قيصر امين‌پور از جمله شاعراني بود كه به رغم عمر كوتاهي كه داشت توانست آثار چشمگيري در عرصه‌هاي مختلف شعر، پژوهش و نقد ادبی از خويش به يادگار بگذارد و نام خودش را به عنوان شاعر و سخن سنجی مولف و صاحبنظر در عرصه جريانات ادبي معاصر کشور ثبت كند.
در این میان اما شاید بشود از رویداد بینظیر دفاع مقدس به عنوان نقطه عطفی در آثار او نام برد که ردّپای عمیقی در آثار او بر جا گذاشت و حجم وسیعی از سرودههای او را به خودش اختصاص داد به گونهای که امروزه بنا به اذعان بسیاری از صاحبنظران، شعر دفاع مقدس بدون نام و حضور قيصر امين‌پور، بخش چشمگیری از منزلت شعري و هنرياش را از دست مي‌دهد و از مرتبه درخشان كنوني‌اش به مراتب پايين‌تري نزول پيدا مي‌كند.
سيداكبر ميرجعفري كه خود سال‌ها مسئوليت داوري كنگره‌هاي گوناگون شعر کشور را بر عهده داشته است و با ارائه آثار قابل توجهی چون "حرفی از جنس زمان" در زمینه شعر انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، آراء خودش را به صورت منسجم و روشمند در اختیار مخاطبان قرار داده است، در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) می‌گوید: به نظر من قيصر را بايد از آغازگران جريان شعر دفاع مقدس در همان سالهای نخستین آغاز جنگ تلقي كرد. او شاعري با ويژگي‌هاي ادبي درخشان و منحصر به فرد بود كه تجربه سرودن اين نوع شعرها را در اوج بحبوحه جنگ آغاز كرد و صرف نظر از حضور مستقيمي كه خودش در جبهه‌ها داشت، به لحاظ زندگي شخصي و خانوادگي هم به لحاظ وابستگی به استان خوزستان و شهرستان دزفول، نوعي درگيري و مواجهه مضاعف با جنگ داشت.
نویسنده کتاب نقد و تحلیل شعر انقلاب، با اشاره به سروده «شعری برای جنگ» ادامه می دهد: سروده معروف او با عنوان «شعري براي جنگ» هم ناظر به همين مساله است. بنابراين به صورت طبيعي مساله دفاع مقدس در شعر او هم از نظر كمي و هم از بعد كيفي اهميت و حضور چشمگيري دارد، به گونه‌اي كه میشود گفت هر نوع اظهار نظر و قضاوت درباره شعر او به صورت طبيعي قضاوت در مورد شعرهاي دفاع مقدس او هم هست.
این پژوهشگر، شعرهای قیصر را حاصل تجربه مستقیم او از جنگ می‌داند و معتقد است: به سبب همین تجربه مستقيم و بي‌واسطه امینپور از جنگ كه پیشتر هم به آن اشاره كردم طبعاً شعرهاي او از جنس سروده‌هاي تجربي به شمار میآید و از یک نگاه کلی میشود گفت او در سرودههایش عمدتا برداشت حسّي و عاطفيای که نسبت به پديده‌ي دفاع مقدس داشته است را انعكاس داده است.
میرجعفری با بیان اینکه شعر جنگ در زیرمجموعه شعر اجتماعی قرار می‌گیرد، اضافه می‌کند: همان طور كه مي‌دانيد شعر جنگ هم زير مجموعه شعر اجتماعي به شمار مي‌آيد و اين وجه در كارهاي امين‌پور برجستگي خاصي دارد يعني او خودش را به عنوان يك شاعر متعهد، ملزم مي‌داند كه پا به پاي مردم و دغدغه‌ها و درگيري‌هاي آنها در زندگي و وضعيت اجتماعي روزگارشان حركت كند. بنابراين خود به خود بخشي از شعرهايش كه در دوران جنگ جزء سروده‌هاي حماسي و تهييجي دسته‌بندي مي‌شد و كاركرد خاص آن در جهت برانگيختن حسّ دفاعي مردم و متاثر كردن عواطف رزمندگان براي شركت در جنگ بود، خود به خود از صحنه خارج مي‌شود چون ديگر ضرورتي در ميان نيست كه پرداختن به اين نوع سروده‌ها را توجيه كند. بنابراين كم شدن تعداد شعرهاي دفاع مقدسي قيصر در دوران پاياني عمرش، رويدادي طبيعي است كه بنا به ضرورت‌هاي ادبي جامعه توجیه میشود.
وی با بیان اینکه از چند جهت شاعري مولف به شمار مي‌آيد و همین امر يكي از مهم‌ترين دلايل اهميت او در عرصه‌ي ادبيات جدید ماست، گفت: در اين مورد خاص یعنی ادبیات نوجوان نیز، قيصر حضوري صف شكن و تعیینکننده دارد كه او را به عنوان پايه‌گذار شعر نوجوان در كشور معرفي مي‌كند. ما تا پيش از قيصر چيزي به اسم شعر نوجوان نداشتيم.
البته در آثار شاعران پيش از انقلاب پديده‌اي به نام شعر كودك در ادبيات ما جا افتاده بود اما شعر نوجوان قلمروي بود كه با سروده‌هاي قيصر آغاز شد و اتفاقاً موضوع عمده شعرهاي نوجوان او هم مساله دفاع مقدس بود كه به مددكارهاي درخشاني كه در اين زمينه از او منتشر شد قوام پيدا كرد و رنگ و بوي حرفه‌اي يافت در كنار اين شعرها، سردبيري او بر مجله سروش نوجوان هم خيلي راهگشا و اثر بخش بود؛ در حقيقت او هم از طريق سروش و هم از طريق سروده‌هايش بر جريان شعر نوجوان اثر بخشيد و موجد و موجب رشد و پيشرفت آن شد.
نظر شما