-
۱۳۹۷-۰۹-۱۹ ۱۰:۵۱
گزارشی از نشست نقد و بررسی کتاب «سویهها، مطالعهای در فلسفهی هگل»؛
رقصیدن آدورنو با ساز هگل
آدورنو معتقد است کار هگل هم اساسا یکجور رها کردن تناقضهای کانت از آن فرمت صوری و صرفا معرفتشناختی کانتی است. او به دنبال نشان دادن این مساله است که تناقضات خیلی بیشتر از اینها هستند و هدف تاریخی کردن این تناقضات بوده است. ولی از طرف دیگر در حالی که این ایستادن در لبه تناقض یا به قول خود هگل سر کردن با امر منفی، اجازه میدهد که هگل به یک حقیقت درون ابژه و موضوع برسد و بصیرتهای انتقادی داشته باشد، ولی در عین حال گرایش کلی به سیستمسازی و به یک معنا خنثی کردن نفی در برابر یکنوع سنتز و توتالیته ساختن باعث میشود که نهایتا این سویه انتقادی حقیقی اندیشه هگل به گونهای کنترل شود.
-
۱۳۹۷-۰۹-۱۸ ۱۳:۱۲
سینمای شاعرانه چیست و نسبت آن با سینمای ایران کجاست؟ (۱)؛
سینمای شعر، سینمای اندیشه
سادهترین پندار این است که فیلم شاعرانه را فیلمی بدانیم که برخوردار از دیالوگها یا مونولوگهای شاعرانه باشد؛ مثلاً در مورد «خانه سیاه است»، برداشت میشود که چون فروغ فرخزاد یک شاعر است و بخشی از نریشن این فیلم را شاعرانه نوشته، پس این فیلم به اعتبار نریشن شاعرانهاش و به اعتبار شاعر فیلمسازش فیلمی شاعرانه است؛ پس کسی میتواند فیلم شاعرانه بسازد که خودش شاعر کلمه باشد؛ همۀ اینها برداشتهای نادرستی است.
-
۱۳۹۷-۰۹-۱۷ ۱۰:۲۳
محمد مالجو؛
اثر مشروطهستیزی بر نظام اقتصادی در ایران امروز
در شرایط کنونی میبینیم دو گرایش اصلی بهطور توأمان میان همین نیروهای واحد فعال است: یک گرایش در حوزه سیاسی و یک گرایش در حوزه اقتصادی. در حوزه سیاسی شاهدیم نیروهای تحولخواهِ درون حکومت عملا الگوی تمنای نافرجام از بالا و وعدههای توخالیدادن به پایین را که شکل از ریخت افتاده آرمان مشروطه است جایگزین الگوی فشار از پایین و چانهزنی از بالا کردهاند. در حوزه اقتصادی اما همین نیروها استقرار و برقراری نوعی نظام بازار آزاد یا، به زبان دیگر، نوعی نظام سرمایهداری متعارف را طلب میکنند.
-
۱۳۹۷/۰۹/۱۴
اراسموس و آثار او در گفتوگو با دکتر موسی اکرمی؛
مرد «شپشو» یا منادی عقلانیت؟
شخصیتی نظیر اراسموس بر زمینۀ موج رنسانس آنقدر خوانش مترقی و انسانگرایانه ای از مسیحیت داشت که از چارچوبهای مسیحیت زمانه خود بسیار فراتر رود. در واقع او درک خود از مسیحیت را چنان گسترش میدهد که حکیمانی نظیر سقراط و افلاطون را در معنائی ژرفتر در برمیگیرد. مسیح را در چارچوب تنگنظرانه دگماتیک نمیبیند. بلکه خوانش او از اناجیل بسیار فراتر از برخی قرائتهای تنگنظرانه بود. در این خوانش وسیع اراسموس از مسیحیت، میتوان گفت که سقراط و افلاطون و همچنین سایر حکمای پیشامسیح نیز جای داشتهاند.
-
۱۳۹۷/۰۹/۱۴
تفسیری فلسفی از مفهوم پدرسالاری در تاریخ ایران در مصاحبه با سیاوش جمادی (۱۰)؛
از موبد-شاهی تا اومانیسم
محرک آغازین پیشرفت و توسعه همان محرک آغازین مدرن شدن است، چون پیشرفت و توسعه در نظر و در عمل از نتایج یک دگرگشت بزرگ تمدنی است که بیگمان تکعلتی نمیتواند باشد و فروکاست همۀ علتها به یک وجه از هستی اجتماعی با واقعیات نمی خواند . یکی از حیطههای مهم علمی که جای پرداختن به پرسش شماست تاریخ است، اما نه تاریخ به مفهوم تاریخنویسی مورخان قدیم که به تاریخ فرهنگ و اجتماع و اندیشهها توجهی نداشتهاند و تاریخنویسیشان غالباً و عمدتاً وقایعنگاری دربارها و فتوحات و جنگها یا به دیگر سخن تاریخ از بالا بوده است.
