اندیشه

کل اخبار:269

  • دین ۱۳۹۵-۱۲-۰۳ ۰۹:۵۶

    تاملی در پیش فرض های فلسفه دین؛

    معصومیت فلسفه دین؟!

    فلسفه دین به هیچ وجه صرفا نامی دیگر برای الهیات عقلانی، به معنای سنتی ‏اش نیست، چرا که معیارهای عقلی ‏ای که در مسائل الهیاتی به کار گرفته می‏شوند، در این جا به طور جدی تغییر یافته‏ اند. اگر عالم الهیات نمی‏خواهد غافلگیر شود، باید آماده باشد تا این ضوابط را زیر سؤال برد و بدین سان موضعی خرده ‏گیرانه و نامانوس در قبال ملاک‌های عقلی اتخاذ کند. امروزه محاوره میان فلسفه و الهیات صرفا امری نیست میان ذهن سؤالگر فیلسوف و روح پرهیزکار عالم الهیات! انتظارها و پیش‌فرض‏هایی که فلسفه دین را تغذیه می‏کنند عمیقا رنگ و بوی اندیشه جدید غرب را با خود دارند.

  • ۱۳۹۵-۱۱-۲۷ ۱۳:۴۰

    نگرشی به آرا خاورشناسان در اندیشه مطهری

    کتاب «شرق‌شناسی یا اسلام‌ستیزی؟؛ نگرشی به آرای خاورشناسان در اندیشه و آثار علامه شهید مرتضی مطهری» اثر مشترک محمدتقی دیاری بیدگلی و محمدهادی مفتح، از سوی انتشارات دانشکده اصول‌الدین منتشر شد.

  • ۱۳۹۵-۱۱-۲۳ ۱۴:۰۰

    آغازگر دوره جدید حیات فکری غرب/ گذری بر تاثیرگذارترین اندیشه‌های رنه دکارت

    دکارت اولین کسی است که نسبت جدید میان انسان و عالم را که در عصر رنسانس حاصل شد و در آرای متفکران مختلف آن عصر نظیر لوتر پنهان مانده بود، تبیین کرد. 

  • عابد الجابری ۱۳۹۵-۱۱-۱۱ ۱۰:۰۸

    سیری انتقادی در آرای محمد عابدالجابری؛

    فلسفۀ اسلامی و دشوارۀ ناسیونالیسم ایرانی

    با اندکی بدبینی می‌توان یک ناسیونالیسم عربی و ضدایرانی را در نظریات او دید، اما در این مجال قصد دامن زدن به این تنش کهنه را نداریم. جابری به‌مانند جریان‌های امروزی اعتقادش را به حقیقت جهان‌شمول از دست نداد و بر این باور بود که در مقطعی از تاریخ اندیشۀ «عربی» مسئولیت عقل جهان‌شمول و انسانی را بر عهده گرفت، ولی «ارتجاع» ایرانی و گذشته‌گرایی آن، این عقل را به بیراهه کشاند و در نهایت به یک ایدئولوژی قومی تقلیل داد.

  • تاریخ ۱۳۹۵-۱۱-۱۰ ۰۸:۱۰

    نگاهی به فلسفه تاریخ(۳)؛

    امکان اندیشیدن به تاریخ

    تاریخ را اندیشمندانه فهمیدن میسر نمی‌شود اگر ما مسئلۀ امروز خود را نشناسیم. ما برای نگریستن به هر منظره‎ای نیاز به یک نقطه برای ایستادن و نگاه کردن داریم، برای نگریستن به منظرۀ تاریخ هم جایگاه ایستادن ما فقط و فقط امروز و اینجاست. ما انسان‌هایی هستیم واقع‌شده در قرن بیست‎و‎یک و در این محدودۀ جغرافیایی.

  • ۱۳۹۵-۱۱-۰۵ ۱۷:۰۰

    فیرحی: پیشرفت با قانون ملازمه دارد/ اندیشه و اراده مقدمه پیشرفت است

    حجت الاسلام فیرحی گفت: هر پیشرفت دو مقدمه نیاز دارد. اول داشتن یک اراده محکم و دوم اندیشه روشن. اگر اندیشه نباشد، اراده ها خسته و سرکوب می شود.

