-
۱۴۰۲-۰۲-۱۱ ۱۳:۱۴
جرج اورول و آلبر کامو؛ دیداری که هرگز میسر نشد
جرج اورول و آلبر کامو از چهره‌های مهم ادبی و سیاسی قرن بیستم اروپا به‌شمار می‌روند و هر دو شهرتی جهانی دارند.
-
۱۴۰۲-۰۲-۰۴ ۱۶:۲۴
حذف کرسی هایدگر در دانشگاه فرایبورگ
در صورت نتیجه ندادن اعتراضات، کرسی کنونی هایدگر با کرسی استاد جوانی در درس منطق و فلسفۀ زبان تحلیلی جایگزین میشود
-
۱۴۰۲-۰۲-۰۴ ۱۶:۲۴
روشن‌فکری که نوشته‌هایش در قلب فوتبال می‌نشست
ادواردو گاله آنو، روشن‌فکر و نویسنده سوسیالیست اروگوئه‌ای، در ۷۴سالگی درگذشت
-
۱۴۰۲-۰۲-۰۴ ۱۶:۲۳
نهیلیسمِ اروپا
آیا پیروزی سیریزا در انتخابات اخیر یونان را می‌توان طلیعه‌ای بر گسیختن از نهیلیسم (اتحادیۀ) اروپا دانست؟
-
۱۴۰۱-۱۱-۲۳ ۱۹:۳۳
گراس جهان رمان را متحول کرد
مصاحبۀ دویچه‌وله با ماریو بارگاس یوسا به‌مناسبت درگذشت گونتر گراس
-
۱۴۰۱-۱۱-۲۳ ۱۸:۵۲
درگذشت نویسندۀ همیشه معترض
گونتر گراس، غول ادبی آلمان، در 87سالگی درگذشت
-
۱۴۰۱-۱۰-۲۹ ۱۸:۰۱
از خاستگاه جشن یلدا(چله) تا معنا- کارکرد آن
بدون تردید جشن یلدا- چله همواره باری سیاسی را حمل کرده، یعنی اصل ایده‌ی گذرا بودنِ وضعیت تباهی(نهایتِ شب) و نیز ایده‌ی «شب آبستن» یعنی وضعیتی که چیزی ضدِ خودش را می‌زاید و از دل نهایتِ شب، آنتی‌تزی به کل متفاوت(نهایتِ نور) بیرون می‌آید، امکانی برای انسان ایرانی فراهم کرده که سیاسی تفسیر شود.
-
۱۴۰۱-۰۸-۲۸ ۱۸:۵۹
نقطۀ تلاقی فیلسوف، الهی‌دان و جامعه‌شناس
مسئلۀ «معیارهای عقلانیت باور» از افلاطون تا آکویناس و از آکویناس تا لاک و دکارت و از آنان تا معاصرانی چون چیزولم، ویتگنشتاین، پلنتینگا و دیگران، افت‌وخیز بسیار و درخور تأملی داشته است.
-
۱۴۰۱-۰۷-۳۰ ۱۶:۴۵
محمد امین فتاحی؛
تاریخ‌نگاری کودتا، بازخوانی یک میراث
به نظر می‌رسد که آبراهامیان در شیوۀ تاریخ‌نگاری تحولات ایران معاصر، به این الگو متعهد بوده است و کماکان در همین مسیر حرکت می‌کند. او در آخرین اثرش، یعنی کتاب «کودتا» نیز مطابق همین سیاق عمل کرده و براساس این الگو، بحث‌هایی را مطرح ساخته است که عملاً نظریه‌های پیشین دربارۀ کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ را با چالش‌هایی جدی روبه‌رو کرده است.
-
۱۴۰۱-۰۷-۳۰ ۱۶:۴۳
منتقد لیبرالیسم و توتالیتاریسم
نظریۀ قرارداد هابز را بسیاری سنگ‌بنای مدرنیسم سیاسی نامیده‌اند. اما نظریۀ لویاتان فقط یک نظریۀ سیاسی نیست، بلکه از جهات متعددی به حوزه‌های دیگر از جمله دین، انسان‌شناسی و تاریخ پیوند خورده است.
-
۱۴۰۱-۰۷-۳۰ ۱۶:۰۸
فراتر از یک مارکسیست انقلابی
«یادداشت‌های زندان» مجموعه مقالاتی است که گرامشی طی 11 سال زندانش در رژیم فاشیستی ایتالیا نوشت؛ او از ۱۹۲۹ تا ۱۹۳۵ بیش از ۳۰ دفتر و حدود ۳ هزار صفحه مطلب نوشت.
