مشروطه

کل اخبار:160

  • ۱۳۹۸-۰۵-۱۵ ۱۳:۳۰

    هوشنگ طالع، تاریخ‌پژوه ایرانی: مشروطه مظلوم‌ترین نهضت و خیزش در کشور ایران است

    هوشنگ طالع می‌گوید: اگر نهضت مشروطه را درست بررسی کنید می‌بینید مظلوم‌ترین نهضت و خیزش در کشور ایران است. تاریخ‌پژوهان به دلایل گوناکون نگاه یکسانی به جنبش مشروطه ندارند و حب و بغض‌هایی در این زمینه وجود دارد.

  • ۱۳۹۸-۰۵-۱۵ ۱۱:۳۰

    زنان و بازیابی هویت در عصر مشروطه

    علی باغدار دلگشا گفت: زن ایرانی در عصر مشروطه با مجهز شدن به سلاح تفکر انتقادی: شناخت به منظور تغییر، در تلاش بوده است تا به بازیابی هویت مستقل خود از خلال تاریخ مذکر بپردازد.

  • 6656 ۱۳۹۸-۰۴-۲۶ ۱۰:۴۸

    روایت‌های آزادی در گفتارهایی از مصطفی ملکیان، سعید عدالت‌نژاد و احمد هاشمی؛

    اندیشه را نمی‌توان به غل و زنجیر کشاند

    چه کسی می‌تواند هدف آزادی را معین کند؟ آیا هدف آزادی رسیدن به کمال انسانی است؟ اگر چنین است تعیین مقتضیات کمال فرد برعهده کیست؟ بر عهده‌ی خود فرد؟ یا شاه و دولتیان؟ یا علما به عنوان مفسران دین؟ یا مجلس به عنوان نماینده اکثریت مردم؟ آیا آزادی‌ خودش هدف است یا ابزاری برای رسیدن به هدف؟

  • ۱۳۹۸-۰۴-۰۳ ۱۷:۰۰

    پرورش ذوق عامه در گفت‌وگو با علی قلی‌پور: مردم مقاومت می‌کنند

    ایده سیاست‌زدایی با سیاستگذاری فرهنگی دهه 60 همسو بود و این همسویی در دهه 70 کمرنگ می‌شد. یعنی می‌گفتند اگر ما زیاد بر سیاست‌زدایی تاکید کنیم، انگار سیاستگذاری فرهنگی دهه 60 را تکرار می‌کنیم. یعنی در دهه 60 هم کسانی که در حوزه هنری فعالیت می‌کردند و هم کسانی که منتقد آن بودند، مخالف سیاست‌زدایی بودند و اسم رمزشان هنر متعهد بود. یعنی می‌گفتند هنر باید متعهد باشد و در نتیجه امثال کارگاه نمایش جزو هنر متعهد نبودند. بعدا که نگاه سیاستگذارانه دهه 60 به حاشیه رفت، به این نتیجه رسیدند که اصلا هنر متعهد را کنار بگذاریم و به غیرمتعهدها بپردازیم!

  • مشروطه ۱۳۹۸-۰۴-۰۲ ۱۱:۱۹

    اعتبارسنجی وقایع از دل «ناگفته‌های مشروطیت» خاطرات میرزا محمدعلی‌خان یاور سالار معتضد؛

    سخن از ناگفته‌ها

    متأسفانه نگاه ما به موضوع مشروطه، قداست‌وارانه است و این مسئله ما را از کنه ماجرا به‌دور می‌اندازد. در همین دوران، یعنی ۱۲۹۰، قشون بختیاری و مجاهدان حامی مشروطه نیز رفتارهای غارتگرانۀ زیادی انجام داده‌اند که نمی‌توان از آن‌ها چشم‌پوشی کرد. این منبع به‌خوبی نشان می‌دهد ملتی که عادتش غارت است و مردمی که به این سبک قشون‌داری عادت کرده‌اند، یک‌شبه تغییر نخواهند کرد.

  • ۱۳۹۸-۰۳-۱۱ ۱۲:۰۰

    رقابت اسلام و سکولاریسم در تبریز، اصفهان، شیراز و بوشهر عصر مشروطه

    سابقه پژوهشی ونسا مارتین او را تبدیل به پژوهشگری ساخته که بر مقوله توسعه اجتماعی ایران تمرکز دارد و این سابقه نمود خود را در منظری که او نسبت به پژوهش در حوزه قاجاریه اتخاذ کرده نیز نشان داده است.

