطه و مستقیم است.

سهروردی بذرهای نور را برداشت کرد

پانزدهمین نشست از مجموعه درس‌گفتارهایی درباره‌ی سهروردی به «تأثیرپذیری شیخ اشراق از قرآن کریم» اختصاص داشت که با سخنان دکتر سعید رحیمیان، عضو گروه فلسفه‌ی دانشگاه شیراز، چهارشنبه ۲۵ خرداد برگزار شد.

سهروردی و انگاره‌ی تناسخ

هفدهمین نشست از مجموعه درس‌گفتارهایی درباره‌ی سهروردی به «سهروردی و انگاره‌ی تناسخ» اختصاص دارد که با سخنان دکتر مجتبی اعتمادی‌نیا (پژوهشگر فلسفه و عضوهیات علمی دانشگاه فرهنگیان) در روز چهارشنبه ۸ تیرماه ساعت ۱۵ برگزار می‌شود.

انسان و معنی حیات / غلامحسین ابراهیمی دینانی

چگونه می‌توان از نقش عظیم «ارتباط» در جهان هستی و در زندگی انسان غافل بود، در حالی که زبان و سخن گفتن بر نوعی از ارتباط استوار است؟ سخن گفتن انسان بر اساس رابطه میان مبتدا و خبر، یا موضوع و محمول و یا فعل و فاعل و مفعول شکل پیدا می‌کند و در ارتباط کلمات مفرد با یکدیگر جمله‌ها ساخته می‌شوند.

دغدغه‌های ذهنی آقای خاص فلسفه!

ششمین شماره مجله گفتمان پیشرفت با تصویری از دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی بر روی جلد در 260 صفحه منتشر شد.

ملاصدرا و سیر و سرنوشت حکمت در ایران/ سید مسعود رضوی

حکایتِ حکمت و معرفت، و روایتِ فرهنگ و معنویت در تاریخ ما، قصه ای بس شیوا و دل انگیز است. گاهی بسیار حماسی و قدرتمند، زمانی شور انگیز و عاشقانه، و در دورانی نیز مجروح و پژمرده، گذر کرده و گاهی در سراشیب افول و انحطاط بوده است.

ناصر تکمیل همایون: مصدق را نمی‌توان از تاریخ حذف کرد

محمد مصدق، سیاستمدار نام‌آشنای ایرانی، ملی‌گرایی میهن‌دوست بود و ایران را برای همه ایرانیان می‌خواست، با همه تکثر قومی و نژادی و زبانی و مذهبی جامعه رنگارنگ ایران. چنان که ناصر تکمیل همایون می‌گوید، ملی‌گرایی مصدق، نه برآمده از ایده ناسیونالیسم جدید که حاصل خاستگاه خانوادگی او و پرورش و تربیتش در بستر تاریخ و فرهنگ ایرانی است، او در جوانی و پیش از سفر به اروپا، با مشروطه‌خواهان نشست و برخاست داشت و دو آرمان استقلال و آزادی ایران از همین زمان بر ضمیر او نقش بست.

کسوفِ سروش

محمد زارع شیرین کندی

من به عنوان یک دانشجوی فلسفه که سالهای سال به حضوراستاد دکترعبدالکریم سروش ارادت داشتم و دارم ، اخیرا احساس می کنم که ایشان فهم صحیح و دقیقی از برخی مسائل و مفاهیم و موضوعات بغرنج  فلسفی در دورۀ جدید تاریخ بشر ندارند و اغلب از نظرگاه عرفان و اشعریت که از سده ها پیش فرهنگ دورۀ اسلامی را راه برده است ،  قضایا و مقولات مربوط به دورۀ جدید را تحلیل یا تبیین می کنند . پیشتر در چند یاداشت به بعضی از این موارد پرداخته ام .

آثار نظامی روح انسان را لطیف و با عشق آشنا می‌کند

شکرخدا گودرزی، استاد دانشگاه هنرهای زیبای تهران در نشست تخصصی نظامی‌پژوهی در تبریز بیان کرد:خواندن آثار نظامی می‌تواند روح انسان را لطیف کرده و با عشق آشنا کند.

کتاب «نیم قرن تا ناکامی» رونمایی می‌شود

آخرین اثر انتشارات دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران که با رویکردی دوگانه و در دو بخش به زیور طبع آراسته شده رونمایی می‌شود.