  • اسکوتوس ۱۳۹۵-۱۰-۱۴ ۱۱:۰۰

    خوانش غربیان از ابن‌سینا (۲)؛

    اسکوتوس و ابن‌سینا در باب معنای شیء

    روش اسکوتوس در پرسش از اینکه دربارۀ چه چیزی می‌توانیم اندیشه کنیم و دربارۀ چه نمی‌توانیم، بسیار سودمند است. اسکوتوس خیلی ساده با آزمودن اینکه شیء از مقتضیات صوری تبعیت می‌کند یا نه، می‌توانست دربارۀ اندیشیدنی بودن یا نبودن شیء تصمیم بگیرد؛ این‌گونه می‌توانیم روابط مفهومی یا عقلی را متعلقات اندیشه بپنداریم، تنها به این دلیل که این روابط متناقض نیستند.

  • ۱۳۹۵-۱۰-۰۴ ۱۶:۲۰

    فرشاد مومنی: حل معضلات اقتصادی در گروی رفع گرفتاری‌ها در ساحت اندیشه است

    نشست «بیم‌ها و امیدها در جهانی پرمخاطره» با سخنرانی فرشاد مومنی برگزار شد

  • ۱۳۹۵-۰۹-۲۸ ۱۵:۰۰

    بازخوانی اندیشه ٦٨

    مه ٦٨، با شکایاتی از محدودیت آزادی بیان در محیط دانشگاه آغاز ولی خیلی زود به مسائل بزرگ‌تر کشیده شد. برای مثال «ماهیت دانشگاه نوین و روابط آن با جامعه و جایگاه دانشجویان در دانشگاه» از جمله مهم‌ترین مسائل موردتوجه معترضان بود.

  • ۱۳۹۵-۰۹-۱۵ ۱۱:۲۰

    سرآغاز افراطی گری در اندیشه است/مدل صدرایی درمواجهه با افراطی گری

    صلواتی در نشست «مدل صدرایی درمواجهه با افراطی‌گری» گفت: افراطی گری در حوزه اندیشه سرآغاز افراطی گری در قلمرو عمل و علت آن است.

  • اندیشه ۱۳۹۵-۰۸-۲۴ ۱۰:۲۲

    نقدی بر اندیشه‎سازی و سیاست‎گذاری؛

    توهم اندیشه چگونه به وجود می‎آید؟

    اندیشه را چه کسی می‌تواند تولید کند؟ آیا یک سیاست‎مدار، مدیر، ورزشکار، هنرپیشه، متخصص، استاد دانشگاه، فیلسوف، عالم، نخبه، انتلکتوئل، یا اعضای گروه‎های دیگر اجتماعی می‎توانند یک «اندیشه» را ایجاد کنند؟ تمام این گرو‎‎ه‎های اجتماعی مختلف فقط در یک بُعد تخصص دارند و مسلماً آن نگاه تخصصی و عدم احاطه به جنبه‎های دیگر علم، مانع از پرورش یک اندیشه خواهد شد.

  • ۱۳۹۵-۰۷-۱۱ ۱۱:۲۰

    درس‌گفتار کاربرد تاریخ در اندیشه امام موسی صدر برگزار می‌شود

    اولین درس‌گفتار پاییزی مؤسسه امام موسی صدر با موضوع «چرایی و چگونگی رجوع به تاریخ در اندیشه و بیان امام موسی صدر» برگزار می‌شود.

  • ۱۳۹۵-۰۷-۰۴ ۱۴:۰۰

    پیوند موسیقی و اندیشه در پنجمین شب علوم انسانی

    «جشن موسیقی و اندیشه» یکشنبه ۴ مهر، با بزرگداشت استاد شاهین فرهت، موسیقی دان و استاد پیشکسوت برگزار می‌شود.

  • ۱۳۹۵-۰۷-۰۴ ۱۲:۲۰

    قاسم پورحسن: نقد نیرومندی بر اندیشه‌های فلسفی‌ نداریم/ جای نقد، انکار می‌کنیم

    استاد فلسفه دانشگاه علامه با بیان اینکه جنس نقدی که اکنون وجود دارد اصلا نقد نیست بلکه انکار است، گفت: متأسفانه ما جرأت نمی‌کنیم که اندیشه بزرگان خود را نقد کنیم.

