به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛  کتاب «تنوع زبانی و عدالت اجتماعی؛ درآمدی بر زبان‌شناسی اجتماعی کاربردی» نوشته اینگرید پیلر؛ مسئله تنوع زبانی در مباحث متأخر و معاصر در زمینه عدالت اجتماعی را بررسی می‌کند و سعی دارد به این پرسش‌ها پاسخ بدهد که بی‌عدالتی زبانی چیست؟، تنوع زبانی چیست؟ و دسترسی زبانی چیست؟ ارتباط بین تنوع زبانی و نابرابری اقتصادی؛ ارتباط بین تنوع زبانی و سلطه فرهنگی و ارتباط بین تنوع زبانی و نابرابری و تبعیض در مشارکت سیاسی از دیگر مباحثی است که در کتاب مورد بررسی قرار گرفته است. 

درواقع کتاب سعی دارد به خواننده نشان بدهد که بی‌عدالتی‌های ناشی از زبان چگونه به وجود آمده‌اند و چه عواقبی در زمینه تحصیلی، شعلی، مشارکت اجتماعی و روابط بین‌الملل برای آن‌ها دارد. همچنین تلاش شده شرح مختصری از پژوهش‌های معاصر پیرامون تنوع زبانی و عدالت اجتماعی در این کتاب ارائه شود.

کاوش درباره ضعف زبانی باید در دستور کار عدالت اجتماعی عصر حاضر باشد و نویسنده این موضوع را با تمرکز بر ابعاد زبانی و رابطه آن با نابرابری اقتصادی، سلطه فرهنگی و نبود مساوات در مشارکت سیاسی بررسی کرده است بدین منظور، نمونه‌های حقیقی از مطالعات موردی را که در حوزه بی‌عدالتی اجتماعی در تحقیق حاضر و یا رسانه‌ها گزارش شده‌اند نیز، جهت بحث در این کتاب آورده شده است.

نویسنده معتقد است بی‌عدالتی‌های ناشی از زبان بر خلاف بی‌عدالتی‌های ناشی از مذهب، نژاد و جنسیت غالبا ناشناخته مانده و قابل اغماض پنداشته می‌شوند و مثال می‌زند که برخی لهجه‌ها و گویش‌های خاص را خنده‌دار و گویش‌وران آن را عقب‌افتاده می‌پندارند. ذهن ما آمادگی پذیرش برخی از این اقلیت‌ها را در دانشگاه، مشاغل خاص یا جمع دوستانمان نمی‌پذیرد. هدف اصلی این کتاب به چالش کشیدن چنین بی‌عدالتی‌هایی است که غالبا ناشی از زبانی است که فرد به آن سخن می‌گوید. 

کتاب توضیح می‌دهد اینکه زبان می‌تواند باعث ظهور قشربندی اجتماعی شود ریشه در تنوع زبانی دارد. تابعیت زبانی که بر پایه ارزش‌گذاری بر یک زبان و بی‌ارزش یا کم‌ارزش جلوه دادن زبان دیگر بروز می‌کند، باعث ایجاد بی‌عدالتی می‌شود. در چنین حالتی است که داشته‌های زبانی وابسته به یک زبان و گویشوران آن حس حقارت و خجالت در مقابل با زبان دیگر دارند.

اینگرید پیلر تنوع زبانی را یکی از حقایق بنیادین هر زبان می‌داند و می‌گوید زبان جنبه مهمی از جایگاه اجتماعی ما است و نحوه استفاده ما از آن، خواه سخن‌گفتن، نوشتن و خواه شیوه‌های جدید تعامل، می‌تواند درهایی را به روی ما باز یا بسته کند. در حقیقت، این مسئله در زبان‌شناسی اجتماعی موضوع جدیدی نیست. بر کسی پوشیده نیست که گویشوران گونه‌های زبانی غیراستاندارد غالباً از فرصت‌های برابر در جامعه محروم می‌شوند. با این حال، استنباط ما از ارتباط بین زبان و نابرابری در جوامعی که دارای تنوع زبانی بیبشتری هستند، از اوایل قرن ۲۱، چندان نظام‌مند نبوده است.

شکی نیست که اگر به نحوه ارتباط بین تنوع زبانی و عدالت اجتماعی واقف نباشیم، یا حتی اگر نتوانیم تبیعض‌های ناشی از زبان را بشناسیم، نمی‌توانیم در مسیر ایجاد یک تغییر مثبت گام برداریم. بی‌عدالتی زبانی در حوزه آموزش زمانی بروز پیدا می‌کند که مدارس هیچ تدبیر و تمهیدی برای پاسخگویی به نیازهای دانش‌آموزانی که از پیشینه زبانی دیگری می‌آیند ندارند. این بی‌عدالتی که از این طریق بر دانش‌آموز وارد می‌شود تا پایان عمر نیز بر او مسلط است؛ چراکه موفقیت تحصیلی یکی از معیارهای مهم در موفقیت‌های شغلی آتی و طبعا درآمدهایی که فرد در طول عمر کسب می‌کند خواهد داشت. 

مهمترین راه برای رسیدن به عدالت زبانی به رسمیت شناختن زبان‌های اقلیت است. سازمان‌های فعال در جامعه میزبان باید این زبان‌ها را به رسمیت بشناسند و باید به جای فشار روی اقلیت زبانی برای یادگیری زبان اکثریت و به اصطلاح رسمی، دسترسی برابر به خدمات رفاهی و اجتماعی را با ارائه این خدمات به زبان اقلیت ضمانت کنند. 

کتاب در فصل دوم به حقایق زبانی در زندگی روزمره اشاره کرده و با تأکید بر جهان‌شمول بودن موضوع تنوع زبانی از طبقه‌بندی زبانی حرف می‌زند و این موضوع را می‌کاود که تنوع زبانی چگونه تا این اندازه با مسائل اجتماعی عجین شده است و نیز فرآیند تابع شدن یک زبان خاص را واکاوی می‌کند.

طبق اسناد سازمان ملل متحد، حوزه‌های اصلی که بی‌عدالتی اجتماعی در آنها باید جدی‌تر بررسی شده و بهبود یابد عبارت‌اند از حوزه کار و استخدام، تحصیلات، خدمات سلامت، امنیت اجتماعی و امنیت محیطی و مشارکت سیاسی و مدنی که فصل‌های چهار تا شش هر کدام به طور جداگانه نقش تنوع زبانی در یکی از این حوزه‌ها یعنی محل کار، تحصیلات و مشارکت امنیت انسانی را بررسی می‌کنند.

فصل هفتم کتاب نیز بررسی عدالت در بین کشورها و نقش تنوع زبانی در بی‌عدالتی جهانی را شامل می‌شود و نهایتا فصل پایانی کتاب به مزایا و محاسن عدالت زبانی می‌پردازد.
 

کتاب «تنوع زبانی و عدالت اجتماعی؛ درآمدی بر زبان‌شناسی اجتماعی کاربردی» نوشته اینگرید پیلر با ترجمه سعید رضایی در ۳۳۷ صفحه، شمارگان ۳۰۰ نسخه و به قیمت ۵۵۰۰۰ تومان از سوی انتشارات نویسه پارسی منتشر شده است.