پایگاه اطلاع رسانی فرهنگ امروز

نسبت فقه و اخلاق در آموزه های امام رضا علیه السلام / احمد پاکتچی

نسبت فقه و اخلاق، نه تنها از دیرباز محل تأمل عالمان دینی بوده و ذهن آنان را مشغول ساخته است، بلکه در شرایط امروز، به دلیل تحولات اجتماعی و فرهنگی گسترده در زندگی بشر و تغییرات رخ داده در سبک زندگی، نیاز حس شده به توسعه‌ی فقه و نیاز به پاسداشت از جایگاه اخلاق در حیات اجتماعی، بازنگری در این مسأله ضرورتی افزون یافته است.

داوری اردکانی: فلسفه، کار روشنفکری نمی‌کند

چهره ماندگار فلسفه گفت: خلط میان فیلسوف و روشنفکر موجب شده است که از فلسفه توقع روشنفکری داشته باشند و روشنفکران را فیلسوف بدانند ولی فلسفه کار روشنفکری نمی‌کند.

تأویل جهان رمزها و استعاره‌ها در رسالـه‌ی الابراج سهروردی / دکتر زهرا بهره‌مند

رسالـه‌ی الابراج یا کلمات ذوقیه از رسائل رمزی عربی سهروردی است با جهانی آکنده از رمزها و استعاره‌ها که مخاطب را به بازگشت به وطن می‌خواند. اما این رمزها و استعاره‌ها چه نقشی در فهم متن دارند و چگونه باید آن‌ها را تأویل کرد؟

انتشار نظریه هنر و زیبایی‌شناسی از دیدگاه شیخ نجم‌الدین کبری

زیبایی یکی از مسائلی است که در هر دوره از زندگی انسان، به نحوی ذهن اندیشمند او را درگیر ساخته است. شاید زیبایی‌شناسی به‌منزله حوزه‌ای مدون و تفکیک شده از فلسفه، محصولی از اندیشه‌ورزی مدرن به نظر آید؛ در حالی‌که آخرین جلوه از التفات انسان به زیبایی و پرسشگری او در این باره بوده است.

زیبایی اثر هنری در گرو عشق و اشتیاق

یازدهمین نشست از مجموعه درس‌گفتارهایی درباره‌ی سهروردی با عنوان «شأن وجودی و معرفت‌شناختی زیبایی (امر زیبا) در فلسفه‌ی سهروردی» ۲۸ اردیبهشت به صورت مجازی در مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار شد.

مراسم بزرگداشت «ویلفرد فردیناند مادلونگ» اسلام شناس برجسته آلمانی

انجمن آثار و مفاخر فرهنگی چهارشنبه هجدهم خردادماه ۱۴۰۱ مراسم بزرگداشت «ویلفرد فردیناند مادلونگ» اسلام شناس و شیعه شناس مشهور آلمانی را در فضای مجازی برگزار می‌کند.

گفت و گو با موسی اکرمی

میراث حکمی ملاصدرا: نقدها و ظرفیت‌های شناخته و ناشناخته

ملاصدرا در بهره‌گیری از آرای فلسفی و کلامی و آموزه‌های عرفانی و معارف قرآنی وحدیثی متفکران گذشته و تأمل در بارۀ آن‌ها و با هدف ایجاد پیوند میان آن‌ها در قالب یگانه‌ای که «حکمت متعالبه» نام گرفت

اشاره‌ای درباره اندیشه‌های «محمدعلی اسلامی نُدوشن» به مناسبت چهلمین روز درگذشت

نقد و جامعه سالم

وقتی بدون شناخت کافی و سخن مستدل به اظهارنظر بپردازیم، وقتی به جای نقد به دیگری توهین و حمله کنیم، وقتی خودمان را با باورهای‌مان گره بزنیم، وقتی به نام احترام به دیگری نظر او را بی‌چون‌وچرا بپذیریم و... فقط و فقط روندی ناسودمند و فرساینده تقویت می‌شود

سازگاری ذهنی با دموکراسی

محمدعلی اسلامی ندوشن آدم شگفت‌انگیزی بود. از نگاهی نوستالوژیک، خوانندگان کتاب‌های او آدم‌های مختلف بودند. خوانندگان کتاب‌های درسی تا خوانندگان کتاب‌هایی مانند «روزها»، «ایران چه حرفی برای گفتن دارد» و «پیروزی آینده دموکراسی».