-
۱۳۹۷-۰۹-۱۳ ۱۰:۲۷
نگاهی به سلبریتیزه شدن فرهنگ ایرانی؛
بحرانِ کنش، جولانِ نمایش
فرهنگ سلبریتی، همآغوش امر محتومِ واقع و مُهر تأییدی بر زوال ایماژهای فرهنگی در بستر لغزان تجربۀ زیسته است؛ تجربۀ داغ و گداختهای که زیر فشار واقعیت، هستیِ فروزانش به تاراج رفته است. در این میان میشود به مدد فانتزیِ سلبریتیوار، چراغی برافروخت که شعاع نورش حتی «تا هفت خانه آنورتر» هم نمیرود، در قالب تعریف یک پروژۀ فرهنگی غلطانداز با کلی آبوتاب و شناسنامۀ عریض و طویل که بوی سنتگرایی و مادرانگی و غذاهای خانگی بدهد.
-
۱۳۹۷-۰۹-۱۲ ۱۱:۳۲
زبان چه نقشی در تولید دانش دارد؟
زبان، آگاهی و دنیاهای متفاوت
زبانها عینکهای ذهنی هستند که ما همواره از منظر آنها به دنیای ابژکتیو مینگریم. پدیدارها آنگونه که هستند (وجودی در خود و فینفسه) برای ما قابل شناخت و دسترس نیستند، مگر با واسطۀ زبان. ما حتی وقتی در خلوت خویشتن به موضوعی میاندیشیم، باز هم مستقر در میدان زبان هستیم، چراکه در یک گفتوگوی زبانی دوطرفه با خویشتن به سر میبریم. ازاینرو بود که هایدگر، فیلسوف زباناندیش قرنبیستمی نهیب میزد که «زبان خانۀ هستی است»،
-
۱۳۹۷/۰۹/۱۱
آصف بیات در مصاحبه با احمد العوفی؛
اسلامگرایی، پسااسلامگرایی و جنبشهای اجتماعی
هر دو تفکر پسااسلامگرا و نواسلامگرا، قرابتی گزینشی با عقلانیت نولیبرال پیدا کردهاند. پسااسلامگرایی محصول دوران پس از جنگ سرد است با گفتمان مسلطش در باب فرد، جامعه مدنی و بازار؛ در حالیکه جنبشهای اسلامگرا، همچون بسیاری دیگر از جنبشها و احزاب سکولار، در ظرف چنین چارچوب گفتمانیای «جامعهپذیر» شدهاند.
-
۱۳۹۷-۰۹-۱۱ ۱۱:۲۳
انسان با اینترنت چه تغییراتی را تجربه کرده است؟
تغییر در فضای حاکم بر انسان در پرتو فضای مجازی
نظام روابط انسانی و هویت فردی و اجتماعی در عصر فضای مجازی امکان انتخاب بیشتری برای ابراز هویت و برقراری ارتباط یافته است. ما امروزه با «هویتهای مجازی»، «اجتماعات مجازی» و «فرهنگ مجازی» روبهرو هستیم که در همکاری و رقابت با هویت، فرهنگ و جامعۀ واقعی در فضای دوجهانیشدن فرهنگ و هویت و شهر جریان دارند.
-
۱۳۹۷-۰۹-۱۰ ۱۱:۴۸
آیندۀ فلسفه در هزارۀ سوم؛
بازگرداندن مردم به اندیشۀ فلسفی
در عصر مدرن از اندیشۀ دموکرات روسو و رویکردش به «ارادۀ همگان» تا اندیشۀ کانت در باب «ارادۀ کلی و عقلانی»، گناه فلسفی ارسطو، بار دیگر تکرار میشود. کانت با تبدیل ارادۀ همگان روسو که به مردم اشاره دارد، به ارادۀ کلی و میانتهی عقلانی، بار دیگر مردم را از فلسفه حذف میکند. اندیشۀ روسو در بحبوحۀ انقلاب در میان مردم شکل میگیرد، ولی اندیشۀ سرد کانتی فارغ از مردم و به دور از هیاهوی انقلاب در دانشگاه کونیکسیرگ چهره نمود.