-
۱۴۰۱-۰۶-۱۴ ۱۷:۰۳
یک تاریخ ، یک فیلسوف
اسلام شناس سخت گیری چون ابوحامد غزالی ابن سینا را خارج از اسلام و کافربه شمارآورد و ارسطوشناس کم نظیری چون ابن رشد او را خارج ازارسطو و خائن به اوقلمداد کرد .
-
۱۴۰۱-۰۶-۰۹ ۱۹:۲۹
پدرو کاستا: فراسوی نیک و بد
رویارو با «استخوان‌ها»
در فیلم «استخوان‌ها» ما دیالوگ‌های بسیار اندکی می‌شنویم. جملات مقطع و کوتاه، غالباً بدون هماهنگی و پیوندی پایدار. گفت‌وگوها عمدتاً چنان‌اند که گویی هرکدام از طرفین به‌تنهایی با خود سخن می‌گوید. اما از سوی دیگر «صدای» محیط برجسته است: «صدای» گریۀ بچه‌ها، «صدای» شلوغی کوچه، «صدای» خانۀ همسایه، «صدای» قژقژ در، «صدای» سوختن توتون سیگار، «صدای» نفس‌هایی که سنگین می‌روند و برمی‌گردند.
-
۱۴۰۱-۰۶-۰۹ ۱۶:۱۰
در باب منتقدین هوشنگ ابتهاج؛
سایه در سایه
منتقد بیطرفی که در آینده شعر سایه را از نگاه می‌گذراند، بارها افسوس خواهد خورد که مردی این چنین نازک‌اندیش ایکاش هرگز سوگیری‌ای آنچنانی نمی‌داشت. این شگفتی و افسوس زمانی برمی‌افزاید که دانسته شود شاعری چون او تا چه اندازه در پهنای عمر به گرایش‌های سیاسی‌اش وفادار و پایبند و تا چه اندازه نسبت به خرده‌گیری‌های دیگران در این زمینه بی‌تفاوت مانده است. از این‌رو شگفت‌آور نخواهد بود اگر کارنامه و اندیشه‌های سیاسی او جدای از آن جهان‌های ادبی و شعری درنگریسته و دیده شوند. برای کسی که می‌خواهد ارزش ادبی کارهای سایه را بسنجد، این موضوع سردرگم کننده و ناخوشایند است. اما از آن گریزی نیست. در عین حال، این خرده‌گیری‌ها نه تنها اندیشه‌ها و گرایش‌های فکری بلکه بخش‌هایی از کارنامه و عملکرد او در دوران‌هایی از زندگانی سیاسی‌اش را نیز نشانه گرفته است.
-
۱۴۰۱-۰۶-۰۹ ۱۶:۰۲
تأملی در برادر کشی/ حسین مجتهدی؛
برادری کشته میشود!
در روایات اسطوره‌سانِ سامی نخستین قتلِ تاریخ بشری، برادرکشی است. و پس از آن است، که یکی از پسران یا همان برادریِ که به قتل دست یازیده، آهنگری و فن‌آوری را اختراع می‌کند، فرزندِ دیگرش موسیقی و هنرها را پدید می‌آورد و سوّمی مدنیّت را بنا می‌نهد و جامعه‌ی بشری متولّد میشود. انگیزان این پرخاشِ مهار گسیخته را، رقابتی ویرانگر برشمرده‌اند.
-
۱۴۰۱/۰۵/۲۴
سعید بیابانکی از جایگاه قیصر امین پور در شعر نوجوان می گوید؛
شعر نوجوان یک حفره دارد که قیصر آن را پر کرد
به نظر من کاری که آقای امین‌پور و دوستانشان در سروش نوجوان انجام دادند، کشف حفره ای بود که عرض کردم. ایشان در سروش نوجوان دقیقاً یک فضایی را طراحی کرد که نوجوان هم مخاطب بود و هم خود نویسنده. سروش نوجوان یک مجله ساده‌ای بود، تک رنگ بود و کاهی بود و بخش آغازین آن به قلم اقای امین پور بود. آقای امین‌پور یک جورهایی نوشتن را یاد نوجوانان داد. یعنی به یک مفاهیمی پرداخت که شاید دغدغه‌های نوجوانان بود ولی کسی سراغ آن نرفته بود.
