کل اخبار:65
-
۱۳۹۷/۰۲/۲۹
گفتوگوی فرهنگ امروز با دکتر محمد صنعتی (۲)؛
تحمل دیدن سینمای خشن هانکه را ندارم
دربارهی سینمای خشن در این حد از خشونت، چه سینمای هانکه باشد، چه سینمای برادران کوئن یا کارگردانهای هالیوودی یا غیرهالیوودی باشند که میخواهند خشونت را بهشدت در وحشتناکترین شکلش نشان دهند، باید بگویم خیلی تحمل دیدنش را ندارم. البته آنها مدعی هستند که میخواهند واقعیت را به همان شکل که رخ داده است نشان دهند، ولی بیشتر برای ایجاد هیجان، واقعیتهای اغراقآمیز خلق میشود که بتواند سرمایه را با سود برگرداند.
-
۱۳۹۷/۰۲/۲۴
گفتوگوی فرهنگ امروز با دکتر محمد صنعتی (۱)؛
روانکاوی سینمای ضدروانکاو
الآن ضدقهرمان، جای قهرمان را گرفته یا تفاوت اساسی با هم ندارند. هر دو آنها بهشدت خشناند؛ یا آزار میدهند و میکشند، یا گاهی هم ممکن است در انتها خودکشی کنند. مثل معلم پیانویی که انگار خشونت را در هنر خودش «والایش» داده، ولی با این حال، در زندگی خودش مشکلات و تضادهای درونیاش حل نشده و دچار بحران است. در اینجا، بحران در وجود خود این معلم پیانوست.
-
۱۳۹۷-۰۲-۰۹ ۱۰:۲۷
نگاهی روان کاوانه به فیلم قوی سیاه؛
زندگی هنری یک بیمار اسکیزوفرن
خنثی کردن یا محو کردن اسم پدر که در واقع castration یا اختگی را محو کرده و از بین میبرد، باعث میشود که سوژه در خدمت مطلق گرایی مادر باشد. در نتیجه زندگی سوژه میشود، یا مطلق بودن یا هیچ، و چیزی بین این دو نیست. در فیلم قوی سیاه، نینا، شخصیت اصلی، برای این که بتواند با جامعه ارتباط برقرار کند، هیچ چارهای جز این ندارد که به ماشین آرمانی-مطلق مادرش تبدیل شود.
-
۱۳۹۶-۱۲-۲۳ ۱۳:۲۰
محمد صنعتی: ورود روانکاوی به ایران و ارتباط یافتن آن با ادبیات/ از فروید تا کلمات هدایت
سوءاستفاده ویرانگر و پرخاشگرانه و نه استدلالی در نقد ادبی شاید یکی از عللی بود که نویسندگان و روشنفکران ایران را تا چند سال پس از انقلاب از تحلیلهای روانکاوی رویگردان و در برابر آن مقاوم کرده بود.
-
۱۳۹۶-۱۲-۰۶ ۱۳:۰۰
زیگموند فروید: گزیدهای از مطالب پراکنده
تاکنون درباره فروید حرفهای موافق و مخالف و علمی و شبهعلمی بسیاری مطرح شده است. اما جدای از این قضاوتهای مثبت و منفی، راز ماندگاری فروید در چیست؟
-
۱۳۹۶-۱۰-۰۵ ۱۱:۰۷
سیدحسین مجتهدی:
نگاهی روانکاوانـــــــه به اسطوره سیاوخـــش
در این نوشتار، در داستان سیاوخش، عناصر اسطوره و درام در این کهن داستان ایرانی استخراج و استنباط گردید و بر پایهی قسمت نخست از جنبهی روان کاوانه بازخوانی و تفسیر شد و مولفههای محورین روان کاوانهای چون عقدهی ادیپ، پدر کشی ( نیز پسر- برادرکشی) کهن تخیل ها، ردیادها، سازوکارهای دفاعی روان، پایگاههای روان، روابط بین فردی و جایگاههای روان شناختی، اختگی، نمادها و نامها رویاها بر بنیاد متن روایت شاهنامه مورد بحث و تفسیر قرار گرفت و با نگاهی تطبیقی همگراییها و واگراییهای (شکلی نه محتوایی) آن در دو فرهنگ بررسی شد.
