رییس موسسه حکمت و فلسفه: علوم ارتباطات را با اسفار اربعه تطبیق دهیم

رییس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران ضمن بررسی ارتباط میان حکمت ملاصدرا با علوم ارتباطات اجتماعی انطباق این دانش با اسفار اربعه صدرالمتالهین را خواستار شد.

نقدی بر دیباچه درآمدی به نظام حكمت صدرائی؛

تصویرسازی نادرست از فیلسوفان نظام‌ساز و تاریخ فلسفه مسلمانان

از ابتدا بر پیشانی هیچ فیلسوفی نوشته نشده كه او صاحب مكتب مستقلّی است یا شارح مكتب دیگری؛ بلكه این تمایزات در فرآیند درس و بحث‌های هر فیلسوف و مطالعه كتب و رسائل وی از سوی سایرین، حادث می‌شود. حتّی در برخی موارد، اتّفاق نظر حاصل نمی‌شود، یعنی ممكن است پس از سال‌ها بحث و گفتگو بر سر آراء و نوآوری‌های یك متفكّر، برخی، او را یك فیلسوف نظام‌ساز به شمار آورند و برخی، او را صرف یك شارح یا فلسفه‌دان!

تأملی درباره رویکرد فیلسوفان مسلمان به «حقیقت»؛

حقیقت؛ منبعی غیرمصرح در تحقیقات فیلسوفان مسلمان

در حکمت متعالیه حقیقت وجود (که خارجیت عین ذات آن است) به دو قسم منقسم است؛ حقیقت من حیث هی هی و به تعبیر دیگر صرف الحقیقه یا بسیط الحقیقه و حقایق مقیده‌ی وجودی. قسم اول به دلیل بساطت محضی که دارد از هرگونه ماهیتی منزه است، ازاین‌روی هرگز به ذهن نمی‌آید. قسم دوم به دلیل تقید به حدود ماهوی، با ماهیات همراه بوده و از ترکیب اتحادی با آن‌ها برخوردار است

«قاسم پورحسن» در نوزدهمین همایش ملی حکیم صدرا؛ ( ۷)

اعتباریات علامه طباطبایی و نظم اجتماعی

علامه طباطبایی که یک فیلسوف نوصدرایی است، می‎تواند منبع و افقی متفاوت را برای ما درباره‎ی اجتماع و مدنیت بر اساس آموزه‎های فلسفه‎ی ملاصدرا بگشاید؛ او یک نظریه‎ی رقیب ارائه می‎دهد و در واقع یک ابداع تئوریک درباره‌ی شناخت اجتماع و انسان به دست می‎دهد.

«حسن بلخاری» در نوزدهمین همایش ملی حکیم صدرا؛ (۶)

فلسفه و نظم هندسی

در تقسیمات یونانی نسبت میان هندسه و فلسفه، نسبت جزء و کل است، و در اندیشه‎ی یونانی و اسلامی، هندسه عین نظم است. و نسبت میان فلسفه و هندسه یا تحقق وجود در ساختار هندسه، در فلسفه‎های مختلف مورد تأکید است.

«غلامرضا اعوانی» در نوزدهمین همایش بزرگداشت حکیم صدرا؛ (۵)

فقدان حکمت در جهان معاصر و گسستگی نظم

نظم «عمومی»، «جهانی» و «الهی» در حکمت با هم پیوستگی دارند؛ در جهان امروز به علت فقدان حکمت ارتباط این سه نظم گسسته شده است، اما نمی‎توان گفت نظمی نیست، بلکه تا حدی که وجود دارد نظام این‌جهانی است و نظم الهی نیست. در حکمت متعالیه، فهم و ایجاد نظم اجتماع بدون توجه عمیق به نظم وجود امکان‎پذیر نخواهد بود و همین‌طور این دو بدون پیوند با نظم الهی ممکن نیستند.

«کریم مجتهدی» در نوزدهمین همایش بزرگداشت حکیم صدرا (۴)؛

تاثیر Schola دوره شارلمانی در غرب عصر جدید

ریشه‎های شناخت طبیعت در غرب عصر جدید از کجاست؟ ریشه‎ی پیشرفت‎های بسیارِ عصر حاضر از کجا نشئت گرفته است؟ ریشه‎ی غرب‎شناسی در واقع از کجاست؟ آنچه که امروزه به‌عنوان غرب از آن یاد می‎شود، چهره‎ی اصلی آن از چه زمانی بوده است؟ تمام این سوالات جوابی مقتضی می‎طلبد که به شناخت ما از غرب کمک بسیاری خواهد نمود.