  • ۱۳۹۸-۰۳-۰۴ ۱۷:۰۰

    چرا «ثقةالاسلام تبریزی» دخترش را «مشروطه‌ خانم» صدا می‌زد؟

    ثقةالاسلام تبریزی از پیشوایان شیخیان بوده و در دوران مشروطه همواره بر حفظ وحدت میان اهل تبریز تاکید داشته است.

  • 656 ۱۳۹۸-۰۲-۲۹ ۱۱:۴۸

    کلمات انجمن

    ملا عبدالرسول مدنی کاشانی

    ملا عبدالرسول در طول حیات خود ۱۹ عنوان کتاب نگاشته است که از آن میان سه کتاب رساله انصافیه، تاریخ اشرار کاشان و کلمات انجمن از نظر تاریخی مهم هستند.

  • تقی زده ۱۳۹۸-۰۲-۲۱ ۱۰:۲۱

    تأملی بر مقالۀ «سید حسن تقی‌زاده؛ سه زندگی در یک عمر»، نوشتۀ محمدعلی همایون کاتوزیان؛

    خود را در آینۀ تقی‌زاده دیدن

    یک‌تکه ندیدن زندگی ‌تقی‌زاده به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین روشنفکران مشروطه تاکنون و همچنین یک‌سر خائنانه ندیدن کنش‌های سیاسی-اجتماعی وی حاکی از رویکرد منطقی‌تری به این چهرۀ تاریخی ایران معاصر است؛ رویکردی که با سیطرۀ نگاه ایدئولوژی‌زده و شبه‌امنیتی تلاش دارد تا از مشروطه یک انحراف موقت که با وقوع انقلاب اسلامی از بین رفت، بسازد و چهره‌های اثرگذار در آن را اعضای مخوف لژهای فراماسونی، مزدوران دین‌ستیز، خودفروخته و خودباخته و مترسک‌ها و آلت دست‌های ابرقدرت‌های زمانۀ خود خصوصاً انگلستان نشان دهد.

  • امیرکبیر ۱۳۹۸/۰۲/۱۱

    سید علی آل‌داود از ظرافت‌های فهم امیرکبیر از لابه‌لای منابع تاریخی می‌گوید (۲)؛

    خیالات اتابکی امیر

    مرحوم دکتر آدمیت می‌گوید امیرکبیر یک رسالۀ خیالات اتابکی نوشته و هدف او این بوده که بعد از آنکه ایران قدرت یافت، مشروطه‌خواهی را در ایران برقرار کند؛ ولی خود دکتر آدمیت هم می‌گوید که این رساله به دست نیامده است. آدمیت در رسالۀ خیالات اتابکی حدس می‌زده که هدف امیرکبیر این بوده که در ایران به‎تدریج حکومت مشروطه برقرار کند، اما آن زمان پشتیبان نداشتند و نیروهای اجتماعی حامی نداشتند.

  • ایرانشهری ۱۳۹۸-۰۱-۱۷ ۱۲:۰۷

    دیدگاه انتقادی به تاریخچۀ فکر ایرانشهری؛

    مبادی دولت ملی در تاریخ ایران

    از آغاز برآمدن ساسانیان تا فراهم آمدن مشروطه‌خواهی (دوران قدیمی ایران) تمامی دولت‌هایی که بر این سرزمین فرمان راندن، نتوانستند و یا به عبارتی امکانات نظری آن را نداشتند که در تشکیل «دولت انضمامی» توفیق یابند. حتی این امکانات نظری که بعدها به دست مشروطه‌خواهان افتاد، به دلیل برچسب وارداتی بودن، خاصیت اولیه‌اش را از دست داد و در نهایت آماج غرب‌زدگی شد. به‌عبارت‌دیگر، حتی در آنجایی که موادی برای توصیف دولت انضمامی فراهم آمد، نتوانست پاسخ‌گوی نیازهای اولیه آن باشد.

  • ۱۳۹۷-۱۲-۱۹ ۰۹:۲۰

    میرحسینی: وضعیت ایران در عصر قاجار را بدون مشروطیت نمی‌توان درک کرد

    میرحسینی گفت: من بیشتر تمایل داشتم که در کتاب «پایان عصر قاجار» به ایران در جنگ جهانی اول بپردازم. اما نمی‌توان وضعیت ایران در آن دوره را بدون مشروطیت درک کرد. این دو تجربه در هم تنیده هستند.