  • ۱۳۹۵-۰۶-۱۳ ۱۴:۲۰

    روزگار؛ نقدی از مسائل حوزه فرهنگ و اندیشه

    برنامه ترکیبی روزگار، نوعی مجله فرهنگی هنری است که در گروه فرهنگ و اندیشه شبکه چهار به روی آنتن می‌رود.

  • ۱۳۹۵-۰۶-۰۳ ۱۳:۲۰

    اندیشگان هومبولت درباره رابطه زبان، اندیشه و فرهنگ

    هومبولت بر این باور بود که فکر و بینش را تنها از راه زبان می‌توان منتقل نمود؛ و فکر و زبان متکی به هم هستند. از نظر هومبولت معنا به هیچ وجه به منزله یک واقعیّت عینی خارج از ذهن جای ندارد.

  • ۱۳۹۵-۰۶-۰۱ ۱۴:۲۰

    چگونه از عقاید احمقانه بپرهیزیم؟ / برتراند راسل

    برای پرهیز از انواع عقاید احمقانه ای که نوع بشر مستعد آن است، نیازی به نبوغ فوق بشری نیست. چند قاعده ساده شما را اگر نه از همه خطاها، دست کم از خطاهای ابلهانه بازمیدارد.

  • ۱۳۹۵-۰۵-۳۱ ۱۳:۴۰

    نقد «عقاید یک دلقک» با حضور امیرعلی نجومیان

    ششمین نشست «اندیشه و قلم» فرهنگسرای اندیشه، با موضوع بررسی رمان «عقاید یک دلقک» اثر هانریش بل برگزار می‌شود.

  • ۱۳۹۵-۰۵-۲۶ ۱۶:۴۰

    پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات «زیبایی‌ در اندیشه سنت‌گرایان» را منتشر می‌کند

    جدیدترین نوشته رضا ماحوزی با عنوان «زیبایی‌ در اندیشه سنت‌گرایان» طی هفته آتی روانه بازار نشر می‌شود.

  • ۱۳۹۵-۰۵-۲۳ ۰۹:۲۰

    ادبیات ابزار تفنن نیست/ چالش‌های آخرالزمانی یک انسان مسلمان

    رضا رسولی می‌گوید ادبیات داستانی ابزار تفنن نیست و می‌تواند جایگاهی برای بیان اندیشه‌های جدی باشد و به همین خاطر او نیز سعی کرده در رمان تازه‌اش از چنین کارکردی در ادبیات بهره ببرد.

  • ضیا موحد ۱۳۹۵-۰۵-۱۷ ۱۱:۵۷

    ضیا موحد؛

    گ‍وت‍ل‍وب‌ ف‍رگ‍ه‌ و ت‍ح‍ل‍ی‍ل‌ م‍ن‍طق‍ی‌ زب‍ان

    از شگفتیهای کار فرگه این است که آنچه را در آغاز، کار فرعی خود می‌شمرد در انجام کار اصلی او گردید. فرگه از آغاز به دنبال آن بود که ریاضیات را بر مبانی منسجمی استوار کند و گمان می‌برد که حساب را می‌توان به منطق فرو کاست. لوجی‌سیسم چیزی جز این گمان نیست. اما در جریان این فروکاستن دریافت که زبان طبیعی و منطق ارسطویی دقت و توانایی شایسته را در انجام این کار ندارند.

  • ۱۳۹۵-۰۵-۱۳ ۱۸:۴۰

    احیای ایرانشهر در تاریخ/ بنیادهای هویت ملی ایرانی به روایت حمید احمدی

    عناصر سازنده هویت ایرانی چه چیزهایی هستند؟ بحث‌های فراوانی در این زمینه مطرح شده است، برخی بر تاریخ، برخی بر سرزمین و گروهی بر زبان و عده‌ای بر دین تاکید می‌کنند. به باور من عناصر سازنده هویت ملی ما آن چنان که در تاریخ وجود داشته، متشکل از چند عنصر است.

  • ۱۳۹۵-۰۵-۱۰ ۱۱:۴۰

    اندیشه ارسطویی سراسر ذهن و زبان ما را فراگرفته است

    حسین فلسفی، استاد فلسفه دانشگاه، بر این باور است که اندیشه فلسفی ما با ارسطو سراسر واژگون شده، حتی اگر بخواهیم بدانیم بر سر ما چه گذشته باز در چارچوب اندیشه‌ ارسطویی آن را داوری می‌کنیم.