-
۱۳۹۷/۰۹/۰۷
گفت و گو با مهرداد پارسا درباره سایمون کریچلی؛
این بار بهتر شکست بخور
برداشت کریچلی از فلسفه سیال و فرآیندمحور است. از نظر او فلسفه فاقد هر گونه ذات پیشینی است و همین ویژگی است که به او اجازه میدهد با بازتعریف فلسفه موضوعات ناممکن را وارد وادی تفکر فلسفی کند. فلسفه به این معنا لزوما فعالیتی حرفهای یا دانشگاهی نیست بلکه چیزی نیست جز نفس فلسفه ورزیدن و پرسشگری و البته این پرسشگری همواره به یک بافت فرهنگی و اجتماعی پیوند خورده است.
-
۱۳۹۷-۰۹-۰۷ ۰۸:۳۵
در مورد درسی که «تاجر ونیزی» در مورد تنفر قومی و تخیل ادبی آموخت؛
درمان شکسپیر برای بیگانههراسی*
وصیت شکسپیر برای ما پیشنهاد امکان فرار از گتوهای ذهنیای است که خیلی از ما در آنها ساکنیم. حتی در دنیای خود او به نظر میرسد تخیلش او را به مسیرهای شگفتانگیزی میکشاند. در زمانی که میخانهها و مسافرخانهها پر از جاسوسانی بود که دنبال اظهارات خرابکارانه میگشتند، او نمایشنامهنویسی بود که توانست یک جامعهستیز پیچیده را در صحنۀ عمومی نشان دهد که به روش خودش به مقامی عالیرتبه دروغ بگوید.
-
۱۳۹۷/۰۹/۰۵
گفت و گوی فرهنگ امروز با مجید کیانی در مورد تغییر و تحولات موسیقی سنتی ایرانی؛
صدای ساز ما باید ایرانی باشد
متأسفانه موسیقیای که ما دهههای قبل از رادیو یا موسیقی گلها شنیدیم، معمولاً حالتی تخدیری دارد. در واقع رادیو وسیلهای است که میخواهد ارتباط موسیقی را با مردم برقرار کند و بهناچار باید گرایشهای مردمپسند داشته باشد. اما در این گرایشها بخشهای حماسهمانند و فردوسیگونهاش یا سعدی و مولانا و حافظمانندش کمی ضعیف میشود و موسیقی مقداری حالت تخدیر به خود میگیرد و اندیشمندانه با آن برخورد نمیشود.
-
۱۳۹۷-۰۸-۳۰ ۰۹:۵۹
بهزاد جامهبزرگ/ چرا آکادمیسینها و روشنفکران ایرانی از اندیشیدن در باب جنگ در هراسند؟
اندیشیدن جنگ را
در ایران سدههای اخیر و پس از شکلگیری نخستین مواجههها با غرب تاکنون که همواره سایۀ جنگ بر سر این سرزمین وجود داشته، کمتر تأمل نظری متناسب با شرایط جدیدی که به آن وارد شدهایم از سوی هواداران سنت قدمایی و یا منورالفکران و روشنفکران دربارۀ جنگ انجام شده است. پس از تأسیس دانشگاه در ایران نیز تا به امروز، دانشگاه بیش از اینکه علاقهمند باشد به مسائل تاریخی و مبتلابه جامعۀ ایرانی بیندیشد، بیشتر ترجیح داده است که در خلوت خود و بدون اینکه نسبتی با جامعۀ خود برقرار کند، از مُدهای فکری زمانه تبعیت کند.
-
۱۳۹۷-۰۸-۲۹ ۱۰:۵۴
به بهانه فایل صوتی سخنان اباذری در یک جلسه دفاع؛
علم به مکر و به زرق معجون شد
جناب آقای اباذری بهتر است قبل از اینکه اسیر هیجانات جهانوطنی اندیشههای معاصر (که در عمل برای این کشور کم خسران و ضرر به همراه نیاورده) شویم، به همگرایی درونی و لحن دوستانه با هموطنان خود ولو معتقدان به ایرانشهری بپردازیم و سپس برای رابطه با بیرون نسخه بپیچیم؛ و با توجه به سیاستورزیِ مثلاً کسی چون اردوغان بگوییم: «برادری ما با جهان به جا، ولی بز ما هفت سنار است.»