  • ۱۳۹۷-۱۲-۰۵ ۱۵:۳۰

    جدال پروبلماتیک‌ها: فقاهت یا ایرانیّت؟

    فیرحی می خواهد از منابع فکری موجود در اسلامیّت تمدن ایرانی برای یک «تجدد سیاسی فقهی» بهره ببرد و طباطبایی به دنبال آن است تا از لایۀ ایرانیّت تمدن ایرانی به یک «تجدد سیاسی ایرانی» برسد.

  • 78 ۱۳۹۷-۱۱-۱۵ ۱۱:۵۱

    جریده‌نگاران

    مریم کامیاب

    این کتاب بحثی است درباره کارکردهای ادبیات مطبوعاتی در مشروطه ایرانی.

  • اتحادیه ۱۳۹۷-۱۱-۰۷ ۱۴:۴۰

    مصاحبه با منصوره اتحادیه درباره تاثیر اوضاع سیاسی جامعه عصر مشروطه بر روی کار آمدن رضاشاه:کدام دموکراسی؟کدام مردم؟

    باید دید که نخبگان سیاسی خود چقدر به قانون و دموکراسی اعتقاد داشتند. به نظر من آنها چندان اعتقادی هم به دموکراسی نداشتند، چراکه در ایران سابقة دموکراسی پیش از این وجود نداشت و تجربة کوتاه مشروطه همچنان بی نظمی با خود آورده بود که جای سؤال ایجاد می کرد. هنگامی که محمدعلیشاه مجلس شورای ملی را به توپ بست، افرادی چون مشیر الدوله، عین الدوله، مستوفی الممالک، مخبر السلطنه و عده‌ای دیگر هیچ کدام از کار کنار نکشیدند، آن ها همچنان به کار ادامه دادند و هر روز صبح به دربار می رفتند.

  • رضاشاه ۱۳۹۷/۱۰/۱۹

    تفسیری فلسفی از مفهوم پدرسالاری در تاریخ ایران در مصاحبه با سیاوش جمادی (۱۳)؛

    نتایج توسعه نیم‌بند

    توسعۀ نیم‌بند دوام و عمق ندارد. توسعۀ دوام‌پذیر و بازگشت‌ناپذیر با استبداد و ایدئولوژی ممکن نمی‌گردد. بالا رفتن تولید ناخالص ملی و درآمد سرانه و رفاه اجتماعی و بهره‌گیری بهینه و آینده‌نگرانه، مدیریت صنعتی کارآمد و مولد، پرورش متخصصان، و شاخص‌هایی که بیش‌تر متخصصان در تعریف و توصیف توسعه می‌گنجانند، بدون توسعۀ فرهنگی و اجتماعی و سیاسی به حدّ مطلوب و هم‌وزن با توسعه در جوامع پیشرفته نمی‌رسد.

  • ۱۳۹۷-۱۰-۱۱ ۱۳:۴۰

    مشروطه‌خواهی که محافظه‌کار نبود/ اهمیت رساله لالان در تئوری‌های مشروطه

    ثقةالاسلام تبریزی علیرغم اینکه به مشروطه دلبسته بود اما هیچگاه خوی محافظه‌کاری به خود نگرفت و در نقادی از مشروطه‌خواهان سنگ تمام گذاشت. او رساله لالان را نیز در لزوم مشروطیت نوشت. لزوم پژوهش دقیق درباره او و تامین یک منبع مطالعاتی برای نسل جدید بیش از پیش به چشم می‌خورد.

  • فردید ۱۳۹۷/۱۰/۱۰

    گفت‌وگو با موسی اکرمی در مورد احمد فردید(۲)؛

    کاش پدیدۀ فردید در کشور ما اتفاق نمی‌افتاد

    بنابراین من هنگامی که به گذشته می‌نگرم، همچنان که بعضاً به روزگار خودمان نگاه می‌کنم، به شدت غصه دار می‌شوم، برای دانشگاه، برای کشور، برای فلسفه، برای خودمان. فردید و امثال او روشنفکر نبودند که نبودند. فیلسوف نیز نبودند. آنان روشنفکرستیز یا پادروشنفکر و فلسفه‌ستیز یا پادفیلسوف بودند که در روایتی کج و معوج از تاریخ فعالیت نظری و عملی انسان چیزی جز نفرت از این تاریخ، و سردرگمی در برابر حال و آینده نپراکندند.