روشنفکر بی‌هیاهو

یکی از اصلی‌ترین ویژگی‌های روشنفکر که او را از اهل دانش و تحقیق متمایز می‌سازد، بیان حقیقت در عرصه عمومی است، بدون لکنت و بی‌تعارف به ارباب قدرت از سویی و به مردمان کوچه و بازار از سوی دیگر، خواه خوشایند ایشان باشد، خواه نه

متن گفتگوی رسانه تصویری بهمن با بهزاد جامه بزرگ

مواجهه ما با غرب قاجاریزه است

برخورد ایرانیان با تفکر و تمدن غرب در یکصد سال اخیر مورد توجه اهل فکر و فلسفه بوده است. نویسنده‌ی《گنگ خواب دیده》اما معتقد است که با وجود تحولات تاریخی، مواجهه‌ی ما با غرب چندان تفاوتی با گذشته نکرده است.

هستهٔ پنهانِ تماشا؛ تأملی در انواع نیایش| سروش دباغ

«نیایش» مدلولی فراختر از «دعا» دارد و لزوماً بارمعنایی دینی ندارد.

انسان و معنی حیات / غلامحسین ابراهیمی دینانی

«دانستن درست» همان چیزی است که «دانستن دانستن» یا «علم به علم» خوانده می‌شود. کسی که می‌داند، ولی نمی‌داند که می‌داند، در واقع دانا نیست. «آگاهی» به علم مرکب اطلاق می‌شود و «علم مرکب» در جایی تحقق می‌پذیرد که شخص عالم نسبت به چیزی علم پیدا می‌کند و از علم خود نسبت به آنچه معلوم او واقع می‌شود نیز آگاهی دارد.

قاسم پورحسن: فارابی و ابن سینا اگر می‌خواستند مقلد باشند دیگر فیلسوف نبودند

ذات فلسفه استقلال در فکر است ما نباید بپنداریم که فارابی و ابن سینا راه تقلید در پیش گرفتند، فارابی و ابن سینا اگر می‌خواستند مقلد افلاطون و ارسطو باشند دیگر فیلسوف نبودند

بدون هیدِگر، هرگز!

هیدِگر پرسش بزرگ دوره جدید (پرسش از وجود) و بخش عمده‌ای از سایر پرسش‌های مهم زمانه را به صورت بسیار باریک بینانه و موشکافانه طرح کرد.

فلسفه اسلامی درگفت‌وگو با ابراهیم دادجو

دادجو گفت: فلسفه اسلامی واقع‌گرا و فلسفه‌های غرب غیرواقع‌گراست پس در فلسفه اسلامی نباید از فلسفه غرب تقلید کنیم. حتی از فلسفه معاصر هم نمی‌توانیم پیروی کنیم مگر فلسفه‌ای که مثل جریان ذات‌گرایی فلسفه واقع‌بین است.

اندیشه‌های ایوان ایلین، در گفت‌وگو با جواد میری، پژوهشگر علوم اجتماعی

نظریه‌پرداز روح روسی

ایوان ایلین، فیلسوف در سایه، متفکری است که در میان فیلسوفان، بیشترین تاثیر را بر ولادیمیر پوتین سیاستمدار و رییس‌جمهور مقتدر روسیه گذاشته است. در بحث از جنگ اوکراین و روسیه معمولا جنبه‌های سیاسی، ژئوپلیتیک و اقتصادی مورد توجه بوده، اما جنبه‌ای که کمتر بدان پرداخته شده، بحث اندیشه و افکاری است که موجب این سیاست‌های جدید شده است.

فلسفه اسلامی واقع‌گراست/ تبعیت از جریان ذات‌گرایی فلسفه

دادجو گفت: فلسفه اسلامی واقع‌گرا و فلسفه‌های غرب غیرواقع‌گراست پس در فلسفه اسلامی نباید از فلسفه غرب تقلید کنیم. حتی از فلسفه معاصر هم نمی‌توانیم پیروی کنیم مگر فلسفه‌ای که مثل جریان ذات‌گرایی فلسفه واقع‌بین است.

کتاب «رستنی‌ها و پدیده‌های نباتی در تاریخ طبری» اثری بی‌نظیر است / احمد مهدوی دامغانی

دکتر احمد مهدوی دامغانی، از ارزشمندی کتاب رستنی‌ها و پدیده‌های نباتی در تاریخ طبری سخن گفته و تلاش محمدحسن ابریشمی، مؤلف این اثر، را ستوده است.

انسان و معنی حیات / غلامحسین دینانی

انسان در میان موجودات زنده این جهان تنها موجودی است که هم زندگی می‌کند و هم می‌داند که زندگی می‌کند؛ بنابراین زندگی انسان با زندگی موجودات دیگر تفاوت بنیادی دارد و هرگز نباید از این تفاوت غافل بود.

