شناسهٔ خبر: 44234 - سرویس دیگر رسانه ها
نسخه قابل چاپ

زوج ادبی انقلاب سوسیالیستی

«فهم برشت» عنوان مجموعه مقالاتی است از والتر بنیامین که به‌تازگی با ترجمه نیما عیسی‌پور و چند مترجم دیگر منتشر شده است. مقالات، آن‌طور که در مقدمه مترجم اشاره شده، همگی در یکی از متلاطم‌ترین دوره‌های حیات فکری بنیامین یعنی بین سال‌های ١٩٣٠ تا ١٩٣٩ نوشته شده‌اند

به گزارش فرهنگ امروز به نقل از روزنامه شرق؛ «فهم برشت» عنوان مجموعه مقالاتی است از والتر بنیامین که به‌تازگی با ترجمه نیما عیسی‌پور و چند مترجم دیگر منتشر شده است. مقالات، آن‌طور که در مقدمه مترجم اشاره شده، همگی در یکی از متلاطم‌ترین دوره‌های حیات فکری بنیامین یعنی بین سال‌های ١٩٣٠ تا ١٩٣٩ نوشته شده‌اند: «نوشته‌های او در این سال‌ها آمیزه‌ای است از نظریه انقلاب مارکسیستی، نقد رادیکال و رمانتیک تمدن مدرن و مسیانیسم یهودی. در این دوره، بنیامین، به قول خودش با از این شاخه به آن شاخه پریدنی آشکار می‌کوشد ایده‌ها را تا منطق نهایی‌شان پی بگیرد». در ابتدای کتاب، مقدمه‌ای از استنلی میچل با ترجمه عیسی‌پور آمده که در آن برشت و بنیامین را زوج ادبی ممتاز در جنبش انقلاب سوسیالیستی دانسته. این مقاله، نقاط اتصال برشت و بنیامین را در دو نقطه تخیل تاریخی همسان و انسان‌گرایی همگون دانسته؛ ضمن این‌که هردو با یک بدبینی تاریخی عمیق مانند گرامشی، از جنبش رسمی کمونیستی سال‌های دهه سی متمایز بوده‌اند. استنلی میچل در بخشی از مقدمه‌اش درباره هنر و سیاست نزد بنیامین و برشت نوشته: «از یک منظر، بنیامین و برشت با حذف آن جنبه سیاست‌زدگی هنر و با استفاده از مفاهیمی مثل ابزار تولید یا آپاراتوس هنری، گاهی نسبت میان هنر و سیاست را محدود می‌کردند. برشت بعدها هم در عمل و هم نظر توانست به این آشفتگی وضوح ببخشد. بنیامین پیش از آن‌که بتواند به تمامی به یک زیبایی‌شناسی ماتریالیستی جدید بیندیشد، از دنیا رفت. نگرش‌های قدیمی‌تر برشت با پیسکاتور و فوتوریست‌های سابق روس، همچون ترتیاکف، شکل گرفته بود، برای ترتیاکف ویران‌کردن یک تئاتر پندارگرا، به معنای حمله‌ای مستقیم به خود بورژوازی بود.» مقدمه کتاب، با حکایت تکان‌دهنده خودکشی بنیامین پایان می‌گیرد. در سپتامبر ١٩٤٠ در پورت‌بو، در مرز اسپانیا و فرانسه، بنیامین به خاطر شنیدن خبر تحویل احتمالی‌اش در روز بعد به گشتاپو، دست به خودکشی زد و وقتی برشت خبر مرگ بنیامین را شنید، گفت که این اولین لطمه جدی‌ای است که هیتلر بر پیکر ادبیات آلمان وارد کرد. عناوین مقالات حاضر در این کتاب عبارتند از: تئاتر اپیک چیست؟، مطالعاتی برای یک نظریه درباب تئاتر اپیک، یک درام خانوادگی در تئاتر اپیک، سرزمینی که در آن نام‌بردن از پرولتاریا ممنوع است، مولف همچون تولیدکننده، مکالماتی با برشت همگی با ترجمه نیما عیسی‌پور؛ و شرحی بر اشعار برشت با ترجمه رضا سرور، تحشیه‌هایی بر شعرهایی از برشت با ترجمه حسین نمکین و رمان سه‌پولی برشت با ترجمه احسان نوروزی. در بخشی از مقاله اخير می‌خوانیم: «برشت هم دل‌مشغول استثمارشده‌ها و هم دل‌مشغول استثمارگران است؛ از همین‌روست که اعصار تاریخی متفاوتی را کنار هم می‌نشاند و تیپ‌های گنگستری‌اش را در محله‌ای و در آن لندنی قرار می‌دهد که ضرباهنگ و ظواهر زمانه دیکنز را دارد.»

نظر شما