-
۱۳۹۶-۰۳-۱۷ ۱۵:۰۰
چاپ اثری از آلیس میلر روانکاوی ضد فروید
آلیس میلر، نویسنده کتاب «درام کودک با استعداد بودن»، روانکاوی است که با عدول از روانکاوی فرویدی، شیوه او را برای پاسخگویی به ترومای کودکی (روان زخم) ناکارآمد دانست و آن را کنار گذاشت. وی درپی پژوهشهای گستردهاش دریافت که سرکوب احساسات و بدرفتاری با کودکان دلیل اصلی اختلالات روانی افراد است.
-
۱۳۹۶-۰۳-۰۲ ۱۴:۰۰
پدیدارشناسی روان
یاسپرس در کتاب آسیبشناسی روانی عمومی درباره رواندرمانی همان تحلیل روش و همان معیارهای فلسفیای را به کار میبرد که در مورد کل روانپزشکی مطرح میکند. او از دو منبع خارج از روانپزشکی استفاده کرد که تأثیر بسیاری در کارش داشت: یکی پدیدارشناسی فلسفی هوسرل و دوم روانشناسی نظری دیلتای.
-
۱۳۹۵-۰۹-۲۲ ۱۱:۰۰
چشمان تیغخورده سینما و سوژههای خطخورده روانکاوی
متن زیر نگاهی دارد به کتاب شب بیپایان؛ روانکاوی و سینما: دو تاریخ موازی.
-
۱۳۹۵-۰۷-۲۸ ۱۵:۴۰
درسگفتارهای «روانکاوی دین» برگزار می شود
درسگفتارهای «روانکاوی دین» با تدریس قاسم پورحسن در اندیشگاه فرهنگی کتابخانه ملی برگزار می شود.
-
۱۳۹۵-۰۶-۲۸ ۱۰:۳۲
جوابیهای به مصاحبۀ دکتر محمد صنعتی در شمارۀ نهم «فرهنگ امروز»؛
در ایران بهوارونه رویکرد لکانی را به نابالینی بودن متهم میکنند
دکتر صنعتی میگوید«...روانکاوی لکانی از کار بالینی فاصله گرفته و بیشتر میباید آن را گونهای فلسفه که به امر اجتماعی و زبان نظر دارد، دانست.» ولی میدانیم که با ورود روانکاوی به سدۀ بیستم به واسطه تجربیات بالینی فروید، نقد ادبی، سینما، فلسفه و جامعهشناسی کاملاً دگرگون شدند. به همینگونه، نمیتوان از دوستداران فلسفه، ادبیات، سینما، و... خواست که به روانکاوی لکانی دستاندازی نکنند. هرچند در استفادۀ کاربردی از روانکاوی لکانی در زمینههای نابالینی، درونمایۀ آن سخت تحریف شده و جز پوستهای بیمغز از آن چیزی نمیماند.
-
۱۳۹۵-۰۴-۱۲ ۰۹:۴۲
بحثی در باب کتاب «فرایند متمدن شدن» نوربرت الیاس؛
متمدن شدن؛ فرایندی در مسیر تعادل
مسیر اصلی که در فرایند متمدن شدن پیموده میشود، تغییری است در تعادل بین محدودیت از جانب دیگران (بیرونی) و خویشتنداری؛ تحول استانداردهای اجتماعی رفتار و احساسی که به برایی خویشتنداری متعادلتر، همهجانبه، پایدار و تفکیکیافته انجامید و قلمرو بهرسمیتشناسی متقابل میان افراد را افزایش داد.