-
۱۳۹۷/۰۸/۲۸
گفتوگو با حسن حضرتی در خصوص کتاب دولت و جامعه در دورۀ عثمانی؛
تلاش علمی دو جریان اسلامگرا در یک کتاب
این کتاب دارای تحلیلهای متفاوت نسبت به نگاههای ایرانی است. اینکه یک کتابی در عثمانی نوشته شده باشد و در ایران هم عیناً ترجمه شده باشد مشکلاتی را خودبهخود ایجاد میکند؛ مثلاً شما بخش چالدران آن را ببینید، قتلعام سلیم در آناتولی پیش از نبرد چالدران را بر پایۀ منابع رد میکند. حال اینکه این ادعا درست باشد یا نباشد مسئلۀ بحث من نیست، اما کمی با رویکردهای ما نسبت به نبرد چالدران متفاوت است. به استناد همان منابع ما معتقد هستیم که کشتار سلیم در بحث شکلگیری نبرد چالدران بسیار تأثیرگذار بود.
-
۱۳۹۷/۰۸/۲۷
فلسفه و رویارویی دو سنت فلسفی در گفتوگو با حمید طالبزاده؛
فلسفه با حیرت آغاز میشود
فلسفه، ژرفاندیشی مضبوط و مستدل است، فلسفه معاصرت اندیشیده شده و معاصرت جمیع شؤون زندگانی بشر را دربرمیگیرد، علم، فرهنگ، اخلاق، هنر، تعلیم و تربیت، نظامات خانوادگی و اجتماعی، مناسبات بینالمللی و... همگی زیر مفهوم معاصرت با یکدیگر مرتبط میشود. فلسفه آیینهای است که معاصرت را در ساحتی معقول منعکس میکند و آدمی را به خودش نمایان میکند.
-
۱۳۹۷/۰۸/۲۷
تفسیری فلسفی از مفهوم پدرسالاری در تاریخ ایران در مصاحبه با سیاوش جمادی (۹)؛
موانع فرهنگ مدرن در قلمرو اسلامی
مدرنیته تنها در علم و ابزار منحصر نمیشود. اولویت هستی اجتماعی درست، اما باورهایی که همگانی و قومی میشوند، یک روی هستی اجتماعیاند. خدای قوم، شریعت قوم، اخلاقیات قوم در شیوۀ زیست او تعین مییابند؛ حالا حقیقت باشد یا نباشد. اصلاً اختلاف جدید و قدیم بر سر حقیقت نیست. اصل در واقعیت خود انسانی است.
-
۱۳۹۷-۰۸-۲۶ ۱۲:۰۲
رضا داوری اردکانی؛
دفاع بدون تعصب اما صمیمانه از فرهنگستان
درست است که فرهنگستان پیر است اما درد اصلیش پیری نیست و صرف جوانشدن آن را چندان کارآمد نمیکند که چند سال دیگر بتواند همه هدفهای مذکور در اساسنامه را متحقق سازد و دیگر کسی نپرسد که فرهنگستان چه میکند؟ کسانی که میپرسند فرهنگستان چه کرده است به اعتباری حق دارند ولی کاش پیش از آن میپرسیدند چه میتوانسته است بکند و اصلاً در کشور چه کارها میتوان کرد و چه کارها نمیتوان کرد. اگر دانشمندان و دانشگاهیان و سیاستمدارانی که از بیرون نظارتی بر کار فرهنگستان دارند بگویند که فرهنگستان علوم با امکانهای مادی و معنوی و سازمانی که دارد چه میتوانسته بکند که نکرده است منت بزرگی بر فرهنگستان و شاید بر علم کشور مینهند.
-
۱۳۹۷-۰۸-۲۳ ۱۲:۳۵
چند پیشنهاد ساده به سازندگان «مستند کوتاهی از زندگی مرحوم محمدعلی مرادی»(۲)؛
دیگری را به جای خود در آینه دیدن!
مرادی متأسفانه و بهویژه در دورۀ پایانی زندگی خود، دانسته یا ندانسته مورد سوءاستفادۀ محافل و تریبونهای رنگارنگ و حتی سؤالبرانگیز قرار گرفت. وجود آگاهی کاذبِ توسنوار، در او زمینهساز موفقیت محافل و تریبونهایی بود که او را در مسیرهای دلخواه تشویق و هدایت میکردند. آنان به قصد پیشبرد اغراض خود، پیش و بیش از هر چیز بر خیالپردازیهای او انگشت میفشردند.