-
۱۴۰۱-۰۵-۲۴ ۱۸:۱۲
گفت و گو با سیدعلی کاشفی خوانساری، اخرین سردبیر نشریه سروش نوجوان؛
سروش نوجوان در واقعیت و مجاز
خیلی سال است که صورت مساله مطبوعات عوض شده و آن نظام سنتی دیگر وجود ندارد. مجله کاغذی که منتشر میشود میوه یک درخت تناوری است که ریشه و ساقه و شاخه و برگ های فراوانی دارد اما نهایتا میوه آن میشود مجله کاغذی. در ایران یک نهاد نوجوانانه، یک باشگاه یا یک انجمن وجود ندارد که فعالیت هایی با محوریت نوجوانان شکل بگیرد.
-
۱۴۰۱-۰۵-۱۱ ۱۱:۴۰
به مناسبت چهلمین سالگشت درگذشت دکتر حمید عنایت
هگل در کلام نخستین مترجم
ترجمه های حمید عنایت از آثار فلسفی غرب هنوز از رساترین و زیباترین ترجمه های معاصر است . جملات شسته و رفته ، عبارات واضح و درعین حال محکم و متقن و بندهای سنجیده واندیشه انگیز ترجمه های او را متمایز می سازند .
-
۱۴۰۱-۰۵-۰۲ ۱۴:۱۹
انریکه دوسل/چگونه غرب دستاوردهای غیرغربی‌ها را با نام مدرنیته به سرقت برد؟
اروپا، مدرنیته و اروپامحوری
اگر کسی مدرنیته اروپایی –فرایندی طولانی در طی پنج قرن- را به‌عنوان فراهم شدن امکانهایی نو تلقی کند که حاصل محوریت اروپا در تاریخ جهان و شکل‌گیری تبعی تمامی دیگر فرهنگ‌ها به‌عنوان حاشیه آن است، روشن میشود که علیرغم قومگرا بودن تمامی فرهنگ‌ها، قومگرایی مدرن اروپایی تنها نوع قومگراییای است که علیالظاهر و احتمالاً ادعای جهانشمولی می‌کند.
-
۱۴۰۱/۰۵/۰۱
روایتی تحلیلی از دغدغه ها و برنامه های سروش نوجوان در گفت و گو با نقی سلیمانی؛
یک مجله کادرمحور
سروش نوجوان یک مجله کادرمحور بود یعنی کار گروهی هنرمندان در ان اصل بود. هنر و ادبیات یک وجه فردی دارد و یک وجه جمعی و اجتماعی در وجه فردی هر یک از کارد سروش نوجوان که شامل نویسندگان شاعران مترجمان و تصویرگران و گاهی سینماگران بود از داخل مجله و بیرون با ما همکاری می کردند که هریک صدای خاص خودشان را داشتند اما کار با مشاوره جمعی پیش برده می شد.
-
۱۴۰۱-۰۴-۲۱ ۱۳:۱۸
در نکوداشت مقام علمی رضا داوری اردکانی؛
در بن بست تاریخی ، وضع عسرت را اندیشیدن
مقصود او از ضعف مدرنیته ، ظهور اندیشه پست مدرن است . در اندیشه پست مدرن ، بسیاری از مبادی و مبانی مدرنیته به پرسش و چالش گرفته می‌شوند . اما پست مدرن هنوز در مرحله فکری آغازین‌اش است و هنوز به صورت واقعیت تاریخی و حقیقت عینی غرب در نیامده است ، یعنی درست است که غرب خودش را نقد می‌کند اما هنوز همه امور و کارهایش بر مدار اصول مدرنیته و روشنگری می‌چرخد.
-
۱۴۰۱-۰۴-۱۴ ۱۰:۴۵
آینه در برابر خورشید
آینه در برابر خورشید روایت زندگی پرفرازونشیب استاد احمد مهدوی‌دامغانی است که توسط اساتید محترم جناب آقایان دکتر سیدمحسن علوی‌زاده و دکتر سیدحسین حسینی‌نورزاد مصاحبه و به رشتۀ تحریر درآمده است.
-
۱۴۰۱-۰۳-۲۶ ۱۵:۴۳
محمد زارع شیرین کندی؛
واپسین خدای مِه آلود هیدگردرافق فکری تاریک ما
به سبب شرایط و اوضاع و مقتضیات خاص جامعۀ فکری و فلسفی ما و زمینه و تاریخ نسبتا بلند کج اندیشی و کج فهمی در تفسیراندیشه های فیلسوف بزرگ آلمانی ، مارتین هیدگر ، ابراز هر گونه قول و نظری دربارۀ نسبت تفکر هیدگر با خدا و دیانت و آموزه های وحیانی ، در اینجا و اکنون ، بناگزیر به بیراهه ها و کژراهه هایی عجیب و غریب منتهی خواهد شد .