خط فارسی و لزوم اصلاح آن

بدون ایجاد اصلاحات بنیادین در خط فارسی و فقط با یکدست کردن آن و البته ایجاد یکی دو تغییر کوچک در آن، بسیاری از مسائل مربوط به پردازش زبان و خط فارسی حل خواهد شد.

توهم بزرگ

فلسفه مثل هر دانش یا معرفت دیگری باید توهم‌زدا و واقع‌نگر باشد و چشم مخاطبان خود را نسبت به وجه یا وجوهی از واقعیت باز کند. فیلسوف یا علاقه‌مند به فلسفه، قرار است جنبه‌هایی از عالم هستی را تبیین کند و نوری بر تاریکی جهان موجود بیندازد.

دلایل مخالفت متشرعان و صوفیان با ملاصدرا در گفت‌وگو با موسی اکرمی

«ملاصدرا همچنان به عنوان موسس بزرگ اصالت وجود، وحدت وجود و تشکیک وجود، اهمیت و دستاوردهای مهمی دارد.»

مفصل‌ترین کتاب ملاصدرا الاسفار الاربعه است

آیت‌الله سیدمصطفی محقق‌داماد گفت: مفصل‌ترین کتاب ملاصدرا کتاب الاسفار الاربعه است که حامل همه فصول حکمت متعالیه است. در کنار این کتاب مفصل، رساله‌های متعددی در موضوعاتی خاص از ایشان بر جای مانده است ولی هیچ‌کدام حامل بیان کامل از حکمت متعالیه نیستند.

حیات و روش فلسفی صدرا / علامه محمدحسین طباطبائی

‌صدرالدین شیرازی که در میان عامه مردم به «ملاصدرا» و در میان اهل‌ علم به «صدرالمتألهین » معروف ‌است، از خانواده قوام شیرازی و پسر منحصر به فرد میرزا ابراهیم می‌باشد که گویا سمت وزارتی نیز داشت.

خدمات حبیب یغمایی به زبان فارسی / محمود فاضلی

مرحوم استاد حبیب یغمایی (1363 -1280) یکی از ادیبان برجسته ‌روزگار ما به‌ شمار می‌آید که نامش افزون بر اینکه با تصحیح گران‌سنگ آثاری چون «ترجمه تفسیر طبری» و «گرشاسب‌نامه» گره خورده، بیش از هر چیز خاطره ارزشمند مجله مهم «یغما» را در خاطرِ علاقه‌مندان به زبان و ادبیات فارسی زنده می‌کند.

چهار عاملی که انسان را به عمل اخلاقی دعوت می‌کند

مصطفی ملکیان ضمن اشاره به اینکه اخلاق فقط در چارچوب آزادی معنا دارد، گفت: وقتی کسی به تکالیف اخلاقی عمل نمی‌کند، چهار نتیجه حاصل می‌شود که به زیان شخصی است که به احساس تکلیف اخلاقی عمل نکرده است.

جستاری درباره فردوسی / میثم موسوی

کتاب شاهنامه مثنوی‌یی حماسی است که گویی مهمترین سند عظمت زبان فارسی محسوب می‌شود. از این منظومه‌ی چهل و هشت هزار بیتی [و یا پنجاه هزار و اندی بیتیِ برخی از چاپ‌ها] تصحیح‌های متعددی چون چاپ مسکو، لندن، هند، فریدون جنیدی و جلال خالقی مطلق صورت گرفته است.

امامی: رئالیسم انتقادی در اندیشه افروغ بعد ابزاری و هدف دارد/ سلگی: ایده‌ای که افروغ مطرح می‌کند موقعیت‌مند است

امامی گفت: اساسا در اندیشه افروغ فیلسوف کسی است که در حوزه عمومی بیاندیشد چون اندیشه‌ای که جدا از حوزه عمومی باشد قطعا حوزه عمومی آن را پس می‌زند. همچنین رئالیسم انتقادی در اندیشه افروغ هم بعد ابزاری دارد و هم خودش هدف است.

کلانی: عماد افروغ جامعه‌شناس فاصله‌هاست/ افروغ: مایل بودم که به تعین بیاندیشم نه تعیین!

عماد افروغ جامعه‌شناس فاصله‌هاست. او همیشه بر فاصله‌های میان آرمان و عمل تاکید می‌کنند. جامعه‌شناسی برخواسته از متن جامعه سنتی ایران و در عین حال منتقد نسبت به دور شدن دولت و رویه‌های حکمرانان دولت از مردمان ایران زمین.