شناسهٔ خبر: 36401 - سرویس دیگر رسانه ها

چهارده مقاله در بازشناسی مرزهای فردگرایی و جمع‌گرایی اسلام در یک کتاب

کتاب «فرد، فردگرایی و جمع‌گرایی در آموزه‌های اسلامی (مجموعه مقالات)» اثری است که در آن نسبت‌ها و مرزهای فرد، فردگرایی، جامعه و جمع‌گرایی بر اساس آموزه‌های اسلامی و دیدگاه‌های اندیشمندان مسلمان در قالب 14 مقاله بررسی شده است.

به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ پنجاهمین کتاب از مجموعه «اندیشه و تمدن ایران و اسلام» با عنوان «فرد، فردگرایی و جمع‌گرایی در آموزه‌های اسلامی» منتشر شد. این کتاب حاوی مجموعه مقالاتی درباره فرد، فردگرایی، جمع‌گرایی، منفعت، مصلحت عمومی و سیر تحولات آنها در آموزه‌های اسلامی است.

مرتضی بحرانی تدوینگر و ویراستار این کتاب در پیشگفتار آن نوشته است: «مقالات این مجموعه، وجوه مهمی از مسئله فرد، فردگرایی، جمع‌گرایی و منفعت و مصلحت عمومی را متناسب با سیر تحولات آنها از چشم‌انداز ایرانی و با نگاهی به محتوای آموزه‌های اسلامی به بحث می‌گذراند. چینش مقالات، بر حسب موضوع و عنوان کتاب، بدین صورت است که ابتدا مقالاتی آمده است که مبحث مفهومی فردگرایی و جمع‌گرایی را به بحث گذاشته‌اند. در این بخش، با رویکرد روان‌‌شناسی بین‌فرهنگی و اندیشه سیاسی، زمینه‌های پیدایش و نیز تطورات و تحولات آن مفاهیم به بحث گذاشته شده است. داشتن تعریف و تصوری از این مفاهیم در سامان‌بخشی ذهنی به مخاطب، مفید به نظر می‌رسد. در ادامه، مقالاتی آمده است که فردگرایی را به‌ طور مشخص، و در نسبت با جمع‌گرایی، از منظر ایرانی ـ اسلامی به بحث گذاشته‌اند. این مفاهیم از منظر فلسفه سیاسی اسلامی، از منظر فقه [و] از منظر مطالعات دینی ... [به] بحث گذاشته شده‌اند. در نهایت، مقالاتی سامان‌ یافته‌‌اند که ضمن توجه به هر دو آموزه فردگرایی و جمع‌گرایی، به مقوله منفعت و مصلحت جمعی پرداخته‌اند.» (صص ۲ ــ ۳)

۱۴ مقاله علمی و پژوهشی در این کتاب آمده است. «سیر تحول سرشت و فردیت انسان در اندیشه سیاسی» نوشته عباس منوچهری، «فردگرایی و جمع‌گرایی در نظریه‌های روانشناسی بین‌فرهنگی» به قلم حسین میرزایی، «حس فردانیت انسان مسلمان در جهان مدرن» از محمدجواد غلامرضا کاشی، «جایگاه فرد در فقه سیاسی معاصر شیعه» اثر منصور میراحمدی، «جستاری در متافیزیک فردگرایی در اسلام» به قلم حاتم قادری و «انسان‌‌شناسی سنتی: با توجه به اندیشه سیدحسین نصر» نوشته قدیر نصری از نخستین مقالات‌ کتاب‌ را تشکیل می‌دهند.

خوانندگان در ادامه مطالعه این کتاب می‌توانند «جایگاه «فرد در امت» از دیدگاه اسلام‌گرایی رادیکال» از سیدعبدالامیر نبوی، «سعادت فضیلت‌گرای فارابی و سعادت فردگرا» نوشته سید محمدکاظم علوی، «پیوند اخلاق فردی و اخلاق اجتماعی در اندیشه خواجه نصیر‌الدین طوسی» به قلم رضا ماحوزی، «خاستگاه‌های عقیدتی ـ دینی در نگرش ـ گرایش به مصالح جمعی (مطالعه موردی دعا، حدیث و حکمت شیعی)» نوشته سید محمود نجاتی حسینی و «یادگیری اجتماعی و بایسته‌های کاهش فاصله میان فردگرایی و جمع‌گرایی» از حسین ابراهیم‌آبادی را به‌ عنوان دیگر مقالات کتاب از نظر بگذرانند.

مرتضی بحرانی ــ تدوینگر این کتاب ــ نیز خود سه مقاله با عناوین «درآمدی بر آموزه فردگرایی»، «فرد مدنی و فردگرایی فلسفی در فلسفه سیاسی فارابی، ابن‌سینا و ابن‌باجه» و «فارابی و منفعت عمومی؛ نظریه غیرایده‌آل» را در اختیار خوانندگان قرار داده است.

چاپ نخست «فرد، فردگرایی و جمع‌گرایی درآموزه‌های اسلامی (مجموعه مقالات)» در ۴۲۴ صفحه با شمارگان ۲۰۰ نسخه به بهای ۱۹ هزار و ۵۰۰ تومان از سوی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی به چاپ رسیده است. برای اطلاعات بیشتر درباره کتاب و مشاهده صفحات آغازین آن می‌توانید به اینجا مراجعه کنید.