شناسهٔ خبر: 57786 - سرویس دیگر رسانه ها

فیلم‌های بیلگه جیلان تقابل سنت و مدرنیسم

فیلمنامه «قصبه» اثر نوری بیلگه جیلان، به همراه مقاله و مصاحبه‌ای با این کارگردان و نویسنده ترکیه‌ای منتشر شد.

به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ نوری بیلگه جیلان کارگردان و عکاس ترکیه‌ای است که زندگی هنری خود را با عکاسی از 15سالگی شروع کرد. جیلان عکس‌های خود از سال 1982 تا 2008 را به سه مجموعه عکس تقسیم کرد که برخی از مکان‌ها در عکس‌هایش بعدها به لوکیشن‌های فیلم‌هایش تبدیل شد. بیلگه جیلان کار فیلمسازی خود را با ساخت فیلم کوتاه «پیله» شروع کرد؛ او اولین فیلم بلند خود را در سال  1998 به نام «قَصَبه» کارگردانی کرد و اکنون فیلمنامه آن به دست پئریکا گلیاری و پدرام رمضانی ترجمه شده و در کتابی تحت عنوان همین فیلم، «قصبه» منتشر شده است.


این دو مترجم علاوه بر ترجمه فیلمنامه «قصبه»، مقاله‌ای در باب عکاسی و سینمای جیلان تحت عنوان «آلبوم زندگی هرروزه، عکاسی در فیلم‌های نوری بیلگه جیلان» نوشته سارینا ماسوکور، که توسط صالح نجفی ترجمه شده است را نیز در کتاب خود گنجانده‌اند. همچنین در این کتاب از قسمتی از مصاحبه جف اندرو با جیلان  با نام «فراتر از ابرها» که شهریار وقفی‌پور آن‌ را ترجمه کرده است آورده شده است. در این کتاب شاهد عکس‌هایی از صحنه‌ فیلم قصبه نیز هستیم.
 

صحنه‌ای از فیلم قَصَبه

فیلمنامه «قصبه» داستان خانواده آسیه را روایت می‌کند که برای تحویل دادن محصول به مزرعه‌دار مجبور می‌شوند شب را در مزرعه بمانند. پدربزرگ، آسیه و برادرش را که برای گردش به قبرستان قدیمی رفته‌اند نصیحت می‌کند. بعد خاطراتش را برای آن‌ها بازگو می‌کند. پدربزرگ افسانه‌ای از یک روستا تعریف می‌کند که هر زمان طبیعت روی خوشی به مردمان آن نشان نمی‌داد سراغ عقاب پیری که در آن دهکده زندگی می‌کرد می‌رفتند. یکبار که مردم نزد عقاب پیر می‌روند او را پیدا نمی‌کنند و...

در قسمتی از فیلمنامه می‌خوانیم:

«علی و آسیه مقابل زندان          علی و آسیه (خارجی،روز)
این دو. از کنار زندان رد می‌شوند، نگهبان مقابل در که سیگار می‌کش، نگاه بی‌تفاوتی به آن‌ها می‌اندازد.
علی و آسیه قبرستان جمعه متروکه (lssiz cuma)              
علی و آسیه (
خارجی، روز)
بچه‌ها در قبرستانی به اسم جمعه‌ متروکه‌اند. بلبلی چهچه می‌زند. وقتی بچه‌ها می‌ایستند، بلبل ساکت می‌شود. آسیه از درخت، آلویی چیده و می‌خورد.
علی:‌« آلوی تو قبرستون رو مگه می‌خورن؟»
آسیه:«تو نخور!»
علی با گذشتن از روی قبرها سعی می‌کند خودش را به شاخه درخت آلو برساند.
آسیه:« از رو قبر نرو!» (صفحه20 و 21 )
صحنه‌ای از فیلم خواب زمستانی
 
مترجمان در ابتدای این کتاب توضیح می‌دهند که فیلم‌های بیلگه جیلان تقابل سنت و مدرنیسم و در قالب فضاهای زندگی شهری و روستایی است. همچنین شخصیت‌های او در مسائل روزمره خود گیر افتاده‌اند و او در این زمینه «به شدت تحت تاثیر فیلمسازان مورد علاقه‌اش تارکوفسکی، آنتونیونی و برگمان است. او در همه فیلم‌هایش ترس،‌ جدا افتادگی و عقیم ماندن در روابط شخصی و اجتماعی انسان‌ها را به نمایش می‌گذارد.»
در مقاله‌ای که توسط صالح نجفی ترجمه و در این کتاب منتشر شده است، سارینا ماسوکور نویسنده آن حضور عکاسی در آثار جیلان را بررسی کرده است و برخی تصویرهای آغازین، میانی یا پایانی فیلم‌های جیلان را تحلیل می‌کند. همچنین در برخی قسمت‌ها نیز به نقد آثار ین فیلمساز می‌پردازد.

در بخش مصاحبه جف اندرو با نوری بیلگه جیلان نیز، اندرو از ایده ساخت فیلم و چگونگی شروع فعالیت جیلان برای فیلمسازی سوال می‌کند و بیشتر گفت‌وگو را به فیلم «سه میمون» که جایزه بهترین کارگردانی جشنواره فیلم کن را دریافت کرد اختصاص داده است. جیلان علاوه بر کارگردانی نویسنده و تهیه‌کننده فیلم‌هایش هم هست و از زمانی که تصمیم می‌گیرد فیلم بسازد تا ساخت اولین فیلم‌اش 10 سال زمان می‌برد.
 

صحنه‌ای از فیلم سه میمون
 
از بین 9 فیلمی‌که بیلگه جیلان ساخته است، دو فیلم او «اوزاک» و «روزی روزگاری در آناتولی» برنده جایزه بزرگ جشنواره فیلم کن در سال‌های 2002 و 2011 شدند. همچنین فیلم‌های «اقلیم‌ها» (2006)، «سه میمون» (2008) و «روزی روزگاری در آناتولی» (2011) نامزد نخل طلای جشنواره فیلم کن و فیلم «خواب زمستانی» (2014) او نیز برنده نخل طلای کن شد.

گفتنی است نشر مرکز کتاب «قصبه» اثر نوری بیلگه جیلان را با ترجمه پئریکا گلیاری و پدرام رمضانی در 120صفحه، 800 نسخه و با قیمت 21500 تومان منتشر کرده است.