  • سیاوش جمادی ۱۳۹۷/۰۹/۲۷

    تفسیری فلسفی از مفهوم پدرسالاری در تاریخ ایران در مصاحبه با سیاوش جمادی (۱۱)؛

    رنسانس وقتی رنسانس می‌شود که اجتماعی شود

    رنسانس و روشنگری و پروژۀ پیشرفت و همۀ عناصر کانونی مدرنیته فرق‌شان با آن‌چه ما رنسانس ایرانی یا اسلامی می‌نامیم، در افکار مکتوب‌شده در کتاب‌ها نیست. فرق‌شان در عمومی شدن آن‌ها و اجتماعی شدن و تبدیل شدن آن‌ها به فرهنگ است. ...رنسانس وقتی رنسانس می‌شود که اجتماعی شود یا از آغاز هستی اجتماعی ایجادش کرده باشد. اگر درهم‌کنشی فرهنگ‌پرور میان آثار نخبگان و اذهان و زندگی جمعی رخ ندهد، چرخشی عصری نیز که با غروب قدیم و طلوع جدید همراه باشد، رخ نخواهد داد. رنسانس در آثار اقلیتی از نخبگان محصور نمی‌ماند.

  • ۱۳۹۷-۰۹-۲۶ ۱۶:۴۰

    نشست «بررسی تحولات ایران از آستانه مشروطیت تا پایان قاجار»

    «ایران در گذار» با هدف بررسی تحولات ایران از آستانه مشروطیت تا پایان قاجار توسط دانشکده ادبیات دانشگاه تهران برگزار می‌شود.

  • ۱۳۹۷-۰۹-۲۴ ۱۳:۰۰

    اکبر ثبوت: نگذاریم فضای علمی کشور درباره آخوند خراسانی تک قطبی شود

    یکی از تالیفات اکبر ثبوت با عنوان «دیدگاه‌های آخوند خراسانی و شاگردانش» درباره مرحوم آیت‌الله آخوند خراسانی باعث رواج گفت‌وگو و بحث درباره آرای این مرجع اعلای شیعیان جهان در دوران مشروطه خواهی ایرانیان شد. ثبوت می‌گوید باید فضای علمی کشور را تک قطبی نکنیم و بگذاریم قرائت‌های متفاوتی از آخوند ارائه شود.

  • ۱۳۹۷-۰۹-۲۴ ۱۱:۴۰

    چرا بازخوانی اندیشه‌های آخوند خراسانی مهم است؟

    محسن آزموده که اخیرا کتابی از او با عنوان«آخوند خراسانی و حکومت اسلامی» منتشر شده، همزمان با سالروز درگذش آخوند خراسانی در ۲۱ آذرماه، در یادداشتی که در اختیار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) قرار داده به این موضوع پرداخته که چرا بازخوانی اندیشه‌های آخوند خراسانی مهم است؟

  • ۱۳۹۷-۰۹-۲۱ ۰۹:۲۰

    کتاب «مشروطه، زنان و تغییرات اجتماعی» برگزیده شد

    کتاب «مشروطه، زنان و تغییرات اجتماعی» نوشته علی باغداردلگشا که از سوی انتشارات روشنگران و مطالعات زنان منتشر شده در جشنواره ملی حرکت حائز رتبه نخست شد.

  • مالجو ۱۳۹۷-۰۹-۱۷ ۱۰:۲۳

    محمد مالجو؛

    اثر مشروطه‌ستیزی بر نظام اقتصادی در ایران امروز

    در شرایط کنونی می‌بینیم دو گرایش اصلی به‌طور توأمان میان همین نیروهای واحد فعال است: یک گرایش در حوزه سیاسی و یک گرایش در حوزه اقتصادی. در حوزه سیاسی شاهدیم نیروهای تحول‌خواهِ درون حکومت عملا الگوی تمنای نافرجام از بالا و وعده‌های توخالی‌دادن به پایین را که شکل از ریخت افتاده آرمان مشروطه است جایگزین الگوی فشار از پایین و چانه‌زنی از بالا کرده‌اند. در حوزه اقتصادی اما همین نیروها استقرار و برقراری نوعی نظام بازار آزاد یا، به زبان دیگر، نوعی نظام سرمایه‌داری متعارف را طلب می‌کنند.

  • ۱۳۹۷-۰۸-۰۵ ۱۵:۰۰

    مسعود کوهستانی‌نژاد: روح حاکم بر رمان فارسی مشروطه، روح رمانتیک است

    مسعود کوهستانی‌نژاد درباره دو مجموعه «مشروطیت ایران و رمان فارسی و رمان خارجی» گفت: روح حاکم بر این رمان‌ها، روح انسانی است که می‌خواهد آزاد باشد. روح رنسانس حاکم بر اروپا است. این رنسانس به طور خاص، ضد مذهب نیست. روح انسانی است که از جامعه‌اش در حال کنده شدن است و می‌خواهد آزاد باشد. شما تاریخ تطور غرب را که از قرن چهاردهم در نظر بگیرید، اغلب کاراکترهای ادبیات این دوره، انسان‌های رمانتیکی هستند که می‌خواهند از جامعه خودشان کنده شوند. آنان شورش‌گر مثبت هستند.