-
۱۳۹۵-۰۳-۰۴ ۱۰:۰۲
پاسخ منتقد کتاب فرهنگ مقدماتی اصطلاحات روانکاوی لکانی به جوابیه مولف آن(۱)؛
پاسخنما بهمثابه انحراف مضاعف
کار ایشان را انشانویسی نامیدهام. نه از سر توهین، برعکس ایشان معنای واژگانی را که بهکار میبرم میدانم. انشانویسی تئوریک ویژگیهایی دارد که همه در کار ایشان موج میزند. انشا تنش ندارد؛ همهچیز در نهایت در دل همزیستی مسالمتآمیزی حل میشود. (عوامپسندی تئوریک) انشا خاطره تعریف میکند تا به خیال انشانویس استدلالی برای ادعا طرح کرده باشد. انشا مدعی روش علمی تفسیر است اما بیهیچ روش و چارچوب علمی.
-
۱۳۹۵-۰۳-۰۱ ۱۱:۰۱
درآمدی بر پرسش از «شرایط امکان» مطالعات روانکاوی در ایران (۲)؛
گشودن دروازههای «دنیای جدید»
ترجمهی استریچی تا اطلاع ثانوی همچنان اصلیترین دستگیر ما در ایران در مسیر درک نظریهی فرویدی است. این به وضوح نشانمان میدهد چگونه طرح این پرسش که فروید را چگونه و با چه زبانی باید فهم/تفسیر/ترجمه کنیم به نتیجهای منجر شد که تأثیری دیرپا و شاید نازدودنی بر گسترش روانکاوی و طرز تلقی نسبت به آن در بخش عمدهای از جامعهی علمی گذارد. اهمیت همین پرسش است که تمامی این داستان را به وضعیت و مشکل امروز ما مرتبط میسازد: مشکل موضع ما نسبت به فهم/تفسیر/ترجمهی فروید!
-
۱۳۹۵-۰۲-۲۷ ۰۸:۳۸
درآمدی بر پرسش از «شرایط امکان» مطالعات روانکاوی در ایران (۱)؛
ترجمه در اتاق درمان
ما، بسته به نوع مواجههی خود با سنت فکری و افق معنایی که آثار بنیانگذار روانکاوی از دل آن برخواسته است، تفسیر/ترجمه/فهم متفاوتی از روانکاوی به دست خواهیم داد؛ از همین روست که امروزه به وضوح از فروید آلمانی، انگلیسی و فرانسوی سخن میرود و به همین جهت، در گسترهی بحث و «پژوهش» ما هر سؤالی در باب اسباب، لوازم و شرایط مطالعه و فهم روانکاوی، پیشاپیش و در اساس پرسشی پیرامون «ترجمه» است.
-
۱۳۹۵-۰۱-۲۸ ۰۸:۲۴
پاسخ مترجم کتاب فرهنگ مقدماتی اصطلاحات روانکاوی لکانی به مقاله «خنثیسازی اندیشهی انتقادی»؛
نقد بهمثابه ترور فرهنگی: تبارشناسی پایانهای زوال
نمیدانم به چه شیوهای میتوان «تأخیر عجولانهی» متن «خنثیسازی اندیشهی انتقادی» را پاسخ داد چراکه نگارنده گمان بر نقد و نوشتاری نقادانه دارد که گاهی با تمام سعیای که میتوان در جدیت خوانش داشت، مضحک مینماید، چراکه برداشتهای تقلیدی و تکراری خود را در «به ظاهر» نقد عرفان به «تصویری از عرفان» نسبت میدهد.