-
۱۴۰۱-۰۳-۱۶ ۲۰:۴۴
گفت و گو با موسی اکرمی
میراث حکمی ملاصدرا: نقدها و ظرفیت‌های شناخته و ناشناخته
ملاصدرا در بهره‌گیری از آرای فلسفی و کلامی و آموزه‌های عرفانی و معارف قرآنی وحدیثی متفکران گذشته و تأمل در بارۀ آن‌ها و با هدف ایجاد پیوند میان آن‌ها در قالب یگانه‌ای که «حکمت متعالبه» نام گرفت
-
۱۴۰۱-۰۳-۱۱ ۱۱:۱۲
متن گفتگوی رسانه تصویری بهمن با بهزاد جامه بزرگ
مواجهه ما با غرب قاجاریزه است
برخورد ایرانیان با تفکر و تمدن غرب در یکصد سال اخیر مورد توجه اهل فکر و فلسفه بوده است. نویسنده‌ی《گنگ خواب دیده》اما معتقد است که با وجود تحولات تاریخی، مواجهه‌ی ما با غرب چندان تفاوتی با گذشته نکرده است.
-
۱۴۰۱-۰۳-۰۲ ۱۲:۵۳
خط فارسی و لزوم اصلاح آن
بدون ایجاد اصلاحات بنیادین در خط فارسی و فقط با یکدست کردن آن و البته ایجاد یکی دو تغییر کوچک در آن، بسیاری از مسائل مربوط به پردازش زبان و خط فارسی حل خواهد شد.
-
۱۴۰۱-۰۲-۲۴ ۱۰:۵۸
پرسش و پاسخ مکتوب با مازیار بهروز
تفاوت اصلی سوسیال‌دموکراسی با کمونیسم در دو محور اساسی جلوه‌گر شد. کمونیسم خواهان گذر از نظم سرمایه‌داری و ایجاد نظام شورایی (ولی در اصل سیادت حزب کمونیسم) بود و بنابراین لیبرال‌دموکراسی را مردود شناخته و «دیکتاتوری پرولتاریا» را جایگزین آن نمود.
-
۱۴۰۱-۰۲-۱۱ ۱۳:۰۸
گفت‌وگو با دکتر محمد صنعتی
روان‌کاوی سینمای ضدروان‌کاو
تحمل دیدن سینمای خشن هانکه را ندارم
هدف عصر روشنگری این بود که خشونت‌های انسانی را محدود کند و افراد در جامعه‌شان احساس امنیت کنند. البته این‌ها نشانه‌ی افول آرمان‌های روشنگری نیست. نشانه‌ی این است که جوامع غربی و صدالبته جوامع جهان سوم، هنوز به تحقق مطلوب آرمان‌های روشنگری در جوامع خود نرسیده‌اند.
-
۱۴۰۱-۰۲-۰۶ ۱۱:۰۰
اندرز به زمامداران باکو به بهانه برگزاری کنگره به اصطلاح آذری‌های جهان؛
این نیل نشیمن نهنگ است
اکنون تهران برای هزارمین بار با پیامدهای تلخ ولی واقعی اقدامات دولت باکو در حمایت لخت و عریان از جریان‌های جدایی‌خواه بویژه با برگزاری کنگره‌ی به اصطلاح آذری‌های جهان آنهم به این شکل تند و بی‌پروا در شهر شوشی، که خود روزگاری نه چندان دور بخشی از جهان ایرانی بوده و هنوز نیز نشانه‌های فراوانی از ایرانی‌گری بر پیشانی دارد، روبرو شده است. باکو در این راه به بیراهه رفته است. اما تردیدی نیست که در این رویارویی تهران نیز هیچ ابتکاری ندارد. سردرگم است. دریغ از کوچکترین واکنش. وزارت خارجه به محاق رفته است.
-
۱۴۰۱-۰۱-۲۹ ۱۷:۲۷
گزارشی از کتاب پیتر تروانی با عنوان «هایدگر و اسطوره‌ی توطئه‌ی جهانیِ یهود»
تجدید نظر در عسرت یک نظریه
اسیونال-سوسیالیسم در مقام یک جنبش سیاسی، علی‌الاصول این قابلیت را ندارد که در درون یک فلسفه‌ی خاص جای بگیرد. با این حال، نباید فراموش کرد که هایدگر خود تلاش کرد تا ناسیونال-سوسیالیسم را به جنبشی فکری با مبنایی فلسفی بدل کند (مواجهه‌ی انسانِ تاریخی با نیهیلیسمِ تکنولوژیک). «دفترچه‌ها» نشان می‌دهند که ظاهراً هایدگر با «مسئله‌ی یهود» نیز درگیر بود.