به گزارش «فرهنگ امروز» به نقل از ایکنا؛ جلسه دفاع از پایاننامه کارشناسی ارشد با موضوع «تاثیر باورهای کلامی عبدالله بنقتیبه در تألیف کتاب الامامه و السیاسه» نوشته اشرف کاظمپورنوشآبادی، روز یکشنبه، ۲۷ بهمن ماه در پردیس تهران دانشگاه قرآن و حدیث برگزار شد.
براساس این گزارش، این پایاننامه به راهنمایی محمدحسین رجبیدوانی و مشاوره حجتالاسلام والمسلمین رسول رضوی نگاشته شده است. همچنین محمدمهدی کرباسچی، نیز داوری این پایان نامه را عهدهدار بود.
بر پایه این گزارش، در بخش نخست این پایان نامه به تبیین کتاب «الامامه و السیاسه» به عنوان نخستین منبع پژوهشهای تاریخی جهت بررسی و اثبات صحت و سقم مطالب آن پرداخته شده است.
این گزارش میافزاید: اشرف کاظم پورنوشآبادی، در بخش دیگری از رساله خود تاثیر باورهای ابن قتیبه درباره خداشناسی، راهنماشناسی و صحابهشناسی و فرجامشناسی را مورد بررسی قرار داده است.
گفتنی است، این پایاننامه با هدف بررسی تأثیر باورهای کلامی عبدالله بن قتیبه در تألیف کتاب «الامامة و السیاسه» تحقیق و ارائه شده است.
یادآور میشود، اشرف کاظم پورنوشآبادی که در مقطع کارشناسی ارشد رشته کلام و عقاید اسلامی این مجموعه دانشگاهی تحصیل میکند، توانست با کسب رتبه بسیار خوب از پایان نامه خود دفاع کند.
در بخشی از این پایاننامه میخوانیم: این پژوهش به بررسی تأثیر باورهای کلامی عبدالله بن قتیبه در تألیف کتاب «الامامه و السیاسه» پرداخته است. به عبارت دیگر قصد دارد به این سوال پاسخ دهد که آیا ابنقتیبه در نگارش این کتاب، متأثر از باورهای کلامی خود بوده و این باورها را در نگارش خود دخیل کرده یا نه؟
شواهد متعددی وجود دارد دال بر اینکه تاریخنگاری در منابع اولیه تحت تأثیر باورهای کلامی و اعتقادی و تعلقات قومی، سیاسی و اجتماعی مورخان بوده و گاهی تاریخ ارائه شده از سوی آنان دستخوش تحریف و تغییر قرار گرفته است و اگر این مطلب ثابت شود، پر واضح است که کتب آنان بدون بررسی علمی فاقد اعتبار است و چشم بسته نمیتوان آن را به عنوان یک منبع معتبر بهشمار آورد.
از آنجایی که کتاب «الامامه و السیاسه» در قرن سوم به رشته تحریر در آمده است و جزء منابع اولیه تاریخی محسوب میشود و منبعی برای پژوهشهای تاریخی دیگر واقع شده است، بررسی آن لازم به نظر میآید تا صحت و سقم مطالب آن به اثبات برسد و چون ابن قتیبه به نقل وقایع تاریخ اسلام، بعد از رحلت پیامبر اکرم(ص) پرداخته است، میتوان تاثیر باورهای او را درباره خداشناسی، راهنماشناسی، صحابه شناسی و فرجام شناسی مورد بررسی قرار داد.
با مقایسه کتاب «الامامه و السیاسه» با نقلهای مشهورتاریخی نگاشته شده و وجود تعارض در گزارشات ارائه شده با آیات و روایات ثقه شیعی میتوان فهمید که باورهای کلامی نویسنده در نگارش کتابش دخیل بوده و او از نقل کامل تاریخ ابا ورزیده و بیتوجهی نموده است.
براساس این پژوهش، ثابت میشود که او به اهل حدیث بصره منتسب بوده و همانگونه که در تاریخ ضبط و ثبت است این گروه (اهل حدیث) با امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب(ع) خصومت داشتند و به افضل بودن ابوبکر بن ابی قحافه، عمر بنخطاب و عثمان بنعفان بر امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب(ع) معتقد بودند و اعتقاد به عدم وجود نص بر خلافت و عدم اجازه جرح خلفا دست به حذف فضایل امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب(ع) و مطاعن خلفا و تحریف تاریخ، دایر مدار باورهای کلامی خود زده و اعتقادات خود را به رشته تحریر در آورده است.
در نهایت در سایۀ این پژوهش می توان ابراز داشت که کتاب «الامامة و السیاسه» ابن قتیبه بجز در مواردی که مطابق با نقل های مشهور تاریخی نگاشته شده است، خالی از اشکال نبوده و نمی توان تمام و کمال آن را پذیرفت.
نظر شما