-
۱۳۹۴-۱۲-۰۲ ۰۹:۵۴
نقدی بر مقایسه روانکاوی لکانی با عرفان و شعر ایرانی؛
خنثیسازی اندیشهی انتقادی
کوشیده میشود میان تاریخ اندیشه در ایران و تاریخ اندیشه در غرب، بدون توجه به زمینه و شرایط دو وضع گسسته از هم، پیوندی برقرار شود که هر دو را یکسان بینگارد. این پیوستهسازی گسستگیهای تاریخی میان دو میدان نظری متفاوت، چیزی جز جعل تاریخ هر دو نیست. در این وضعیت، «نقد» به جای فعالیتی عریانگر، با قبض مفاهیم انتقادی و هم زدن آن با مُشتی فرض نخنما و چاشنی چند شاهد مثال از مولوی و دیگران، به گزارشی بیخاصیت میماند که خود را در پس جادوی آکروبات و جذابیت همزمان جا زدن با غرب میپوشاند.
-
۱۳۹۴-۱۱-۲۴ ۰۸:۳۲
نگاهی به سمینار سال ۲۰۱۰ بین آلن بدیو و اسلاوی ژیژک؛
آیا لکان پادفیلسوف است!؟
این بدیو است که دیدگاههای دوست خود را به چالش میکشد؛ به نظر او ژیژک پادفلسفه را با فلسفهی انتقادی یا نقد خلط کرده! و اینها دیدگاههای یکسانی نیستند. سؤال موضع پادفلسفی محدودههای تفکر عقلانی آنطور که کانت میگفت، نیست، بلکه چیز رادیکالتری است که تجربه را بالاتر از تفکر عقلانی مینشاند.
-
۱۳۹۴-۱۱-۰۴ ۱۴:۱۵
نمایش و تحلیل روان کاوانه فیلم طلسم شده برگزار می شود
نمایش و تحلیل روان کاوانه فیلم طلسم شده در مرکز سیاووشان برگزار می شود.
-
۱۳۹۴-۱۰-۲۱ ۱۶:۰۰
نشست«چرا و چگونه روانکاو می شویم؟» با سخنرانی دکتر ژان فورتون برگزار می شود
نشست" چرا و چگونه روانکاو می شویم؟» "Pourquoi et comment on devient psychanalyste" با سخنرانی دکتر ژان فورتون نویسنده، هنرمند و روان کاو، شاگرد رولان بارت و ژاک لاکان كه توسط خود لاکان نیز روان کاوی شده است برگزار می شود.
-
۱۳۹۴-۰۹-۲۲ ۰۹:۴۵
گزارشی از نشست «تاریخ و روانکاوی» (۲)؛
همگرایی تاریخ و روانکاوی
چه در روانكاوی و چه در تاریخنگاری با روایت یادمانها مواجه هستیم که یکی فردی است و دیگری ممکن است جمعیتر باشد؛ رولان بارت بعدها از گفتمان تاریخی بهعنوان یك كنش زبانی یاد میكند و میگوید تاریخ چیزی داستانمانند است و تاریخنگار به برخی چیزها اهمیت میدهد به برخی دیگر نمیدهد. در روایتی كه آنالیزان بیان میكنند نیز همین برجستهسازیها و پنهانسازیها را شاهدیم كه باید رازگشایی شود.
-
۱۳۹۴-۰۹-۰۹ ۰۸:۵۱
گزارشی از نشست «تاریخ و روانکاوی» (۱)؛
درمان گذشته
تاریخ و روانكاوی به یكدیگر شباهت دارند، زیرا هر دو دیسیپلین در پی بازیابی گذشته هستند. تاریخدان میخواهد گذشتهی تاریخی یك ملت را بازسازی كند تا از آن طریق پرتو روشنی بر حال و روز فعلی آن ملت بیندازد و به طریق اولی روانكاو نیز با معلوم كردن زوایای تاریك ضمیر ناخودآگاه بیمار، پرتو روشنی بر وضعیت كنونی او بیندازد. در هر دو رشته، گذشته شالودهای برای فهم اکنون است.