-
۱۳۹۷/۰۸/۲۲
گفت و گو با محمد صنعتی در موضوع تفکر فلسفی در ایران؛
مقابله با تاریخ نخنما
آیا ما جرات داریم که بر شاهنامه نقد بنویسم؟! آیا جرات میکنیم بر حافظ نقد بنویسیم؟! خیر! زیرا شاهنامه و دیوان حافظ و مثنوی معنوی برای مردم ایران مقدس هستند! این طور نیست؟! من باید یک جا بتوانم این حرفم را بزنم که چرا نمیشود، شاهنامه و حافظ و مولوی و عطار را تحلیل نقادانه کرد؟ سانسور روشنفکری ما گاه سختگیرترتر از سانسور حکومتی است!
-
۱۳۹۷-۰۸-۲۱ ۰۸:۴۵
چند پیشنهاد ساده به سازندگان «مستند کوتاهی از زندگی مرحوم محمدعلی مرادی»(۱)؛
رویاهای یک فیلسوف-آنارشیست
در مورد خاص مرادی، اگر جز کمک به روشن شدن واقعیت هیچ مصلحت دیگری را در نظر نداشته باشیم، باید بگوییم نبوغ در او به عاملی آسیبزننده تبدیل گشت. آشوب ذهنی ناشی از نبوغ آموزشندیده و پرورشنیافته در او (به هر دلیل) نه تنها به عاملی مثبت تبدیل نشد که همچون سدی در همۀ مراحل زندگی در برابر او قد علم کرد. همین آشوب ذهنی بود که بر افکار و رفتار او چیره گشت و در آخر او را به گفتۀ خودش به یک «آنارشیست» و یا به گفتۀ دوستانش به «فیلسوف کف خیابان» بدل کرد؛ و نهایتاً بر زبان آورد که: «من اصلاً الف تا ی این جهان مدرن را باهاش مسئله دارم».
-
۱۳۹۷-۰۸-۲۰ ۱۱:۵۹
نگاهی به حکمت و سیاست در رسالۀ «سه اصل» ملاصدرا؛
حجابی بر علم حقیقی
ملاصدرا در رسالۀ «سه اصل» با برشمردن سه اصلِ «جهل به معرفت نفس»، «حب جاه و مال و میل به شهوات و لذات و سایر تمتعات» و «تسویلات نفس اماره و تدلیسات شیطان مکاره»، آنها را موجب حجاب بر علم حقیقی (حکمت) میداند؛ و بدین صورت، مردم علم ظاهر (فقه، کلام و حدیث) را علم حقیقی تصور میکنند. این حجابها موجب میشود که حکمت در جامعه به غیبت رود و لذا راه سعادت بسته شود و جامعه و حکومت به تباهی گرایش پیدا کنند.
-
۱۳۹۷-۰۸-۱۹ ۱۰:۱۸
واکاوی و تفسیر مفاهیم مرکزی دو اثر سینمایی تهمینه میلانی؛
زمین خشونت، آسمان حقوق و میدان جامعه
میلانی تلاش دارد تا در دو فیلم «ملی و راههای نرفتهاش» و «واکنش پنجم» ساختارهای حقوقی را در ارتباط با خشونت به چالش بکشد و در پرتو به چالش کشیدن این ساختارها به نقد اجتماعی دست بزند. دیدگاه میلانی در این دو فیلم بر رابطۀ دیالکتیکی میان حقوق و جامعه مبتنی است. حقوحقوق شهروندی (در اینجا حقوق زنان) بدون بسترهای اجتماعی و فرهنگی بهنوعی ایستایی و عدم نتیجهبخشی مبتلاست و آزادی عمل اجتماعی و اعتبار و شأنیت فردی، بدون توجه و شناخت حقوقی ناقص است. حقوق و جامعه در این دو اثر سینمایی، حیاتی وابسته و پیوسته دارند.
-
۱۳۹۷/۰۸/۱۵
تفسیری فلسفی از مفهوم پدرسالاری در تاریخ ایران در مصاحبه با سیاوش جمادی (۸)؛
در زنجیر مناسبات شاهی-بندگی
ما نه در خواص نه در عوام یا تودۀ مردم، هیچ اثری، هیچ اثری از اینکه جز مناسبات شاهی-بندگی ساختار دیگری نیز ممکن است نمیبینیم. در این صورت حتی ستمدیدگان و مدافعان ستمدیدگان راهی جز این نمیشناسند که با احکامی که روی کاغذ است، حاکمی را که متکی به زور عریان است وادارند تا از خشیتاش بکاهد و بر رحمتاش بیفزاید و اگر جان به لبشان رسید شاهی را ببرند و شاهی دیگر به جایش نشانند. نمونۀ اسطورهای آن داستان کاوه است و نمونۀ تاریخی آن فراوان.