«غلامحسین ابراهیمی‎دینانی» در نوزدهمین همایش ملی حکیم ملاصدرا (۳)؛

اتحاد عقل و عشق در نظام هستی

هیچ موضوعی در عالم هستی از موضوع نظم مهم‎تر نیست و فلسفی‎ترین موضوع و بنیادی‌ترین مسئله در عالم هستی همین موضوع است. هر چیزی در جایگاه خودش عالی است، نظم در این معنا آمده است؛ اما چه کسی می‎داند جای اشیا کجاست؟ و اصل مسئله نیز همین است.

رضا داوری‎اردکانی در نوزدهمین همایش ملی حکیم ملاصدرا (۲)؛

نظم در گردش اساطیر یونانی

گفته می‎شود نظم این است که هر چیزی در جایگاه خودش باشد، حال اگر در جایگاه خودش باشد، ما آن جایگاه را چگونه می‎شناسیم؟ چگونه باید فهمید جای هر چیزی کجاست؟ اگر کل را نشناسیم و احاطه به آن نداشته باشیم چگونه تشخیص بدهیم که جایگاه هر شیء کجاست؟ مگر ما محیط به کل شیء هستیم، اوست که محیط به کل شیء است، پس ما از کجا می‎فهمیم جای هر چیزی کجاست؟

نوزدهمین همایش ملی حکیم ملاصدرا برگزار شد (۱)؛

حکمت عملی زاده‎ی چگونه باید بودن

رابطه‎ی بین دو نظم حقوقی و نظم تکوینی را از باب تشبیه می‎توانیم به دست آوریم که در واقع رابطه‎ی بین حکمت نظری و حکمت عملی است. همه‎ی فلاسفه می‎دانند فلسفه‌ی نظری یک سلسله بینش‎ها و شناخت از حقیقت عالم (مادی و فوق‌مادی) است؛ بنابراین علم به این حقایق و دقایق، «چگونه باید بودن» را بالفطره نتیجه می‎دهد؛ در اینجا اخلاق، مدیریت خانواده، سیاست مدن یا همان مدیریت جامعه زاده می‎شود.

فیلسوف هنرمند، هنرمند فیلسوف در گفت‎وگو با کریم مجتهدی؛

فلسفه جدا از علوم دیگر حرفی برای گفتن ندارد

در گذشته یک جامعیت در فلسفه بود که امروزه دیگر وجود ندارد. اما فراموش نکنیم که اگر فلسفه را تنها در نظر بگیریم و آن را از دیگر علوم جدا کنیم، دیگر حرفی برای گفتن نخواهد داشت. فلسفه مجموعه‎ای از کلمات نیست، فلسفه اصلی مجموعه‎ای از معانی است که یک پشتوانه‎های عمیق فکری در آن باید وجود داشته باشد تا به آن بتوان فلسفه اطلاق کرد.

گزارشی از برنامه زاویه؛

ملاصدرا و پرسش‌های جدید

در حوزه فلسفه و حیات پویای آن، ابن‎رشد، فیلسوف دنیای اسلام برای غرب مسیحی نقطه‎ی آغاز بود اما برای شرق اسلامی یک پایان. در واقع غرب دچار یک سلطه عقل‎گریز در خود شده بود که با چراغ ابن‎سینا و ابن‎رشد از آن فضا خارج شد. اما شرق از تکنیک‎های پژوهشی غفلت کرد، شیوه‎ی پژوهشی که مسبوق به یک خودآگاهی است. و در این‎جا سخن این است که ما اساسا این خودآگاهی را نسبت به سنت خود، پیدا نکردیم.

گفتگو با عبدالحسین خسروپناه/ دفاعیاتی از فلسفۀ صدرایی؛

براهینی که کل تشیع و اسلام را زیر سؤال می‎برد

کسانی که به این سو می‎روند و چنین صحبت‎هایی را عنوان می‎دارند باید در سواد آن‎ها شک کرد، این افراد لازم است به مطالعه‎ی بیشتری بپردازند و این‎گونه نسبت ناروا ندهند./اگر بعضی گمان می‎کنند در جایی دیدگاه ملاصدرا با آموزه‎های دینی هماهنگ نیست به علت تفاوت در تفسیری است که آن‎ها از قرآن و سنت دارند.