-
۱۳۹۴/۰۹/۰۲
گفتگوی «فرهنگ امروز» با حسین مجتهدی در خصوص ارتباط تاریخ و روانکاوی؛
پویشگریهای ناآگاهانه انتوژنتیک و فیلوژنیک در بستر تاریخ
روانشناسی تاریخ از ابزارهای دانش روانشناسی و روش های آن و مفاهیم علمی و کاربستش برای تحلیل تاریخ به صورت یک کل یا شخصیت های تاریخ به عنوان یک مورد پژوهی case-study یاری می جوید ولی محوریت روانکاوی تاریخ بر بعد نقش ضمیرناآگاه و پویشگری های ناآگاهانه فردی (انتوژنتیک) و نوعی (فیلوژنیک) در بستر تاریخ است.
-
۱۳۹۴-۰۷-۳۰ ۱۱:۵۰
چرا ادیپ پدرش را واقعاً دوست داشت؟
به باور فروید، خصومتی شدید ـ و تا حدودی ناهشیار ـ نسبت به والد همجنس که با اشتیاق جنسی به والدِ دیگر همراه است، تعارضی کلیدی در رشد بشر پدید میآورد.
-
۱۳۹۴-۰۷-۳۰ ۱۰:۲۰
برگزاری نشست تاریخ و روانکاوی
نشست علمی تاریخ و روانکاوی در مرکز روان شناسی سیاووشان برگزار می شود.
-
۱۳۹۴-۰۷-۲۹ ۱۳:۲۰
نشست «تاریخ و روانکاوی» برگزار می شود
پژوهشکده تاریخ اسلام با همکاری مرکز روانشناسی سیاووشان نشست علمی«تاریخ و روانکاوی» برگزار میکند.
-
۱۳۹۴-۰۷-۲۶ ۱۱:۰۰
روانکاو میتواند منتقد ادبی باشد/ شباهت «رویا» با داستان کوتاه
حسین پاینده معتقد است: همه عناصر داستان در رؤیاهای ما وجود دارند، به این ترتیب، روانکاوی که رؤیاهای بیمارانش را تحلیل میکند به منتقد ادبی شباهت دارد.
-
۱۳۹۴-۰۷-۰۸ ۰۹:۰۶
نگاهی روانشناختی به لوئی فردیناند سلین و آثارش؛
پزشکی ناموفق، نویسندهای توانا، سرنوشتی نفرین شده
با «سلین» خشم و عشق و غضب و ناامیدی کلمه میشوند و جملههای بریده بریده و کوتاه او همهی احساسات را با خود حمل میکنند و آن را به شکلی خام و خالص به خواننده منتقل میکنند و او را در عین آزردن افسون میکنند و به دنبال خود میکشند. زیبایی وحشی نوشتار «سلین» در این پدیده نهفته است.
-
۱۳۹۴-۰۶-۱۹ ۰۹:۴۱
درسگفتاری از حاتم قادری؛
در نهانگاه ذهن جلال
آیا [جلال] میخواهد شبیه سقراط در فایدون بحث كند؟ ... آیا جلال از آن دست انسانهایی است كه شیفته علم است؟ آیا جلال به جریانهای دینی زمان خودش كه از دفن، مناسك برقرار میكنند واكنش نشان میدهد؟ آیا جلال اوج تعهد روشنفكریاش را به ما نشان میدهد؟ آیا جلال با این خواسته خودش نوعی ارتقای وجودی میدهد یا اضمحلال جسمی خودش را رقم میزند؟ شاید خود جلال هم نتواند پاسخ سرراستی به ما بدهد.
-
۱۳۹۴-۰۵-۰۵ ۱۵:۱۰
شادی و غم در ادبیات از نگاه «محمد صنعتی»
آیا طرح حالت غمبار در شعر فارسی برای مخاطب ایجاد لذت میکند یا احساس ناخوشنودی به او میدهد؟ در چنین شرایطی که فرد با شعر غمبار مواجهه میشود. شاید احساس کند چه خوب که خودش در آن شرایط نیست.