-
۱۳۹۷-۰۸-۱۴ ۱۰:۵۱
حامد صفاریان/نقدی بر ترجمۀ سویههای تئودور آدورنو به فارسی؛
نفی و ایجاب در نسبت آدورنو با هگل
مترجمان دربارۀ خود آدورنو، و رویکرد او، و نسبت او با فلسفۀ هگل توضیحی ارائه نمیدهند، و از زمینه و زمانۀ پدیدآمدن متن و جایگاه آن چیزی نمیگویند، و بنابراین خواننده را در مواجهه با متن دستتنها میگذارند. متأسفانه باید گفت که از این منظر، ترجمۀ انگلیسیِ اثر بر ترجمۀ فارسی برتری قابل توجهی دارد – و اساساً عالَمِ زبان انگلیسی قوت خود را نه لزوماً از ترجمههای دقیق، بلکه در اصل بیشتر از همین پُرشماری تألیفها و پژوهشها میگیرد. بایسته میبود مترجمان فارسی نیز دستکم همین مقدمۀ ترجمۀ انگلیسی را به فارسی برمیگرداندند.
-
۱۳۹۷-۰۸-۱۳ ۱۰:۳۶
پاتریشیا کرونه و تاثیر روش او بر مطالعات اسلامی؛
غروب روش «بازنگریستها»
کتابهای جان ونز برو، مایکل کوک و پاتریشیا کرونه اساس معرفتی جریان تجدیدنظرخواهی را تشکیل میدهد. جریانی که به دنبال برکندن زمینۀ تاریخی از نص قرآنی است و استدلال میکند قرآن در شکل متداول امروزی، ساختهپرداختۀ مسلمانان در اواخر قرن دوم هجری است. این جریان مبتنی است بر تشکیک در روایتهای اسلامی و تشکیک در هرآنچه در منابع و مصادر اسلامی رایج و شایع است و در همان حین، اعتماد بر منابع غیرکلاسیک سنتی و نیز منابع دیگری که به زبانهای غیرعربی نگاشته شدهاند.
-
۱۳۹۷-۰۸-۱۲ ۱۲:۴۶
کوئنتین اسکینر/ نظریهپردازان انگلیسی نظریۀ حاکمیت تا پیش از هابز (۲)؛
در ستایش ونیز
شماری از مفسران اوایل دوران مدرن جانی تازه یافته و محکم از ترجیح «دولتهای آزاد» حمایت کردهاند. رسالۀ «سیاست تازهبنیادِ» ترایانو بوکولینی از نمونههای تأثیرگذار است که در سال ۱۶۲۶ به انگلیسی منتشر شد. بوکولینی پس از به سخره گرفتن و تقبیح پادشاهیهای اروپای معاصر، بحث خود را با مجموعهای از خطابهها به پایان میبرد که در آن گروهی از سخنوران متبحر در ستایش ونیز باهم رقابت میکنند.
-
۱۳۹۷-۰۸-۱۰ ۰۹:۴۹
نگاهی به تئاتر ملاقات با مرد دوزخی؛
عاشورا به روایت برشت
معمول و معقول آن است که در درام قهرمان و ضد قهرمان – پروتاگونیست و آنتاگونیست - است که قصه را پیش می برد و کشمکش بین این دو تعلیق ایجاد می کند، اما در نمایش اخیر قهرمان همان ضد قهرمان است، هرچند بخشهایی از نمایش قهرمانی به نمایش در می آید ولی در نهایت او نیز قهرمان نیست، و این خاصیت و ویژگی نمایشنامه این اثر است، فضای ذهنی نمایشنامه سرشار از شماتت خویشتن است گویی نویسنده جدالش با خویشتن را به صورت قصه ای روایت کرده است و در هر لحظه به خودش نهیب می زند.
-
۱۳۹۷-۰۸-۰۹ ۱۲:۵۸
یادداشت مدیرمسئول؛
تاوان کمکاری
آنگاه که اهل درس و بحث و دانشگاه که تخصص حوزه تاریخ را دارا هستند و همچنین مسئولین مرتبط، با معضلات رشته تاریخ با خونسردی عبورکرده و تلاشی برای عرضه تاریخ برای نسل نو نمیکنند شاهد اتفاقاتی در کف جامعه هستیم که چیزی جز تاوان کمکاری آنان نیست.