  • ۱۳۹۵-۰۴-۲۹ ۱۳:۴۰

    يورگن هابرماس و ...

    هابرماس در مقابل اعتقاد وبر که کنش معقول و هدفدار یعنی کار را بارزترین و فراگیرترین پدیده بشری دانسته و فعالیت انسان را به کار محض تنزل داده است، کنش ارتباطی یا عمل تفاهمی را مطرح می‌کند. هابرماس در مقابل این اعتقاد وبر اظهار داشت که نوعی از فعالیت انسانی وجود دارد که اساساً از کار ابزاری[۷] متمایز است.

  • ۱۳۹۵-۰۴-۲۸ ۱۸:۲۰

    مروری بر آرا و اندیشه های فتح الله گولن/ منادی نسخه اسلام آناتولی

    گولن، منادی نسخه ترکی اسلام است. او اسلام آناتولی را یک اسلام متساهل و روامدار می داند. در اسلام آناتولی ایمان گرایی بیش از شریعت گرایی مورد توجه قرار می گیرد.

  • العروی ۱۳۹۵-۰۴-۲۷ ۰۹:۱۵

    نگاهی کوتاه به پروژه فکری عبدالله العروی؛

    در نقد عقل سنتی

    پروژه‌ی فکری عبدالله عروی بر محور «عقل موروثی» متمرکز است و بر همین اساس عقل سنتی را مورد نقد قرار می‌دهد؛ او «ریشه‌ی ناکامی» جهان اسلام را نتیجه‌ی تعالیم اسکولاستیک Scolastique می‌داند، همانی که محمد آرکون نیز بر آن تأکید می‌کند و بر این باور است که استمرار این عقل ممتد از زمان گسست با میراث روشن‌فکری، سرّ واپس‌گرایی ما است.

  • منصوربخت ۱۳۹۵/۰۴/۲۰

    بحران تاريخ‌نگاری معاصر در گفت‌وگو با قباد منصوربخت (۱)؛

    طفلی ناقص‌الخلقه به نام شبه‌تاریخ‌نگاری آكادميك

    همان‌طوری که کل سیستم رضاشاهی به جای تأسیس نوسازی در نهایت شبه‌نوسازی را محقق کرد، تاریخ‌نگاری ما هم شبه‌تاریخ‌نگاری شد و نتوانست یک افق جدیدی در تحقیق تاریخی و اندیشه‌ی تاریخی در این مملکت به وجود بیاورد. حرفم این است که همه‌چیزهایی که اتفاق افتاد، طفلی بود که ناقص‌الخلقه متولد شد و هرچه بزرگ‌تر شد باآنکه که به بلوغ سنی رسید ولی ناقص‌الخلقه بزرگ شد.

  • ۱۳۹۵-۰۳-۳۰ ۱۵:۰۰

    زبان آلمانی منبع بزرگ اندیشه‌های فلسفی است

    عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: زبان آلمانی با توجه به خاستگاه آلمانی بسیاری از فلاسفه بزرگ غربی، یک منبع بزرگ اندیشه‌های فلسفی است.

  • ۱۳۹۵-۰۳-۱۶ ۱۴:۰۰

    نبض اندیشه جهان عرب در مراکش می زند

    یک پژوهشگر حوزه دانش اجتماعی مسلمین گفت: ما میراث گفتمان انقلاب اسلامی را به جهان عرب منتقل نکردیم، مخصوصا در میان نسل نخبه و اندیشمند مدرن و پسامدرن. نخبگان آنها انقلاب را نمی شناسند.

  • ۱۳۹۵-۰۳-۱۲ ۱۸:۰۰

    فراموش کردن حوزه‌های عمومی تاثیرگذار در تاریخ اندیشه ایران

    علی صادقی، عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در نشست «مشروطیت و مفاهیم مدرن» گفت: «حکمای اسلامی مانند «ابن‌سینا» و «فارابی» در ترجمه مفاهیم یونانی و وارد کردن آنها به فلسفه اسلامی دچار کژتابی شده‌اند.» به اعتقاد وی، حوزه‌های عمومی تاثیر‌گذار در تاریخ اندیشه ایران فراموش شده‌اند.