  • تاریخ ۱۳۹۷/۰۸/۰۵

    تفسیری فلسفی از مفهوم پدرسالاری در تاریخ ایران در مصاحبه با سیاوش جمادی (۷)؛

    صغیر ماندگی یا روشنگری عقیم شده

    مسئلۀ نسل ما بی تاریخی یا کمداشت حافظۀ تاریخی نیست. ما با ناخودآگاهی تاریخی زندگی می کنیم و آنچه کم داریم خودآگاهی تاریخی است ، از همین روست که همچنان حامل برخی از فراداده های خوگرفتۀ فرهنگ گذشته ایم ؛ آزادی اندیشه نیاز ناگزیرمان نشده و خودگردانی و خودسالاری در فکر و امورهمگانی مان را دشوارتر از سپردن امورمان به یک شاه چارساله می یابیم.از اندیشمندان چپ دربارۀ اتمیزه شدن انسان ها و فقدان خود آیینی در سرمایه داری پسین بسیار آموخته ایم اما تفاوتی عظیم است میان دگرسالاری پسمانده از فرهنگ قرون وسطی و خودآیینی خنثا شده در غرب پیشرفته.

  • ۱۳۹۷-۰۸-۰۵ ۱۰:۴۰

    خاطراتی از سیاستمدار عصر مشروطه/ ماجرایی از دولت‌آبادی و ظل‌السلطان

    حاج میرزا سید یحیی دولت‌آبادی، شاعر، خوشنویس، نویسنده وقایع مشروطه و پس از آن چهارم آبان‌ماه سال 1318 دیده از جهان فروبست. به‌مناسبت سالروز درگذشت این مبارز مشروطه‌خواه نگاهی به کتاب «حیات یحیی» انداختیم و خاطراتی از زندگی او به نقل از پسرش را روایت کرده‌ایم.

  • ۱۳۹۷-۰۷-۱۸ ۱۷:۲۰

    سرداری دین مدار/ نود و هفتمین سالگرد شهادت کلنل‌ پسیان

    کلنل‌ پسیان نه تنها آشنایی کاملی با آرمان امام‌حسین(ع) در قیام خود داشته، بلکه خود نیز به این آرمان اعتقاد راسخ داشته است.و سرانجام آخرین و بارزترین نماد دین‌مدار بودن این مرد بزرگ، دارایی باقی‌مانده از او پس از شهادتش است.

  • اشتراوس ۱۳۹۷/۰۷/۱۵

    تفسیری فلسفی از مفهوم پدرسالاری در تاریخ ایران در مصاحبه با سیاوش جمادی (۵)؛

    اشتراوس چگونه بر مدرنیته می‌تازد؟

    اشتراوس در مقام یک مدرن ستیز و مدافع فلسفۀ یهودی قرون وسطی دارد به ما می گوید که فلسفۀ سیاسی حکمای قرون وسطی افلاتونی و افلوتینی بوده است./ خودِ اشتراوس در نوشته ای با عنوان «پیشرفت یا بازگشت» می نویسد که پیشرفت مدرن و تمدن غرب به بحران و آستانۀ مغاک رسیده است.مکرراً با کاربرد ضمیر «ما » حکم می دهد که ما باید آلترناتیو دیگری برگزینیم ، ما باید چنین و چنان کنیم.

  • ۱۳۹۷-۰۷-۰۳ ۱۴:۴۰

    ساز به ‌مثابه سلاح/ مروری بر آثار موسیقی حماسی، از مشروطه تا امروز

    اما در گرماگرم جنگ 8 ساله درک این نکته که استفاده از موسیقی‌های حماسی و رزمی می‌تواند به عنوان ضرورتی برای روحیه بخشیدن به سربازان ایران تلقی شود، برخی از مداحان و نوحه‌خوانان وارد عرصه شدند و فرم جدیدی از نوحه‌خوانی را ارایه کردند. تغییر شکل نوحه‌خوانی از حالت عزا و اندوه به شکل حماسی، سبب ورود فرمی نوین در این عرصه شد که در آن نوحه‌خوانان آهنگی مهیج و برانگیزاننده با هدف ایجاد شور در بین رزمندگان اجرا می‌کردند.